Μαρία Μπικάκη
Αγγελική Αντωνίου
Η συνδικαλιστική ηγεσία της ΟΤΟΕ (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ) αναφέρεται στο θέμα των κόκκινων δανείων από τη σκοπιά που υπαγορεύει ο προσανατολισμός τους «για τη στήριξη των τραπεζών και του ρόλου τους για την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας». Ζητούν να τονωθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα, ισχυριζόμενη ότι «με την υπεύθυνη στάση της υπερασπίζεται τα συμφέροντα της χώρας και τις θέσεις εργασίας στις τράπεζες».
Με αυτή την οπτική, που εξυπηρετεί πλήρως τους τραπεζίτες, η ΟΤΟΕ έκδωσε ανακοίνωση για τις πρόσφατες εξελίξεις προτείνοντας διαχείριση των κόκκινων δανείων των τραπεζών με ίδρυση ενός και μόνο πιστωτικού φορέα στον οποίο να περάσουν τα δάνεια αυτά. Κατά την ΟΤΟΕ, η δημιουργία αυτού του Εθνικού Διατραπεζικού Φορέα μη Εξυπηρετούμενων Επιχειρηματικών και Στεγαστικών Δανείων θα δίνει λύσεις με αρχές και κανόνες κοινωνικής ευαισθησίας. Όπως γράφουν, «έτσι μόνο οι τράπεζες θα απαλλαγούν από το βραχνά των κόκκινων δανείων για να αναπνεύσουν, να γίνουν αξιόπιστες, να στηρίξουν αποτελεσματικά την πραγματική οικονομία».Σκοπός τους να σωθούν άμεσα και επειγόντως οι τράπεζες και για αυτό δεν λένε κουβέντα για το ποιός θα πληρώσει το μάρμαρο, για τα σκάνδαλα των δανεικών και αγύριστων σε καπιταλιστές και συστημικά κόμματα, για τις χαριστικές διαγραφές ή ρυθμίσεις χρεών μεγαλοφειλετών, για τους πλειστηριασμούς των σπιτιών λαϊκών νοικοκυριών, για την τοκογλυφία απέναντι στο λαό που έχει πληρώσει με αίμα και δάκρυα την ανακεφαλαιοποίηση. Για την ποινική και αστική ασυλία των στελεχών του ΤΧΣ. Έντεχνα ξεχνούν να αναφέρουν ότι το βάρος θα μετακυλιστεί πάλι στις πλάτες των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
Σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση κινείται η ταξική πτέρυγα. Η Αγωνιστική Συνεργασία στην ΟΤΟΕ αποκαλύπτει στοιχεία και ξεκαθαρίζει ότι η πολιτική των τραπεζών στρέφεται ενάντια στο λαό, ενώ η Πρόταση Προοπτικής – ανεξάρτητη αριστερή κίνηση εργαζόμενων Εθνικής Τράπεζας – συμμετέχει στον Συντονισμό Συλλογικοτήτων Αττικής και στηρίζει δράσεις ενάντια στους πλειστηριασμούς.
Πολλά από λίγους και λίγα από τους πολλούς
Η απάντηση κυβέρνησης-ΕΕ είναι μαζικοί πλειστηριασμοί λαϊκών σπιτιών
Τη «Μαύρη Τετάρτη», οι τιμές των τραπεζικών μετοχών έπεσαν στα τάρταρα προκαλώντας κραχ στο ελληνικό χρηματιστήριο. Η αφορμή χρεώθηκε σε δηλώσεις τραπεζικών στελεχών και στη δημοσιοποίηση έκθεσης της αμαρτωλής Goldman Sachs, μετά από πρόσφατη επίσκεψη στελεχών της στην Αθήνα. Σύμφωνα με αυτήν, υπάρχει μεγάλο άνοιγμα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών – των ίδιων που πριν λίγο καιρό ανακοινώθηκε ότι πέρασαν με επιτυχία τα «τεστ αντοχής»… –σε κόκκινα δάνεια και ανεπαρκής κεφαλαιακή επάρκεια. Η ιδιαίτερα μεγάλη βουτιά, όμως, των τραπεζικών μετοχών αποδόθηκε σε κερδοσκοπικές πιέσεις και το γεγονός προκάλεσε την ίδια μέρα έκτακτη κυβερνητική σύσκεψη στο Μαξίμου.
Η λύση που δρομολογεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, μετά από σχετική πρόταση του ΤΧΣ, είναι η δημιουργία μιας εταιρείας ειδικού σκοπούπου θα αναλάβει τα κόκκινα δάνεια, λύση που θέλουν οι τραπεζίτεςκαι το συνδικαλιστικό κατεστημένο των τραπεζοϋπάλληλων. Πρόκειται για μια ακόμα κρατική ενίσχυση των τραπεζών και το λογαριασμό θα πληρώσει πάλι ο λαός με νέα αύξηση του δημόσιου χρέους, με ιδιωτικοποίηση του δημόσιου πλούτου, με αύξηση της φορολογίας των λαϊκών στρωμάτων, με μέτρα λιτότητας. Από την άλλη πλευρά οι τράπεζες προσεγγίζουν το στόχο-απαίτηση του SSM(Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ) για εξυγίανση. Να πέσουν, δηλαδή, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα από τα 88,6 δισ.ευρώ που ήταν τον Ιούνιο του 2018 στα 35-40 δις. στα τέλη του 2021.
Πώς θα γίνει αυτό; Οι τρόποι που υποδεικνύονται,μαζί με τη μεταφορά των κόκκινων στις εταιρείες ειδικού σκοπού, είναι πωλήσεις μεγάλων πακέτων ακινήτων, πωλήσεις δανείων σε funds, πλειστηριασμοί, ρυθμίσεις, ακόμα και διαγραφές δανείων (προφανώς για εκλεκτούς πελάτες). Η επιτάχυνση των πλειστηριασμών και η διεύρυνση του κύκλου των θυμάτων είναι σε εφαρμογή με άρση των όποιων άτυπων περιορισμών υπήρχαν στο ύψος του δανείου, της αξίας της κατοικίας και το αν είναι πρώτη ή μοναδική. Ήδη, το Σεπτέμβριο είχαν προγραμματιστεί 2.400 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ενώ το τελευταίο τετράμηνο του 2018 έχουν δρομολογηθεί 7.000. Παράλληλα, τρέχουν καθημερινά χιλιάδες οι ηλεκτρονικές κατασχέσεις από λογαριασμούς λαϊκών νοικοκυριών, χωρίς την προστασία ούτε του ακατάσχετου. Οι οδηγίες είναι «να αντιμετωπιστούν με αυστηρότητα όσοι θεωρούνται στρατηγικοί κακοπληρωτές και σε αυτή την κατηγορία δεν περιλαμβάνονται μόνον όσοι έχουν χρήματα και δεν αποπληρώνουν αλλά και αυτοί που αρνούνται να προσαρμόσουν τον τρόπο ζωής τους στα νέα δεδομένα! Γι’ αυτούς θα επιστρατευθεί το εργαλείο της ρευστοποίησης της περιουσίας τους».
Τι κρύβεται,όμως, πίσω από τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια;Στην πραγματικότητα, τα πολλά προέρχονται από λίγους και τα λίγα από πολλούς. Συγκεκριμένα, ως χρηματική αξία η μερίδα του λέοντος, κοντά στο 60% επί του συνόλου, προέρχεται από τα δάνεια κυρίως μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων που μένουν απλήρωτα σε ποσοστό 43,6%. Από την άλλη πλευρά, τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά αντιστοιχούν σε 28,13 δισ. αλλά αυτά βαρύνουν μεγάλο αριθμό φυσικών προσώπων κυρίως μισθωτούς, συνταξιούχους, αυτοαπασχολούμενους, φτωχά λαϊκά στρώματα. Σημειώνεται ότι τέτοιου είδους στεγαστικά δάνεια έχουν περίπου 420.000 νοικοκυριά και από αυτά τα 350.000 έχουν οφειλή απόαπό 10.000 έως 100.000 ευρώ. Παράλληλα,κόκκινα καταναλωτικά δάνειαέχουν 1,9 εκατ. οφειλέτες και από αυτούς το 1,7 εκατ. χρωστάει ως 20.000.
Γιατί έφτασαν, όμως, σε αυτά τα ύψη τα κόκκινα δάνειακαι καλούνται τις τρύπες τους να καλύψουν οικονομικές ενισχύσεις των τραπεζών που μετακυλίονται στο λαό, τόσο από ΝΔ – ΠΑΣΟΚ όσο και από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ;
Η αλήθεια είναι πως η κρίση και τα μέτρα που πήραν οι κυβερνήσεις, υποτίθεται για την αντιμετώπισή της, εκτίναξαν τα κόκκινα δάνεια στα ύψη. Ενδεικτικά, τα καθυστερούμενα επιχειρηματικά δάνεια έφτασαν από το 39,8% το 2014 στο 43,6% το 2018. Επίσης, ενώ τα στεγαστικάσε καθυστέρηση το 2007 ήταν μόνο το 3,6% του συνόλου και φτάνουν σταδιακά το 2018 στο 44,3% – ένα στοιχείο που, εκτός των άλλων, αποδομεί τη συστημική προπαγάνδα περί ανεύθυνων και μπαταχτσήδων από τα λαϊκά στρώματα που δεν πρόσεχαν και δανείζονταν ασύστολα, χωρίς να κάνουν καλό προγραμματισμό. Απεικονίζουν τις τεράστιες δυσκολίες της εργατικής τάξης και μαρτυρά ότι η πολιτική της φτωχοποίησης έχει οδηγήσει στην αδυναμία αποπληρωμής των δανείων των λαϊκών στρωμάτων.
Παρ’ όλα αυτά,πρέπει να σημειωθεί πως έχει καταγραφεί ποσοτική πτώση των κόκκινων δανείων που από 108 δισ. το 2015 έπεσαν σήμερα στα 88 δισ., κάτι που οφείλεται στις μαζικές πωλήσεις τους σε funds. Έτσι, επιτεύχτηκε και η μικρή μείωση του λόγου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων προς το σύνολο των ανοιγμάτων που από 44,2% το 2015 διαμορφώθηκε σήμερα στο 43,6%.
Το σίγουρο είναι πως τα κόκκινα χρέη της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων προέρχονται κυρίως από δάνεια που αφορούσαν στην κάλυψη στοιχειωδών αναγκών διαβίωσης (στεγαστικά ή καταναλωτικά) και τη σημερινή αδυναμία τους να τα αποπληρώσουν. Στα λαϊκά στρώματα δεν υπάρχουν ευνοϊκές ρυθμίσεις, εκπτώσεις ή παραγραφές από την εφορία. Όσο για τη λεγόμενη νομική προστασία ισχύει μόνο για τους «συνεργάσιμους» που έχουν χρήματα να προσφύγουν και έχουν τις προϋποθέσεις (πολύ χαμηλό εισόδημα, χαμηλής αξίας κατοικία και χαμηλή συνολική περιουσία κ.α.), για τους οποίους υπάρχει μόνο η προσωρινή εκδίκαση, που συνήθως δίνει δυνατότητα χαμηλότερων δόσεων μέχρι την οριστική εκδίκαση μετά από χρόνια που πιθανά επιφέρει κάποιο κούρεμα του χρέους. Ο δε τρόπος διακανονισμού του ύψους των δόσεων και το ύψος του κουρέματος είναι στην απόλυτη ευχέρεια των τραπεζών.
Αντίθετα, το κομμάτι των ευνοημένων από όλες τις κυβερνήσειςκαπιταλιστών, δανείζονταν και συνεχίζει να δανείζεται με πολύ χαμηλά επιτόκια (1,5%) ή και μηδενικά επιτόκια (πέρα από τις δωρεάν επιδοτήσεις) και συνήθως δεν τα αποπληρώνει, έχει ευνοϊκές ρυθμίσεις ή και διαγραφές (βιομήχανοι, εκδότες, καναλάρχες, εφοπλιστές, Μέγαρο Μουσικής, κλπ), ανάλογα με τις διαπλοκές του χρηματιστικού κεφαλαίου με τα άλλα τμήματά του και τις πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων με τις ακολουθούμενες συμμαχίες τους.Κι αυτό όταν την ίδια ώρα, οι υποτιθέμενες ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα δάνεια των λαϊκών στρωμάτων που είναι κυρίως τα στεγαστικά και καταναλωτικά γίνονται με επιτόκια 4,77% για στεγαστικά και 10% για καταναλωτικά!
Πρόγραμμα πάλης υπέρ του λαού και κατά των τραπεζών
Το ΝΑΡ αντιμετωπίζει το επείγον και σοβαρό πρόβλημα των κόκκινων δανείων από τη σκοπιά των ταξικών συμφερόντων που υπαγορεύει τη διάσωση της εργατικής τάξης και των φτωχών. Αντιπαλεύει την πολιτική κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Ε.Ε. και αρνείται να μετακυλίεται η μαύρη τρύπα των τραπεζών με τους χρυσοπληρωμένους μάνατζερ στις πλάτες του λαού, μέσω των κρατικών ενισχύσεων. Συμβάλλει σε ένα κίνημα αντίστασης, ρήξης και ανατροπής των νόμων της αγοράς και της ιερής διάσωσης των τραπεζών. Με κοινή δράση των εργαζόμενων στις τράπεζες και των πληττόμενων από αυτές λαϊκών στρωμάτων. Με προσανατολισμό της δράσης στην αντιμετώπιση των λαϊκών προβλημάτων που προκαλεί η ληστρική πολιτική των τραπεζών, με ενίσχυση του αγώνατων συλλογικοτήτων των γειτονιών για την αποτροπή των πλειστηριασμών και κατασχέσεων, με αλληλεγγύη ώστε να μην μείνει κανείς μόνος του ανυπεράσπιστος στην κρίση.
Προβάλλει και διεκδικεί ένα συνεκτικό πλαίσιο στόχων πάλης απέναντι στις τράπεζες κόντρα στους νόμους της καπιταλιστικής οικονομίας :Την κρίση να πληρώσει το κεφάλαιο. Καμιά κρατική ενίσχυση στις τράπεζες. Να περάσουν όλες οι τράπεζες σε δημόσια ιδιοκτησία με απαλλοτρίωση χωρίς ένα ευρώ αποζημίωση. Λειτουργία των τραπεζών για τα εργατικά–λαϊκά συμφέροντα με εργατικό–κοινωνικό έλεγχο. Όχι στην τοκογλυφία, την ασυδοσία και την τρομοκρατία τραπεζών και εισπρακτικών εταιρειών. Χαμηλά επιτόκια σε στεγαστικά δάνεια και για λαϊκές ανάγκες.Απόλυτη προστασία της λαϊκής κατοικίας. Κανένα σπίτι, χωράφι, περιουσιακό στοιχείο των λαϊκών στρωμάτων σε χέρια τραπεζίτη ή κράτους. Κατάργηση των πλειστηριασμών για τα λαϊκά στρώματα. Διαγραφή χρεών των μακροχρόνια ανέργων, χαμηλόμισθων, χαμηλοσυνταξιούχων, απλήρωτων εργαζόμενων και φτωχοποιημένων στρωμάτων, απαλλαγή από το δάνειο των λαϊκών νοικοκυριών όταν έχει εξοφληθεί ήδη το κεφάλαιο και κούρεμα όσο κουρεύτηκαν τα εισοδήματα. Όχι στη μεταβίβαση-πώληση από τις τράπεζες και το Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων, των «κόκκινων» δανείων σε funds. Να σταματήσουν οι ηλεκτρονικές κατασχέσεις λογαριασμών των λαϊκών νοικοκυριών. Να κτυπηθεί η κομπίνα των offshore εταιρειών και των funds. Να κλείσουν οι εισπρακτικές εταιρείες.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στην τελευταία της συνδιάσκεψη επανέλαβε τη θέση της για εθνικοποίηση χωρίς αποζημίωση, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο όλων των τραπεζών και των μονάδων στρατηγικής σημασίας, λειτουργία τους για τις κοινωνικές ανάγκες. Διακήρυξε ότι παλεύουμε ενάντια στις κατασχέσεις, τους πλειστηριασμούς, στην οικονομική βία σε βάρος της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Κατάργηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, νομοθετική κατοχύρωση του ακατάσχετου της πρώτης λαϊκής κατοικίας. Διαγραφή των χρεών ανέργων και φτωχών προς τράπεζες, κράτος, δήμους, ταμεία.
