Βόρειο Αιγαίο
γράφουν:
Νίκος Μανάβης
Μπάμπης Συριόπουλος
Την Πέμπτη, έξω από το μέγαρο Μαξίμου, ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης και ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης κάνουν δηλώσεις μετά τη σύσκεψη. Ο Ν. Μηταράκης δηλώνει: «συμφωνούμε στην ανάγκη να υπάρχουν κλειστές προαναχωρησιακές δομές», από την πλευρά του ο κ. Μουτζούρης δηλώνει ότι περιμένει να ληφθούν μέτρα από την κυβέρνηση. Με αυτές τις δύο δηλώσεις ολοκληρώθηκε μια εντυπωσιακή πολιτική κωλοτούμπα των πολιτικών παραγόντων της δεξιάς και της ακροδεξιάς στο Βόρειο Αιγαίο, αφού αποδέχθηκαν πλήρως τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για τη δημιουργία νέων κολαστηρίων, κόντρα σε αυτά που οι ίδιοι δήλωναν μερικές μέρες πιο πριν. Μια μέρα νωρίτερα, στις πολύ μεγάλες κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Λέσβο, στη Χίο και στη Σάμο, η ΝΔ απέδειξε ότι έχει τη δυνατότητα να ηγεμονεύει ιδεολογικά και να ενσωματώνει –στο προσφυγικό ζήτημα– τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ αλλά και το ΚΚΕ. Μάλιστα, η ενσωμάτωση επιτυγχάνεται στη βάση της ακραία αντιπροσφυγικής ρητορικής του Κ. Μουτζούρη.
Η αντιπροσφυγική ρητορική του Κ. Μουτζούρη ήταν σαφής και ξεκάθαρη από την προεκλογική περίοδο της περασμένης άνοιξης. Οι περιφερειακές παρατάξεις που στήριξαν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ενοχλήθηκαν από αυτή και ήταν έτοιμες να προχωρήσουν σε ανοιχτή συνεργασία για τη συγκρότηση Περιφερειακής Αρχής. Μια συνεργασία που ναυάγησε, γιατί δεν κατέστη δυνατή συμφωνία για τη νομή της εξουσίας.
Στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Βορείου Αιγαίου στη Χίο, στα τέλη του προηγούμενου Νοέμβρη, οι προαναφερόμενες παρατάξεις στήριξαν την πρόταση ψηφίσματος της Περιφερειακής Αρχής για το προσφυγικό. Σε εκείνη τη συνεδρίαση ο Κ. Μουτζούρης είχε πει ότι δεν θα δεχθεί κανένα νέο καμπ προσφύγων στα νησιά και ότι υιοθετεί όλες τις προτάσεις των Δήμων. Με το πλαίσιο αυτό συμφώνησε και η περιφερειακή παράταξη του ΚΚΕ όπως και η «επίσημη» παράταξη της ΝΔ. Το ψήφισμα καταψήφισαν η Ανταρσία στο Αιγαίο και η παράταξη Άλλος Δρόμος (προεκλογικά στηρίχθηκε από ΛΑΕ και ΕΠΑΜ).
Στα μέσα του Ιανουαρίου ανακοινώθηκαν οι κινητοποιήσεις. Το Περιφερειακό Συμβούλιο συνεδριάζει εκτάκτως, εντωμεταξύ η αντιπροσφυγική ρητορική έχει ενταθεί από την πλευρά της Περιφερειακής Αρχής. Παρ’ όλα αυτά οι παρατάξεις του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ μαζί με τις δύο παρατάξεις της ΝΔ δήλωσαν πως θα συμμετάσχουν στις κινητοποιήσεις. Μόλις την τελευταία στιγμή η παράταξη του ΚΚΕ δήλωσε πως θα συμμετάσχει στην κινητοποίηση με το δικό της πλαίσιο. Μέρες αργότερα το ΚΚΕ αναγκάζεται να αναδιπλωθεί. Το Παλλεσβιακό Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο –που ελέγχεται πλήρως από το ΚΚΕ– μετέτρεψε την προσυγκέντρωσή του σε ξεχωριστή συγκέντρωση και πορεία. Στα άλλα νησιά, οι δυνάμεις του ΚΚΕ συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις της Περιφέρειας και των Δήμων. Τα σχήματα του ΣΥΡΙΖΑ σε Περιφέρεια και Δήμο Μυτιλήνης και η περιφερειακή παράταξη που στήριξε το ΠΑΣΟΚ με δηλώσεις και αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα προσπάθησαν να πάρουν αποστάσεις από την περιφερειακή αρχή, όμως συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις,νομιμοποιώντας τις πολιτικά.
Στον αντίποδα της αντιπροσφυγικής υστερίας βρίσκονται οι κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις του κινήματος αλληλεγγύης, οι οποίες σε αυτή την φάση εκφράστηκαν από την περιφερειακή παράταξη Ανταρσία στο Αιγαίο – Αντικαπιταλιστική Αριστερά αλλά και από άλλες συλλογικότητες, συνδικαλιστικά και αυτοδιοικητικά σχήματα, σωματεία, τοπικές κινήσεις και συλλογικότητες των νησιών που αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στα αντιπροσφυγικά συλλαλητήρια. Το κίνημα αλληλεγγύης τα δύο τελευταία χρόνια βρίσκεται σε κάμψη αλλά όχι σε αποστρατεία. Η κάμψη είναι αποτέλεσμα της συστηματικής και καλά οργανωμένης δουλειάς που έκαναν οι μηχανισμοί του κράτους κατά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να το αποδυναμώσουν. Προληπτικές προσαγωγές και συλλήψεις από την αστυνομία, απειλές, εκβιασμοί κ.λπ. ήταν κομμάτι της καθημερινής πρακτικής της κυβέρνησης. Πέρα από τη δράση των κρατικών μηχανισμών, το κίνημα αλληλεγγύης ήταν και παραμένει φωνή διαμαρτυρίας-καταγγελίας και ένας φορέας πρακτικής στήριξης των προσφύγων στις καθημερινές τους ανάγκες. Ωστόσο, η πολιτικοποίησή του έχει παραμείνει σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Έτσι, βασικές πτυχές του προσφυγικού ζητήματος –π.χ. η ταξική του διάσταση– δεν έχουν αναδειχθεί όσο πρέπει και δεν έχουν μπολιαστεί με τη συνείδηση των λαϊκών στρωμάτων των νησιωτικών κοινωνιών. Παράλληλα, το κίνημα αλληλεγγύης των νησιών πρέπει να αναπτύξει αντιιμπεριαλιστική και αντιπολεμική δράση — και όλα αυτά πρέπει να γίνουν άμεσα.
Ν. Μ
Το ΚΚΕ συμμετείχε στις κινητοποιήσεις στις 22 Γενάρη σε Λέσβο, Σάμο και Χίο, προσπαθώντας να κρατήσει αποστάσεις από το αντιπροσφυγικό περιεχόμενο μίσους που αυτές είχαν εξαρχής, με τη σφραγίδα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και του Περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη. Οι μαζικοί φορείς στους οποίους έχουν την πλειοψηφία οι συνδικαλιστικές παρατάξεις του ΚΚΕ συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις στη Σάμο και στη Χίο, ενώ στη Λέσβο το Παλλεσβιακό Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο (ΠΕΚ) έκανε ξεχωριστή συγκέντρωση στην πλατεία Σαπφούς. Το ΚΚΕ, που σε άλλες περιπτώσεις αρνείται επίμονα την κοινή δράση με δυνάμεις και φορείς του μαζικού κινήματος, καθώς και την αντικαπιταλιστική αριστερά, στη συγκεκριμένη περίπτωση συμπορεύεται με τις δυνάμεις του τοπικού κράτους, εργοδοτικές ενώσεις, την εκκλησία, τα αστικά κόμματα και μάλιστα σε ένα περιεχόμενο που όχι μόνο, όπως το ίδιο το ΚΚΕ αναγνωρίζει, βγάζει λάδι την κυβερνητική πολιτική των κλειστών κέντρων και της συμφωνίας Τουρκίας-ΕΕ αλλά έχει ως βάση την ενοχοποίηση των προσφύγων.
Στάση του ΚΚΕ:
Συμπόρευση με τοπικό κράτος και κεφάλαιο, ελιγμός μόνο στη Λέσβο
Ο περιφερειάρχης Κ. Μουτζούρης, στην ομιλία του στη συγκέντρωση της Μυτιλήνης, μίλησε για «αποτροπή» των προσφύγων, για σχέδιο «υποκατάστασης πληθυσμών» στα νησιά, για επιβολή άλλου τρόπου ζωής και θρησκείας. Αυτό ακριβώς το περιεχόμενο, ταυτόχρονα φιλο-ΕΕ, φιλοκυβερνητικό και ακροδεξιό-ρατσιστικό, προσπάθησε να διαπραγματευτεί το ΚΚΕ με την παρουσία ομιλητών του, πράγμα το οποίο πέτυχε στη Σάμο και Χίο. Στη Σάμο, μάλιστα, στην αφίσα του καλέσματος των επιχειρηματικών φορέων για την κινητοποίηση υπήρχε και μία κρεμάλα.
Οι μαζικοί φορείς που επηρεάζει συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις σε Σάμο και Χίο, ενώ στη Λέσβο το ΠΕΚ έκανε ξεχωριστή συγκέντρωση
Το ΠΕΚ ζητάει «απεγκλωβισμό προσφύγων και μεταναστών από το νησί και τη χώρα» και μεταφορά τους «με γρήγορες διαδικασίες στις χώρες προορισμού τους», χωρίς διεκδίκηση ένταξης όσων θέλουν στην ελληνική κοινωνία. Η Κομματική Επιτροπή Αιγαίου του ΚΚΕ διαμαρτυρήθηκε για τον αποκλεισμό των υπολοίπων παρατάξεων από τη συνάντηση της Πέμπτης του υπουργού Νότη Μηταράκη με τον περιφερειάρχη και τους δημάρχους των νησιών. Λες και θα άλλαζε τίποτα…
Μ. Σ