Αντώνης Νταλακογεώργος*
▸ Ανάγκη για αλλαγή ρότας στο ναυτεργατικό συνδικαλιστικό κίνημα
Η σταδιακή ομαλοποίηση στο υγειονομικό πρόβλημα στη χώρα, το άνοιγμα των επιχειρήσεων και η επαναλειτουργία του τουρισμού οδηγεί σε ανοδική τροχιά και την κίνηση των ακτοπλοϊκών πλοίων, καθώς οι πληρότητες πλέον αγγίζουν το 100% του πρωτόκολλου επιβατών που έχει οριστεί από τον ΕΟΔΥ.
Όλο αυτό το διάστημα οι εφοπλιστές είχαν τη γενναία στήριξη από την κυβέρνηση, με δύο διαδοχικά πακέτα συνολικού ύψους 30 εκατ. ευρώ, η επιδότηση των άγονων φέτος θα ξεπεράσει τα 110 εκατ. ευρώ, ενώ η κυβέρνηση διαβεβαιώνει τους εφοπλιστές ότι θα τους απαλλάξει από τις εργοδοτικές εισφορές προς το ΝΑΤ την καλοκαιρινή περίοδο. Επίσης, έχει υποβληθεί αίτημα προς την ΕΕ, ώστε ο κλάδος της ακτοπλοΐας να ενισχυθεί και με δικά της κονδύλια.
Οι εφοπλιστές, κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ακινητοποίησαν και αποδρομολόγησαν τη μεγάλη πλειοψηφία των πλοίων τους, απέλυσαν μαζικά χιλιάδες ναυτεργάτες, ενώ το υπουργείο Ναυτιλίας τους εξασφάλισε δίμηνη παράταση των χειμερινών συνθέσεων. Την ίδια περίοδο εγκαινίασαν μια νέα επίθεση στα ναυτεργατικά δικαιώματα, Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας με μειώσεις και περικοπές και εντατικοποίηση της δουλειάς, έχοντας την ανοχή του υπουργείου.
Η ένταση της εφοπλιστικής επίθεσης, με την καταστρατήγηση των ναυτεργατικών δικαιωμάτων, αξιοποιεί και τη διαλυτική κατάσταση που επικρατεί στην Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ), η οποία εδώ και εννέα μήνες βρίσκεται σε βαθιά και παρατεταμένη κρίση. Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι το διάστημα αυτό δεν έχει συνεδριάσει κανένα όργανο της Ομοσπονδίας. Αιτία αυτής της κρίσης είναι η –διαχρονική– παρέμβαση του εφοπλιστικού κατεστημένου που έκρινε ότι ήρθε η ώρα να αποσυρθεί ο εκλεκτός του, ο 87χρονος Γιάννης Χαλάς που στήριξε όλα αυτά τα χρόνια. Ο οποίος, ως ανταπόδοση, εξασφάλισε απλόχερα τη στήριξή του στην πολιτική της ανταγωνιστικότητας που είναι το δόγμα πάνω στο οποίο οικοδομείται η ασκούμενη ναυτιλιακή πολιτική. Κύριο γνώρισμα της πολιτικής της ΠΝΟ ήταν και παραμένει ο κοινωνικός εταιρισμός, η εργασιακή ειρήνη και η τριμερής ταξική συνεργασία τα οποία έχουν ως κατάληξη την υποταγή των συμφερόντων των ναυτεργατών στις στρατηγικές και οικονομικές επιδιώξεις του εφοπλιστικού κεφαλαίου.
Ταυτόχρονα ο Γ. Χαλάς, έχοντας ήδη διαμορφώσει σχέσεις ιδιοκτησίας στην «ΠΝΟ ΑΕ», επιχείρησε να πάρει από τη Διεθνή Ομοσπονδία Μεταφορών (ITF) και να οικειοποιηθεί ο ίδιος τις συμβάσεις που υπογράφει με εφοπλιστές ανασφάλιστων ελληνικών συμφερόντων πλοίων, οι οποίες αποδίδουν πάνω από 4 εκατ. ευρώ στα ταμεία της ΠΝΟ ετησίως και τα οποία αποτελούν το 85% των εσόδων της. Αυτό αποτέλεσε την αιτία να διασπαστεί το μπλοκ των δυνάμεων που συντάσσονταν όλα τα χρόνια με τη γραμμή του Γ. Χαλά, αφού οι υπόλοιποι διέκριναν στη συγκεκριμένη κίνηση τον κίνδυνο να απολέσουν έσοδα από τις χρυσοφόρες αυτές συμβάσεις….
Κατά συνέπεια, η πολύμηνη κρίση που ξέσπασε στην ΠΝΟ δεν συνδέεται κατ’ ελάχιστον με αλλαγή της τακτικής και της στρατηγικής στα ναυτεργατικά προβλήματα, στη θέση της απέναντι στο εφοπλιστικό κεφάλαιο, ούτε και στην ασκούμενη αστική κυβερνητική πολιτική στη ναυτιλία.
Από την άλλη, το μπλοκ των δυνάμεων του κομματικού συνδικαλισμού (τρία σωματεία του ΠΑΜΕ) επέλεξαν σε αυτήν την κρίση να συμπορευτούν με τον Γ. Χαλά, με τον οποίο επί σειρά ετών είχαν διαμορφώσει εξαιρετικές σχέσεις και, παρά την αποσπασματική κατά διαστήματα κριτική τους, ουδέποτε τον αμφισβήτησαν. Παράδειγμα που επιβεβαιώνει αυτή τη θέση είναι ότι σε προγενέστερο συνέδριο της ΠΝΟ, στη δημόσια πρόταση της Πανελλήνιας Ένωσης Ναυτών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΝΕΝ) να επιλέξουν οι ίδιοι όποιο πρόσωπο επιθυμούν από τον χώρο τους για να διεκδικήσει τη θέση του Γενικού Γραμματέα και η ΠΕΝΕΝ με τη σειρά της να τον στηρίξει με μοναδικό όρο την αλλαγή πορείας στην Ομοσπονδία, αυτοί επέλεξαν να πετάξουν τη μπάλα στην εξέδρα, δηλώνοντας ότι γι’ αυτούς προηγείται η αλλαγή του καταστατικού… Πιο πρόσφατα, σε Γενικό Συμβούλιο της ΠΝΟ, όταν ο Γ. Χαλάς κινδύνεψε να καταψηφιστεί, δήλωσαν αποχή τρεις αντιπρόσωποί τους (Ένωση Μαγείρων) με αποτέλεσμα να ισοψηφίσουν τα «υπέρ» με τα «κατά». Τα γεγονότα βοούν αλλά η γραμμή παραμένει η ίδια. Η στόχευσή τους ήταν και παραμένει η «οπορτουνιστική» ΠΕΝΕΝ και με τον τρόπο αυτό το εφοπλιστικό κεφάλαιο και η κυβέρνηση τρίβουν τα χέρια τους και πανηγυρίζουν και τα ναυτεργατικά δικαιώματα χτυπιούνται και υπονομεύονται αλύπητα.
Μέσα σε αυτό το δύσκολο τοπίο, με τον αναφερόμενο συσχετισμό στο ναυτεργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, οι δυνάμεις της ΠΕΝΕΝ προτάσσουν και παλεύουν για τη συγκρότηση ενός αγωνιστικού μετώπου από τα κάτω, μέσα και έξω από τα καράβια, που θα παλέψει με συνέπεια για τα ναυτεργατικά προβλήματα και θα συγκρουστεί με την αντιλαϊκή κυβερνητική πολιτική στη ναυτιλία αλλά και συνολικά.