Κείμενα-Συνεντεύξεις: Δημήτρης Σταμούλης
H Εργατική Πρωτομαγιά δεν είναι αργία, όπως όψιμα επιχειρεί να την καθιερώσει η κυβέρνηση Τσίπρα και η υπουργός Εργασίας Ε. Αχτσιόγλου. Είναι ημέρα όχι μόνο απεργίας, αλλά και καθολικής πάλης του κόσμου της εργασίας για το δικαίωμα σε μια απελευθερωμένη από τα δεσμά του κεφαλαίου ζωή, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αλλά και ημέρα πάλης για τα «ταπεινά» δικαιώματα στο μεροκάματο, στη σταθερή και πλήρη εργασία, στις ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, χωρίς καθημερινό «φλερτ» με το θάνατο την ώρα της δουλειάς.
Στη σημερινή εργατική τάξη μπορεί να έχει υποχωρήσει πολύ η αίσθηση της δύναμης του δίκιου της και του μεγαλείου του συλλογικού αγώνα. Όμως η δραματική καθημερινότητα, τα αλλεπάλληλα μέτρα των δημίων-δανειστών, της κυβέρνησης «αριστερής» -τρομάρα της- διαχείρισης, και της εργοδοσίας, αποτελούν τα πιο δυνατά «ελατήρια» ώστε να την σηκώνουν από το κρεβάτι του «ύπνου», από τον καναπέ της ενσωμάτωσης.
Μπορεί στις μέρες μας να μην έχουμε δει ακόμα τον ξεσηκωμό, την εξέγερση των εργαζομένων και των πληβείων αυτού του τόπου, αλλά υπάρχουν αγώνες και μάλιστα πρωτότυποι, με αντοχή και επιμονή, που τους δίνουν άνθρωποι του μόχθου, πρωτοπόρες εργάτριες, δάσκαλοι και καθηγητές που κάθε καλοκαίρι «πετιούνται» στον κάλαθο των ανέργων, νέοι ντελιβεράδες που ρισκάρουν με το χρόνο παράδοσης του καφέ και τον θάνατο.
Οι επίμονες εργάτριες της Σκοτ, οι «διαβασμένοι» στον αγώνα αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, η πληθώρα των νέων που κάθε μέρα σηκώνουν δίσκους ή γκαζώνουν τα μηχανάκια του ντελίβερι στη «βιομηχανία» του επισιτισμού και του τουρισμού, οι κακοπληρωμένοι «ινβιτζιλέιτορς» (επιτηρητές) της άκρως προβεβλημένης Documenta που εκτός από έργα τέχνης, μας έφερε και τα γερμανικά ήθη στην εργασιακή εκμετάλλευση, όλοι αυτοί οι νέοι και μεγαλύτεροι εργαζόμενοι, ορισμένου χρόνου συμβασιούχοι ή εκ περιτροπής απασχολούμενοι, δίνουν τον αγώνα τους για τη ζωή, το μεροκάματο, την αξιοπρέπεια.
Είναι τα μικρά ρυάκια που σύντομα θα φουσκώσουν και θα συνεπάρουν και το πλήθος των οργισμένων εργαζομένων και νέων, γιατί ο στόχος της ανατροπής της μίζερης πραγματικότητας που μας έχουν βυθίσει μπορεί να ανατραπεί, για ένα νέο εργατικό Σικάγο της εποχής μας, για τη χειραφέτηση των εκμεταλλευόμενων από το κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις του, την ΕΕ και το σύστημά τους.
Γρηγορία Ρόκα, πρόεδρος σωματείου εργαζομένων της Σκοτ
«Γιορτή» στην πύλη του εργοστασίου για το δικαίωμα στη δουλειά
Συμπληρώθηκαν εβδομήντα ημέρες από τότε που οι εργάτριες και οι εργάτες του εργοστασίου της χημικής βιομηχανίας και προϊόντων οικιακής κατανάλωσης Σκοτ ΑΕ στη Μάνδρα Αττικής αποφάσισαν να αγωνιστούν ενάντια στην εργοδοτική αυθαιρεσία διεκδικώντας το δικαίωμα στη ζωή και τη δουλειά. Από τις 20 Φλεβάρη βρίσκονται στην πύλη του εργοστασίου, καταγγέλλοντας την εκ περιτροπής εργασία των τριών ημερών το μήνα που έχει επιβάλει ο εργοδότης ως παράνομη, αβάσιμη και καταχρηστική, διεκδικώντας ταυτόχρονα δεδουλευμένα και ταξική αξιοπρέπεια. Αφού λοιπόν ο εργοστασιάρχης έβαλε μέχρι και εργολαβικούς εργαζόμενους να δουλεύουν για να στοκάρει απόθεμα, ήρθε η ώρα όπως εκτίμησε, να πετάξει τους εργαζόμενους «σαν στημένες λεμονόκουπες», δίνοντάς τους ως ψίχουλα τα τρία μεροκάματα.
Όλο αυτό το διάστημα, οι εργάτριες της Σκοτ έχουν κάνει πολλά, όπως είπε στο Πριν η πρόεδρος του σωματείου, Γρηγορία Ρόκα. Από πορείες στο κέντρο της Ελευσίνας μέχρι παραστάσεις στο υπουργείο Εργασίας, ενώ την περασμένη Τρίτη έγινε νέα τριμερής στην Περιφέρεια, με την παρουσία εκπροσώπων του υπουργείου Εργασίας και της Επιθεώρησης Εργασίας. «Παρά την πίεση που ασκήθηκε στην εργοδοτική πλευρά, αυτή δεν ανέλαβε και πάλι καμία δέσμευση λέγοντας μάλιστα με θράσος ότι για κανά εξάμηνο έτσι θα πάει το πράγμα», σημείωσε η Γρ. Ρόκα. Από την άλλη, ο ηρωικός αγώνας των εργατριών έχει αποδώσει κάποιους πρώτους καρπούς. «Τα τρία μεροκάματα έχουν γίνει δέκα περίπου και αυτό δεν έγινε από την καλή διάθεση του εργοδότη, αλλά είναι αποτέλεσμα του αγώνα μας, ενώ δεν υπάρχουν απλήρωτα δεδουλευμένα», πρόσθεσε η πρόεδρος του σωματείου.
Σε ερώτησή μας για το ρόλο της κυβέρνησης και των οργάνων του κράτους, η Γρ. Ρόκα απάντησε: «Η εργοδοσία είναι ασύδοτη εξαιτίας της άρνησης των κυβερνώντων να θεσπίσουν νόμους που θα προστατεύουν πραγματικά τους εργαζόμενους».
Οι εργαζόμενοι παρά την άρνηση της εργοδοσίας να υποχωρήσει, απαντούν με ένταση του αγώνα τους, παρά τις αντίξοες συνθήκες, και την πίεση από το πενιχρό εισόδημα των δέκα μερκομάματων. «Υπάρχει μια σχετική κούραση, αλλά δεν πρόκειται να το βάλουμε κάτω. Συνεχίζουμε και ο ένας δίνει κουράγιο στον άλλο συνάδελφο, είμαστε ενωμένοι εδώ και τρία χρόνια από την ίδρυση του σωματείου». ΟΙ εργάτριες της Σκοτ αυτή την Εργατική Πρωτομαγιά την κάνουν ακόμα πιο δική τους, καθώς αποφάσισαν να την τιμήσουν στην πύλη του εργοστασίου, όπου θα συγκεντρωθούν τη Δευτέρα το πρωί. Γιατί 1η Μάη σημαίνει αγώνας, απεργία, αντίσταση, σημαίνει εργατική αλληλεγγύη για όσους αγωνίζονται, και αυτό ξέρουν να το εκτιμούν οι γυναίκες της Σκοτ που διαρκώς επισημαίνουν ότι παίρνουν δύναμη από την στήριξη άλλων σωματείων και απλών εργατών, ώστε να συνεχίσουν μέχρι τη νίκη.
Μπέτης Γιώργος, μέλος Λάντζας και ΔΣ συνδικάτου επισιτισμού, τουρισμού και ξενοδοχείων Αττικής
Πρωτομαγιά απεργία και στα μαγαζιά που ποτέ δεν κλείνουν!
Πρόσφατα στο χώρο του επισιτισμού ζήσαμε δύο εργοδοτικά εγκλήματα σε εμβληματικές αλυσίδες, όπως τα Έβερεστ και τα Μικέλ. Από τις αντιδράσεις που οργανώθηκαν από τη Λάντζα και άλλες συλλογικότητες τι έχει να μετράει το ταξικό κίνημα;
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι δουλεύουμε σε έναν από τους πιο νευραλγικούς κάδους της χώρας. Και αυτό δε μετριέται απαραίτητα από το σύνολο των εργαζομένων που απασχολούνται σε αυτόν, αλλά κυρίως από το πόσο βάρος ρίχνει το κεφάλαιο στην καταπίεση και ακόμα περαιτέρω προλεταριοποίηση των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στον κλάδο. Μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση της εργοδοτικής
τρομοκρατίας, της περικοπής των μισθών και της ταυτόχρονης αύξησης των ωρών εργασίας, της ακόμα μεγαλύτερης εντατικοποίησης, είχαμε και τα δύο πρόσφατα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα. Εμείς, ως Λάντζα, από την πρώτη στιγμή προσπαθήσαμε να έρθουμε σε επαφή με τους εργαζομένους εκεί και να οργανώσουμε διάφορες δράσεις με αφορμή τα δύο αυτά γεγονότα, αλλά γενικεύοντας κιόλας την κατάσταση, αντιστεκόμενοι σε όλα αυτά που περιγράφτηκαν παραπάνω. Έτσι, πήραμε πρωτοβουλία για οργάνωση Πανελλαδικής Μέρας δράσης ενάντια στα εργατικά ατυχήματα, με σκοπό αφενός να αναδείξουμε το γεγονός, και αφετέρου να πιέσουμε ώστε να ληφθούν μέτρα προστασίας. Εκτιμώ ότι αυτού του είδους οι πρωτοβουλίες που πήραμε ενίσχυσαν τόσο την παρέμβασή μας εντός του κλάδου αλλά και ευρύτερα του εργατικού κινήματος, ενώ βοήθησαν να αναδειχτούν και οι ευθύνες που φέρνουν τόσο η κυβέρνηση, η εργοδοσία, η κυρίαρχη συνδικαλιστική γραφειοκρατία ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, όσο και η ανυπαρξία πρωτοβουλιών από την πλευρά των σωματείων του κλάδου, που απλά στάθηκαν σε μια καταγγελιολογία, μην παίρνοντας κάποια πρωτοβουλία δράσης
Μπορούν τα υπάρχοντα σωματεία να εκπροσωπήσουν αποτελεσματικά τους εργαζομένους;
Κατά τη γνώμη μου, όσο οι συνθήκες εργασίας παραμένουν άθλιες, όσο οι εργαζόμενοι παλεύουν για τη ζωή τους καθημερινά (κυριολεκτικά και μεταφορικά από ό,τι φαίνεται), τόσο θα πρέπει εμείς να εντείνουμε την προσπάθεια για μαζικοποίηση των σωματείων, για ακόμα πιο μαζική ενδυνάμωση του συνδικαλιστικού κινήματος. Αλλά προφανώς όχι σε αυτά τα σωματεία. Αν δεν πάρουμε σοβαρές πρωτοβουλίες γύρω από το σύνολο της προσπάθειας για μια αποτελεσματική και αποφασιστική ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος, για την ενδυνάμωση της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας στο εργατικό κίνημα, τότε νομίζω θα είμαστε αναντίστοιχοι της περιόδου και δε θα καταφέρουμε εύκολα να εμπνεύσουμε τους εργαζόμενους, ιδιαίτερα τους νέους, για να ενταχτούν στα σωματεία τους.
Σε άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο χώρος της εστίασης έχει να δώσει σημαντικές εμπειρίες από νέους αγώνες, κυρίως με βάση το ύψος του μισθού. Στην Ελλάδα, ποια είναι τα αιτήματα εκείνα που μπορούν να συνεγείρουν τη νέα βάρδια εργαζομένων;
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον επισιτισμό και τον τουρισμό δε γνωρίζουν σύνορα. Είναι τα ζητήματα της απλήρωτης εργασίας, της κακής αμοιβής, των ατελείωτων και εξαντλητικών ωραρίων που καλούμαστε να δουλέψουμε, της ανασφάλιστης εργασίας, των διαφόρων μορφών εργασιακών σχέσεων που μπορεί να εμφανίζονται ακόμα και μέσα στην ίδια την επιχείρηση και άλλα πολλά. Είναι νομίζω αυτά τα αιτήματα που μπορούν να συσπειρώσουν ιδιαιτέρως τη νέα βάρδια εργασίας προκειμένου να παλέψουν για την ανατροπή της σύγχρονης “σκλαβιάς” και την εγκαθίδρυση στη θέση της μια κατάστασης που θα είναι προς όφελος των εργαζομένων, με γνώμονα τα δικαιώματα και τις ανάγκες της ίδιας μας της τάξης. Ας μην ξεχνάμε τους μεγαλειώδεις αγώνες που έγιναν το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα σε σχεδόν όλες τις ΗΠΑ, όταν εργαζόμενοι στον επισιτισμό αποφάσισαν να ζητήσουν μαχητικά αυξήσεις στα μεροκάματα τους, όπως έγινε με το κίνημα Fight for 15 dollars.
Η Εργατική Πρωτομαγιά τι σημαίνει για τους νέους εργαζόμενους;
Όλες οι ημερομηνίες είναι σημαντικές για το ξεδίπλωμα του αγώνα. Με ιδιαίτερη προφανώς έμφαση στις απεργίες, αλλά όχι μόνο, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε την ευκαιρία να φέρουμε τις σύγχρονες εργατικές ανάγκες στο προσκήνιο. Μια τέτοια μέρα σίγουρα είναι και η Πρωτομαγιά. Πρόκειται ξεκάθαρα για μια απεργιακή μέρα ιδιαίτερα φορτισμένη, τόσο από τους αγώνες του τότε, όσο και από το σήμερα. Εκτιμώ ότι, παρά το γεγονός ότι η Εργατική Πρωτομαγιά δεν έχεις τις πρώτες της ρίζες στη σχετικά σύγχρονη ιστορία, παρ’ όλα αυτά συνεχίζει να έχει ένα νόημα επίκαιρο και διαχρονικό. Από αυτό εμπνεύστηκαν οι μεγαλύτεροι από εμάς, από αυτό εμπνευστήκαμε εμείς και από αυτό θα συνεχίσουν να εμπνέονται και οι συνάδελφοι μικρότερης ηλικίας που καλούνται να δουλέψουν με ακόμα χειρότερους όρους. Επομένως, με αυτή τη σκέψη, ας πάμε τη φετινή Πρωτομαγιά να γεμίσουμε τους δρόμους, να συμμετέχουμε στην ανεξάρτητη ταξική συγκέντρωση του Μουσείου στη Αθήνα, και να ενισχύσουμε τα μπλοκ της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας στο εργατικό κίνημα. Έτσι νομίζω θα καταφέρουμε τόσο να βγάλουμε τις δικές μας ανάγκες και δικαιώματα προς τα έξω, όσο και να εμπνεύσουμε ακόμα περισσότερο τη νέα βάρδια εργασίας.
Αγώνας των αναπληρωτών για σταθερή και μόνιμη εργασία
Βαγγελίτσα Δινοπούλου, δασκάλα, μέλος Συντονιστικού Αναπληρωτών
Γιατί οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί βρίσκονται στον αγώνα το τελευταίο διάστημα; Ποιες είναι οι διεκδικήσεις τους;
Το εκπαιδευτικό κίνημα και οι αναπληρωτές/τριες εκπαιδευτικοί βρίσκονται το τελευταίο διάστημα σε κινητοποιήσεις διεκδικώντας, για άλλη μια φορά το πάγιο αίτημα για μόνιμη και σταθερή εργασία για όλους/ες. Την ίδια στιγμή ο υπουργός Παιδείας ομολογεί ευθαρσώς ότι οι περιβόητοι 20.000 διορισμοί, που τα χρόνια της μνημονιακής επταετίας σέρνονται από υπουργό σε υπουργό μπήκαν στον μνημονιακό κόφτη, καθώς οι θεσμοί δεν τους επιτρέπουν. Με την τελευταία τροπολογία του υπουργείου δρομολογείται η ριζική αλλαγή του συστήματος πρόσληψης αναπληρωτών/τριών. Η προϋπηρεσία και το πτυχίο απαξιώνονται, καθώς δεν θα αποτελούν τη βασική προϋπόθεση εργασίας, θέτοντας ουσιαστικά σε πλήρη εφαρμογή το ν.3848 της Διαμαντοπούλου. Το νέο σύστημα πρόσληψης, που αφορά σε πρώτη φάση την ειδική αγωγή με την προοπτική να εξαπλωθεί και στην γενική εκπαίδευση, διαμορφώνει ένα ρευστό εργασιακό περιβάλλον, σύμφωνα πάντα με τις κατευθύνσεις ΕΕ και ΟΟΣΑ για τη σύνδεση πολιτικών απασχόλησης και εκπαιδευτικής πολιτικής, στο οποίο η ανακύκλωση μεταξύ ανεργίας και εργασίας θα αντικαθιστά τη «σταθερή αναπλήρωση» και οι εκπαιδευτικοί θα καλούνται να μπουν σε ένα ατελείωτο κυνήγι προσόντων και μοριοδότησης για μια θέση ελαστικής εργασίας.
Πώς πετύχατε το «φοιτητές-εργατιά μια φωνή και μια γροθιά» στον κλάδο σας με τις πρόσφατες κινητοποιήσεις στο υπουργείο Παιδείας;
Αυτή η κίνηση του Υπουργείου συνάντησε τη δυναμική κινητοποίηση των εκπαιδευτικών με βασικό αίτημα τους μαζικούς μόνιμους διορισμούς σε όλη την εκπαίδευση, με μοναδικό κριτήριο το πτυχίο και την προϋπηρεσία. Συλλογικότητες αναπληρωτών/τριων, πρωτοβάθμια εκπαιδευτικά σωματεία, φοιτητικοί σύλλογοι, σα μια γροθιά, βρέθηκαν πλάι πλάι με μαχητικότητα απαιτώντας την άμεση απόσυρση της επίμαχης τροπολογίας.
Τι σημαίνει ελαστική εργασία στην πράξη για τις ζωές των εργαζόμενων στην εκπαίδευση αλλά και για τους μαθητές τους;
Ο φαύλος κύκλος αναπλήρωσης-ανεργίας για χιλιάδες εκπαιδευτικούς αποτελεί πλέον ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια του δημόσιου σχολείου. Η εκπαίδευση ασφυκτιά κάτω από το βάρος των χιλιάδων ακάλυπτων κενών που χρόνο με το χρόνο διαρκώς πολλαπλασιάζονται, σε βάρος των μορφωτικών δικαιωμάτων των μαθητών. Το «νέο σχολείο» που ευαγγελίζονται, μόνο νέο δεν είναι καθώς το σύνολο όλων των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων που επιχειρούνται το τελευταίο διάστημα αποτελούν κεντρική επιλογή χρόνων, που όμως ποτέ δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν λόγω των σθεναρών αντιστάσεων του εκπαιδευτικού κινήματος. Υποβάθμιση όλων των υποστηρικτικών δομών της εκπαίδευσης, διάλυση της ειδικής αγωγής, στοιβαγμένοι μαθητές σε πολυπληθή τμήματα, κατάρτιση, ανταγωνισμός, ταξικοί φραγμοί και μαθητεία είναι το μέλλον που ετοιμάζουν για τους μαθητές μας. Από την άλλη, επίθεση δέχονται και οι εκπαιδευτικοί, με τους αναπληρωτές να είναι η εύκολη λεία. Τα εργασιακά δικαιώματα καταστρατηγούνται καθώς στο «νέο σχολείο» όλοι μπορούν να κάνουν τα πάντα και όλοι μπορεί να περισσεύουν. Μέσα από μια σειρά μέτρων που έχουν παρθεί η καταστροφή χιλιάδων θέσεων εργασίας είναι η δική τους λύση στην κάλυψη των κενών και στη μείωση του κόστους της εκπαίδευσης κατά τις υποδείξεις ΕΕ, ΟΟΣΑ και θεσμών. Βασική στόχευσή τους αποτελεί η καθιέρωση του φθηνού, ευέλικτου, αναλώσιμου εργαζόμενου.
Την πολυδιάσπαση των εργαζομένων σε πολλές κατηγορίες, μόνιμους, συμβασιούχους, αναπληρωτές κ.α. πώς την βιώνεται στον κλάδο της εκπαίδευσης;
Είναι σαφές ότι το Υπουργείο καλλιεργώντας πλαστούς διαχωρισμούς, προσπάθησε να διαμορφώσει εμφυλιοπολεμικό κλίμα στρέφοντας τη μια μερίδα εκπαιδευτικών απέναντι στην άλλη, επιδιώκοντας να κάμψει την αποφασιστικότητα των κινητοποιήσεων. Αυτή η πάγια τακτική της πολυδιάσπασης και του κατακερματισμού των εργαζομένων στην εκπαίδευση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, και τις προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες βρίσκει έδαφος στην αγωνία χιλιάδων συναδέλφων/ισσων οι οποίοι διεκδικούν μια θέση εργασίας στο μερίδιο της πίτας των προσλήψεων που κάθε χρόνο μικραίνει. Όμως στην επίθεση που δέχεται ο κόσμος της εργασίας, οποιαδήποτε επιμέρους αποσπασματική και συντεχνιακή συσπείρωση διευκολύνει την εφαρμογή των αντιδραστικών μέτρων. Το μεγάλο σαράκι της πολυδιάσπασης και των τεχνητών διαχωρισμών που χρόνια κυριαρχούν στην εκπαίδευση και ειδικά στους αναπληρωτές, είναι η συνήθης τακτική του Υπουργείου για το σταμάτημα κάθε ελπιδοφόρου αγώνα.
Ποια ήταν η στάση των ταξικών πρωτοβάθμιων σωματείων και ποιος ο ρόλος του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού;
Απέναντι στην αδράνεια και την ουσιαστική υπονόμευση των αγωνιστικών διεκδικήσεων του εκπαιδευτικού κινήματος από τις δύο ομοσπονδίες, ΔΟΕ-ΟΛΜΕ, το βάρος πέφτει στον συντονισμό των πρωτοβάθμιων σωματείων και την οργάνωση των εργαζομένων στη βάση των κοινών τους συμφερόντων. Και κοινό συμφέρον σε αυτή τη χρονική στιγμή είναι ένας πραγματικά μαζικός και αποφασιστικός αγώνας για την οριστική ανατροπή της πολιτικής της κυβέρνησης, ΕΕ, ΔΝΤ και θεσμών, διεκδικώντας στο τώρα μόνιμη και σταθερή εργασία για όλους, πραγματικά δημόσιο και δωρεάν σχολείο για όλα τα παιδιά. Να σπάσουμε το φρένο των «ρεαλιστικών αιτημάτων» και να ανοίξουμε τη συζήτηση στη βάση των δικών μας ρεαλιστικών αναγκών.
