Ανάλυση: Γιάννης Ελαφρός
Νέες εγκαταστάσεις και µονιµότητα
Στις αρχές Οκτώβρη θα υπογραφεί η νέα συµφωνία για τις αµερικανικές βάσεις στην Ελλάδα,
η οποία δεν θα είναι διάρκειας ενός έτους αλλά αορίστου χρόνου. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση της ΝΔ νοµιµοποιεί και τυπικά την αµερικανική παρουσία σε Αλεξανδρούπολη, Λάρισα, Στεφανοβίκειο, κτίζοντας πάνω στην πολύ καλή συνεργασία που είχε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ µε τις ΗΠΑ
Ο Πομπέο στην Αθήνα, το κίνημα στους δρόμους
Μπορεί η συνάντηση Μητσοτάκη Τραμπ να μην πραγματοποιήθηκε τελικά, αλλά η εκσυγχρονισμένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ θα υπογραφεί στις αρχές Οκτώβρη στην Αθήνα, όπου θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη (μάλλον 5-6/10) και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο. Τις ίδιες μέρες θα προχωρήσει και ο «στρατηγικός διάλογος» μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και ΗΠΑ, διαδικασία που είχε ξεκινήσει το Νοέμβριο του 2018 στις ΗΠΑ, με ιδιαίτερη ζέση του ΣΥΡΙΖΑ και συμμετοχή του Γ. Κατρούγκαλου (τότε ΥΠΕΞ).
Όλα αυτά δεν θα μείνουν αναπάντητα από το κίνημα. Ήδη η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει ανακοινώσει κινητοποίηση σε συντονισμό με άλλες δυνάμεις της μαχόμενης Αριστεράς, ενώ και το ΚΚΕ έχει καλέσει σε συγκεντρώσεις, με την ΕΕΔΥΕ και σωματεία που επηρεάζει να κινούνται σχετικά. Μαζικές μαχητικές αντιπολεμικές και αντιιμπεριαλιστικές διαδηλώσεις θα είναι η καλύτερη απάντηση στα νέα επικίνδυνα σχέδια.
Αποκαλυπτική ήταν πρόσφατη συνέντευξη του υπουργού Άμυνας Μ. Παναγιωτόπουλου. Αφού σημειώνει πως η στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ «έχει εξελιχθεί κατά τη θητεία προηγουμένων κυβερνήσεων», αλλά «σήμερα μπορεί να απογειωθεί», τονίζει: «Το βασικό ποιοτικό χαρακτηριστικό είναι ότι οι ΗΠΑ επενδύουν σε υποδομές των Ε.Δ. Η διαχείρισή τους και η αναβάθμισή τους να καθίστανται όχι μόνο εθνικό συμφέρον της Ελλάδας, αλλά και των ΗΠΑ. Επομένως, η ειδοποιός διαφορά είναι ότι όποιος απειλήσει το συμφέρον της Ελλάδας, ταυτόχρονα θίγει και το συμφέρον των ΗΠΑ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται»! Δηλαδή πλήρης ταύτιση των «εθνικών συμφερόντων» της Ελλάδας με τις ΗΠΑ. Γιατί δεν παραχωρούν ολόκληρη τη χώρα, για να «είμαστε πιο ασφαλείς»;
Η πρόσδεση στις ΗΠΑ µόνο δεινά θα φέρει στον λαό. Μετατρέποντας τη χώρα σε βάση εξόρµησης, την µετατρέπει σε εχθρό όσων πλήττονται από την πολεµική µηχανή του ΝΑΤΟ
Από την Αλεξανδρούπολη μέχρι τη Σούδα, όλη η χώρα μετατρέπεται σε πολεμικό προγεφύρωμα των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση της ΝΔ είναι έτοιμη να υπογράψει τις επόμενες μέρες την ανανέωση της συμφωνίας για τις βάσεις, η οποία κρύβει «εκπλήξεις». Πρώτο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχωρά σε επίσημη πλέον παραχώρηση νέων αμερικανικών πολεμικών βάσεων και στην μεγάλη επέκταση-αναβάθμιση της στρατηγικής σημασίας βάσης της Σούδας, βαδίζοντας σταθερά πάνω στην προεργασία που είχε κάνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Και μιλάμε για επίσημη παραχώρηση, καθώς ήδη στα τρία νέα σημεία (Αλεξανδρούπολη, Λάρισα και Στεφανοβίκειο Μαγνησίας) υπάρχει σταθερή ή περιστασιακή χρήση από αμερικανικές δυνάμεις από τα προηγούμενα χρόνια. Γι’ αυτό στην κυβέρνηση Τσίπρα έχει αναγνωριστεί «μια πολύ καλή και δυνατή Ελληνοαμερικανική σχέση» (Τζέφρι Πάιατ, 22/7/2019).
Τώρα, η ΝΔ έχει σκοπό να την ξεπεράσει. Σύμφωνα με δημοσιεύματα που στηρίζονται σε πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών η κυβέρνηση προτίθεται η συμφωνία να είναι αορίστου χρονικού διαστήματος, να μην έχει ημερομηνία λήξης, αλλά να μπορεί να ακυρωθεί μόνο εάν καταγγελθεί από κάποια πλευρά! Μέχρι τώρα η Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας είχε ετήσια διάρκεια. Παρότι ανανεωνόταν κάθε χρόνο, χωρίς προσκόμματα από τις ελληνικές κυβερνήσεις, οι ΗΠΑ δυσανασχετούσαν γιατί δεν εξυπηρετούσε τον προγραμματισμό μεγάλων έργων στις βάσεις. Η κυβέρνηση της ΝΔ «επιλύει» το θέμα, κάνει τις βάσεις μόνιμες κι έρχονται «επενδύσεις» πολεμικού χαρακτήρα.
Η στρατηγικής σημασίας βάση της Σούδας είχε πλέον «μπουκώσει», καθώς δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει την διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για ελλιμενισμό πλοίων και ανεφοδιασμό αεροπλάνων (κι αυτό παρά το τεράστιο κρηπίδωμα Κ-14, μοναδικό στη Μεσόγειο για αεροπλανοφόρο). Τώρα, λοιπόν οι ΗΠΑ –με την υπογραφή της σύμβασης… αορίστου- έχουν έτοιμες δύο μεγάλες παρεμβάσεις, οι οποίες έχουν ήδη παρουσιαστεί στο Κογκρέσο: η πρώτη αφορά την αναβάθμιση του λιμένα στο Μαράθι της Σούδας, έτσι ώστε να μπορούν να σταθμεύουν (και όχι απλά να «δένουν» για λίγο) μεγάλα αντιτορπιλικά τύπου «Arleigh Burke», τα οποία περιπολούν σε Ανατολική Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα. Η δεύτερη αφορά τη δημιουργία «Διακλαδικού Κέντρου Διαχείρισης Κινητικότητας», με προϋπολογισμό 41,6 εκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για διώροφο κτίριο 8.970,26 τετραγωνικών μέτρων, που θα ενισχύσει τις δυνατότητες της βάσης, κυρίως όσον αφορά τον αριθμό των αεροσκαφών και των στρατιωτικών δυνάμεων που μπορεί να εξυπηρετήσει, άρα συνδέεται με πιο εντατική και επιθετική χρήση.
Από κει και πέρα σύμφωνα με τις δηλώσεις των υπουργών της ΝΔ η συμφωνία θα παραχωρεί: α) συγκεκριμένο χώρο στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, που αναμένεται να μετατραπεί σε ισχυρή βάση εξόρμησης, καθώς θεωρείται κρίσιμο σημείο για νότια Βαλκάνια, Μαύρη Θάλασσα και σύνορα με Ρωσία και Στενά Δαρδανελίων. Προβλέπεται ναυτική στρατιωτική παρουσία, αλλά και μονάδες ελικοπτέρων των ΗΠΑ. Δεν είναι χωρίς σημασία και η προοπτική δημιουργίας σταθμού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ! Την μεγάλη αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης στους επιθετικούς σχεδιασμούς υπογραμμίζει το γεγονός πως η φετινή άσκηση Παρμενίων αναμένεται να κορυφωθεί στις 4 Οκτώβρη στην Αλεξανδρούπολη, με την παρουσία και του Κ. Μητσοτάκη. β) Εγκαταστάσεις στη Λάρισα για τα μεγάλα μη επανδρωμένα αμερικανικά αεροπλάνα (UAV), αλλά και για επανδρωμένα. γ) Υποδομές στο Στεφανοβίκειο για τη στάθμευση και εκπαίδευση μεγάλων μονάδων επιθετικών ελικοπτέρων, με τα στρατεύματα που μεταφέρουν. Ακόμα, σύμφωνα με δημοσιεύματα η νέα συμφωνία προβλέπει και τη δημιουργία εγκαταστάσεων υψηλής τεχνολογίας εντός στρατοπέδων του ελληνικού στρατού στην Κεντρική Ελλάδα.
Πέρα από το ζήτημα των στρατιωτικών βάσεων ιδιαίτερα σημαντική είναι η απόκτηση οικονομικών «βάσεων» των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ειδικά σε μια περίοδο που η κυβέρνηση και το ντόπιο κεφάλαιο επιδιώκουν την προσέλκυση επενδύσεων, προσφέροντας τη χώρα σε τιμή ευκαιρίας. Μέχρι τώρα η οικονομική παρουσία των ΗΠΑ είναι αναντίστοιχη της ισχύος τους, για παράδειγμα είναι μικρότερη του Καναδά. Το τελευταίο διάστημα έχει ενισχυθεί η κινητικότητα, συχνά σε σύνδεση με γεωπολιτικούς στόχους (ενέργεια, όπως στην Αλεξανδρούπολη). Το πέρασμα των ναυπηγείων στο Νεώριο Σύρου σε εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων, με πιθανή την επισκευή και αμερικανικών πολεμικών σκαφών που επιχειρούν στην περιοχή, αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η συζήτηση για εξαγορά και κάποιου από τα ναυπηγεία της Αττικής. Αναμφίβολα ιδιαίτερης σημασίας είναι η συμμετοχή του ενεργειακού κολοσσού Exxon Mobil στις εξορύξεις για υδρογονάνθρακες (μαζί με TOTAL και ΕΛΠΕ). Βεβαίως δεν λείπουν και οι κυρίως κερδοσκοπικές «επενδύσεις», όπως για παράδειγμα η απόκτηση της άδειας καζίνο στο Ελληνικό, στην οποία ποντάρουν ισχυρά πολυεθνικές με ισχυρή συμμετοχή αμερικανικών κεφαλαίων.
Η στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ περιλαμβάνει και το συντονισμό ενεργειών και την εξυπηρέτηση των κοινών συμφερόντων, όπως έκανε και η προηγούμενη κυβέρνηση με τη Συμφωνία των Πρεσπών που προωθεί την ευρω-ΝΑΤΟϊκή ενσωμάτωση της Βόρειας Μακεδονίας και των Βαλκανίων, υπό το πρίσμα των συμφερόντων του κεφαλαίου ΗΠΑ, ΕΕ και Ελλάδας. Η οποία βέβαια δεν είχε τίποτα το διεθνιστικό, αλλά προωθούσε την εθνική στρατηγική της ελληνικής αστικής τάξης με άλλα μέσα. Η ΝΔ στην αντιπολίτευση είχε καταγγείλει με υψηλότατους τόνους τη συμφωνία, δεν έλειψαν και κραυγές για «προδοτική» συμφωνία. Όπως είχαμε πει από τότε, η ανάληψη της διακυβέρνησης θα οδηγούσε στην αποδοχή της. Ο Κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη με τον Ζόραν Ζάεφ και του είπε (σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές) πως θα σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών, παρότι είχε κάνει ό,τι μπορούσε για να μην κυρωθεί. Ταυτόχρονα, ζήτησε συνεργασία για την επίλυση εκκρεμοτήτων. Ούτε προσκόμματα για την πορεία ένταξης στην ΕΕ της Βόρειας Μακεδονίας, ούτε τίποτα… Η κωλοτούμπα της ΝΔ στο Μακεδονικό είναι σαφής. Στο πλαίσιο αυτό προωθείται το στρατιωτικό αγκάλιασμα της γειτονικής χώρας. Ήδη προωθείται η υπογραφή της συμφωνίας για την επιτήρηση (air policing) του εναέριου χώρου της Β. Μακεδονίας από μαχητικά αεροσκάφη ελληνικής αεροπορίας.
Η πρόσδεση στις ΗΠΑ μόνο δεινά θα φέρει στον λαό. Μετατρέποντας τη χώρα σε βάση πολεμικής εξόρμησης, την μετατρέπει σε εχθρό όσων πλήττονται από την πολεμική μηχανή του ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, όσοι θεωρούν πως οι Αμερικανοί θα αποδειχθούν πιστοί στις «στρατηγικές συμφωνίες» με την Ελλάδα θα διαψευστούν οικτρά.
Χαµόγελα µε δόντια, ενωµένοι κατά προσφύγων
▸ Ο άδικος ανταγωνισµός και η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν
Να κερδίσουν χρόνο για ένα καλύτερο πλασάρισμα στην κούρσα του ανταγωνισμού επιχείρησαν Μητσοτάκης και Ερντογάν στη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη. Ο σκληρός ανταγωνισμός Ελλάδας-Τουρκίας «διακόπηκε» για λίγο για να βγουν χαμογελαστές φωτογραφίες σε μια συνάντηση που «πήγε καλά», έτσι ώστε να μη χρεωθεί κανείς το ρόλο του «κακού» και να προχωρήσουν όποιες μπίζνες γίνεται. Εξάλλου, οι επικεφαλής των αστικών κυβερνήσεων σε Αθήνα και Άγκυρα ενώθηκαν απέναντι στους μετανάστες και πρόσφυγες, αποδεχόμενοι και οι δύο το πλαίσιο της ρατσιστικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και διαπραγματευόμενοι τον τρόπο υλοποίησής της, σύμφωνα με τα συμφέροντα του καθένα. Σε κάθε περίπτωση, συμφωνούν στα ματωμένα τείχη απέναντι στο δικαίωμα της προσφυγιάς να αναζητήσει ασφαλή τόπο και να μετακινηθεί εκεί που επιθυμεί. Η κυβέρνηση ΝΔ κινητοποιεί στρατό και λιμενικό για να «σφραγίσει» τα σύνορα, ενώ ο «σουλτάνος» Ερντογάν χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες για να εκβιάσει την ΕΕ, στοχεύοντας να τους διασπείρει στη Συρία κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία (και πολύ μακριά από τα σπίτια τους) για να ακυρώσει τη συμπαγή εθνοτική παρουσία των Κούρδων.
Η μόνη είδηση από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν ήταν η απόφαση για ενεργοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας εντός του 2019.
Πίσω από τα χαμόγελα δύσκολα κρύβονται τα αιχμηρά δόντια του οξύτατου ανταγωνισμού, ο οποίος δεν οφείλεται βεβαίως αποκλειστικά στον «τουρκικό επεκτατισμό» και την «επιθετικότητα της Άγκυρας», όπως επαναλαμβάνεται μονότονα από μεγάλο μέρος της Αριστεράς στην Ελλάδα, αναπαράγοντας την αστική «εθνική αφήγηση» και αφοπλίζοντας το εργατικό και αντιπολεμικό κίνημα. Το ΝΑΡ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχουν τονίσει πως ο ανταγωνισμός είναι αστικός, άδικος, αντιδραστικός και επικίνδυνος και από τις δύο πλευρές. Εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου και στις δύο χώρες, καθώς και τις μεγάλες πολυεθνικές. Οι λαοί δεν έχουν τίποτα να περιμένουν, παρά μόνο αίμα, ιδρώτα και… πετρελαιοκηλίδες. Η κάθε αστική τάξη χαράζει τις ΑΟΖ όπως τη συμφέρει και η αναφορά στο άδικο «διεθνές δίκαιο» είναι καθαρά προσχηματική και επιλεκτική. Ο ανταγωνισμός ωθεί σε αντιδραστικές πολιτικές επιλογές και σε υπερεκμετάλλευση στο εσωτερικό κάθε χώρας (και για να βγουν τα πανάκριβα προγράμματα εξοπλισμών), ενώ η απειλή θερμής πολεμικής αναμέτρησης ενισχύεται. Πολύ περισσότερο που Αθήνα και Άγκυρα αναζητούν συμμαχίες με ηγεμονικά καπιταλιστικά κράτη και ιμπεριαλιστικούς συνασπισμούς (η Ελλάδα καθαρά με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ/ΕΕ), με κίνδυνο να μετατραπούν σε θυσιαζόμενα πιόνια ευρύτερης σύρραξης.
Ενιαίος αγώνας ενάντια σε κεφάλαιο και ιµπεριαλισµό
Το αστικό σχέδιο που υλοποιείται εδώ και χρόνια από κυβερνήσεις µε συµµετοχή ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ και λοιπών αστικών δυνάµεων είναι να επιτευχθεί η γεωπολιτική και οικονοµική αναβάθµιση του κεφαλαίου (µετά το µεγάλο πλήγµα της κρίσης 2008 και µετά) µε όχηµα την εκµετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, καθώς τα ελληνικά συµφέροντα θα γίνουν και συµφέροντα της ΕΕ και των ΗΠΑ.
Ακριβώς σε αυτό το σηµείο βρίσκεται η ουσία της νέας κατάστασης. Η ελληνική αστική τάξη επιχειρεί έναν µατωµένο γάµο µε τις ΗΠΑ κυρίως, αλλά και τις ηγετικές δυνάµεις της ΕΕ (Γερµανία, Γαλλία), βάζοντάς τες συνεταίρους στα ενεργειακά προγράµµατα (έτσι κι αλλιώς η µερίδα του λέοντος πάει στις πολυεθνικές) και παρέχοντας τη χώρα ως επιθετική βάση εξόρµησης στο νέο γύρο οξυµένων αντιπαραθέσεων στην ευρύτερη περιοχή, από τα σύνορα µε τη Ρωσία, την Τουρκία (την αστάθεια της οποίας αξιοποιεί για να πλασαριστεί ως πιστός στρατιώτης της Δύσης), την Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική. Γι αυτό προωθεί και τον άξονα πολέµου µε Ισραήλ, Κύπρο, Αίγυπτο, αντιδραστικά αραβικά κράτη, υπό την εποπτεία των ΗΠΑ. Η όλη κατάσταση γίνεται εκρηκτικά πιο επικίνδυνη από παλιότερα.
Όλα αυτά τροποποιούν και ενισχύουν ο χαρακτήρας του σηµερινού αντιπολεµικού κινήµατος. Αντί για το παλιό σχήµα των ιµπεριαλιστών που καταπιέζουν και αδικούν τη χώρα µας (λανθασµένο κατά τη γνώµη µας και τότε), έχουµε σήµερα επιθετικά καπιταλιστικά-ιµπεριαλιστικά κράτη που συµµαχούν µε την εγχώρια αδίστακτη αστική τάξη. Ο αγώνας ή θα είναι εναντίον συνολικά του αστικού πολεµοκάπηλου και επιθετικού στρατοπέδου ή θα είναι φάρσα.
