Ιταλία , Δανάη Μαραγκουδάκη
Στις ιταλικές βουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου κρίνονται πολλά. H ριζοσπαστική και αντικαπιταλιστική Αριστερά επιχειρεί να θέσει μια διαφορετική ατζέντα
Σε μια εποχή που ο κόσμος έχει απογοητευτεί από την «πρώτη φορά Αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, αλλά και από τις πολλές υποσχέσεις των Podemos στην Ισπανία, με μια γενιά που κοίταξε στα μάτια τον εχθρό αλλά την τσάκισε η καταστολή στη Γένοβα το 2001, μια νέα πρωτοβουλία επιχειρεί τη δημιουργία μιας λαϊκής εκλογικής λίστας που θα προκύψει μέσα από συνελεύσεις βάσεις σε πάνω από 120 πόλεις της χώρας
Σε προεκλογική περίοδο βρίσκεται η Ιταλία μετά την ανακοίνωση για τη διενέργεια βουλευτικών εκλογών στις 4 Μαρτίου του 2018. Το πολιτικό σύστημα μοιάζει να καταρρέει, με το πολιτικό προσωπικό να ανακυκλώνεται, προσπαθώντας να επιβιώσει. Το Δημοκρατικό Κόμμα κατεβαίνει με μια ομάδα πρώην υπουργών και τεχνοκρατών που έχουν ξεχάσει πώς μοιάζει η εργατική τάξη, πιθανότατα με επικεφαλής τον απερχόμενο υπουργό Οικονομικών Παντοάν. Η δε παραδοσιακή ιταλική Αριστερά, αποσυντονισμένη και πολιτικά αποξενωμένη, μοιάζει να έχει παραδώσει ήδη τα όπλα της.
Σ’ αυτό το τοπίο εμφανίστηκε μια πρωτοβουλία με πυρήνα τη συλλογικότητα «Je so’ pazzo» από τη Νάπολη, η οποία στηρίζεται σε λαϊκές συνελεύσεις που πραγματοποιούνται σε 120 περίπου πόλεις της Ιταλίας. Σε πρώτη φάση, έχει στόχο να εμφανίσει μια εκλογική λαϊκή λίστα που θα λάβει μέρος στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου. Η πρωτοβουλία ονομάζεται «Potere al Popolo» (Η εξουσία στον Λαό) και όπως λένε οι ίδιοι οι συμμετέχοντες στην ιδρυτική τους διακήρυξη, «θέλουμε να επαναφέρουμε τον ενθουσιασμό και τον ακτιβισμό στους ίδιους τους εργαζόμενους, στους ανέργους, στους επισφαλείς εργαζόμενους, στους μετανάστες, σε όλους τους αποκλεισμένους από την πολιτική διαδικασία που θέλουν συμμετέχουν σ’ αυτή τη μεγάλη περιπέτεια για δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και δικαιώματα για όλους».
Αυτό που θέλουν να καταφέρουν οι Ναπολιτάνοι είναι όχι απλώς να δημιουργήσουν ένα κέντρο αγώνα, αλλά ένα κοινωνικό και πολιτικό υποκείμενο που δραστηριοποιείται στην Νάπολη και σιγά σιγά και σε περισσότερες ιταλικές πόλεις. Αν και τμήματα της ιταλικής Αριστεράς αρχικά «φοβήθηκαν» να στηρίξουν μια εν δυνάμει εκλογική λίστα, στη συνέχεια συμφώνησαν στην πρόταση για δημιουργία ενός σχηματισμού «από τα κάτω», με στόχο να μπορέσει ο ίδιος ο κόσμος να διεκδικήσει την εξουσία, «να ελέγχει την παραγωγή και τη διανομή του πλούτου και να εφαρμόσει τη δημοκρατία στην πιο αληθινή και ουσιαστική της μορφή». Αυτό σημειώνει και σε συνέντευξή του ο Τζουλιάνο Γκρανάτο, μέλος της πρωτοβουλίας, ο οποίος υπενθυμίζει τα λόγια του Γκράμσι για τους αδιάφορους: «Μέσα στη σκόπιμη απουσία και στην αδιαφορία, λίγα χέρια, που δεν επιτηρούνται από κανέναν έλεγχο, υφαίνουν τον ιστό της συλλογικής ζωής».
Πρόκειται για μια αντικαπιταλιστική πρωτοβουλία, η οποία περιλαμβάνει από ανένταχτους αγωνιστές μέχρι κόμματα και οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής, αντιιμπεριαλιστικής και κομμουνιστικής Αριστεράς, όπως π.χ. η πλατφόρμα Eurostop. Στο πρόγραμμά της σημειώνεται, μεταξύ άλλων, η ανάγκη για αλλαγή του συντάγματος από τη σκοπιά της υπεράσπισης των εργατικών κεκτημένων, η έξοδος από την ΕΕ των πολυεθνικών και των τραπεζών και το χτίσιμο μιας άλλης Ευρώπης που να στηρίζεται στην αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους, καθώς και ο αφοπλισμός και η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ. Το Potere al Popolo δεν έχει αρχηγό, εξαιτίας του εκλογικού νόμου όμως τοποθετήθηκε επικεφαλής η Βιόλα Καροφάλο, 37 ετών, ερευνήτρια και επισφαλώς εργαζόμενη, μεταξύ άλλων για να σταλεί ένα σαφές μήνυμα στους υπόλοιπους αρχηγούς κομμάτων: Μπερλουσκόνι, Παντοάν, Σαλβίνι, Γκρίλο, Ντι Μάιο και Γκράσο.
Όπως αναφέρουν στα κείμενά τους: «θέλουμε να συνενώσουμε αυτή την Αριστερά που είναι αόρατη στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την Αριστερά που ζει και αναπνέει μέσα στις κοινωνικές συγκρούσεις, στις μάχες που δίνει στους χώρους εργασίας, στα κινήματα ενάντια στον ρατσισμό στους αγώνες για τη δημοκρατία, για την κοινωνική δικαιοσύνη και την ειρήνη».
Σημασία όμως δεν έχει μόνο τι θα συμβεί την άνοιξη, αλλά κυρίως τι θα ακολουθήσει μετά. Πέρα από τη θεσμική εκπροσώπηση, υπάρχει το πεδίο των κοινωνικών και ταξικών αναμετρήσεων, εκεί που πραγματικά καταγράφεται η αμείλικτη καθημερινή σύγκρουση. Ο δρόμος που διάλεξε το Potere al Popolo είναι σίγουρα δύσκολος και περνά μέσα από πολλές αντιφάσεις, ωστόσο χρειάζεται πολλή αποφασιστικότητα, πάθος και λογική ώστε ο νέος πολιτικός φορέας να μην είναι «μία από τα ίδια», αλλά να δείξει πώς το ανέφικτο μπορεί επιτέλους να γίνει εφικτό.