Το αληθινό Black Mirror: Πανδημία και τυχοδιωκτισμός

LABour – αγωνιστική παρέμβαση στην έρευνα

Οι γραμμές αυτές γράφονται τις ημέρες που το δεύτερο κύμα της πανδημίας του SARS-COV-2 βρίσκεται σε έξαρση τόσο στη βιομηχανική κεντρική και βόρεια Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα, με τον πολύ λιγότερο πυκνό παραγωγικό ιστό. Πρόκειται για μία εξέλιξη απολύτως προβλέψιμη από όποιον είχε έστω και αμυδρή σχέση με την επιδημιολογία ή την ιστορία, με την ελληνική εκδοχή να ακολουθεί σχεδόν βήμα προς βήμα την πορεία των γεγονότων του Σαν Φρανσίσκο κατά την πανδημία της γρίπης του 1918 [1]. Εξίσου προβλέψιμη ήταν και η εμφάνιση μιας πανδημίας με αυτά τα χαρακτηριστικά (αν δεν ήταν η ασθένεια covid-19 θα μπορούσε να είναι κάποια άλλη), γέννημα του τρόπου μαζικής καπιταλιστικής αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής σε περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας, που επηρεάζει με άμεσο τρόπο την λεπτή ισορροπία μεταξύ ζωικών και ανθρώπινων ασθενειών [2,3].

Αν όμως είναι έτσι, τα ερωτήματα που όλοι νιώθουμε μέσα μας, όπως “πώς γίνεται να είναι τόσο προβλέψιμη η πορεία”, “τί προετοιμασίες θα έπρεπε να έχουν γίνει”, “τί όντως έγινε” και “τί κάνουμε από εδώ και πέρα” γίνονται δυο φορές οξύτερα. Ως ερευνητές και ερευνήτριες θα προσπαθήσουμε να ψηλαφίσουμε έστω τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, παράλληλα με την προσπάθεια της επιστημονικής κοινότητας να καταλήξει σε τρόπους αντιμετώπισης που θα γίνουν δεκτοί από τις κυβερνήσεις.

Από την αρχή όμως ξεκαθαρίζουμε πως για εμάς αυτό το ζήτημα δεν αποτελεί αφηρημένη νοητική γυμναστική, αλλά ζήτημα ταξικής αυτοπροστασίας της εργαζόμενης πλειοψηφίας. Ήδη από το ξεκίνημα της επιδημίας γίνεται μία συστημική προσπάθεια παγκοσμίως να περάσει στις κοινωνίες το μήνυμα ότι ο “ιός δεν κάνει διακρίσεις, πλήττει εξίσου τις προνομιούχες ελίτ και τα λαϊκά στρώματα”, αφήνοντας στο περιθώριο της συζήτησης την αντικειμενική πραγματικότητα: η απουσία πρόσβασης στο σύστημα υγείας, η διαβίωση πολλών ατόμων σε λίγα τετραγωνικά ή η έλλειψη στέγης, το χρόνιο στρες που συνυπάρχει με την οικονομική ανασφάλεια, η απουσία συνθηκών υγιεινής σε κλειστούς γκετοποιημένους πληθυσμούς, η υποχρεωτική έκθεση σε συνωστισμό στους εργασιακούς χώρους και στα ΜΜΜ αυξάνουν τρομακτικά τον κίνδυνο διασποράς, μόλυνσης και επιπλοκών της νόσου στους φτωχούς.  Άλλωστε, για τους χαμηλόμισθους και τους άνεργους η παραμονή στην ασφάλεια του σπιτιού με στοκ προμηθειών μέχρι να περάσουν τα χειρότερα, δεν υπήρξε ποτέ ως επιλογή.  Ενδεικτικά, τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί από την περίθαλψη των κρουσμάτων covid-19 στην Καταλωνία δείχνουν πως η θνησιμότητα είναι έως και πέντε φορές μεγαλύτερη στα χαμηλά εισοδήματα έναντι των υψηλών εισοδημάτων [4]. Και αν αυτό συμβαίνει στους φτωχούς των οικονομικά πιο εύρωστων κρατών, εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τι διαστάσεις μπορεί να πάρει – και έχει πάρει ήδη – η πανδημία σε παραγκουπόλεις χωρίς αποχέτευση στην Λατινική Αμερική, την Αφρική και την νότια Ασία [2].

Το Δεύτερο Κύμα

Το πρώτο ερώτημα “πώς γίνεται να είναι τόσο προβλέψιμη η πορεία” απαντιέται δυστυχώς μαζί με το ερώτημα “πώς φτάσαμε από ελάχιστα κρούσματα ανά ημέρα να έχουμε πάνω από τα 1500”. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση έχει ως μόνιμο ζεύγος επιχειρημάτων α) τη χαλάρωση της τήρησης των μέτρων από τους πολίτες και β) το συνωστισμό των νέων ανθρώπων σε χώρους διασκέδασης. Έτσι, για την κυβέρνηση και τη συντριπτική πλειοψηφία των media απόλυτη ευθύνη για τους νοσούντες και τα θύματα έχει ο λαός και κυρίως η “ανέμελη/ανεύθυνη” νεολαία στην οποία κάνουν αντιπολίτευση!

Από την πλευρά μας όμως, πρέπει να αναδείξουμε μερικές πλευρές της πραγματικότητας που λάμπουν δια της απουσίας τους. Πρώτα απ’ όλα, αυτοί οι νεφελώδεις “νέοι άνθρωποι” είναι ταυτόχρονα οι λεγόμενες “παραγωγικές ηλικίες”, με ανασφαλή ή και “μαύρη” εργασία και μεγάλη χρήση των ανεπαρκών Μέσων Μαζικής Μεταφοράς – για τα οποία δεν προβλέφθηκε αύξηση των δρομολογίων τους προκειμένου να αποφευχθεί ο συνωστισμός. Δεύτερον, ειδικά εκτός Αθηνών, οι μεγάλες εστίες κρουσμάτων εντοπίζονται πέραν πάσης αμφιβολίας σε μεγάλες παραγωγικές μονάδες (π.χ. Εργοστάσια σε Πέλλα, Εύβοια κ.α). Αντιθέτως, οι εστίες σε χώρους διασκέδασης είναι μεν εύλογες, αλλά είναι επί της αρχής αδύνατο να επιβεβαιωθούν, άρα και να αποδοθούν συγκεκριμένες ευθύνες, γεγονός που τις κάνει εξαιρετικό “μπαμπούλα”. Τρίτον (και σημαντικότερο κατά την εκτίμησή μας), η αύξηση των κρουσμάτων ξεκίνησε αμέσως μετά την επίσημη έναρξη της τουριστικής περιόδου, όπου όσος κόσμος μπόρεσε να πάει φέτος διακοπές, αναγκάστηκε εν πολλοίς να επιβιβαστεί  σε πλοία όπου μόνο τυπικά τηρήθηκε η χαμηλότερη πληρότητα, για να καταλήξει να παραθερίζει με τουρίστες που εισέρχονταν στη χώρα με πλημμελή μέτρα ελέγχου (ας υπενθυμίσουμε ότι αρχικά δε διενεργούταν κανένας έλεγχος στα αεροδρόμια). Τουτέστιν, η κυβέρνηση λειτούργησε πρωτίστως με γνώμονα να μη θιχτούν τα συμφέροντα των μεγάλων τουριστικών εταιρειών [5].

Αυτές οι πλευρές που αποσιωπούνται στις ανακοινώσεις της κυβέρνησης είναι που δημιουργούν αυτή τη συστηματική μάζα ασθενών που οδήγησε στην τωρινή εξάπλωση. Μία εξάπλωση που τώρα που γίνονται μαζικότερα [6] και ευρύτερα (και όχι μόνο σε ευπαθείς ομάδες) τα τεστ, φαίνεται πως χαρτογραφεί επακριβώς τον παραγωγικό ιστό της Ελλάδας, τόσο όσον αφορά τη γεωγραφική εξάπλωση, όσο και όσον αφορά την ηλικιακή κατανομή (γιατί οι νέοι δευτερευόντως “παρτάρουν”, αλλά κατά βάση δουλεύουν). Πάνω σε αυτό το πλέγμα πρέπει να τοποθετηθεί ακόμα και το ζήτημα του συνωστισμού στο χώρο της διασκέδασης, όπου η κίνηση ξανανέβηκε μαζί με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για έναρξη της τουριστικής περιόδου σχετικά κοντά στα προ κορωνοϊού επίπεδα για τους κατοίκους της Αττικής, ενώ εκτοξεύτηκε για τους κατοίκους όλων των τουριστικών περιοχών [7].

Σε όλη αυτή τη συζήτηση δε βάζουμε τη λειτουργία των σχολείων χωρίς τις αναγκαίες προσλήψεις σε διδακτικό προσωπικό, με ελλιπή μέτρα προστασίας και απολύμανσης χώρων και κοινόχρηστων εγκαταστάσεων (καθώς κάτι τέτοιο επίσης θα απαιτούσε την πρόσληψη προσωπικού), παρ’ όλο που αρχίζει να φαίνεται πλέον πως το πλέγμα κοινωνικών σχέσεων που δημιουργείται γύρω από τη λειτουργία των σχολείων έχει αντικειμενικό αντίκτυπο στη μετάδοση του ιού [8].

Είναι προφανής η προσπάθεια της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της επιδημίας, να εξασφαλίσει με κάθε τρόπο και κάθε κόστος το άνοιγμα του τουριστικού κλάδου το καλοκαίρι προτάσσοντας σε εκείνη την περίοδο το “η υγεία πάνω απ’ όλα”, σε φαινομενική ευθυγράμμιση με την υπόλοιπη ΕΕ. Η επιβολή του lockdown εκτός από ένα οριζόντιο μέτρο ελέγχου της ανεξέλεγκτης διασποράς, αξιοποιήθηκε παράλληλα ως ένα πρώτης τάξεως κοινωνικό πείραμα προκειμένου να εμπεδωθούν μία σειρά μέτρων πειθάρχησης και ελέγχου των πολιτών, αντεργατικών μέτρων, ως μία ευκαιρία για να εδραιωθεί η τηλεργασία. Φυσικά, το πάγωμα κάθε δημόσιας πολιτικής κινητικότητας αποτέλεσε πρώτης τάξεως ευκαιρία για κερδοσκοπία από επιχειρήσεις εις βάρος του λαού (μαύρη αγορά προϊόντων και μασκών) ή με αδιαφανείς επιχορηγήσεις από το ίδιο το κράτος προς ΜΜΕ, κέντρα κατάρτισης κλπ. Παρόλα αυτά, εν όψει του δεύτερου κύματος δεν έγινε καμία απολύτως προετοιμασία σε επίπεδο υποδομών και προσλήψεων σε υγεία, παιδεία, δήμους (σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ) ενώ οι όποιες ενισχύσεις του συστήματος υγείας ήταν χορηγίες επιχειρηματικών ομίλων και ‘εθνικών ευεργετών’. Η εμπειρία του χειμώνα που πέρασε έδειξε στις ηγεσίες της ΕΕ ότι δεν είναι “βιώσιμο” για την ευρωπαϊκή οικονομία να επαναληφθούν καταστάσεις καθολικού lockdown και συνεπώς ότι είναι μικρό το περιθώριο οικονομικής βοήθειας. Δεδομένων των παραπάνω προκρίθηκε από την κυβέρνηση το “η οικονομία πάνω απ’ όλα’’ και φυσικά η εμφατική επίκληση στην ατομική ευθύνη -στοχευμένη ακόμα και σε παιδιά του Δημοτικού. Αυτή η πολιτική μεταφράζεται σε μία σειρά μέτρων που σε πολλές περιπτώσεις στερούνται επιστημονικού ορθολογισμού και γι’ αυτό το λόγο αμφισβητούνται ανοιχτά από μία μεγάλη πλειοψηφία, δημιουργώντας το αίσθημα ότι η επιστήμη εξυπηρετεί κατά περίπτωση τις πολιτικές αποφάσεις και όχι την προστασία του πληθυσμού. Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι παλινωδίες στις οδηγίες για τη χρήση μάσκας για επικοινωνιακούς λόγους. Η γενικευμένη χρήση μάσκας, αν είχε προωθηθεί νωρίτερα, θα είχε περιορίσει σημαντικά τη διασπορά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Το ίδιο ισχύει και για τα μαζικά τεστ.

Από τη δική μας σκοπιά, είναι ξεκάθαρη η προσπάθεια να “στοχοποιηθούν” οι δημόσιοι, κοινωνικοί και ελεύθεροι χώροι ως εστίες υπερμετάδοσης (γιατί σε αυτούς δεν κινείται η οικονομία) και οι συνδικαλιστικές δράσεις και παρεμβάσεις (που λοιδορούνται και καταστέλονται συστηματικά), ενώ ταυτόχρονα αντί να παράσχει ουσιαστική αρωγή σε πρακτικό επίπεδο για βέλτιστες συνθήκες υγιεινής σε ΜΜΜ, εργασιακούς χώρους, σε χώρους άθλησης, εστίασης και διασκέδασης, η κυβέρνηση αρκείται σε τυπικές εξαγγελίες, φιρμάνια και παραινέσεις για να δείξει ότι κάτι κάνει. Παράλληλα, η κυβέρνηση δεν προχωράει ούτε καν σε αυτονόητα ελάχιστα μέτρα όπως επί παραδείγματι η επιβολή χρήσης λαβίδας μίας χρήσης στη θεία κοινωνία, διαχωρίζοντας το “ιατρικό από την προσωπική πίστη” κι ενισχύοντας έτσι τον ανορθολογισμό και τον μυστικισμό.

Το δεκανίκι του ανορθολογισμού

Η μεγάλη διάσταση που υπάρχει μεταξύ του -υπαρκτού- μεγάλου κινδύνου του ιού και των πρακτικών των διαφόρων κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας ενισχύει ευθέως τις φωνές που από την αρχή της πανδημίας προσπαθούσαν είτε να την αρνηθούν εντελώς είτε να υποβαθμίσουν τη σημασία της μπροστά στην “καταστροφή της οικονομίας”.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έρχεται δεύτερη αναφορικά με το ποσοστό πολιτών της που ενδίδουν σε συνομοσιολογικες θεωρίες και αρνούνται την ύπαρξη της ασθένειας covid-19 [9]. Πως φτάσαμε όμως εδώ; Δεν περιμέναμε φυσικά την πανδημία για να διαπιστώσουμε ότι στην Ελλάδα -αλλά και παγκόσμια- υπάρχει έξαρση του μυστικισμού-ανορθολογισμού. Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης γιγαντώνονται (προυπάρχοντα) φαινόμενα και ιδεολογίες όπως η επιστροφή στο έθνος-κράτος απέναντι στη “μασονική παγκοσμιοποίηση”, ο εθνικισμός-ρατσισμός, η αμφισβήτηση των θετικών επιστημών (αντιεμβολιασμός, flat-earthers, ψεκασμοί) κ.α. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης στο κράτος και τους θεσμούς, μετά την τεράστια αποτυχία του κεφαλαίου να εμπνεύσει ένα νέο θετικό όραμα στον απόηχο της κρίσης, αφήνει χώρο στην ανάπτυξη θεωριών συνωμοσίας κι ενός νέου σκοταδισμού όπου όλα αμφισβητούνται και τίποτα δεν είναι αλήθεια.

Ειδικά σε σχέση με την πανδημία, η μέχρι τώρα αντιμετώπιση από τους θεσμούς έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην έξαρση του ανορθολογισμού. Όταν τα επιχειρήματα είναι: “στην πλατεία κολλάει – στο μετρό δεν κολλάει”, “στην τάξη δεν κολλάει – μετά τις 12 κολλάει”, ”από μετανάστη κολλάει – από τουρίστα όχι”, οι οποίες παλινωδίες στηρίζονται και από τους “ειδικούς επιστήμονες”, θα ήταν αδύνατο να μην υπάρχουν ανορθολογικές νοοτροπίες και στον κόσμο. Η κατάσταση βέβαια, όσο συνεχίζονται οι παλινωδίες, θα χειροτερεύει και ο κόσμος θα ψάχνει καταφύγιο σε ότι του φαίνεται “πιό λογικό” και τον καθησυχάζει μπροστά στην αβεβαιότητα και τον φόβο. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο να διοργανωθεί τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα συνέδριο Ιατρικής, το οποίο παρουσιάστηκε από ακροδεξιές ιστοσελίδες ώς “παγκόσμιο συνέδριο ενάντια στην απάτη της πανδημίας” [10]. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ένας από τους “σταρ” του συνεδρίου παρουσιάστηκε ως υποψήφιος για νόμπελ ιατρικής αλλά βέβαια παραλήφθηκε να αναφερθεί ότι οι υποψηφιότητες για νόμπελ ανακοινώνονται 50 χρόνια μετά (!) [11].

Η ύπαρξη άλλωστε ψευδοεπιστημονικών συνεδρίων και ρευμάτων δεν έχει μόνο χαρακτήρα συνωμοσιολογικό ή ιδεολογικό: πολλές φορές αποτελεί και μία πάρα πολύ σαφή στους στόχους της επιχειρηματική δραστηριότητα [12].

Εκφάνσεις του ανορθολογισμού δυστυχώς έχουν εμφανιστεί και σε αναλύσεις και κριτικές του ανταγωνιστικού κινήματος. Από την αμφισβήτηση της ίδιας της πανδημίας ως τέτοιας και της αναγωγής της κατάστασης σε “εμπορικό πόλεμο”, έως την αμφισβήτηση της ανάγκης λήψης μέτρων προστασίας γενικά, ανάγοντάς τα συλλήβδην σε άσκηση εξουσίας και επιβολής.

Όσο η επιστημονική κοινότητα θα αποδέχεται το ρόλο του αχυράνθρωπου υποκύπτοντας σε πολιτικές πιέσεις για τη διαχείριση της κρίσης με στόχο τη διάσωση της οικονομίας πρώτα και μετά της ανθρώπινης ζωής και όσο από την άλλη θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των φαρμακευτικών κολοσσών ή των ανταγωνισμών μεταξύ κρατών, τόσο ο ανορθολογισμός (μαζί με την πανδημία) θα φουντώνει.

Προβλέψεις για το μεσοπρόθεσμο διάστημα

Αυτή την περίοδο, από την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Αγγλία που δίνουν το ρυθμό των μέτρων καθώς για διαφορετικούς λόγους η καθεμία έχουν υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων, φαίνεται πως επανέρχεται η ιδέα της μερικής απαγόρευσης κυκλοφορίας ως μέτρο έκτακτης ανάγκης. Σε κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις, ο δημόσιος διάλογος εξελίσσεται με δεδομένο το να μείνει αδιατάρακτη η καθ’ εαυτό παραγωγική εργασία (εργοστάσια, γεωργία-κτηνοτροφία, υπηρεσίες κ.ο.κ.), οπότε και τα όποια μέτρα θα πρέπει να βάλουν στόχο την προσωπική ζωή των πολιτών. Αυτό μεταφράζεται σε περιορισμό των κοινωνικών και πολιτικών εκδηλώσεων και της κυκλοφορίας εκτός σπιτιού και χώρου εργασίας.

Ο τομέας της εγχρήματης διασκέδασης και ψυχαγωγίας που βρίσκεται ακριβώς στο όριο μεταξύ προσωπικής και οικονομικής ζωής, είναι ο μόνος στον οποίο βλέπουμε συνεχείς παλινωδίες και εναλλαγές μέτρων. Παρ’ όλο που αποδεικνύεται πως ο περιορισμός του έχει σημαντικό όφελος στον περιορισμό της μετάδοσης [8], τα προτεινόμενα μέτρα δεν περιορίζουν δραστικά τη λειτουργία του (π.χ. ανοιχτά κέντρα διασκέδασης το μεσημέρι), ενώ ταυτόχρονα η απαγόρευση κυκλοφορίας των πολιτών εμφανίζεται σαν πιο “λογικό” μέτρο από το πλήρες κλείσιμο των κέντρων διασκέδασης.

Αυτές οι βασικές παράμετροι όμως υποτάσσονται στον ευρωπαϊκό χώρο μέχρι στιγμής στο ακόμα πιο βασικό κριτήριο της αποφυγής ανεξέλεγκτου αριθμού θανάτων μετά από κατάρρευση του συστήματος των εντατικών. Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, το οποίο θα έφερνε στο επίκεντρο του διαλόγου το φόρο αίματος που πλήρωσε η Ιταλία και η Ισπανία, τα περισσότερα σενάρια νέας απαγόρευσης κυκλοφορίας ακόμα και σε βάρος της οικονομικής δραστηριότητας θα θεωρηθούν δόκιμα από πλευράς αστικής τάξης. Εγχώρια, βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενο προληπτικών γενικών lockdown, καθώς η πληρότητα των ΜΕΘ για covid-19 στην Αττική όπου βρίσκεται περίπου ο μισός πληθυσμός της χώρας έχει πλέον ξεπεράσει το 58% [13]. Με βάση τις αρχές που περιγράψαμε, η τελική μορφή των μέτρων είναι υπό διαμόρφωση, με στόχο τη συντήρηση της λειτουργίας του λιανικού εμπορίου και της λειτουργίας των σχολείων. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται σενάρια περιορισμού της κίνησης των πολιτών μεταξύ νομών, ή και μικρότερων γεωγραφικών υποδιαιρέσεων, καθώς και μεγαλύτερος περιορισμός της κυκλοφορίας εκτός των ωρών εργασίας.

Αυτό που δε θα πρέπει να παραβλέψουμε για κανένα λόγο είναι πως η έμφαση στην αποφυγή ανεξέλεγκτου αριθμού θανάτων δεν είναι σε καμία περίπτωση δεδομένη. Μνημείο υπέρ του αντιθέτου ηθικού κανόνα αποτελούν (και αυτή τη φορά) οι Η.Π.Α., αλλά πιο σημαντική για εμάς είναι η υιοθέτηση του συνθήματος “η οικονομία über alles“ από ακροδεξιές και νεοφιλελεύθερες πολιτικές ομάδες και οργανώσεις και εντός της Ε.Ε. Πιο χτυπητή αποτύπωση της κίνησης αυτής αποτελούν οι συγκρούσεις μεταξύ αντι-lockdown διαδηλωτών και δυνάμεων της αστυνομίας σε Τορίνο, Μιλάνο και Νάπολι στην ήδη βαθιά πληγείσα από την πανδημία Ιταλία, αίτημα που αντηχεί την περσινή γραμμή των ιταλών βιομηχάνων του βορρά, οι οποίοι είχαν πετύχει το πάγωμα των προληπτικών μέτρων ζητούσαν οι τοπικές κοινωνίες και οι σύλλογοι εργαζομένων [14].

Τι απαιτούμε για το σύνολο της κοινωνίας

Πρώτα και σημαντικότερα έρχονται τα αιτήματα που έχουν θέσει οι γιατροί μέσω των συνδικαλιστικών τους οργάνων για ενίσχυση του Συστήματος Υγείας με προσωπικό, εξοπλισμό και κλίνες, καθώς και επίταξη των ιδιωτικών ΜΕΘ, ώστε να λειτουργήσουν με γνώμονα τις ανάγκες του κόσμου και όχι ανάλογα με το ποιός έχει αρκετά χοντρό πορτοφόλι.

Δεύτερος άξονας γενικών αιτημάτων δημιουργείται γύρω από την προστασία του κόσμου της εργασίας: όποια μέτρα και να παρθούν για την αντιμετώπιση της πανδημίας, δεν αλλάζει το γεγονός πως είναι καταλύτης για την οικονομική κρίση που τα τελευταία χρόνια οι ηγεσίες της Ε.Ε. εκτιμούν πως έρχεται και πως είναι αδύναμες να αποτρέψουν. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει ο οργανωμένος εργαζόμενος κόσμος να απαιτήσει προστασία από τις απολύσεις, στήριξη των εργαζομένων που θα βρίσκονται σε αναγκαστική αργία λόγω των μέτρων προστασίας, ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς μέσω αύξησης δρομολογίων και προσωπικού,  και φυσικά παύση της κατασπατάλησης χρημάτων σε πολεμικούς εξοπλισμούς, φαραωνικά έργα αυτοπροβολής των κυβερνητικών στελεχών και μίζες στα Μέσα Ενημέρωσης. Ταυτόχρονα, απαιτείται ειδική φροντίδα και προστασία των συνανθρώπων μας που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως επίσης και για τους/τις άστεγους/ες και για τους/τις μετανάστες/τριες.

Θεωρούμε λοιπόν ως αυτονόητα δικαιώματα και διεκδικούμε:

• Πρόσβαση σε πρωτοβάθμιες δομές υγείας και δωρεάν τεστ για όλο το λαό.
• Ενίσχυση του εθνικού συστήματος υγείας με υλικοτεχνική υποδομή, νέες κλινικές και προσλήψεις μόνιμου προσωπικού (γιατρών, νοσηλευτών, συνεργείων καθαρισμού) σε όλη την επικράτεια για την κάλυψη των αναγκών τόσο σε νοσηλείες covid-19 όσο και των υπόλοιπων περιστατικών (χειρουργεία, αιμοκαθαιρόμενοι, καρκινοπαθείς και όλα τα νοσήματα).
• Αύξηση των δρομολογίων των ΜΜΜ με προσλήψεις απαραίτητου προσωπικού και αύξηση των οχημάτων.
• Ασφάλιση και περίθαλψη για όλους τους εργαζόμενους.
• Καμία σκέψη για απελευθέρωση απολύσεων, μειώσεις μισθών και αδειών και στέρηση συνδικαλιστικών ελευθεριών με αφορμή τις έκτακτες υγειονομικές συνθήκες.
• Σταμάτημα των πλειστηριασμών εδώ και τώρα! Προστασία των κατοικιών και κρατική μέριμνα για τη στέγαση όλων των ευάλωτων ομάδων.

Τι διεκδικούμε για τον κόσμο της έρευνας και της εκπαίδευσης

Βρισκόμενοι στον κοινό τόπο μεταξύ του κόσμου της εργασίας, των ερευνητικών ιδρυμάτων και της εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητα και μια σειρά πιο ειδικά αιτήματα:

• Κατ’ αρχάς, ως εργαζόμενες και εργαζόμενοι, καμία σκέψη για απλήρωτη ή ανασφάλιστη εργασία. Σε συνθήκες πανδημίας, κάτι τέτοιο αποτελεί πραγματικό έγκλημα κατά των όρων ζωής μας και των κοντινών μας ανθρώπων.
• Διεξαγωγή δωρεάν μαζικών τεστ ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε όλα τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα.
• Αξιοποίηση της εξ’ αποστάσεως εργασίας με εποπτεία της χρήσης της ώστε να αποσυμφορηθεί η κίνηση στους σχεδόν αποκλειστικά κλειστούς χώρους που εργαζόμαστε και διδάσκουμε, αλλά χωρίς παράβαση του ωραρίου εργασίας και της προσωπικής μας ζωής και δυνατότητας να διαθέτουμε το χρόνο μας.
• Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στην εκπαίδευση κάθε βαθμίδας, ώστε όχι μόνο να αντιμετωπιστεί η χρόνια υποστελέχωσή τους, αλλά και να γίνουν πράξη τα ολιγομελή τμήματα που έχουμε ανάγκη ως εκπαιδευόμενοι και διδάσκοντες.
• Αυξημένα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας σε όλα τα εργαστήρια και τους χώρους διδασκαλίας. Εξασφάλιση ειδών υγιεινής και αυτοπροστασίας, καθώς και συχνό καθαρισμό με πρόσληψη σχετικού προσωπικού από τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές μονάδες.
• Εξασφάλιση όρων ασφαλείας (επιπλέον χώρους και λειτουργία μικρότερων τμημάτων) με παράλληλη ενίσχυση του διδακτικού προσωπικού όπου είναι απαραίτητο, για τη διενέργεια των μαθημάτων/εργαστηρίων/ερευνών που πρέπει να διενεργούνται δια ζώσης.
• Στροφή των παραγωγικών δυνάμεων και του εξειδικευμένου δυναμικού που μπορούν να συνεισφέρουν σε έρευνα για βέλτιστη αντιμετώπιση και θωράκιση του λαού από τον ιό, όχι ως μέσο ευκαιριακής μπίζνας και δημοσιότητας αλλά με κριτήριο και γνώμονα την συνεισφορά στις λαϊκές ανάγκες (παραγωγή δωρεάν μασκών, αντισηπτικά, κλπ.).

Με αταλάντευτο προσανατολισμό της επιστήμης τις κοινωνικές ανάγκες

• Καμία σκέψη για εργαλειοποίηση της επιστημονικής γνώσης και έρευνας για μικροπολιτικούς και επικοινωνιακούς σκοπούς από κυβερνήσεις, διεθνείς οργανισμούς και Κεφάλαιο! Απευθείας πρόσβαση όλων των πολιτών σε έγκυρη επιστημονική πληροφόρηση.
• Απελευθέρωση όλων των νέων φαρμάκων και εμβολίων από πατέντες και δωρεάν, ισότιμη πρόσβαση σε αυτά για όλο το λαό. Δεν διανοούμαστε η συγκεκριμένη πανδημία (όπως και οποιαδήποτε άλλη ασθένεια όσο διαδεδομένη ή σπάνια κι αν είναι) να αντιμετωπίζεται σαν πεδίο κερδοφορίας κρατών και φαρμακευτικών ομίλων.
• Είμαστε ενάντια σε όλη αυτή την – τυχοδιωκτικού χαρακτήρα – υπερπαραγωγή δημοσιεύσεων, συχνά αμφιβόλου ποιότητας και εγκυρότητας, από πλήθος ερευνητών που επιδίδονται στο κυνήγι των citations και της χρηματοδότησης ερευνών σχετικών με τον ίδιο τον ιό SARS-COV-2 ή με την ασθένεια covid-19.

Βιβλιογραφία

[1] https://www.influenzaarchive.org/cities/city-sanfrancisco.html#

[2] https://www.efsyn.gr/nisides/241531_pandimies-yper-kapitalismos-kai-oi-agones-toy-ayrio

[3] https://monthlyreview.org/2020/05/01/covid-19-and-circuits-of-capital/

[4] https://aquas.gencat.cat/web/.content/minisite/aquas/publicacions/2020/desigualtats_socioeconomiques_covid19_aquas2020.pdf

[5] https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/250235_oi-apeiles-tis-tui-kai-i-atakti-ypohorisi-mitsotaki

[6] https://ourworldindata.org/coronavirus/country/greece?country=~GRC

[7] https://www.google.com/covid19/mobility/

[8] https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.09.26.20202457v1

[9] https://www.theguardian.com/world/2020/oct/26/survey-uncovers-widespread-belief-dangerous-covid-conspiracy-theories

[10] https://new-economy.gr/2020/09/20/katapeltis-korifaioi-epistimones-kata-tis-pandimias/

[11] https://www.huffingtonpost.gr/entry/ena-senedrio-pseedoes-kai-senomosioloyias_gr_5f744ea9c5b6d698bb25fcc2

[12] https://www.pepijnvanerp.nl/2020/05/flogen-sips-conferences-where-nobelists-meet-fringe-scientists-and-frauds/

[13] https://covid19.gov.gr/20i-ekthesi-proodou-paratiritiriou/

[14] https://contropiano.org/news/politica-news/2020/03/18/la-sporca-coscienza-dei-padroni-0125442