Δημήτρης Σταμούλης
Μειώσεις στο «μη μισθολογικό κόστος», επιδοτήσεις και ζεστό χρήμα σε εργοδότες, φοροελαφρύνσεις και κίνητρα για νέες συγχωνεύσεις προσφέρει στο κεφάλαιο η κυβέρνηση με τις εξαγγελίες της ΔΕΘ. Αντίθετα, στον κόσμο της δουλειάς πέταξε κάποια ψίχουλα, καμία ουσιαστική ενίσχυση μπροστά στο τσουνάμι ανατιμήσεων. Στο κενό η προσπάθεια του πρωθυπουργού να καλοπιάσει τους νέους και τις νέες.
Μαγική εικόνα ανάπτυξης παρουσίασε ο πρωθυπουργός
Η «Ελλάδα αλλάζει» έγραφε το ντεκόρ στη ΔΕΘ πίσω από τον Κ. Μητσοτάκη, κατά την ομιλία του με τις περιβόητες κυβερνητικές «εξαγγελίες». Ναι, αλλά αλλάζει γοργά με νέες παροχές και φοροαπαλλαγές υπέρ του κεφαλαίου, με τους εργαζόμενους και τη νεολαία… ντεκόρ και «καύσιμη ύλη» στην «ανάπτυξη» που υπόσχονται.
Το συντριπτικό μέρος των εξαγγελιών του πρωθυπουργού αφορούσε τον κόσμο των επιχειρήσεων, την ελάφρυνσή τους από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, νέες παροχές και κίνητρα, αλλά και υποσχέσεις για νέο γύρο ιδιωτικοποιήσεων της όποιας δημόσιας περιουσίας έχει απομείνει. Ενώ για τους εργαζόμενους και τους νέους αφέθηκαν τα ψίχουλα, πασπαλισμένα με… «data και μεταξωτές κορδέλες»! Την ίδια ώρα, εξαγγέλθηκε η αγορά άλλων έξι ραφάλ, 24 συνολικά!
Ο πρωθυπουργός έκανε ό,τι μπορούσε για να παρουσιάσει μια εικόνα «μαγική» για την Ελλάδα. «Γεωπολιτικά αναβαθμισμένη όσο ποτέ», με «λιγότερους φόρους παντού», με «αύξηση καταθέσεων στα 20 δισ. σε αποταμιεύσεις νοικοκυριών» με «αυξημένους μισθούς». Κι όμως, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι παγωμένος από τις αρχές του 2019, αν και βρίσκεται κάτω από το όριο της απόλυτης και της σχετικής φτώχειας, όταν ακόμα και εντός ΕΕ 17 κράτη-μέλη τον έχουν αυξήσει από 1/1/2021. Ο Κ. Μητσοτάκης μίλησε για υποχώρηση της ανεργίας και πως οι εργαζόμενοι Έλληνες είναι οι περισσότεροι την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, ενώ ο μέσος όρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι 7%, η ανεργία στην Ελλάδα παραμένει σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες παραπάνω. Η κυβέρνηση αποκρύπτει ότι έχουν αυξηθεί κατά 200.000 (Μάρτιος 2021) τα άτομα που δεν αναζητούν εργασία, τα οποία είναι συνολικά 3,5 εκατ.
Και βέβαια η κυβέρνηση προσπάθησε να παίξει το χαρτί της «ανάπτυξης» κάνοντας λόγο για άλμα 16,2% του ΑΕΠ και για ανάπτυξη της οικονομίας το 2021 κατά 5,9%, ξεχνώντας όμως να αναφέρει ότι το 2020 η ύφεση άγγιξε το 8,2%…
Τι πραγματικά σημαίνουν όσα είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ΔΕΘ
Η κυβέρνηση προσπαθεί να στείλει το μήνυμα ότι με την πολιτική της ωφελεί τόσο τους εργαζόμενους όσο και τους επιχειρηματίες. Ωστόσο και μόνο η απλή αναφορά των μέτρων αποδεικνύει πόσο απατηλός είναι αυτός ο ισχυρισμός. Εξειδικεύοντας τις εξαγγελίες ο υπουργός Εργασίας Κ. Χατζηδάκης παρουσίασε την Πέμπτη τέσσερα κύρια σημεία, που μεγάλους ωφελημένους έχουν το κεφάλαιο και την εργοδοσία, αλλά προπαγανδίζονται ότι γίνονται δήθεν για τους εργαζόμενους και τους ανέργους.
Μειώσεις στο «μη μισθολογικό κόστος» των επιχειρήσεων
Επεκτείνεται η μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 μονάδες για εργαζομένους ιδιωτικού τομέα, και στο 2022, στο όνομα της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους. Η συνολική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, επί ΝΔ, ανέρχεται σε 3,9 ποσοστιαίες μονάδες με μεγάλο ωφελημένο την εργοδοσία (-2,3 μονάδες) και τα ασφαλιστικά ταμεία να αδειάζουν κι άλλο!
Επεκτείνεται το πρόγραμμα των 100.000 νέων θέσεων εργασίας καθώς προστίθενται άλλες 50.000 επιδοτούμενες νέες θέσεις εργασίας. Κι εδώ μεγάλος κερδισμένος των συνολικά 514 εκατ. ευρώ του προγράμματος είναι η εργοδοσία, καθώς λαμβάνει επιδότηση επί έξι μήνες των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένου και εργοδότη. Μάλιστα όποιος εργοδότης προσλαμβάνει μακροχρόνια άνεργο θα επιδοτείται επιπλέον με 200 ευρώ επί του καθαρού μισθού, πέραν της κάλυψης του μη μισθολογικού κόστους, ενώ θα καλύπτονται και οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές σε δώρα και επίδομα αδείας.
Επεκτείνεται το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ μέχρι το τέλος του έτους, ώστε οι επιχειρήσεις να μην καταβάλλουν μισθούς και οι εργαζόμενοι να καλούνται ξανά να τα βγάλουν πέρα με τα 534 ευρώ το μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το μέτρο της αναστολής σύμβασης εργασίας, όπου ο εργοδότης μπορεί να περιορίσει τον χρόνο εργαζομένου πλήρους απασχόλησης έως και 50%, ενώ ο εργαζόμενος θα λαμβάνει από το κράτος μόνο το 60% της αμοιβής.
Επιδοτήσεις και ζεστό χρήμα σε εργοδότες
Πέρα όμως από την έμμεση υποστήριξη προς το κεφάλαιο, η κυβέρνηση έχει μια πληθώρα «εργαλείων» τροφοδοσίας του με «ζεστό χρήμα», ενώ επιδίωξή της είναι να επωφεληθούν και τα λεγόμενα «μεσαία στρώματα» σε μια προσπάθεια να χρυσωθεί το χάπι από την οικονομική καθίζηση λόγω των lockdown της πανδημίας. Ενδεικτικά λοιπόν συνεχίζονται τα προγράμματα «Γέφυρα» για την επιδότηση δόσεων δανείων φυσικών και νομικών προσώπων, η επιδότηση μέρους των παγίων δαπανών επιχειρήσεων και η υλοποίηση προγραμμάτων στήριξης συγκεκριμένων καπιταλιστικών κλάδων μέσω του ΕΣΠΑ. Επίσης μειώνεται το ποσοστό επιστροφής όλων των Επιστρεπτέων Προκαταβολών, ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης, όπου το 28% των επιχειρήσεων θα επιστρέψει το 1/4, το 39% το 1/3 και το 33% το 50%.
Φοροελαφρύνσεις στο κεφάλαιο
Εκεί όμως που δίνει τα «ρέστα» της η κυβέρνηση είναι στις φοροελαφρύνσεις, όπου με παλιές και νέες αβαντάρει το κεφάλαιο. Να θυμίσουμε ότι η ΝΔ ως κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει σε μόνιμες μειώσεις φόρων, όπως συντελεστής παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα από 10% στο 5% και προκαταβολή φόρου για φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από 100% σε 55%, και για νομικά πρόσωπα από 100% σε 80%.
Σε αυτές τις μειώσεις φόρων προστίθενται η περαιτέρω μείωση στον φόρο εισοδήματος των επιχειρήσεων -σε μόνιμη βάση- από το 24% στο 22% και η κατάργηση του φόρου γονικών παροχών-δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, που αφορά αξίες έως 800.000 ευρώ, μέτρο που αφορά προφανώς τους έχοντες ακίνητη περιουσία.
Μεγάλος κερδισμένος του προγράμματος των 150.000 θέσεων εργασίας είναι η εργοδοσία, καθώς λαμβάνει επιδότηση όλων των ασφαλιστικών εισφορών για έξι μήνες
Ένα από τα κύρια μελήματα όμως της κυβέρνησης είναι και η παραπέρα ισοπέδωση των μικρομεσαίων στρωμάτων, κι ας ευαγγελίζεται το αντίθετο. Ειδικά τα κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές αποσκοπούν στην περαιτέρω συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του πλούτου και των επιχειρηματικών σχημάτων, και στην περαιτέρω συμπίεση των μικρών και οικογενειακών επιχειρήσεων, που θεωρούνται «βαρίδι» στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Έτσι, από 1/10/2021 μειώνεται κατά 50% ο φόρος στην συγκέντρωση κεφαλαίου που θα εξοικονομήσει 18 εκατ. ευρώ ετησίως στο κεφάλαιο. Για τις επιχειρήσεις-νομικά πρόσωπα που συγχωνεύονται σε νέο νομικό πρόσωπο ή απορροφούνται από υφιστάμενο νομικό πρόσωπο, θα παρέχεται έκπτωση 30% επί του ποσού του οφειλόμενου φόρου για τρία έτη. Τέλος οι εξαγορές και συγχωνεύσεις θα είναι ένα από τα πέντε κριτήρια επιλεξιμότητας για την πρόσβαση στα δάνεια των 12,7 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, με πολύ χαμηλό επιτόκιο, άλλο ένα «δωράκι» υπέρ των συγχωνευόμενων επιχειρήσεων.
Νέες ιδιωτικοποιήσεις
Στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός παρουσίασε και τα… προικιά από το «αχνιστό» ξεπούλημα του μεγάλου φιλέτου, του ΔΕΔΔΗΕ (βλέπε σελ.16), αλλά και των ΔΕΠΑ Υποδομών και Εγνατίας Οδού, θέλοντας έτσι να σηματοδοτήσει το πόσο γρήγορα και με δήθεν «υψηλό τίμημα» ξεπουλά τη δημόσια περιουσία. Ωστόσο προανήγγειλε νέο κρεσέντο ιδιωτικοποιήσεων που θα περιλαμβάνουν τα περιφερειακά λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας και Ηρακλείου, και τις μαρίνες Καλαμαριάς, Πύλου και Λευκίμμης Κέρκυρας, να έπονται. Επίσης προαναγγέλθηκε η προετοιμασία του διαγωνισμού για την επανα-παραχώρηση της Αττικής Οδού, η «αξιοποίηση» του ακινήτου στις Γούρνες, ακόμα και των ιαματικών πηγών(!), ενώ σειρά θα λάβει και μια άλλη εμβληματική βιομηχανία, η ΛΑΡΚΟ.
Ψίχουλα στην κοινωνία
Μετά από όλα αυτά τα μέτρα υπέρ του κεφαλαίου, η κυβέρνηση προσπάθησε να ρίξει διάφορα δολώματα τα οποία όμως φαίνεται ότι θα έχουν πενιχρή απήχηση, θυμίζοντας «καθρεφτάκια για τους ιθαγενείς». Υποσχέθηκε διπλή δόση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος από Δεκέμβριο (με τις ανατιμήσεις ήδη να τρέχουν) και αύξηση του ποσού ενίσχυσης για το επίδομα θέρμανσης κατά 20%. Ωστόσο αρνήθηκε να αυξήσει τους δικαιούχους, με βάση την κυρίαρχη λογική «δίνω κατιτίς στα πιο πληβειακά κοινωνικά στρώματα».
Όσον αφορά στο μείζον ζήτημα των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα, εξαγγέλθηκε η επιδότηση με το ποσό των 30 ευρώ η μεγαβατώρα, η οποία θα αφορά τις πρώτες 300 κιλοβατώρες κατανάλωσης για κάθε μήνα. Αυτό το ποσό όμως είναι μόλις 9 ευρώ το μήνα! Κι αυτό για λογαριασμούς που είναι φορτωμένοι με άλλα ποσά και που συνολικά φτάνουν σε τριψήφιο νούμερο για χιλιάδες νοικοκυριά. Ακόμα και ο ίδιος παραδέχτηκε ότι αυτή η ενίσχυση θα απορροφήσει το 80% των αυξήσεων -και όχι όλη την αύξηση!- για καταναλώσεις από 300 έως 600 κιλοβατώρες τον μήνα.
Συνολικότερα, παρουσιάζουν ως μέτρα που υποτίθεται ότι θα βελτιώσουν ριζικά τη θέση της κοινωνίας από την συνεχιζόμενη ανεργία, την άνοδο των τιμών και τη δυσπραγία λόγω της πανδημίας, τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ και μη αλκοολούχα ποτά, σε κινηματογράφους και τουριστικά πακέτα, έως τoν Ιούνιο του 2022. Ή τη μείωση ΦΠΑ σε γυμναστήρια και σχολές χορού (από 24% σε 13%, έως τον Ιούνιο του 2022). Αλλά και την αναστολή πληρωμής του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης ή την επέκταση στην επιδότηση κενών θέσεων στον πολιτισμό, και τη χορήγηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού για επιπλέον δύο μήνες για τους καλλιτέχνες και τους ξεναγούς. Επίσης μόνο ως ιλαροτραγωδία ακούστηκε το μέτρο της χορήγησης στεγαστικού επιδόματος και στους σπουδαστές των δημόσιων ΙΕΚ, όταν φέτος η πολιτική κυβέρνησης-Κεραμέως «πετσόκοψε» πάνω από 40.000 νέους από την πρόσβαση σε θέσεις ΑΕΙ με την περίφημη Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, μέτρο που εξήρε ο πρωθυπουργός και στη ΔΕΘ.
Σε λίγο θα πληρώνουν με… data τη νέα γενιά
Ένα 100άρικο παραπάνω είναι τα 1.200 ευρώ του «πρώτου ένσημου»
«Στην καρδιά και το μυαλό» της κυβέρνησης είναι υποτίθεται η νεολαία, όπως είπε στη ΔΕΘ ο Κ. Μητσοτάκης, ωστόσο το πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε για τους νέους και τις νέες απέδειξε πόσο αναλώσιμους τους θεωρεί για τις μηχανές παραγωγής κέρδους. Μετά τη νεολαία της… μπίρας στις απαγορευμένες πλατείες, που… διέδιδαν τον κορονοϊό και για αυτό έπρεπε να ξυλοκοπηθούν, μετά τα freedom pass των 150 ευρώ για να κάνουν το εμβόλιο, φτάσαμε στη νεολαία των… data, των 50 gigabytes δωρεάν σε 15χρονους για ένα εμβόλιο και της κατάργησης του ειδικού τέλους κινητής τηλεφωνίας. Για να κάνουν το… «χόμπι» τους, όπως είπε ο Κ. Μητσοτάκης! Αυτή είναι η καθεστωτική και κυβερνητική αντίληψη για τους νέους, ως καταναλωτές που τους έχουν… δεδομένους, και όχι ως τη γενιά που μπορεί να δημιουργήσει και να αλλάξει τον κόσμο, να ζήσει όπως της αξίζει!
Η καρδιά ωστόσο της κυρίαρχης πολιτικής για τη νέα εργατική βάρδια εντοπίζεται σε μέτρα όπως το περιβόητο «πρώτο ένσημο». Όλοι οι νέοι από 18 έως 29 ετών που δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία και θα προσληφθούν εντός του έτους, θα λαμβάνουν «προπληρωμένο χρόνο εργασίας». Από τα 1.200 ευρώ στα οποία αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, στην τσέπη των νέων θα μπουν μόλις 600 ευρώ επιπλέον του μισθού τους, 100 κάθε μήνα σε βάθος εξαμήνου. Αν προστεθούν στα 570 ευρώ της εθνικής σύμβασης, για έξι μήνες θα λαμβάνουν 670 ευρώ. Τα άλλα 600 ευρώ θα τα λάβει ο εργοδότης ως… επιδότηση του μισθολογικού κόστους. Με αυτό το μέτρο δήθεν χτυπούν το brain drain και τη μετανάστευση των νέων! Ενώ σε ανάλογη κατεύθυνση είναι και οι 50.000 επιπλέον θέσεις εργασίας με επιδότηση εισφορών για τους εργοδότες που προσλαμβάνουν νέους.
Στα ύψη η ανεργία, στον πάτο οι μισθοί
Το υπουργείο Εργασίας με διάφορους πίνακες πασχίζει εναγωνίως να αποδείξει πόσο… βελτιώθηκαν οι μισθοί από τη μείωση φορολογίας και εισφορών. Για παράδειγμα, για μισθό 663 ευρώ (μεικτά) παρουσιάζει όφελος 305 ευρώ το έτος ή αύξηση 3,97%! Δε λέει όμως ότι είναι 84 λεπτά την ημέρα!
Ωστόσο ακόμα και διεθνείς έρευνες άλλα δείχνουν. Ότι οι πολίτες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν την τρίτη μεγαλύτερη οικονομική πίεση παγκοσμίως (έρευνα Compare the Market), πίσω από την Κόστα Ρίκα και την Κολομβία. Με μέσο μηναίο μισθό στα 745 ευρώ και την ανεργία στο 16,2%, οι Ελληνες πιέζονται να ανταπεξέλθουν στο ενοίκιο (529 ευρώ κατά μέσο όρο), στις τιμές των ακινήτων (1.429 ευρώ ανά τ.μ. κατά μέσο όρο) και στο κόστος διαβίωσης (2.153 ευρώ).
Η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος-μέλος της ΕΕ στο οποίο ο μέσος μισθός μειώθηκε σε σχέση με το 2010, ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας υπήρξε περαιτέρω επιδείνωσή του. Επίσης μόνο στη χώρα μας υπήρξε απώλεια της αγοραστικής δύναμης του μέσου μισθού και ταυτόχρονα του κατώτατου μισθού. Αναπόφευκτα η αγοραστική δύναμη των μισθωτών στην Ελλάδα ήρθε πιο κοντά σε αυτή των κρατών-μελών της ανατολικής Ευρώπης. Ενώ ο κατώτατος μισθός βρίσκεται κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας.
Όσον αφορά την ανεργία, η αλήθεια είναι ότι τον Ιούλιο παραμένει διπλάσια στην Ελλάδα (14,6%) σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης (7,6%), ενώ η χώρα μας παραμένει «πρωταθλήτρια», ακόμα και όταν μειώνει τα επίσημα ποσοστά της.
