Εκδόσεις ΚΨΜ
παρουσίαση: Δημήτρης Γρηγορόπουλος
Το βιβλίο έχει εκδοθεί το 2007, στα όρια δηλαδή της μεγάλης κρίσης του 2008. Επομένως δεν αναφέρεται και δεν αναλύει αυτή την κρίση. Η κριτική όμως της στροφής στη νεοφιλελεύθερη διαχείριση απ’ τις αρχές του ’70 αποτυπώνει την παθολογία και τα αδιέξοδα αυτής της διαχείρισης, που θα κορυφωθούν στην ιστορική κρίση του 2008. Ο συγγραφέας με αφετηρία την κρίση των αρχών του ’70 εξετάζει τι συνέβη στις επόμενες δεκαετίες. Οι οικονομολόγοι που μέχρι τότε ασπάζονταν την κεϊνσιανή άποψη μεταπήδησαν στα «οικονομικά της προσφοράς», στη δημοσιονομική πολιτική της λιτότητας, στη δημιουργία δηλαδή ευνοϊκότερων όρων δράσης για το κεφάλαιο. Το σύστημα προχώρησε στην αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, των οικονομικών και κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζομένων στη «χρυσή» περίοδο 1945-’73. Απ’ την κοινωνική αποδόμηση οι κυβερνώντες (συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες) πέρασαν στην αποδόμηση του κράτους καθαυτού, εκχωρώντας σταδιακά τη δημόσια περιουσία στο κεφάλαιο, καταλύοντας ταυτόχρονα και αναπόφευκτα τις πολιτικές και συνδικαλιστικές ελευθερίες. Οι καπιταλιστές και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι είναι εκείνοι που έθεσαν σε κίνηση τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση. Οι οικονομολόγοι οργανικοί διανοούμενοι του συστήματος, με πρωτεργάτες τα «παιδιά του Σικάγου» στη Χιλή του Πινοσέτ, υποστήριξαν και υποστηρίζουν «επιστημονικά» το σύγχρονο ολοκληρωτικό καπιταλισμό ως απάντηση στην κρίση υπερσυσσώρευσης του συστήματος.
Στα άρθρα που περιλαμβάνονται στον τόμο αναλύονται βασικές πτυχές αυτής της πολιτικής όπως εφαρμόστηκε στις δεκαετίες ’70, ’80, ’90, 2000. Αποδεικνύεται ότι η περικοπή των ελλειμμάτων του δημοσίου και κατ’ επέκταση των δημόσιων δαπανών αποτελεί πάγια απαίτηση του κεφαλαίου. Απομυθοποιείται η ιδεολογία της αγοράς. Επισημαίνεται η σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, συνεργασία που θα οργιάσει μετά την κρίση του 2008. Υπάρχει αναφορά στο νέο θεσμό των εταιρειών παροχής «εργασιακών υπηρεσιών». Έμφαση δίνεται στον κομβικό ρόλο της νεοφιλελεύθερης δημοσιονομικής πολιτικής. Επικεντρώνεται ακόμη στα κερδοσκοπικά παίγνια, στα πλαίσια της στροφής του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου στον χρηματοπιστωτικό τομέα, όπως τα δομημένα ομόλογα (και στην Ελλάδα επί κυβερνήσεων ΝΔ, 2004-09), που αποτέλεσαν τη θρυαλλίδα για την έκρηξη της κρίσης με τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια στις ΗΠΑ. Παρά την ισχυρή κριτική στην οποία υποβάλλει τον καπιταλισμό ο συγγραφέας, θεωρεί ότι «επί μακρόν θα έχουμε καπιταλισμό» και αρκείται στην αντίληψη ότι το ζήτημα είναι απλώς «τι καπιταλισμό θα έχουμε».