Δημήτρης Σταμούλης
Ποιος θα πληρώσει;
Η κυβέρνηση και το κεφάλαιο φαίνεται ότι για άλλη μια φορά, σαν τον λύκο, «στην αναμπουμπούλα χαίρονται». Μόνο που εδώ πρόκειται για ανθρώπινες ζωές, αλλά και για δικαιώματα του κόσμου της εργασίας που και πάλι, στο όνομα του κορονοϊού τώρα, γίνεται προσπάθεια να πετσοκοφτούν περαιτέρω. Ο Κ. Μητσοτάκης στο «διάγγελμά» του ενόψει πανδημίας, προϊδέασε ότι «η οικονομία θα δεχθεί ένα πλήγμα» και ότι «το 2020 θα είναι μια διαφορετική χρονιά για την ελληνική οικονομία», κόβοντας με… βήχα τα ψεύτικα χαμόγελα της δήθεν ανάπτυξης και «επιστροφής στην κανονικότητα». Ο Γ. Βρούτσης… φοβάται πως «η πανδημία θα έχει επιπτώσεις και στην αγορά εργασίας», αφήνοντας να εννοηθεί ότι επίκειται νέα εκτίναξη της ανεργίας!
Όλα αυτά θα πρέπει να ψυλλιάσουν τους εργαζόμενους, τους νέους, τους συνταξιούχους, γιατί διαφαίνεται ότι πάλι αυτοί θα πληρώσουν την πρωτοφανή υγειονομική κρίση που ζει ο πλανήτης τούτες τις μέρες. Κι ας πασχίζουν στην κυβέρνηση να διαμηνύουν ότι «και αυτή την κρίση θα την αντιμετωπίσουμε ενωμένοι, όλοι από κοινού: Πολιτεία, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι». Αλλά και ο άθλιος Παναγόπουλος, εσχάτως και πάλι «πρόεδρος» της συνομοσπονδίας… εργοδοτών Ελλάδας, με θρασύτητα δήλωσε πως «μια ενδεχόμενη πανδημία, δεν έχει ταξικά χαρακτηριστικά, θα μας πλήξει όλους», κατακεραυνώνοντας όλους όσοι «επιχειρήσουν κάποιοι να δώσουν ταξική διάσταση»!
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομίας έχουν σαφές ταξικό χρώμα. Όπως σημειώνει το ΝΑΡ σε ανακοίνωσή του «στις συνθήκες αυτές κεφάλαιο και κυβερνήσεις επιχειρούν να ρίξουν τα βάρη της πανδημίας στην εργατική τάξη και τον λαό. Δοκιμάζουν κοινωνικά, πολιτικά και κατασταλτικά μέτρα ελέγχου και χειραγώγησης των λαών, ενώ αξιοποιούν τον κορονοϊό για να πλήξουν τους ανταγωνιστές τους, να δικαιολογήσουν και να κατευθύνουν όσο μπορούν τους επόμενους σπασμούς της καπιταλιστικής κρίσης. Γι’ αυτό, αντί να μιλούν για ανθρώπινες ζωές, μιλούν για κέρδη και ζημιές».
Με τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση «αβαντάρει» κεφάλαιο και επιχειρήσεις, επιδιώκοντας ξανά από κοινού να ρίξουν τα βάρη της πανδημίας στην εργατική τάξη και τον λαό
Στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) για τα «έκτακτα και προσωρινά μέτρα στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορονοϊού COVID-19» περιλαμβάνονται μια σειρά μέτρων που μέλημά τους είναι να δώσουν μια πρώτη στήριξη σε εργοδότες και επιχειρηματίες: Αναστολή πληρωμής ΦΠΑ, ασφαλιστικών εισφορών και βεβαιωμένων οφειλών για τέσσερις μήνες σε κλάδους και περιοχές που διακόπτεται η δραστηριότητα με κρατική εντολή. Επιπλέον αναστέλλεται η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» κάθε αλλαγή ή τροποποίηση ωραρίου ή οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη υπερωριακή απασχόληση. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση ήδη κάνει λόγο για δυνατότητα παράτασης του χρόνου εφαρμογής του «έκτακτου και προσωρινού μέτρου», με βάση την εξέλιξη του φαινομένου. Ο εργοδότης δύναται, με απόφασή του, να καθορίζει πιο ευέλικτο ωράριο στο όνομα της διαφορετικής προσέλευσης στο χώρο εργασίας. Επίσης για τους γονείς εργαζόμενους –για έναν και υπό προϋποθέσεις– θεσπίζει την άδεια ειδικού σκοπού, όπου στις τρεις ημέρες η μία θα είναι από την κανονική άδεια του εργαζόμενου.
Το μέτρο της αναστολής της υποχρέωσης του εργοδότη να καταχωρεί άμεσα στην «Εργάνη» κάθε τροποποίηση του ωραρίου των εργαζομένων, μαζί με τη δυνατότητα στον εργοδότη να διαμορφώσει κατά το δοκούν την εργασία με ευέλικτο ωράριο λειτουργίας ή εργασία εξ’ αποστάσεως, θα οδηγήσουν σε όργια αυθαιρεσίας στους χώρους δουλειάς με καταστρατήγηση ωραρίου και περαιτέρω χτύπημα των εργασιακών σχέσεων. Με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια για τους εργοδότες, που αφενός δεν θα ανακοινώνουν πουθενά τις μεταβολές στις εργασιακές σχέσεις, αφετέρου θα δρουν ανεξέλεγκτοι επιβάλλοντας κάθε είδους ευελιξία της εργασίας. Όσον αφορά το μέτρο της ανακούφισης των εργαζομένων γονιών, τώρα που έκλεισαν όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες, η κυβέρνηση επιμερίζει και πάλι το κόστος στις πλάτες του κόσμου της δουλειάς. Από την άλλη, οι εργοδότες θα μπορούν πιο εύκολα να στρέφουν τους εργαζόμενους στην «κατανάλωση» των λίγων ημερών κανονικής άδειας που τους αναλογούν, ενώ σε επιχειρήσεις (όπως π.χ. φροντιστήρια, γυμναστήρια, θέατρα κ.α.) όπου μπήκε «λουκέτο» οι εργαζόμενοι θα σταλούν σπίτι τους με… άδεια άνευ αποδοχών.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Πριν, πολλά λογιστικά γραφεία «βομβαρδίζονται» τηλεφωνικά από επιχειρήσεις που έκλεισαν λόγω κορονοϊού, αλλά κανείς δεν μπορεί να απαντήσει επίσημα το τι γίνεται με τους εργαζόμενους, καθώς η ΠΝΠ συνδέει την άδεια ειδικού σκοπού με τις γονεϊκές υποχρεώσεις και σκοπίμως υπάρχει θεσμικό κενό για τις εταιρείες που κλείνουν. Έτσι πολλοί εργοδότες έχουν αρχίσει τις αναγκαστικές άδειες.
Ωστόσο τα κυβερνητικά μέτρα ήδη προκαλούν τις πρώτες αντιδράσεις αρχής γενομένης από τον κλάδο που βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος και βιώνει στο «πετσί του» όλη την σκληρή πραγματικότητα δίνοντας σκληρή μάχη κατά της επιδημίας, τους εργαζόμενους στη δημόσια υγεία. Αίσθηση προκάλεσε η τρίωρη στάση εργασίας και συγκέντρωση διαμαρτυρίας που πραγματοποίησαν την Πέμπτη, οι εργαζόμενοι του νοσοκομείου αναφοράς «Αττικόν». Οι εργαζόμενοι απαίτησαν προσλήψεις νοσηλευτών, διοικητικών, τεχνολόγων, τραυματιοφορέων σε όλες τις κενές οργανικές θέσεις, αλλά και να απομακρυνθούν τα ράντζα και να σταματήσει η υπερεφημέρευση. Στηλιτεύοντας τα κυβερνητικά μέτρα για τις επιχειρήσεις, το σωματείο αναρωτήθηκε εμφατικά: «Μόνο επιχειρηματίες υπάρχουν σε αυτή τη χώρα; Για τους εργαζόμενους υγειονομικούς ποιος θα ενδιαφερθεί; Το γνωρίζετε, ότι ούτε την τυπική έγκριση του προϋπολογισμού δεν έχουν κάνει (πόσο χρόνο θέλει πια;) με αποτέλεσμα να μην έχουμε πληρωθεί εφημερίες, υπερωρίες και βάρδιες από το Δεκέμβρη;»
Μαζικότατη ήταν και η γενική συνέλευση εργαζομένων στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας, με επίκεντρο τα μέτρα προστασίας, όπου καταγγέλθηκαν η παροχή μέτρων ατομικής προστασίας (π.χ. μάσκες) με το σταγονόμετρο, η έλλειψη ακόμη και σε αντισηπτικά. Παράλληλα οι εργαζόμενοι αντιδρούν στη μεταφορά τμήματος του προσωπικού σε άλλα νοσοκομεία, τη στιγμή που οι ελλείψεις και στο Κρατικό Νίκαιας χτυπούν «κόκκινο». Στάση εργασίας έγινε και στο Νοσοκομείο Ηρακλείου, που συνοδεύτηκε από διαμαρτυρία των εργαζομένων στη διοίκηση του νοσοκομείου, καθώς απείλησε τον πρόεδρο του σωματείου με «διεξαγωγή έρευνας περί διασποράς ψευδών ειδήσεων με κίνδυνο πρόκλησης πανικού»(!) επειδή το σωματείο τόλμησε να καταγγείλει τις τεράστιες ελλείψεις και τα προβλήματα στο νοσοκομείο.
Το κυβερνητικό αφήγημα ισχυρίζεται ότι «όλους τους αφορά ο κορονοϊός», αλλά η διάλυση των δημόσιων νοσοκομείων αφορά τους εργαζόμενους που τα επισκέπτονται. Να θυμίσουμε ότι τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού για την υγεία από το 2010 έως 2018 μειώθηκαν προοδευτικά έως και 50%, όπως βέβαια και του 2019. Συνολικά έκλεισαν έξι ψυχιατρικά και δεκαπέντε γενικά νοσοκομεία. Έκλεισε ή υπολειτουργεί η πλειονότητα των 360 πρώην πολυϊατρείων του ΙΚΑ και αντικαταστάθηκαν από «καρικατούρες» πρωτοβάθμιας υγείας, τις ΤΟΜΥ. Μειώθηκε δραματικά το μόνιμο προσωπικό των νοσοκομείων –όλων των κλάδων– από τις 104.000 στις 76.000 περίπου. Ενώ αυξάνει ο αριθμός των εργαζομένων με ελαστικές σχέσεις εργασίας που πλέον ανέρχεται στο 20% του συνόλου, αμειβόμενοι από νοσοκομεία-επιχειρήσεις και όχι από το κράτος!
Μια πρώτη «γεύση» της κατάστασης όπως διαμορφώνεται με τα κυβερνητικά μέτρα έρχεται και από άλλους κλάδους που μάλιστα θεωρούνται και από τους κερδοφόρους για το κεφάλαιο, όπως ξενοδοχεία και τράπεζες. Στον τουριστικό κλάδο, με αφορμή τις μειώσεις στις τρέχουσες κρατήσεις (όχι της καλοκαιρινής σεζόν), πληθαίνουν οι καταγγελίες εργαζόμενων που υποχρεώνονται σε μετατροπή συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε part-time ή εκ περιτροπής εργασία, σε άδειες άνευ αποδοχών, εργαζόμενων που απολύονται ή εποχικών που δεν επαναπροσλαμβάνονται. Στο ξενοδοχείο Capsis Astoria, στο Ηράκλειο Κρήτης, προωθείται εκ περιτροπής εργασίας στο όνομα της μείωσης του κύκλου εργασιών και των ακυρώσεων στις κρατήσεις, ενώ ανάλογα μέτρα μεθοδεύονται και στο Athens Marriott στην Αθήνα.
Στον τραπεζικό κλάδο, όπως καταγγέλλει η Πρόταση Προοπτικής στην Εθνική Τράπεζα, «στα καταστήματα δεν έχουν λάβει μέτρα παρά μόνο για το θεαθήναι», με… ένα αντισηπτικό ανά δέκα υπαλλήλους, κι όλα αυτά, όταν η ΕΤΕ έχει ανακοινώσει κέρδη 419 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο του 2019!
Στις τηλεπικοινωνίες, ο ΟΤΕ, με αφορμή την απολύμανση κεντρικών κτιρίων ζητά από τους εργαζόμενους να εργαστούν από το σπίτι, ενώ σε όσους δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα, τους ενημερώνουν προφορικά να πάνε στο κτίριο της Ηλιούπολης. Στη Vodafone «προτείνουν» στις εργαζόμενες μητέρες αλλά και σε όλους τους εργαζόμενους να κάνουν χρήση της κανονικής τους άδειας. Στη Wind και άλλες εταιρείες πληροφορικής, η εργοδοσία στέλνει τους εργαζόμενους για εργασία από το σπίτι, γλιτώνοντας κόστος από τα λειτουργικά τους έξοδα.
Αλλά και στο εμπόριο υπάρχουν καταγγελίες όπως του συλλόγου υπαλλήλων βιβλίου-χάρτου που απαιτεί «να σταματήσουν τώρα οι εκβιασμοί των εργοδοτών προς τους εργαζόμενους για να πάρουν την κανονική τους άδεια, άδεια άνευ αποδοχών, αλλαγή συμβάσεων ή ωραρίων» και ζητά εντατικούς ελέγχους από το ΣΕΠΕ τώρα και να μη χαθεί κανένας μισθός, καμία άδεια, κανένα ένσημο.
Ενίσχυση δημόσιας και δωρεάν υγείας κόντρα στον «ιό του κέρδους»
Συνολικά το ταξικό εργατικό κίνημα, όλες οι αγωνιστικές δυνάμεις λαού και νεολαίας πρέπει να βγουν μπροστά με αιτήματα για την αντιμετώπιση και της επιδημίας και της γενικότερης κρίσης.
Στις σημερινές συνθήκες απαιτούνται άμεσα:
– Άμεση ενίσχυση του συστήματος δημόσιας υγείας με προσλήψεις όλου του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού για την επαρκή στελέχωση των Κέντρων Υγείας και των νοσοκομείων. Να λειτουργήσουν όλες οι κλειστές ΜΕΘ, να επιταχθούν (χωρίς «ενοίκια») τα ιδιωτικά νοσοκομεία και οι ΜΕΘ τους.
– Να σταματήσει κάθε άλλο νομοθετικό έργο της κυβέρνησης (νομοσχέδιο για την εκπαίδευση, απαγόρευση διαδηλώσεων κ.ά.) εκτός από αυτό της πρόληψης και της πλήρους αντιμετώπισης της επιδημίας.
– Το κόστος για τον κορονοϊό να το αναλάβουν το κράτος και το κεφάλαιο, από τα υπερκέρδη που έχουν συσσωρεύσει, όχι οι εργαζόμενοι. Να μην χαθεί κανένας μισθός, καμία άδεια, κανένα ένσημο.
– Πρόσθετη άδεια με πλήρεις αποδοχές και ασφάλιση για όσους εργαζόμενους που θα χρειαστεί να λείψουν από τη δουλειά, για όσους έχουν παιδιά στο σχολείο, ΑμΕΑ κ.α Πρόσθετη άδεια με πλήρεις αποδοχές για όσο διάστημα χρειαστεί, για κάθε εργαζόμενο που αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας και για τις εγκύους. Κάτω τα χέρια από τις κανονικές άδειες των εργαζομένων!
Τα κονδύλια για την υγεία την περίοδο 2010-2018 μειώθηκαν προοδευτικά έως και 50%
– Να καταβληθούν πλήρως και στην ώρα τους όλοι οι μισθοί με ευθύνη του κράτους και της εργοδοσίας. Τα 718 ευρώ για 1,5 μήνα που έβγαλε από το συρτάρι ως σενάριο η κυβέρνηση για όσους δεν μπορούν να προσέλθουν στην εργασία τους λόγω των συνθηκών, είναι επίδομα ελεημοσύνης.
– Καμία απόλυση, καμία «μη ανανέωση σύμβασης», καμία δυσμενής μεταβολή στους όρους και τις συνθήκες εργασίας «επί τω ελαστικότερω».
– Μέτρα Υγιεινής και Ασφάλειας για τους χώρους δουλειάς και ιδιαίτερα για τις μονάδες υγείας, με δημόσια μέριμνα (όπως π.χ. γίνεται με το αλάτι των δρόμων) παντού αντισηπτικά, μάσκες κ.α.
– Να αυξηθούν τα δρομολόγια όλων των μέσων μαζικής μεταφοράς για αποφυγή του συνωστισμού, ιδιαίτερα τις ώρες αιχμής. Άμεσα πρόσληψη μόνιμου προσωπικού πλήρους απασχόλησης σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
– Αναστολή πληρωμών προς Δημόσιο, τράπεζες (στεγαστικά κ.α.), ΔΕΚΟ για μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, συνταξιούχους.
– Κανένας πλειστηριασμός ή κατάσχεση, καμία διακοπή ρεύματος ή νερού.
– Έκτακτο επίδομα σε εργαζόμενους μερικής απασχόλησης (ωρομίσθιο κλπ.) που χάνουν το εισόδημά τους και σε αυτοαπασχολούμενους που δεν εργάζονται λόγω των νέων συνθηκών.
– Να μπει τέλος στην αισχροκέρδεια. Τα υλικά προφύλαξης (μάσκες, σαπούνια, αλκοολούχα αντισηπτικά κλπ) να διατεθούν από το κράτος δωρεάν στον πληθυσμό και ιδιαίτερα σε όλους τους χώρους που υπάρχει συγχρωτισμός.
– Ειδική μέριμνα για πρόσφυγες και μετανάστες, για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας. Δωρεάν, πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ή θα νικήσει ο φόβος και ο ιός του κέρδους και της αδιέξοδης ατομικής λύσης / ή θα νικήσει ο συλλογικός αγώνας, η αλληλεγγύη και η απελευθέρωση από τα δεσμά άρρωστου καπιταλιστικού συστήματος και του σύγχρονου ψηφιακού Μεσαίωνα.
