του Διονύση Ελευθεράτου
Το κόμμα που έβλεπε τους συρμούς του μετρό να περνούν κι ένα «ολέθριο» βίντεο…
Αρχές καλοκαιριού του 2008 ο γράφων βρέθηκε στην Τσεχία. Επιστρέφοντας με πούλμαν από το Κάρλοβι Βάρι στην Πράγα, είχα την ευκαιρία να δω -όπως και οι άλλοι επιβάτες- από τους τηλεοπτικούς δέκτες που βρίσκονταν στο όχημα την κλασική τσεχοσλοβάκικη ταινία του 1966, σε σκηνοθεσία Γίρι Μένζελ, Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν. Μια ιστορία για την ερωτική αφύπνιση ενός νεαρού, ο οποίος τελικά δραστηριοποιείται στην αντίσταση εναντίον των Ναζί.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται, όπως γίνεται αντιληπτό, στην εποχή της γερμανικής κατοχής. Αυτό δεν έδειξε να ενοχλεί κανέναν από τους άφθονους γερμανούς τουρίστες-επιβάτες του πούλμαν. Ουδείς διαμαρτυρήθηκε, ούτε ζήτησε επιδεικτικά να κατέβει (εντάξει, θα ήταν και άβολο, 130 χλμ. απέχει το Κάρλοβι Βάρι από την Πράγα) ή απείλησε με διάβημα στη γερμανική πρεσβεία.
Τι είπατε; «Γιατί θα αντιδρούσαν με τόσο ηλίθιο τρόπο οι γερμανοί τουρίστες;» Μα δεν λέμε ότι μπορεί να αντιδρούσαν έτσι. Σημειώνουμε απλώς ότι η Τσεχία διαθέτει ωραία ποτάμια, όχι όμως ένα πολιτικό Ποτάμι με τα μυαλά του ημέτερου. Εάν διέθετε η προβολή της ταινίας Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν, θα είχε αναχθεί σε μείζον θέμα…
Στην Αθήνα οι βουλευτές του Ποταμιού δεν αντέχουν στην ιδέα ότι οι μεν συρμοί του αθηναϊκού μετρό περνούν οι δε άνθρωποι στις αποβάθρες βλέπουν ένα βίντεο κάπου 45 δευτερολέπτων με σκηνές από τη ναζιστική κατοχή, εντασσόμενο φυσικά στην εκστρατεία για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών.
Ποιες φοβερές συνέπειες της προβολής αυτού του τρισκατάρατου βίντεο διαβλέπει το Ποτάμι; Πρώτη, η τουριστική: «Με τέτοιου είδους ενέργειες η εικόνα που πλάθεται για την χώρα μας και ειδικά αυτή την περίοδο είναι απαράδεκτη και αποκρουστική. Ο αντίκτυπος της στον τουρισμό είναι άκρως επαχθής και ζημιογόνος…».
Βαθιά ανάσα, για να διαβάσουμε τις περαιτέρω ολέθριες συνέπειες: «Τορπιλίζει ευαίσθητες ισορροπίες που αυτήν ειδικά την περίοδο επιβάλλεται να τηρούνται […] Σήμερα αλλά και πλέον του μισού αιώνα η χώρα μας όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Δ. Ευρώπης που είχαν εμπλακεί στον καταστροφικό για όλες Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πλέον σύμμαχοι, εταίροι στην ΕΕ, αλλά και οι πολίτες τους έχουν αναπτύξει φιλικές σχέσεις».
Απίστευτη η «εμβρίθεια» τού περί διεθνών σχέσεων μαθήματος… Συμπέρασμα πρώτο: εάν η προβολή ενός βίντεο για τη ναζιστική κατοχή «τορπιλίζει ευαίσθητες (σ.σ.: διαπραγματευτικές και άλλες, φανταζόμαστε) ισορροπίες», στη σύγχρονη εποχή, εξ αυτού συνάγεται το συμπέρασμα ότι η σημερινή γερμανική ηγεσία, αν όχι και η πλειονότητα της γερμανικής κοινωνίας, τρέφουν αισθήματα νοσταλγίας για το ναζιστικό παρελθόν ή τουλάχιστον εκτρέφουν την ανοχή προς τα πεπραγμένα του Γ΄ Ράιχ. Ομολογούμε ότι τέτοια προσβλητική μομφή εναντίον της σύγχρονης Γερμανίας δεν την περιμέναμε ειδικά από το Ποτάμι…
Αλλά πάλι, εκεί που ετοιμαζόμασταν να προτείνουμε στους Ποταμίσιους το κλασικό αντίδοτο στην τσαντίλα, το αθώο «ξιδάκι», ως διά μαγείας εμφανίστηκε στο νου μας ο… ένοχος Ξυδάκης. Ναι, ο υπουργός Πολιτισμού. Συνειδητοποιήσαμε αίφνης πόση ασυγχώρητη αμέλεια χρεώνεται, καθώς δεν έχει ευθυγραμμιστεί ακόμη με το «δόγμα Ποταμιού». Ότι δηλαδή κανένα οπτικό υλικό δεν πρέπει να θυμίζει σε νυν «εταίρους και συμμάχους» πως κάποτε οι πρόγονοί τους σκότωναν αλλήλους ή εξολόθρευαν «παρακατιανούς». Στην πρώτη περίπτωση ναρκοθετείται η «εταιρική συμμαχική» σχέση. Στη δεύτερη αίρεται το ηθικό πλεονέκτημα κάποιου «εταίρου-συμμάχου».
Κι αν ένα βίντεο 45 δευτερολέπτων μπορεί να προκαλέσει τόση ζημιά όση διατείνονται οι φουρτουνιασμένοι Ποταμίσιοι, σκεφθείτε τι μπορούν να καταστρέψουν ολόκληρα ντοκιμαντέρ και φιλμ. Για αυτό σας λέμε: Ο Ν. Ξυδάκης όφειλε (χθες!) να έχει μεριμνήσει ώστε να απαγορευτεί στην Ελλάδα η προβολή ντοκιμαντέρ και ταινιών για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εικάζουμε ότι έπεται ανάλογη ποταμίσια παρέμβαση στο επίπεδο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ γι’ αυτό το ζήτημα. Διάβολε, πώς ξεχνιούνται έτσι οι αναπτυγμένοι των «κανονικών κρατών»; Και σε αυτούς ένα Ποτάμι πρέπει να δείξει το δέον γενέσθαι;
Εξυπακούεται πως ήδη θα έπρεπε να έχει «φάει η μαρμάγκα» εδώ στην Ελλάδα και τις κινηματογραφικές ταινίες για το Βιετνάμ, εξαιρουμένων φυσικά όσων προσεγγίζουν τα πράγματα με την «οπτική Τσακ Νόρις» έτσι, για να τιμήσουν τις αμερικανόφιλες καταβολές τους πλείστοι όσοι γερμανόφιλοι Ποταμίσιοι.
Φυσικά θα πρέπει, αφού ξεμπερδέψουμε με τον Κόπολα, τον Κιούμπρικ και τον Στόουν, να εξοβελίσουμε από την ελληνική τηλεόραση και τα ντοκιμαντέρ για τα αμερικανικά «έργα» στο Ιράκ. Είναι τελικά ζήτημα ευθύνης διάφορων υπουργών κι όχι μόνο του Ξυδάκη, ο οποίος καλά θα κάνει να εμπλουτίσει τον κατάλογο των απαγορευμένων ταινιών και με το Γκάντι. Οι Άγγλοι είναι «σύμμαχοι και εταίροι», δεν μπορούμε έτσι επιπόλαια να θυμίζουμε το στυγνό αποικιοκρατικό καθεστώς τους. Εντάξει, είναι εκτός ευρωζώνης, ευρωσκεπτικιστές, κι αν σπάσει ο διάολος το πόδι του κι εγκαταλείψουν την ΕΕ κάπως θα τους τιμωρήσουμε. Μέχρι τότε όμως δεν θα κάνουμε μονομερείς ενέργειες. Θα σεβαστούμε πλήρως την ποταμίσια αξίωση να μη θυμίζουμε παλιές αμαρτίες σημερινών φίλων.
Έλα όμως που μας βασανίζει η φρικτή υποψία ότι οι πρακτικές εφαρμογές της αρχής «οι νυν εταίροι και σύμμαχοι δεν έχουν ζοφερό παρελθόν» θα περιοριστούν τελικά στο «κάτω τα χέρια (και τα βίντεο, και τα βίντεο!) από τη Γερμανία»… Προτείνουμε λοιπόν στο Ποτάμι να γίνει χείμαρρος. Να αφήσει τον εαυτό του ελεύθερο. Να ζητήσει ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις. Στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, παντού.
Μια καλή, «σοφτ» αρχή θα ήταν να απαγορευτούν ως μεροληπτικά όλα τα γκάλοπ που κατά καιρούς γίνονται σε αθλητικά ΜΜΕ για τον καλύτερο ποδοσφαιριστή όλων των εποχών, εάν στις υποψηφιότητες δεν συμπεριλαμβάνεται ο Φρανς Μπεκεμπάουερ. Αρκετά με τους Μαραντόνες, τους Μέσιδες, τους Πελέδες και λοιπούς φανταχτερούς «τριτοκοσμικούς». Ή ανήκουμε στη Δύση ή η ιστορία θα μας σβήσει.
Καλό επόμενο βήμα θα ήταν να αποφασίσει το ΕΣΡ να καλεί σε απολογία κάθε τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό μέσο που μεταδίδει άσματα τα οποία αναμοχλεύουν «αντιγερμανικά πάθη». Αρκετά με το «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», με εκείνους τους ακραίους, ει μη και σταλινικούς, που έγραφαν συνθήματα τους τοίχους κι έπεφταν φωνάζοντας «Κάτω οι Γερμανοί». Αρκετά με τον «Λόρκα» του Καββαδία που ατενίζει τον τοίχο της Καισαριανής και τις κοπέλες από το Δίστομο, λες και δεν έχει άλλη δουλειά να κάνει. Αρκετά και με τις Γκουέρνικες, βρε αδελφέ. Αλλά έτσι είναι και οι Ισπανοί, σαν κι εμάς: Πάντα «οι ξένοι τους φταίνε» πού θα πάει όμως, θα πιάσουν δουλειά και οι ισπανοί Ποταμίσιοι, οι Θιουδαδάνος, και θα εκσυγχρονιστούμε άπαντες, ως δει.
Με το ζήλο του Ποταμιού, σε λίγο ίσως θα χασκογελά κι ο Μάρτιν Σουλτς, που κάθε τρεις και λίγο εκφράζει τη δυσφορία και θλίψη του επειδή το κόμμα του Σταύρου δεν συμμετέχει στην κυβέρνηση. Την ελληνική το διευκρινίζουμε.
Τουλάχιστον το Ποτάμι δεν θα «τα γυρίσει». Δεν θα εκστομίσει «ουδείς αναμάρτητος», όπως απάντησε ο Αντ. Σαμαράς στη Γερμανία, όταν ρωτήθηκε για τις παλιότερες αντιμνημονιακές θέσεις του. Δεν θα «επανορθώσει» ταπεινωτικά, όπως έκανε κάποτε, στη δεκαετία του 1990, ο Θ. Πάγκαλος, έπειτα από την ατάκα του πως «η Γερμανία είναι γίγαντας με μυαλό μικρού παιδιού». Το Ποτάμι είναι σταθερό, δοσμένο, δεδομένο. Ανυπομονούμε να το δούμε και αποξηραμένο.
