Μπάμπης Συριόπουλος
Ο Ταγίπ Ερντογάν συνέδεσε εξαρχής τη θρησκευτική χρήση της Αγίας Σοφίας με την εθνική κυριαρχία της Τουρκίας, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι η απόφαση πάρθηκε με βάση το «τι θέλει το έθνος μας», αναφερόμενος στη συνέχεια στις πολεμικές επιχειρήσεις για τη «διάλυση των τρομοκρατικών οργανώσεων». Ο προφανής θρησκευτικός εθνικισμός του τουρκικού καθεστώτος βρίσκει και στην Ελλάδα τα κατοπτρικά του είδωλα. Ο Μάκης Βορίδης, θεωρώντας την Αγ. Σοφία όχι «απλώς ένα παγκόσμιο μνημείο πολιτισμού αλλά ένα παγκόσμιο χριστιανικό, ορθόδοξο σύμβολο», πρότεινε τη μετατροπή του μουσείου του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη σε μουσείο μνήμης της «Γενοκτονίας του Ελληνισμού», ενώ ο Κυριάκος Βελόπουλος της Ελληνικής Λύσης μίλησε για «δεύτερη άλωση» και ζητάει «αντίποινα». Ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης πρότεινε τη διακοπή των έργων αναστύλωσης στο Βαλιδέ Τζαμί της Λέσβου, ενώ σε αυτό το κλίμα κάποιοι «πολίτες» πέταξαν πέτρες στο Κουρσούμ Τζαμί στα Τρίκαλα.
Η Ιερά Σύνοδος στη δήλωσή της για το Ναό της Αγ. Σοφίας θεωρεί ότι «η αξία του παραμένει οικουμενική, επειδή ο Χριστιανισμός έχει υπερεθνική και οικουμενική ακτινοβολία». Η ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου δήλωσε ότι «η Αγία Σοφία, μνημείο με οικουμενικό χαρακτήρα, ανήκει στην ανθρωπότητα και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά», προσθέτοντας ότι «είναι σύμβολο της ορθοδοξίας και ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου» και η μετατροπή της σε τζαμί «προκαλεί ευθέως την ιστορική μας μνήμη». Στην Ιταλία ο ηγέτης της Λίγκας του Βορρά Ματέο Σαλβίνι σε σχέση με το θέμα δήλωσε ότι «η προπέτεια ενός κάποιου ισλάμ, είναι ασύμβατη με τις αξίες δημοκρατίας, ελευθερίας και ανοχής της Δύσης». Λίγες μέρες μετά μίλησε για το τουρκικό καθεστώς που «κατακλύζει με εκατομμύρια τούρκους» την ΕΕ συνδυάζοντας τη δημοκρατία και την ανοχή με το ρατσισμό και τον θρησκευτικό φανατισμό.
Η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ σε συνέντευξή της στην ΕΡΤ μίλησε για τη δεύτερη «άλωση της Πόλης» και τη βαρβαρότητα του τουρκικού λαού, ενώ σε ένα κρεσέντο θρησκοληψίας θεώρησε πιθανό τα ψηφιδωτά της Αγ. Σοφίας να δακρύσουν και οι καμπάνες να χτυπήσουν «για όλη τη χριστιανοσύνη». Δεν παράλειψε να μας θυμίσει ότι «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θάναι»! Η ιστορικός και πρώην πρύτανις στη Σορβόννη ξεπέρασε κάθε όριο.
Οι θεσμικοί εκπρόσωποι του αστικού κόσμου και της Εκκλησίας στην Ελλάδα και όχι μόνο υπεραμύνονται του οικουμενικού πολιτιστικού χαρακτήρα της Αγ. Σοφίας, την «υπερασπίζονται» ωστόσο ως αναπόσπαστο κομμάτι της ορθοδοξίας, του χριστιανισμού και της «Δύσης». Οι αστικές δημοκρατίες της ΕΕ εμφανίζονται θεμελιωμένες πάνω στις αξίες του ορθολογισμού, της ανεξιθρησκείας και της ανοχής αλλά σε περιπτώσεις κρίσεων, ανταγωνισμών και προκλήσεων σκίζεται η επιφάνεια και αποκαλύπτονται τα βάθη του θρησκευτικού σκοταδισμού και του εθνικισμού.