Γιώργος Μιχαηλίδης
Αν κοιτάξει κάποιος τα στατιστικά θανάτων από τη νόσο Covid-19 από την αρχή της πανδημίας έως σήμερα θα διαπιστώσει πως στις δέκα πρώτες θέσεις θανάτων ανά κάτοικο βρίσκονται τέσσερις βαλκανικές χώρες. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και η Βουλγαρία. Τα νέα της τελευταίας εβδομάδας φέρνουν το Κόσοβο σε μία απ’ τις χειρότερες περιόδους όσον αφορά την πανδημία, αφού καταγράφονται δεκάδες θάνατοι καθημερινά σε πληθυσμό μικρότερο των δύο εκατομμυρίων. Στη Βόρεια Μακεδονία, η είδηση της εβδομάδας ήταν μια πυρκαγιά σε πρόσφατα κατασκευασμένη αρθρωτή μονάδα Covid από αυτές που κατασκευάστηκαν για να συμπληρώσουν όπως-όπως τις ανύπαρκτες υποδομές των νοσοκομείων της γειτονικής χώρας. Η φωτιά στη συγκεκριμένη μονάδα που βρισκόταν σε προαύλιο νοσοκομείου κόστισε τη ζωή σε 14 ασθενείς Covid ,ενώ κινδύνευσαν πολλοί περισσότεροι. Η πρόσκληση της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας προς το ΝΑΤΟ, ώστε να διερευνήσει την αιτία της πυρκαγιάς, μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει, καθώς αυτό που γράφεται ευρέως είναι ότι ευθύνεται η προχειρότητα της κατασκευής.
Όσον αφορά την πορεία του εμβολιασμού, καμία βαλκανική χώρα πλην της Ελλάδας δεν έχει ξεπεράσει το 50% κάλυψης του πληθυσμού, με τις περισσότερες να κυμαίνονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, μεταξύ 25% και 40%. Οι αιτίες ποικίλουν. Όσες χώρες είναι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (με εξαίρεση τη Σερβία) άργησαν να προμηθευτούν τα απαραίτητα εμβόλια και σε πρώτη φάση αρκέστηκαν σε «δωρεές» γειτονικών κρατών. Σε αρκετές περιπτώσεις προτίμησαν να περιμένουν παρά να στραφούν σε κάποιον εξαγωγέα ανταγωνιστή της ΕΕ και των ΗΠΑ. Το κόστος των εμβολίων αποτέλεσε έναν επιπλέον παράγοντα για τις κυβερνήσεις αλλά είναι επίσης αλήθεια πως, όντας μικρές αγορές, σε πρώτη φάση βρέθηκαν χαμηλά στις προτεραιότητες των εξαγωγέων εμβολίων. Σήμερα, οι περισσότερες χώρες των Βαλκανίων δηλώνουν επάρκεια εμβολίων, ακολουθώντας τη σχεδόν πάγια τακτική των μυστικών και σκοτεινών συμφωνιών με τους προμηθευτές.
Η Κίνα φαίνεται να έχει πατήσει γερά στα δυτικά Βαλκάνια εξασφαλίζοντας συμφωνίες με τη Σερβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Αλβανία και το Μαυροβούνιο. Ωστόσο, στο μίγμα οικονομικής καθυστέρησης και γεωπολιτικών επιδιώξεων προστίθεται η επίδραση της μακροχρόνιας επίδρασης του σκοταδισμού που ποικιλοτρόπως προώθησε η Δύση. Μαζί με την απροθυμία των κυβερνήσεων να επωμιστούν για τρίτη χρονιά το κόστος της πανδημίας, η πρωτιά στους θανάτους φαίνεται σίγουρη. Όπου φτωχός κι η μοίρα του;