του Θανάση Σκαμνάκη
Είναι ούτως ή άλλως μια εποχή σκοτεινή. Με τη σύγχυση που φέρνει το σκοτάδι. Το πίσω περνιέται για μπρος, το κάτω για πάνω, ο δεξιός δεν ξέρει που είναι ο αριστερός, ο διπλανός σου δεν ξέρεις αν υπάρχει δίπλα σου ή είναι ξένος, ο σύντροφος πόσο είναι μαζί σου. Φτιάξε την εικόνα: μέσα σε τούνελ, ούτε ουρανός, ούτε χαραμάδα να κλέψεις λίγο φως, δύσκολο πολύ να προσανατολιστείς. Πολλοί είναι οι ρήτορες, πολλές οι κατευθύνσεις που προτείνουν. Τι είναι σωστό, τι λάθος; Εκείνα που ακούστηκαν σωστά άλλοτε, τώρα ακούγονται φάλτσα, κι εκείνα που φάνηκαν κοντινά απομακρύνθηκαν.
Σκοτεινή δεν είναι η εποχή όπου η αντίδραση νικάει και επιβάλλει τη σιωπή της, είναι εκείνη όπου η πρόοδος νοιώθει σύγχυση, δεν ξέρει προς τα που να στραφεί. Όπου οι φωνές μιλούν περισσότερο για να ακουστούν παρά γιατί έχουν κάτι να πουν. Κι αυτοί που έχουν δεν ακούγονται χαμένοι στον ορυμαγδό. Όπου το καινούργιο έχει χάσει τη γοητεία και την πειστικότητά του, μπλεγμένο τόσο αξεδιάλυτα με το παλιό, κι εκείνοι που μιλούν για το καινούργιο δεν ξέρουν και δεν έχουν ξεμπλέξει τις σχέσεις τους με το παλιό.
Σ’ αυτή την εποχή έχουν μεγάλη συνεισφορά όσοι εννοούν να μιλούν σιγά για να ακούγονται. Και να αποκαλύπτουν την πραγματική πραγματικότητα. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, πιθανώς σκόρπιοι και πιθανόν μόνοι, που γράφουν ποιήματα, μιλούν στα ραδιόφωνα, μιλούν σε συγκεντρώσεις, κάνουν θέατρο, τραγούδια, ταινίες, ζωγραφίζουν, παίρνουν μέρος σε διαδηλώσεις, απεργούν, γράφουν στο διαδίκτυο, σε εφημερίδες, συνήθως οι πολιτικές συλλογικότητες δεν τους εντάσσουν (ή και δεν εντάσσονται) στις γραμμές τους γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις. Κρατούν ζωντανούς τους δεσμούς με την ευαισθησία και την αγωνία χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι αισθάνονται μόνοι αλλά ξαναζεσταίνουν την επιθυμία τους από την επικοινωνία, που μπλέκονται κι αυτοί στη σύγχυση κι όμως ζητούν την επαγρύπνηση μιας επαφής, που δεν βολεύονται στη μοναξιά τους και συντηρούν, κάτω από αυτήν την αγωνία, την εξέγερσή τους, που αισθάνονται την επαφή σαν χάδι, όχι για να αποκοιμηθούν, που συναποτελούν έναν ιστό με βαθειά διείσδυση στην κοινωνία κι όταν κληθούν, όταν τα σκοτεινά θα έχουν ξακρίσει, θα βρεθούν στη θέση τους. Αυτοί ήταν τότε η δύναμη του «Όχι».
Είναι πολύ σπουδαία αυτή η ανάγκη κι αυτή η δύναμη. Αλλάζει το βλέμμα που κοιτάζουμε τον κόσμο (όπως λέγαμε τις προάλλες).