Γιώργος Κώνστας
Το «έρμα» του τουρισμού
«Τις “χρυσές εποχές” μας έλεγαν κωπηλάτες στη γαλέρα του τουρισμού, πλέον δεν είμαστε παρά το έρμα που πετάνε στη θάλασσα για να μην βυθιστεί το σκάφος»! Με τα λόγια αυτά, ένας υπάλληλος στον τομέα του επισιτισμού στο Ηράκλειο της Κρήτης έδωσε στο Πριν την καλύτερη επεξήγηση του τι ακριβώς συμβαίνει για χιλιάδες εργαζόμενους στη λεγόμενη «βαριά βιομηχανία» της χώρας.
Για την πλειοψηφία των ξενοδοχοϋπάλληλων, των υπαλλήλων στα τουριστικά καταστήματα και των εργαζόμενων στον επισιτισμό που δεν εργάζονται, μένουν τα επιδόματα πείνας — και αυτά όχι για όλους. Κυριαρχεί κυρίως η αγωνία για το αύριο και, για τους λιγοστούς που εργάζονται, τα δωδεκάωρα και επταήμερα με μειωμένες αποδοχές αποτελούν το «μόνιμο» καθεστώς. Από τη Μακεδονία και το Β. Αιγαίο μέχρι την Κρήτη, και από τα Ιόνια ως τη Ρόδο, οι εργαζόμενοι βρίσκονται στη «μέγγενη» της ανέχειας και του κυβερνητικού κυνισμού.
Όσα δηλώνουν στο Πριν εργαζόμενοι από τον χώρο του τουρισμού και του επισιτισμού, ξενοδοχοϋπάλληλοι, σερβιτόροι, μουσικοί και ιδιωτικοί υπάλληλοι από τα πιο τουριστικά μέρη της χώρας όπως η Ρόδος, η Κρήτη, η Θεσπρωτία, η Σάμος και η Λέσβος, είναι άκρως αποκαλυπτικά για τη δραματική κατάσταση φτώχειας και ανεργίας που βιώνουν αυτή την περίοδο. Μέσα σε αυτή τη «μαυρίλα», που απουσιάζει επιδεικτικά από τα βραδινά δελτία ειδήσεων και τα μεγάλα μέσα μαζικής παραπληροφόρησης, εμφανίστηκαν τα πρώτα δειλά αλλά ελπιδοφόρα σκιρτήματα οργάνωσης μορφών πάλης, συσπείρωσης σε πρωτοβάθμια σωματεία και αγωνιστικής διάθεσης από τους εργαζόμενους στον τουρισμό. Σκιρτήματα, όμως, που απαιτούν ακόμα πολλή προσπάθεια για να μετατραπούν σε ορμή ανατροπής.
«Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό στη Ρόδο πεινάνε και δεν υπάρχει καμιά υπερβολή σ’ αυτό»
«Η λέξη “τραγική” δεν μπορεί να περιγράψει την κατάσταση που βιώνουμε στην Πάργα. Έχουν ανοίξει ελάχιστα ξενοδοχεία, ο δε επισιτισμός δουλεύει λίγο τα Σαββατοκύριακα και την υπόλοιπη εβδομάδα επικρατεί νέκρα! Η απελπισία έχει φτάσει στα άκρα, απλήρωτα ενοίκια, ρεύματα, φροντιστήρια, τεφτέρια στον μπακάλη […]. Δεν θα βγει όχι ο χειμώνας αλλά ούτε το καλοκαίρι με αυτήν την κατάσταση», είναι τα λόγια της ξενοδοχοϋπαλλήλου Έλσας Υφαντή, ιδρυτικού στελέχους της Λάντζας στην περιοχή. Η περιοχή φιλοξενούσε σχεδόν 28.000 τουρίστες ημερησίως και σε αυτήν εργαζόταν περίπου 3.500 προσωπικό, πολλοί εκ των οποίων «επειδή δεν τους έβαζαν όλα τα ένσημα οι εργοδότες δεν κατάφεραν να μπουν στο ταμείο ανεργίας»!
«Έβγαλαν την καραντίνα και μπήκαν στο καλοκαίρι, χωρίς ούτε ένα ευρώ. Λαντζέρηδες και μάγειρες, με προϋπηρεσία 15 και 20 έτη, δεν προσλαμβάνονται, γιατί οι εργοδότες προτιμούν νεαρότερους για τα Σαββατοκύριακα με λίγες απαιτήσεις. Και όλα αυτά, ενώ τα προηγούμενα χρόνια χτίστηκαν νέα ξενοδοχεία, υπέροχα δωμάτια, έπεσε πολύ χρήμα για να γίνουν νέες μονάδες. Επίσης υπήρξε πολλή “μαύρη” εργασία. Το σύστημα “Εργάνη” δείχνει ότι το 2019, το 54% των εργαζομένων είναι με τετράωρη εργασία! Όποιος έχει δουλέψει έστω και μια μέρα στον τουρισμό, ξέρει πως η δουλειά βγαίνει με δεκάωρα-δωδεκάωρα και με επταήμερη εργασία χωρίς ρεπό», επισημαίνει η Ε. Υφαντή. Οι εργαζόμενοι στην Πάργα πραγματοποίησαν μια πολύ μαζική συνέλευση και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, διεκδικώντας τα στοιχειώδη. «Δυστυχώς το σύστημα έχει την ικανότητα να μας διασπά. Επεκτείνοντας το ταμείο ανεργίας για τους ξενοδοχοϋπάλληλους καθησύχασαν πολλούς από τους εργαζόμενους, ενώ την ίδια ώρα οι συνάδελφοί μας στον επισιτισμό είναι ξεκρέμαστοι», τονίζει.
«Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό στη Ρόδο πεινάνε και δεν υπάρχει καμιά υπερβολή σ’ αυτό. Λαμβάνω εκατοντάδες μηνύματα από συναδέλφους ότι δεν έχουν ούτε τα βασικά για να περάσουν. Αυτό που γίνεται στο νησί μας είναι πρωτοφανές, δεν το έχουμε ξαναζήσει», τονίζει ο Θανάσης Σταμούλης, πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ρόδου. Πρόσφατο είναι και το συμβάν της λιποθυμίας παιδιού άνεργης ξενοδοχοϋπαλλήλου που συγκλόνισε όλη τη χώρα. «Ελάχιστα ξενοδοχεία έχουν ανοίξει και αυτά υπολειτουργούν με μόλις 20% κόσμο. Μετά τις 20-21 Ιουλίου πιστεύουν ότι θα μπορούν να βάζουν περισσότερο κόσμο, αλλά για εμάς αυτό σημαίνει ότι θα δουλέψουμε, στην καλύτερη περίπτωση, για ένα δίμηνο. Χιλιάδες συνάδελφοι δεν θα δουλέψουν καθόλου και μιλάμε για τη Ρόδο, με 20.000 εργαζόμενους στα ξενοδοχεία και άλλους 20.000 στον επισιτισμό. Τι έκανε η κυβέρνηση; Έδωσε μονάχα ένα επίδομα πείνας, το οποίο το έχουμε τόσο πολύ ανάγκη που ο κόσμος περίμενε πώς και πώς να ανοίξουν οι πλατφόρμες για να κάνει αίτηση. Έρχονται σε καθημερινή βάση στο Εργατικό Κέντρο της Ρόδου και κλαίνε, πολλοί έχουν βγάλει τα υπάρχοντα τους και τα πουλάνε (βέρες, κοσμήματα). Δεν τα έχουμε ξαναζήσει αυτά τα πράγματα», τονίζει.
Τη θερινή περίοδο για να εργαστούν σε καταστήματα εστίασης, ανέμεναν χιλιάδες μουσικοί. Ο Γιάννης Πετράκης εργάζεται για χρόνια ως μουσικός σε ταβέρνες και εστιατόρια και ήταν στο παρελθόν και μέλος στο ΔΣ του Σωματείου Επισιτισμού στα Χανιά. «Μέσα Ιουλίου και τα περισσότερα καταστήματα εστίασης είναι κλειστά στην πόλη. Ελάχιστοι συνάδελφοι εργάζονται και αυτοί με “ψαλίδι” στα μεροκάματα», λέει στο Πριν ο Γιάννης, συμπληρώνοντας πως το επίδομα που δόθηκε το πήραν πολύ λίγοι, αφού στον χώρο υπάρχει εκτεταμένη αδήλωτη εργασία και πολλοί δεν έχουν τα απαραίτητα ένσημα. «Το μόνο θετικό σε αυτήν την κατάσταση είναι ότι για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκαν δύο κινητοποιήσεις από τους καλλιτέχνες στα Χανιά και αρκετός κόσμος οργανώθηκε πανελλαδικά και γίνεται προσπάθεια να φτιαχτεί παράρτημα του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου και στη Δυτική Κρήτη», καταλήγει.
«Από τότε που έλαβα την τελευταία πληρωμή (Απρίλιος) μέχρι και τώρα δεν έχω λάβει ούτε ένα ευρώ και βέβαια δεν έχω ούτε ένα ένσημο», είναι τα λόγια του Κωστή που εργάζεται 20 χρόνια σε εστιατόριο σε τουριστική περιοχή της Κρήτης. Λίγες ημέρες πριν άνοιξε πλατφόρμα στον ΟΑΕΔ για έκτακτο επίδομα δικαιούχων ανέργων στον κλάδο του επισιτισμού, με την προϋπόθεση ο άνεργος να έχει επιδοτηθεί κατά το προηγούμενο διάστημα για τρεις μήνες και πέντε ημέρες. «Μπήκα στην πλατφόρμα, όπου μου επιτράπηκε να συμπληρώσω την αίτηση από το σύστημα. Μέχρι τώρα δεν έχω λάβει κάποια επίσημη έγκριση, αλλά “ακούγεται” ότι, εφόσον το σύστημα με άφησε να συμπληρώσω τα στοιχεία μου, αυτό σημαίνει ότι δικαιούμαι την έκτακτη αυτή βοήθεια. Για ποια βοήθεια όμως μιλάμε; 400 ευρώ περίπου για κάθε μήνα, για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο, χωρίς ένσημα και εδώ. Αλήθεια ο Μάιος πού πήγε; Έτσι απλά, δηλαδή, ένας μήνας που κανονικά θα εργαζόμουν και θα είχα λαμβάνειν από την επιχείρηση, “εξαφανίστηκε”. Μηδέν επιδότηση και μηδέν ένσημα λοιπόν […]», αναφέρει.
«Φτάσαμε στο μέσο της σεζόν και δυστυχώς το μεγαλύτερο ποσοστό τουριστικών καταστημάτων είναι κλειστό. Αρκετοί συνάδελφοι συνεχίζουν να είναι άνεργοι. Για όσους επαναπροσληφθούν, η προσπάθεια των μεγάλων τουριστικών καταστημάτων είναι να τους αλλάξουν τις συνθήκες εργασίας. Αυτό το δικαίωμα το δίνει η κυβέρνηση με φοροελαφρύνσεις στους μεγαλοεργοδότες, με προώθηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, με αναστολές συμβάσεων, ενώ, αντιθέτως, οι εποχιακοί εργαζόμενοι στα τουριστικά είναι κυριολεκτικά στον αέρα», δηλώνει η Μαριάντζελα Χαλακατεβάκη, πρόεδρος στο Σωματείο Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ν. Χανίων.
Η Μ. Χαλακατεβάκη περιγράφει στο Πριν την πραγματική κατάσταση που βιώνουν οι συνάδελφοί της: «Υπάρχουν οικογένειες που δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους και έχουν να πληρωθούν ολόκληρο μισθό από τότε που έκλεισαν οι επιχειρήσεις και στην καλύτερη των περιπτώσεων θα μπει τέτοιος μισθός τον επόμενο Μάη. Υπάρχουν συνάδελφοι που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις και δεν έλαβαν την επιδότηση ανέργων το χειμώνα και είναι απλήρωτοι εδώ και μήνες. Γι’ αυτό, ακριβώς, βασικό αίτημα του σωματείου μας είναι να διασφαλιστεί εισόδημα που να καλύπτει τις ανάγκες, πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, να έχουν ταμείο ανεργίας όλοι χωρίς προϋποθέσεις και η ακύρωση των χρεώσεων ΔΕΗ, νερό, τηλέφωνο κ.λπ.».
Στα τουριστικά μέρη του Β. Αιγαίου δεν υπάρχουν ρεπό και ωράρια