Η γνωστή και αγαπημένη ερμηνεύτρια θα μας συντροφεύσει την ερχόμενη Κυριακή, 24 Φεβρουαρίου, στην γιορτή του Πριν, στον φιλόξενο χώρο
του Ίλιον Plus. Για τη Φωτεινή, το τραγούδι μπορεί να ρίξει γέφυρες ανάμεσα στους λαούς, όμως δεν αρκεί από μόνο του στην εποχή της έξαρσης του εθνικισμού, της ακροδεξιάς και του φασισμού πανευρωπαϊκά και παγκόσμια.
Συνέντευξη στη Λίτσα Φρυδά
▶ Η αρχική επαγγελματική σου ιδιότητα ήταν αυτή της δασκάλας. Κάποια στιγμή πέρασες από την εκπαίδευση στο τραγούδι. Βρίσκεις να υπάρχει κάτι κοινό ανάμεσα στα δύο;
Τα δύο έγιναν και παράλληλα κάποια περίοδο. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει, πάντως, ένα κοινό. Βέβαια είναι άλλης ηλικίας. Είναι ενήλικο το κοινό που έρχεται να σε ακούσει να τραγουδάς. Αλλά μυείται. Αυτό που εισπράττω τραγουδώντας είναι ότι έρχονται για να ακούσουν οι άνθρωποι, θεωρούν ότι κάτι θα πάρουν, θα συγκινηθούν ίσως, θα θυμηθούν, θα βοηθηθούν… Εγώ έχω την τάση να αυτοσαρκάζομαι επί σκηνής, να γελάω πολύ, αυτό περνάει σ’ αυτούς, δημιουργεί οικειότητα. Έρχονται μου μιλάνε στον ενικό «γεια σου Φωτεινή», λέω «βόηθα με να θυμηθώ», μου απαντούν «όχι, δεν με ξέρεις». Είναι ένα σχολείο μικρών και μεγάλων Wτο τραγούδι. Μέσα από το τραγούδι τους φεύγουν πολλά βάρη, γιατί, σ’ αυτές τις εποχές που ζούμε οι άνθρωποι είναι πιεσμένοι από πολλά και οικονομικά βάρη και συναισθηματικά και ανθρώπινα. Τραγουδούσα, θυμάμαι, εδώ στην Αθήνα και έρχεται ένας κύριος και μου λέει: «γεια σας κυρία Βελεσιώτου, έκοψα το τσιγάρο». «Ωχ», λέω, «εγώ δεν μπορώ να το κόψω». Και μου απαντά: «θέλω να μαζεύω λεφτά για να έρχομαι να σας ακούω». Εκεί τελείωσα. Και ξέρω ότι πολλοί το κάνουν. Μαζεύουν από το υστέρημά τους για να έρθουν να με ακούσουν. Δεν είναι εύκολες εποχές και στους χώρους αυτούς που τραγουδάω τώρα δεν είναι φθηνά. Δηλαδή, ό,τι και να κάνεις το χρειάζεσαι το τριαντάρικο. Το τριαντάρικο, όμως, είναι μεροκάματο.
▶ Παρατηρούμε το τελευταίο διάστημα μια έξαρση του εθνικισμού με αφορμή και το θέμα της Μακεδονίας. Θεωρείς ότι το τραγούδι μπορεί να γεφυρώσει διαφορές, να φέρει κοντά τους ανθρώπους και να επιδράσει στη διαμόρφωση συνείδησης στην κατεύθυνση της φιλίας, της αδελφοσύνης, της αλληλεγγύης ανάμεσα στους λαούς;
Το τραγούδι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο αγκάλιασμα των λαών. Δυστυχώς όμως τα φασιστοειδή δεν είναι μόνο στην Ελλάδα, είναι και στη Βόρεια Μακεδονία, είναι και παντού πλέον. Η άνοδος του φασισμού πανευρωπαϊκά και παγκόσμια θα έλεγα είναι σήμερα πληγή. Οι φασίστες δεν έχουν κάτι να μου πουν εμένα προσωπικά. Απλά τους λυπάμαι γι’ αυτή τους την επιλογή. Γεύτηκαν τον φασισμό από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και μυαλό δεν έβαλαν. Κι αυτό με λυπεί αφάνταστα. Το τραγούδι μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν αρκεί αυτό. Χρειάζονται και άλλα πράγματα. Χρειάζεται η ανάπτυξη μιας γενικότερης δημοκρατικής κουλτούρας και κυρίως παιδείας.
▶ Επρόκειτο να λάβεις μέρος σε μια συναυλία στο Ισραήλ αλλά ακύρωσες τη συμμετοχή σου. Τι σε οδήγησε σε αυτό και πώς αντιμετωπίστηκες;
Ήταν να πάω πέρυσι τον Απρίλη αλλά κάτι μέσα μου μού έλεγε μην πας. Θα μπορούσα να πάω, αν απευθυνόμουνα και στους δυο λαούς και στους Ισραηλινούς και στους Παλαιστίνιους. Από τη στιγμή όμως που αυτό δεν γινόταν, δεν μου το επέτρεπε η συνείδησή μου να το κάνω. Δέχθηκα πολλές κριτικές από ανθρώπους εκεί στο Ισραήλ, «έχουμε κι άλλους καλύτερους», τέτοια πράγματα. Εντάξει, άμα είναι πάρτε αυτούς. Εγώ δεν θα μπορούσα να κοιμηθώ, αν το έκανα αυτό.
▶ Η δική σου σχέση με την αριστερά ποια είναι;
Είμαστε 4 αδέρφια και εγώ είμαι εκείνη που χάραξα έναν δρόμο άλλο. Πάντα
ήμουνα κοντά σε ό,τι αριστερό πράγμα γινόταν. Δεν εντάχθηκα ποτέ. Δεν θέλησα να ενταχθώ. Νομίζω ότι έτσι βλέπω πιο καλά τα πράγματα και τοποθετούμαι όπως εγώ νιώθω.
▶ Στις τελευταίες εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση έχοντας καλλιεργήσει ελπίδες σε ένα μεγάλο μέρος του λαού. Η διακυβέρνησή του, όμως, άλλα έδειξε…
Όλοι χαρήκαμε τότε γιατί νομίζαμε ότι κάτι άλλο θα γίνει, πέρα από τις δεξιές και κεντρώες δυνάμεις ή τις «σοσιαλιστικές» δυνάμεις. Το πίστεψα κι εγώ όπως και όλοι, ή τουλάχιστον μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων και γι’ αυτό στήριξα το συγκεκριμένο κόμμα. Δυστυχώς, εκείνο το κίνημα που είχε ξεκινήσει έτσι στο Σύνταγμα, με πολύ αυθορμητισμό στην αρχή, ξεφούσκωσε και τώρα πια μεμονωμένοι άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους. Όχι, δεν είδα κάτι διαφορετικό από την κυβέρνηση, εκτός από κάποιες μικρές παρεμβάσεις που όμως είναι ασήμαντες, δεν είναι κάτι ουσιαστικό δηλαδή. Η ελπίδα που καλλιεργήθηκε στον λαό δεν ευοδώθηκε.
▶ Θεωρείς πώς χρειάζεται μια πιο δυναμική απάντηση σ’ αυτήν την επίθεση που δεχόμαστε και τι είδους απάντηση θα μπορούσε να είναι αυτή;
Ναι, βεβαίως, χρειάζεται μια πιο δυναμική απάντηση. Αν δεν ξεσηκωθεί ο κόσμος δεν γίνεται τίποτα. Το ‘χει δείξει η ιστορία. Το βλέπουμε τώρα και στη Γαλλία με τα «Κίτρινα Γιλέκα» που είναι μια αυθόρμητη μάζωξη ανθρώπων που δεν είναι απαραίτητα στην ίδια πολιτική γραμμή αλλά τα αιτήματά τους είναι κοινά. Αυτό που εδώ ψιλοξεκίνησε, όπως είπα πριν, τότε, τώρα δεν υπάρχει πια. Δύσκολα, πολύ δύσκολα τα πράγματα.
▶ Πώς θα έκρινες μια προσπάθεια σύγκλισης των αντικαπιταλιστικών δυνάμεων της αριστεράς για την αντιμετώπιση αυτής της επίθεσης;
Προσωπικά τις δυνάμεις της αριστεράς τις θέλω μαζί, γιατί έτσι όπως είναι κομματιασμένες δεν βλέπω να γίνεται κάτι. Ένα μαζικό κίνημα που θα μπορούσε να βασιστεί στην αγάπη για τη δημοκρατία, για την αδελφοσύνη, για πολλά πράγματα. Δυστυχώς ως τώρα δεν το είδα και τα τελευταία χρόνια αυτό που ζω είναι ότι ο καθένας έχει πιάσει έναν καναπέ, μια πολυθρόνα και δεν έχει ανοίξει ρουθούνι. Περνάνε νομοσχέδια, περνούν ένα σωρό πράγματα. Οι Ευρωπαίοι τα κατάφεραν, μας βάλαν στο τριπάκι… Είμαστε η χώρα που δεχθήκαμε τη μεγαλύτερη επίθεση. Τώρα, το τέλος στα μνημόνια που ακούμε συνεχώς εμένα δεν μου λέει τίποτα, αν δεν το δω στην πράξη. Ούτως ή άλλως διανύουμε μια προεκλογική περίοδο και οι παροχές άρχισαν να ανακοινώνονται. Θα τις μαζέψουν βέβαια μετά και πάλι, αυτό είναι αυτονόητο. Είναι πραγματικά πολύ δύσκολη η κατάσταση για τη χώρα μας.