του Κώστα Μάρκου
Συγκλονίζουν τα αισθήματα και τις συνειδήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο το δράμα των προσφύγων, οι φωτογραφίες νεκρών μικρών παιδιών από τις παραλίες του Αιγαίου, οι χιλιάδες πνιγμοί, οι θάνατοι από ασφυξία σε κοντέινερ, οι βάναυσες αστυνομικές επιθέσεις στα σύνορα σε ανυπεράσπιστους ανθρώπους, σε γυναίκες και παιδιά. Σύμφωνα με Τα Νέα, από τις αρχές του 2015, κάθε δύο ώρες κατά μέσο όρο πνίγεται ένας μετανάστης στη Μεσόγειο (και η εκτίμηση αυτή έγινε στις 22 Απριλίου 2015). Πάνω από 3.000 είναι οι πνιγμένοι, μέχρι το Σεπτέμβριο. Περί τους 40.000 ανθρώπους είναι ο απολογισμός των νεκρών προσφύγων, στη διάρκεια του 2014. Πάνω από 7 δισεκατομμύρια δολάρια είναι ο παγκόσμιος τζίρος της εκμετάλλευσης των προσφύγων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.
Όλα αυτά προκάλεσαν, ειδικά στην Ευρώπη, ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης, που συγκρούεται με το ρατσισμό και την αντιμεταναστευτικό υστερία. Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη δονείται από τις κραυγές των νεοφασιστών και των εθνικιστών για «εισβολή» και «ισλαμοποίηση της Ευρώπης». Πίσω από τις κραυγές και την υπερδραματοποίηση των μίντια, κρύβονται τόσο οι πραγματικές αιτίες όσο και η πραγματική διάσταση και οι πτυχές του σύγχρονου προσφυγικού προβλήματος, μόνο και μόνο για να μπορεί η ΕΕ και οι ηγετικές χώρες της να αποφεύγουν τόσο την ανάληψη των εγκληματικών ευθυνών τους, όσο και την αντιμετώπιση των συνεπειών από τις ενέργειές τους.
Μήπως πράγματι, «δεν μπορεί η Ευρώπη να αντέξει» τόσους μετανάστες, όπως ισχυρίζονται ο δεξιός εθνικιστής πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, οι ακροδεξιοί και οι νεοφασίστες;
Καθόλου δεν είναι έτσι. Το μεγάλο κύμα της προσφυγιάς προς τις χώρες της ΕΕ προέρχεται από τη Συρία. Η χώρα αυτή, με 22 εκατ. πληθυσμό, λόγω του πεντάχρονου πολέμου, αιμορραγεί με πάνω από 4 εκατ. πρόσφυγες, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Από αυτούς, 1,5 εκ. πρόσφυγες είναι εγκατεστημένοι στο Λίβανο, αριθμός που αντίστοιχεί περίπου στο 20% των 5,81 εκ. κατοίκων του. Περί τα 600 εκ. βρίσκονται στην Ιορδανία, περίπου το 10%. Στην Ελλάδα, πάνω από 300.000 άνθρωποι πέρασαν στα νησιά μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου και εκτιμάται ότι θα πλησιάσουν τους 400.000 μέχρι το τέλος του έτους. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αναμένει ότι 1,4 εκατομμύρια πρόσφυγες θα φθάσουν στην Ευρώπη διαπλέοντας τη Μεσόγειο φέτος και του χρόνου, αλλά «προετοιμάζεται για την άφιξη έως και 700.000 ανθρώπων που επιζητούν ασφάλεια και διεθνή προστασία στην Ευρώπη το 2015».
Όταν ο φτωχός Λίβανος (κατά κεφαλήν ΑΕΠ: 13.900 δολ.) φιλοξενεί πρόσφυγες σε ποσοστό 20% του πληθυσμού του, προς τι οι κραυγές για «ισλαμοποίηση της Ευρώπης», όταν το 1,4 εκ. –εάν έρθει μέχρι το τέλος του 2016- αντιστοιχεί στο 2,7% του πληθυσμού της ΕΕ! Αυτό που δικαιολογημένα αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για τον Λίβανο ή την Ελλάδα των 10 εκατ. και της κρίσης, αποτελεί ένα απολύτως διαχειρίσιμο μέγεθος για την πλούσια ΕΕ των 507 εκατ. κατοίκων (κατά κεφαλήν ΑΕΠ: 30.500 δολ.).
Την ίδια στιγμή, οι ηγέτες της ΕΕ στην έκτακτη σύνοδό τους, αποφάσισαν να «μετεγκαταστήσουν» άμεσα στις χώρες τους 60.000 και το 2016, 120.000, δηλαδή, ούτε το 10% όσων υπολογίζει ο ΟΗΕ ότι θα περάσουν τη Μεσόγειο μέχρι του χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιποι 1.300.000 πρόσφυγες ή θα «επαναπροωθηθούν» βιαίως ή θα πυροβολούνται πριν μπουν σε ευρωπαϊκό έδαφος ή θα πνίγονται όταν προσπαθούν να περάσουν ή θα στοιβάζονται σε χώρες εκτός ΕΕ με κάποιες επιδοτήσεις. Πρόκειται για κοροϊδία, η οποία γίνεται εξοργιστική όταν μάλιστα οι ευρωπαίοι ηγέτες βγάζουν σέλφι (Μέρκελ) και λόγους υπέρ των προσφύγων!
Πρόκειται, επίσης, για αχαλίνωτη υποκρισία, όταν οι ίδιοι ευθύνονται άμεσα για το κύμα προσφύγων με τους πολέμους που έχουν εξαπολύσει ή συμμετέχουν ή στηρίζουν ή για τους οποίους σιωπούν, όπως και η ελληνική κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Ενάντια στην ΕΕ, στις ΗΠΑ (αλλά και στη Ρωσία που συμμετέχει τώρα και με βομβαρδισμούς) και στην ελληνική κυβέρνηση πρέπει να στραφούν τα κινήματα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες. Απαιτώντας να καταργηθούν εντελώς οι συνθήκες του Δουβλίνου και η Frontex, να διατεθούν τα ανάλογα κονδύλια για την υποδοχή, διαμονή, μεταφορά και μετεγκατάσταση των προσφύγων. Απαιτώντας να σταματήσουν εδώ και τώρα οι στρατιωτικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, αλλά και να πληρώσουν για την ανοικοδόμηση των χωρών που κατέστρεψαν, ώστε να μπορέσουν να ξαναγυρίσουν στις πατρίδες τους.
Την ίδια στιγμή, διεξάγεται ένας υπόγειος ιδεολογικός πόλεμος με αφορμή το προσφυγικό δράμα. Λένε: «Εάν φύγουμε από ΕΕ και ΝΑΤΟ, εαν στηρίξετε ΚΚΕ, ΛΑΕ και ακόμη χειρότερα αντικαπιταλιστική και μαχητική αντιΕΕ Αριστερά, εάν στηρίξετε ΑΝΤΑΡΣΥΑ και βγούμε από το ευρώ και την ΕΕ, θα γίνουμε Συρία, Λιβύη, Ιράκ ή Ουκρανία»!
Είναι έτσι; Για τη διάλυση του Ιράκ, της Συρίας και της Λιβύης, φταίει η Αριστερά και ειδικά η αντιιμπεριαλιστική, αντικαπιταλιστική και επαναστατική Αριστερά; Το αντίθετο ακριβώς συνέβη. Σε αυτές τις χώρες, η Αριστερά και τα ΚΚ, είτε τάχθηκαν με τις διάφορες μερίδες των «εθνικών» αστικών τάξεων, με τα αστικά – μικροαστικά καθεστώτα του αραβικού εθνικισμού, είτε, όταν αυτά στράφηκαν εναντίον τους, συμμάχησαν ακόμη και με τους ιμπεριαλιστές που επιτέθηκαν εναντίον αυτών των καθεστώτων (π.χ., ΚΚ Ιράκ). Έτσι, δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν ούτε τις διώξεις από αυτά τα καθεστώτα, ούτε να ηγηθούν των κοινωνικών κινημάτων εναντίον τους, ούτε και της αντίστασης στις επιθετικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και την κατοχή εναντίον των χωρών τους όταν αυτά γίνονταν θύματα των επεμβάσεων, όπως τώρα, το καθεστώς Άσαντ. Η έλλειψη σε αυτές τις χώρες μιας σύγχρονης, ταξικά ανεξάρτητης, αντιιμπεριαλιστικής, αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής Αριστεράς και όχι η ύπαρξη και η μαζική επίδρασή της, είναι η βασική αιτία για την έλλειψη νικηφόρας παλλαϊκής αντίστασης στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, στη διάλυση χωρών, στους αντιδραστικούς εμφύλιους πολέμους, στη γιγάντωση του ισλαμοφασισμού.
Αντίθετα, όπου υπάρχει σχετικά μαζική, έστω και μειοψηφική επίδραση μιας τέτοιας Αριστεράς, εκεί υπάρχει στοιχειώδης αντίσταση, αξιοπρέπεια και προοπτική, δεν διαλύεται η κοινωνική συνοχή, ακόμη κι αν είναι κυρίαρχες οι αστικές δυνάμεις. Έτσι, η ύπαρξη του Λαϊκού και Δημοκρατικού Μετώπου στην Παλαιστίνη, επιδρά στην αντίσταση κατά της πιο μακροχρόνιας κατοχής. Έτσι, ακόμη και στην προσφυγιά, μέχρι τώρα, ποτέ οι Παλαιστίνιοι δεν μετατράπηκαν σε κυνηγημένα ζώα, όπως οι σύριοι αδελφοί τους. Το ίδιο και με τους Κούρδους, όπου η ύπαρξη έστω αυτού του αριστερού εθνικιστικού κινήματος του ΡΚΚ, ειδικά των μικρότερων μαρξιστικών εργατικών δυνάμεων (όπως το ΕΜΕΡ κ.α.) δίνει δυνατότητες νικηφόρων ηρωικών αντιστάσεων, όπως στο Κομπάνι.
Αντίστοιχα, η Ουκρανία δεν οδηγήθηκε στον εμφύλιο επειδή ήθελε να βγει από την ΕΕ και την ιμπεριαλιστική αλυσίδα, αλλά διότι οι αστική της τάξη διχάστηκε στην ένταξή της σε έναν από τους κρίκους της, είτε τον ευρωτλαντικό είτε τον ρωσοασιατικό.