Ιωάννα Καρδάρα
Τα σύνορα άνοιξαν και η κυβέρνηση προσπαθεί εναγωνίως να σώσει την παρτίδα για χάρη του τουριστικού κεφαλαίου. Την ίδια στιγμή, τα νησιά παραμένουν εντελώς απροστάτευτα, καθώς οι διαχρονικές ελλείψεις του ΕΣΥ, αναδεικνύονται τώρα πιο εκρηκτικές.
Ιδιαίτερα δύσκολη από υγειονομικής άποψης προμηνύεται η συνέχεια του καλοκαιριού στη νησιωτική χώρα. Οι ελλείψεις σε ό,τι αφορά τη στελέχωση και τις υποδομές του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) παραμένουν τεράστιες, ενώ η αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού μετά το άνοιγμα των συνόρων εντείνει την ανησυχία. Άλλωστε, εδώ και πολύ καιρό, δεν είναι λίγες οι φωνές που κάνουν λόγο για «απροετοίμαστα» νησιά, τα οποία δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν σε ένα δεύτερο κύμα πανδημίας μέσα στο καλοκαίρι.
Η κυβέρνηση, προς το παρόν, επιδίδεται μονάχα στην οργάνωση φιεστών και εκδηλώσεων, περιμένοντας εναγωνίως τους τουρίστες που θα «σώσουν» την οικονομία της χώρας και καθησυχάζει ότι όλα είναι… υπό έλεγχο. Φρόντισε, βέβαια, να δημιουργήσει ένα «ιδιωτικό» ΕΚΑΒ, υποχρεώνοντάς το μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου να μισθώνει από ιδιώτες ειδικά διαμορφωμένα αεροσκάφη για να μεταφέρουν ασθενείς από τα νησιά. Το ίδιο έκανε, άλλωστε, και την περίοδο του γενικευμένου lockdown, όταν και «κοκορευόταν» ότι θωρακίζει το ΕΣΥ με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και δημιουργία νέων κλινών ΜΕΘ, ενώ στην πραγματικότητα δεν έκανε ούτε τα απολύτως απαραίτητα.
Τα νησιά του Ιονίου παρουσιάζουν αρκετές ελλείψεις σε προσωπικό. Αναλυτικότερα, η Κεφαλονιά εμφανίζει μεγάλη υποστελέχωση σε γιατρούς και νοσηλευτές, υπάρχουν πολλά κενά στις περισσότερες ιατρικές ειδικότητες, κάτι που προκαλεί μεταξύ άλλων και τη δυσλειτουργία των χειρουργείων, ενώ η ΜΕΘ παραμένει κλειστή. Στη Ζάκυνθο το νοσοκομείο λειτουργεί ως επί το πλείστον με επικουρικούς γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό ενώ διαχρονική είναι η έλλειψη χειρουργών και καρδιολόγων. Στη Λευκάδα υπάρχει έλλειψη σε παθολόγους, πνευμονολόγους, οδοντιάτρους και οφθαλμίατρους, ενώ το ακτινολογικό δεν διαθέτει τις ειδικότητες για τον χειρισμό των μηχανημάτων. Στην Κέρκυρα, υπάρχουν πολλές ελλείψεις σε γιατρούς όλων των ειδικοτήτων (ειδικά παθολόγους) και η πρόσληψη 18 συμβασιούχων σε καμία περίπτωση δεν λύνει το πρόβλημα. Στην Ιθάκη, το μοναδικό Κέντρο Υγείας έχει τρομερές ελλείψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, ενώ παρόμοια είναι η κατάσταση και στους Παξούς.
Όσον αφορά τις Κυκλάδες, στην πρωτεύουσα Σύρο προσελήφθησαν συμβασιούχοι νοσηλευτές για να λειτουργήσει η Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), αλλά χρειάζεται επιπλέον νοσηλευτικό προσωπικό. Στη Σαντορίνη, υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις γιατρών όλων των ειδικοτήτων και από τότε που καταργήθηκε το Κέντρο Υγείας του νησιού η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι ανύπαρκτη. Στη Νάξο, πέρα από τις «κλασσικές» ελλείψεις του ΕΣΥ, αξιοσημείωτο είναι ότι, παρότι υπάρχει αξονικός τομογράφος, δεν λειτουργεί λόγω έλλειψης γιατρού. Τις περισσότερες ελλείψεις παρουσιάζουν τα Κέντρα Υγείας Τήνου, Αμοργού, Μήλου, Άνδρου, Πάρου. Καλύτερη σαφώς είναι η εικόνα στην Κρήτη, με τις περισσότερες «δυσλειτουργίες» να παρατηρούνται στον νομό Λασιθίου.
Στη Νάξο, παρότι υπάρχει αξονικός τομογράφος, δεν λειτουργεί λόγω έλλειψης γιατρού
Μεγάλο πρόβλημα παρουσιάζεται και στα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Συγκεκριμένα, στη Λήμνο υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις γιατρών, καθώς υπηρετούν ένας παθολόγος και ένας επίκουρος αναισθησιολόγος (υπό παραίτηση), ένας χειρούργος, ένας καρδιολόγος και ένας νεφρολόγος. Ελλείψεις παρατηρούνται και στη Μυτιλήνη, καθώς, όπως επισημαίνει στο Πριν ο Πρόεδρος της Ένωσης Γιατρών ΕΣΥ Λέσβου Αλέξανδρος Ζάμπρας, «παραμένουν τα μεγάλα κενά που υπήρχαν στο νοσοκομείο». Το νοσοκομείο της Λέσβου διαθέτει 6-7 κλίνες ΜΕΘ, ενώ υπάρχουν κάποιες ΜΑΦ του καρδιολογικού, οι οποίες μπορούν να μετατραπούν σε ΜΕΘ αν χρειαστεί, ενώ έχει κρεβάτια στα χειρουργεία που μπορούν κι αυτά, σε περίπτωση ανάγκης, να μετατραπούν σε κρεβάτια με αναπνευστήρα. Παρόλα αυτά, όσον αφορά τον Covid-19, όπως σημειώνει ο Αλέξανδρος Ζάμπρας, «δεν έχει γίνει τίποτα περισσότερο, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη, αν τα πράγματα χειροτερέψουν. Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για το τι θα γίνει αν ο ιός “μπει” μέσα στη Μόρια, αν δηλαδή ξαφνικά εμφανιστεί σε ένα κλειστό καμπ 20.000 ανθρώπων με άθλιες συνθήκες».
Επιπλέον, ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει το νησί και ενισχύει τις ελλείψεις, είναι ότι δεν υπάρχει και ζήτηση από γιατρούς και νοσηλευτές, καθώς το κράτος δεν έχει φροντίσει να τους δώσει τα απαραίτητα «εχέγγυα», ώστε να εργαστούν σε απομακρυσμένες περιοχές. «Παρότι το επίπεδο είναι αξιοπρεπέστατο για νοσοκομείο, δεν υπάρχει ζήτηση. Σε περίοδο Covid-19 η πνευμονολογική κλινική κινδύνευσε να μείνει με μόλις δύο (από τρεις) γιατρούς, καθώς ο ένας ανήκε σε ευπαθή ομάδα», τονίζει ο Α. Ζάμπρας.
«Υλικά για Covid-19 με το σταγονόμετρο»
Την κατάσταση στη Λέσβο αλλά και στα υπόλοιπα νησιά του Βορείου Αιγαίου επιβεβαιώνει και ο διευθυντής και γιατρός του Κέντρου Υγείας Άντισσας Στρατής Παυλής, καθώς, όπως δηλώνει στο Πριν, υπάρχει μεγάλη έλλειψη στο προσωπικό. «Τα υλικά προστασίας για Covid-19 έρχονται με το σταγονόμετρο. Τους προηγούμενους μήνες δεν είχαμε σχεδόν καθόλου και στηριζόμασταν στις δωρεές. Τις τελευταίες μέρες έχουν έρθει κάποια υλικά, αλλά ακόμα δεν έχουν καλυφθεί πλήρως οι ανάγκες. Για παράδειγμα, έχουμε ελλείψεις σε στολές προστασίας. Το προσωπικό που έχει έρθει είναι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή μέσω ΟΑΕΔ, οπότε κάποια στιγμή θα φύγουν και ήδη τρέμουμε μήπως δεν αντικατασταθούν. Επί της ουσίας, δεν έχουν γίνει ούτε από την προηγούμενη αλλά ούτε και από την τωρινή κυβέρνηση μόνιμες προσλήψεις, ενώ υπάρχουν ελλείψεις ακόμη και σε οδηγούς ασθενοφόρων», επισημαίνει ο Στρατής Παυλής.