του Γιώργου Μιχαηλίδη
Νεκρός ο διοικητής μιας από τις μαχητικές ταξιαρχίες του Ντονμπάς
Το Σάββατο 23 Μάη το απόγευμα το Φάντασμα της Νοβορωσίας, ο διοικητής Αλεξέι Μοζγκοβόι, σταμάτησε να αναπνέει. Καθώς κινούνταν οδικώς μαζί με άλλους τρεις συναγωνιστές του στην οδό που ενώνει την πρωτεύουσα Λουγκάνσκ με την πόλη Αλτσέφσκ, όπου εδρεύει η ταξιαρχία Φάντασμα, έπεσαν σε ενέδρα ενόπλων οι οποίοι γάζωσαν το αυτοκίνητο με σφαίρες σκοτώνοντας ακαριαία όλους τους επιβαίνοντες. Μαζί τους δολοφονήθηκε κι ένα ζευγάρι πολιτών, που με το αυτοκίνητό του έτυχε να βρίσκεται στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Η άγρια δολοφονία Μοζγκοβόι σημειώθηκε δύο μόλις μήνες μετά την τελευταία απόπειρα ενάντια στη ζωή του, περίπου στο ίδιο σημείο όπου έλαβε χώρα και η τωρινή ενέδρα. Το γεγονός συντάραξε τη Νοβορωσία και πυροδότησε ποικίλα σενάρια και συζητήσεις για την ταυτότητα των δραστών. Την ευθύνη τελικά ανέλαβε ουκρανική παραστρατιωτική οργάνωση υπό την ονομασία Σκιές με ανάρτηση σε προσωπικό προφίλ στελέχους της. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι λίγοι όσοι αμφισβητούν αυτή την εκδοχή.
Είναι γεγονός πως ο Μοζγκοβόι εκτός από φανατικούς υποστηρικτές και συμπαθούντες είχε και αμέτρητους εχθρούς. Ο λόγος δεν ήταν άλλος από τη δημόσια αντιπολίτευση που ασκούσε στην κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ για ζητήματα όπως η διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας, η διανομή του εξοπλισμού, η τακτική της απέναντι στο Κίεβο κ.ά. Η ταξιαρχία Φάντασμα του Μοζγκοβόι άλλωστε ήταν η μόνη που διατηρούσε ουσιαστικά την αυτονομία της απ’ τον στρατό της Λαϊκής Δημοκρατίας που δημιουργήθηκε μετά τις πρόσφατες εκλογές. Πρόσφατα μάλιστα είχε έρθει σε ρήξη με τον πρωθυπουργό της ΛΔ Λουγκάνσκ Ιγκόρ Πλοτνίτσκι, με αφορμή τη φιλοξενία του Διεθνούς Φόρουμ στην πόλη του Αλτσέφσκ αλλά και του Διεθνούς Αντιφασιστικού Καραβανιού. Επίσης, έχοντας απαγορεύσει κάθε παράνομη οικονομική δραστηριότητα στις περιοχές όπου έλεγχε η ταξιαρχία του είχε έρθει σε κόντρα με μαφιόζικα στοιχεία και επιχειρηματίες της περιοχής, οι οποίοι δράττονται της ευκαιρίας του πολέμου για να οργανώσουν παράνομες οικονομικές δραστηριότητες με αποτέλεσμα σημαντικά κέρδη. Επιπλέον εξέφραζε τον πιο καθαρό αντιολιγαρχικό λόγο δηλώνοντας επανειλημμένα υπέρμαχος των εθνικοποιήσεων και των λαϊκών κατακτήσεων στο κοινωνικό πεδίο. Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως λέγεται, μάλλον είναι η μόνη απ’ τις κυρίαρχες φιγούρες στο Λουγκάνσκ για την οποία δεν έχει ακουστεί οτιδηποτε φέρει έστω και αέρα σκανδάλου. Ο Αλεξέι Μοζγκοβόι όμως ήταν κι ένας φανατικός πολέμιος της γραμμής συναίνεσης με το ουκρανικό καθεστώς και συγκεκριμένα των Συμφωνιών του Μινσκ που προέβλεπαν κατάπαυση του πυρός. Όραμά του ήταν η δημιουργία μιας ενιαίας Νοβορωσίας, η οποία θα ανάγκαζε σε κατάρρευση το ουκρανικό φασιστικό καθεστώς, ενώ πίστευε πως όσο οι απελευθερωμένες περιοχές είναι χωρισμένες σε ξεχωριστές Λαϊκές Δημοκρατίες, το μέλλον τους θα είναι ζοφερό. Παράλληλα, είχε προχωρήσει σε τολμηρές ενέργειες εν μέσω πολέμου, όπως συχνές εκκλήσεις προς τον ουκρανικό λαό για κοινή αντιολιγαρχική πάλη, ενώ δεν δίστασε να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με ουκρανούς αξιωματικούς, για να τους πείσει για το άδικο του συγκεκριμένου πολέμου. Υπ’ αυτή την έννοια υπήρχαν διάφοροι κύκλοι που θα επιθυμούσαν τον Μοζγκοβόι νεκρό και παρότι οι σύντροφοί του απ’ την ταξιαρχία έχουν ονοματίσει δημοσίως ως υπεύθυνο το καθεστώς του Κιέβου, οι συζητήσεις καλά κρατούν.
Σημαντική ήταν κι η δυνατότητα που έδωσε για σχηματισμό αυτόνομης κομμουνιστικής εθελοντικής μονάδας στο πλαίσιο της ταξιαρχίας του. Παρότι ο ίδιος προέρχεται από συντηρητικές πολιτικές καταβολές είχε καταλήξει να είναι, όπως εύστοχα τον αποκάλεσε το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας, «ο πιο κοντινός προς τους εργαζόμενους, ο πιο κόκκινος απ’ όλους τους διοικητές». Όντως, πρόσφατα κατά την επίσκεψη της ελληνικής αποστολής στο Ντονμπάς δήλωνε ανοιχτά πως τάσσεται εναντίον της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και προγραμμάτιζε σειρά πρωτοβουλιών για την οικονομική ανεξαρτησία των «κάτω» απ’ την ελεγχόμενη ανθρωπιστική βοήθεια.
Η δολοφονία Μοζγκοβόι έλαβε χώρα σε μια περίεργη συγκυρία όπου οι συνομιλίες γύρω από την τύχη του ουκρανικού ζητήματος είχαν φουντώσει με τη Άνγκ. Μέρκελ, τον Τζον Κέρι και τη Βικτόρια Νούλαντ να επισκέπτονται διαδοχικά τη Ρωσία, ενώ κυκλοφορούσε η διαρροή πως οι διάφορες πλευρές συμφωνούν στην εφαρμογή του Μινσκ 2.
Όποιοι και να ’ναι οι ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας Μοζγκοβόι, είναι ξεκάθαρο πως στο πρόσωπό του επιχειρείται να πληγεί το ηθικό όσων αγωνίζονται για να συνδυαστεί ο δίκαιος αντιφασιστικός αγώνας του λαού του Ντονμπάς με μια άλλη κοινωνική προοπτική. Η πάνδημη όμως κηδεία του Μοζγκοβόι, τα εκατοντάδες μηνύματα πολιτικής συμπαράστασης που κατέφτασαν στο Αλτσέφσκ, μα πάνω απ’ όλα το ηθικό του λαού του Ντονμπάς κι η επιμονή της νέας ηγεσίας της ταξιαρχίας Φάντασμα να συνεχίσει το έργο του θα αποδείξουν, όπως ειπώθηκε στη συνέντευξη Τύπου της εθελοντικής κομμουνιστικής μονάδας, ότι μπορεί να σκότωσαν τον άνθρωπο αλλά οι ιδέες του παραμένουν ζωντανές. Η εξέγερση του Ντονμπάς φέρει στο DNA της το κοινωνικό ζήτημα. Ως εκ τούτου, το Φάντασμα θα συνεχίσει να πλανάται πάνω απ’ τις πεδιάδες και τα ορυχεία της Ανατολικής Ουκρανίας.