Γιάννης Ελαφρός
Καθώς ο λαός και η νεολαία βρίσκονται αντιμέτωποι με την απειλή μιας βαθιάς κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, με μεγάλες ταξικές αναμετρήσεις να είναι εμπρός μας, παρατηρείται μια γενική επιθετική δραστηριοποίηση των φασιστικών συμμοριών κατά του κινήματος και της Αριστεράς. Ποιες είναι οι αιτίες που τους ενισχύουν και ποιοι έχουν συμφέρον από την επανεμφάνισή τους;
«Οργανωμένη, συστηματική, εγκληματική δράση»
Μόνο όσοι κοιμούνταν τον ύπνο του κυρ Παντελή, θεωρώντας πως ξεμπέρδεψαν με τον φασισμό με την καταδίκη της Χρυσής Αυγής αφού τους φυλάει το… «Τείχος της (αστικής) Δημοκρατίας», ξύπνησαν σαν από άσχημο εφιάλτη με τις φασιστικές επιθέσεις στη δυτική Θεσσαλονίκη και στο Ν. Ηράκλειο. Η επιμονή των δραστών, η πυκνότητα και η στόχευση (επίθεση Κυριακή πρωί στη Θεσσαλονίκη κατά ΚΝΕ-ΚΚΕ και απόγευμα στην Αθήνα κατά ΚΕΕΡΦΑ), καθώς και επιχειρησιακά στοιχεία οδηγούν στην εκτίμηση πως δεν πρόκειται για αυθόρμητες ενέργειες, αλλά για «οργανωμένη, συστηματική, μεθοδευμένη και στηριζόμενη από πλήρεις δομές και εξοπλισμό εγκληματική δράση σε βάρος των αντιφασιστών και της Αριστεράς», όπως υπογράμμισαν οι Θ. Καμπαγιάννης και Κ. Παπαδάκης. Μάλιστα, οι δύο συνήγοροι πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής, σημειώνουν πως οι «οπλισμένοι τραμπούκοι» «αναμφισβήτητα εκτελούν εγκληματικές δράσεις που εκπορεύονται από ενιαίο πλαίσιο και αποσκοπούν στην τρομοκρατία όσων θεωρούν αντιπάλους».
Αυτό το «ενιαίο πλαίσιο» πρέπει να αναζητηθεί όχι μόνο στα ορφανά της Χρυσής Αυγής, αλλά στο «βαθύ κράτος», με το οποίο διαχρονικά οι φασιστικές συμμορίες έχουν στενές σχέσεις, «κατοικούν» εντός του και χρησιμοποιούνται απ’ αυτό. Η επανεμφάνιση του φασιστικού ζόμπι γίνεται ενόψει βαθιάς χειροτέρευσης της ζωής των εργαζομένων και πιθανής όξυνσης της ταξικής πάλης. Το κτύπημα του κινήματος από τις φασιστικές ομάδες, το στήσιμο μιας διαμάχης «δύο άκρων», διευκολύνει τους κυβερνητικούς χειρισμούς και γι’ αυτό ενθαρρύνθηκε.
Από την 7η Οκτώβρη 2020 στην επανεμφάνιση των φασιστικών συμμοριών
Η μυριόστομη κραυγή χαράς δεκάδων χιλιάδων στο συγκλονιστικό συλλαλητήριο στο Εφετείο πέρσι στις 7 Οκτώβρη, όταν ανακοινώθηκε πως η Χρυσή Αυγή καταδικάζεται ως εγκληματική οργάνωση, μετατράπηκε πολύ σύντομα σε φωνές καταδίκης και οργής όταν οι αστυνομικές δυνάμεις, τελείως απρόκλητα, κτύπησαν τους συγκεντρωμένους. Το μήνυμα ήταν σαφές: Ο αγώνας ενάντια στον φασισμό και σε ό,τι τον γεννά συνεχίζεται με νέα ένταση. Η καταδίκη της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής δεν σήμαινε το τέλος, αλλά μια νέα αφετηρία.
Υπήρχαν πολλά πρώιμα σημάδια γι’ αυτό. Η «αδυναμία» της ΕΛΑΣ να εντοπίσει για μήνες τον Χρ. Παππά, οι καθυστερήσεις στη σύλληψη του Γ. Λαγού, η λειτουργία γραφείων της εγκληματικής οργάνωσης και των παρατάξεών της σε περιφέρειες και δήμους, σαν να μην τρέχει τίποτα. Ακόμα περισσότερο ποτέ δεν διερευνήθηκαν και δεν κτυπήθηκαν οι οι βάσεις στήριξης της Χρυσής Αυγής και των φασιστών στον κρατικό μηχανισμό, ειδικά στα σώματα ασφαλείας, καθώς και οι χρηματοδότες και εμψυχωτές των «Ελληνόψυχων» από την αστική τάξη, τις μαφίες και εκκλησιαστικούς παράγοντες.
Οι φασίστες μπορεί να λούφαξαν, αλλά συνέχισαν να ρίχνουν το δηλητήριό τους. Οι αρχηγίσκοι της εγκληματικής οργάνωσης δημιούργησαν νέες εθνικιστικές και φασιστικές συμμορίες, όπως οι «Έλληνες ΓΤΠ» του Η. Κασιδιάρη και η ΕΛΑ.ΣΥΝ. του Γ. Λαγού, με σκοπό να μαζέψουν τα ορφανά της ΧΑ. Δίπλα, παράλληλα, σε συνεργασία, αλλά και σε ανταγωνισμό με τις πιο «επίσημες» οργανώσεις αλλά και μεταξύ τους, φύτρωσαν αρκετές ομάδες φασιστικής βίας και τρομοκρατίας. Ορισμένες απ’ αυτές είχαν εμφανιστεί και όταν η Χρυσή Αυγή κυριαρχούσε απόλυτα στον χώρο, κατηγορώντας την για… θεσμική ηπιότητα, κοινοβουλευτισμό κλπ. Παρόλα αυτά, τα σύνορα μεταξύ μίας φασιστικής γκρούπας ή άλλης ήταν διαπερατά. Για παράδειγμα, ο Μάριος Παπαδιονυσίου, που καταδικάστηκε (με αναστολή) για την επίθεση στο Ν. Ηράκλειο, σύμφωνα με την αστυνομία ανήκει στην ProPatria, ενώ παλιότερα είχε εμφανιστεί σε Τάγματα Εφόδου και επιθέσεις της Χρυσής Αυγής.
Συμμορίες σαν την Propartia, την Combat-18, τις διάφορες εκδοχές του «Defend» (με «έμπνευση» από το «Defend Europe») αποτελούν καθαρά φασιστικές νεοναζιστικές ομάδες, με μίσος για την Αριστερά και τους ξένους, που συνδέονται με ευρωπαϊκά και όχι μόνο δίκτυα. Εμφανίζονται με ένα πιο «κινηματικό» και νεανικό προφίλ, επιχειρώντας να διεισδύσουν σε χώρους νεολαίας, οπαδικούς κλπ. Παρόμοιο στυλ εμφανίζουν και οι Αυτόνομοι Μαιάνδριοι Εθνικιστές (ΑΜΕ) και η αντίστοιχη γκρούπα στη Θεσσαλονίκη, που αποτελούσαν παλιά διαφοροποίηση από τη ΧΑ με αναφορά στον Α. Ανδρουτσόπουλο (Περίανδρο), αρχηγού της χρυσαυγίτικης αγέλης που επιχείρησε να δολοφονήσει τον Δ. Κουσουρή. Στη Βόρεια Ελλάδα, πατώντας πάνω στην τεράστια εκστρατεία της ΝΔ, εθνικιστικών κύκλων και της εκκλησίας για το μακεδονικό, δρουν διάφορες ομάδες με εθνικιστικό και φασιστικό χαρακτήρα, όπως Ιερός Λόχος, Ιερό Τάγμα κλπ. Η Εθνικιστική Νεολαία Θεσσαλονίκης, που δρα και στη Σταυρούπολη και γράφει το Σ με το SS των ναζί(!), θεωρείται πως συνδέεται με τη ΧΑ.
Άκρο της κυρίαρχης πολιτικής
Το πιο επικίνδυνο γεγονός είναι πως η ακροδεξιά εκφράζει με τον πιο επιθετικό τρόπο την επικρατούσα αστική γραμμή
Οι φασιστικές συμμορίες θέλουν να εμφανίζονται ως «αντισυστημικές», αλλά ποτέ δεν στράφηκαν κατά του κεφαλαίου, της εργοδοσίας, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, των κρατικών μηχανισμών καταστολής. Στόχος τους είναι πάντα το κίνημα, η Αριστερά, οι κομμουνιστές, οι συνδικαλιστές, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.
Το πιο επικίνδυνο στη νέα φάση είναι πως η ακροδεξιά και οι εθνικιστές, ακόμα και οι φασιστικές ομάδες, εκφράζουν με τον πιο επιθετικό και δολοφονικό τρόπο την κυρίαρχη τάση της αστικής πολιτικής, που υλοποιεί μια αντιδραστική στροφή τα τελευταία χρόνια. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως ταυτίζονται, αλλά συμπλέουν. Η αντιμεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, τα ματωμένα τείχη και τα βυθισμένα σκάφη των προσφύγων στρώνουν το έδαφος στους μαχαιροβγάλτες φασίστες. Ο ακραίος εθνικισμός και μιλιταρισμός (ο Δένδιας που τον αγάπησαν ξανά πολλοί προοδευτικούληδες ανέδειξε ως… εθνική απειλή την Τουρκία), η όξυνση των ανταγωνισμών μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών που απαιτεί την παράταξη των εργαζομένων κάτω από τις εθνικές σημαίες (για τα συμφέροντα του κεφαλαίου), ανοίγει τα πανιά στα εθνικιστικά και φασιστικά ρεύματα.
Η προσπάθεια να ελεγχθεί η κοινωνία και όχι ο κορονοϊός, η κατίσχυση του νόμου και της τάξης, ενισχύουν τους αρνητές της ελευθερίας και της δημοκρατίας
Τα αυταρχικά μέτρα παντού, η προσπάθεια εν μέσω πανδημίας να ελεγχθεί η κοινωνία και όχι ο κορονοϊός, η κατίσχυση του νόμου και της τάξης σε βάρος των ελευθεριών, μια αστική δημοκρατία που αναπτύσσεται όλο και πιο καθαρά σε κοινοβουλευτικό ολοκληρωτισμό, ενισχύουν τους αρνητές της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Το ξεθεμελίωμα των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, το κτύπημα των απεργιών έρχεται να ρίξει νερό στους φασίστες που θέλουν να τσακίσουν το εργατικό κίνημα.
Ο έξαλλος αντικομμουνισμός, με τον Μπογδάνο να ξεφωνίζει αυτό που πολλά στελέχη, βουλευτές και δημοσιολογούντες της ΝΔ λένε με μασημένα λόγια ή πίσω από τις πόρτες, ο ανοικτός αντικομμουνισμός των «δύο άκρων» που έγινε επίσημη θεωρία της ΝΔ για τα γεγονότα στη Σταυρούπολη και γενικότερα, ο αντικομμουνισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εξισώνει τον αγκυλωτό σταυρό με το σφυροδρέπανο, ενισχύει τη «σπορά των ηττημένων», τους νοσταλγούς του Χίτλερ
Οι ακροδεξιές απόψεις γίνονται must στα σαλόνια των τραπεζιτών και των κεφαλαιούχων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις τα ακροδεξιά κόμματα γίνονται συνδαιτυμόνες της κυβερνητικής διαχείρισης. Στην Ελλάδα τρία βασικά στελέχη του ακροδεξιού ΛΑΟΣ είναι πρωτοκλασάτοι υπουργοί, ενώ και ο ΣΥΡΙΖΑ συγκυβερνούσε με τους ΑΝΕΛ με έντονα εθνικιστικά και αντιδραστικά στοιχεία.
Ειδική πλευρά που ενισχύει τα ακροδεξιά και φασιστικά ρεύματα είναι οι προσβάσεις στον κρατικό μηχανισμό και οι πλάτες της κυβέρνησης. Μερικά παραδείγματα: Ο Κασιδιάρης, καταδικασμένος ως μέλος του ηγετικού πυρήνα εγκληματικής οργάνωσης κάνει διαρκώς δημόσιες παρεμβάσεις, έχει ραδιοφωνική εκπομπή και καθοδηγεί το «κόμμα» του μέσα από τη φυλακή! Τι θα έλεγαν κυβερνητικοί και ΜΜΕ εάν το έκανε αυτό ένας κρατούμενος αναρχικός; Πρόσφατα τρεις φασίστες καταδικασμένοι στη δίκη της ΧΑ αποφασίστηκε να μεταχθούν από τις φυλακές υψίστης ασφαλείας Δομοκού στις αγροτικές φυλακές της Κασσαβέτειας, με το ευνοϊκό καθεστώς: Ο πρώην βουλευτής Π. Ηλιόπουλος, ο Α. Χρυσαφίτης, καταδικασμένος για την συμμετοχή στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και ο Α. Στράτος, που εκτός της συμμετοχής του στην εγκληματική οργάνωση έχει επίσης καταδικαστεί σε δεύτερο βαθμό για απόπειρα δολοφονίας στη διάρκεια επίθεσης της ΧΑ στο στέκι «Αντίπνοια» στα Πετράλωνα (2008). Μαχαίρωσε άνθρωπο, που έμεινε 20 μέρες στο νοσοκομείο… Επίσης, οι φασίστες που συνελήφθησαν μετά τις πρόσφατες επιθέσεις ακόμα κι όταν καταδικάστηκαν βγήκαν έξω με αναστολή, ενώ οι αναρχικοί μένουν καναδυό χρόνια φυλακή προφυλακισμένοι.
Βεβαίως, το αυγό του φιδιού επωάζεται μέσα στον κοινωνικό βάλτο, της φτώχειας, της ανέχειας, της ανεργίας, της αμάθειας, των περιορισμένων οριζόντων, του ελλείμματος προοπτικής, τόσο κοινωνικής όσο και πολιτικής. Οι φασίστες προσπαθούν να στρατολογήσουν στα πιο εξαθλιωμένα τμήματα της κοινωνίας, όπου οι εξουθενωμένοι νέοι για να αισθανθούν «κάποιοι» μπορούν να προσελκυστούν στο «μεγαλείο» του έθνους, της φυλής, της ποδοσφαιρικής ομάδας, της δύναμης.
Δεν είναι τυχαίο πως αξιοποιούν τη διαμάχη για τα εμβόλια και μετά από καιρό βγάζουν τα Τάγματα Εφόδου στο δρόμο, πριμοδοτώντας τη δράση των αντιεμβολιαστών. Δεν προξενεί εντύπωση καθώς οι φασιστικές ομάδες εκφράζουν τον κοινωνικό συντηρητισμό, παλιά και νέα ρεύματα σκοταδισμού και ανορθολογισμού (όπως πλευρές της alt right και του Τραμπισμού, π.χ. δίκτυο QAnon) χωρίς να λείπουν και τεχνοκρατικές προσεγγίσεις με μισάνθρωπο χαρακτήρα, ειδικά σε τομείς καταστολής, αντιμεταναστευτικής πράξης ακόμα και εξολόθρευσης των αντιπάλων και των διαφορετικών, όπως τα τεχνοκρατικά οργανωμένα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ειδικά στην Ελλάδα επιχειρούν να ψαρεύουν στον κόσμο που επηρεάζεται από το θρησκευτικό συντηρητισμό και την εκκλησία. Εκφράζουν και στο ζήτημα αυτό μια πλευρά της αστικής απάντησης στην πανδημική κρίση, όχι την κυρίαρχη σε αυτή τη φάση, ενισχύοντας όμως συνολικά την αντιδραστική κατεύθυνση.
Όλα αυτά υπογραμμίζουν πως ο πήχης της αντιφασιστικής πάλης σήμερα έχει ανέβει, καθώς πρέπει να συντριβούν οι φασιστικές συμμορίες, αλλά και να ξεριζωθούν οι αιτίες αναπαραγωγής του. Με τα λόγια του Μπέρτολτ Μπρεχτ: «Μια διακήρυξη ενάντια στο φασισμό δεν μπορεί να έχει ίχνος ειλικρίνειας, όταν μένουν ανέπαφες οι κοινωνικές καταστάσεις, που τον παράγουν σαν φυσική αναγκαιότητα. Όποιος δε θέλει να εγκαταλείψει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, όχι μονάχα δε θ’ απαλλαγεί από το φασισμό, αλλά θα τον χρειάζεται».
Νικηφόρα είναι η αντισυστημική αντιφασιστική πάλη
Ένα υπερ-ταξικό δημοκρατικό μέτωπο είναι πλήρως ανεπαρκές, καθώς δεν συγκρούεται με τις κοινωνικές και πολιτικές ρίζες του φασισμού. Ο μαχητικός αντιφασισμός χρειάζεται αλλά δεν αρκεί, εάν δεν συναρθρώνεται με το κύριο μέτωπο για την ανατροπή της κυρίαρχης αστικής πολιτικής, με ένα αναγεννημένο εργατικό κίνημα με αντικαπιταλιστική και αντισυστημική κατεύθυνση, που θα οργανώνει ξανά συλλογικά την εργατική τάξη και τα πληβειακά στρώματα. Με ένα ευρύτερο μορφωτικό, πολιτιστικό και απελευθερωτικό ρεύμα που θα αντιπαλεύει σε όλα τα επίπεδα την τύφλωση του εθνικισμού, του ατομισμού, του ρατσισμού και του θρησκευτικού σκοταδισμού. Εάν δεν προχωρά ένα νέο ρεύμα κομμουνιστικής απελευθέρωσης, που θα «καταργεί την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων» και θα φωτίζει τους ορίζοντες του μέλλοντος.
Όταν κάποιοι βρίσκουν εκφραστές της αντιφασιστικής στάσης στον Ν. Δένδια (ή μήπως και στον Α. Σαμαρά;) και στους «φιλελεύθερους»(;) της Νέας Δημοκρατίας, που «αντιπαλεύουν» τους ακροδεξιούς, τασσόμενοι υπέρ της μίας ή της άλλης πτέρυγας του δεξιού πυλώνα του δικομματισμού (όπως έκαναν πολλοί παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ) τότε μπορεί να είναι σίγουροι για την αποτυχία… Το ίδιο κι όποιοι περιμένουν από μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να καθαρίσει με τον φασισμό, ξεχνώντας τα «σταγονίδια» του Γ. Πανούση, υπουργού ΠΡΟΠΟ στην πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα, που βεβαίως ποτέ δεν εκκαθαρίστηκαν.
Η πάλη κατά του φασισμού ή θα είναι αντικαπιταλιστική και αντισυστημική ή δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικά και νικηφόρα. Θα αναπτύσσεται εκτός κι εναντίον της αστικής πολιτικής και όχι στο εσωτερικό της, αξιοποιώντας όποιες ρωγμές παρουσιάζονται κάτω από την πίεση του κινήματος.
