του Θανάση Σκαμνάκη
Έχουν συμβεί πολλά. Και κυρίως διαψεύσεις οι οποίες επισωρεύονται πάνω στις προηγούμενες. Δυσκολεύεσαι ν’ αντέξεις. Θα θέλαμε να είναι οι καταστάσεις, αν όχι πιο εύκολες ή πιο βολικές, τουλάχιστον πιο απλές. Οι άνθρωποι γενικώς ρέπουμε περισσότερο προς τις καθαρές μορφές.
Προτιμάμε κοφτά και καθαρά ναι ή όχι! Να μας απαλλάσσει από περιπέτειες της σκέψης (και της δράσης), από την ανάγκη να σκεφτούμε επίμονα και δύσκολα πράγματα.
Έτσι, όταν έρθει η ώρα να επιλέξουμε, πάμε να βρούμε καταφύγιο σε ό,τι δίνει ή υπόσχεται μια σαφή απάντηση στα ερωτήματά μας, σχεδόν όπως με διλημματικό τρόπο τα θέτει η τηλεόραση: είσαι με αυτό ή με εκείνο, χωρίς υποσημειώσεις, αστερίσκους, επεξηγήσεις, περιστροφές.
Δεν είναι μόνο που το χρειαζόμαστε, είναι κυρίως που το έχουμε συνηθίσει. Αυτά τα μάθαμε καλά την εποχή του μακαρίτη του Αντρέα, τότε που ανάμεσα στο εφικτό και το επιθυμητό διαλέγαμε το πρώτο και ερωτευόμαστε το δεύτερο, ελπίζοντας πως αν παντρευτούμε και βολευτούμε με το ένα θα μπορούμε να κρατάμε τη φλόγα και την εξωσυζυγική σχέση με το άλλο. Δεν έχει σημασία πως απατηθήκαμε τότε και το πληρώνουμε ως τώρα πολύ ακριβά. Δεν έχει σημασία που βουλιάζαμε καθημερινά στο τέλμα του γάμου μας με το εφικτό και τον ξεχάσαμε σταδιακά τον έρωτα με την επιθυμία. Στο κάτω κάτω ακόμα κι εκείνες οι ερωτικές διακηρύξεις των ονειροπόλων του επιθυμητού προσχώρησαν στο εφικτό και κάνανε τον έρωτα ρεαλισμό. Πως να ερωτεύεσαι επανάσταση εν μέσω φυλλαδίων «Η γνώμη σου μετράει» που περιείχαν «υπεύθυνες» προτάσεις προς τα υπουργεία και λόγων πως «αλλαγή δεν γίνεται χωρίς το ΚΚΕ» και περί των ωφελημάτων του κυβερνώντος εφικτού; Κι έτσι από εφικτό σε εφικτό κι από απλή απάντηση σε άλλη απλή απάντηση, από το εδώ στο εδώ, χάσαμε πολύτιμες επαφές με τη βάσανο της σκέψης και της έρευνας. Κι οι άνθρωποι, πριν ακόμα τους παραλάβουν οι τηλεοπτικοί ινστρούκτορες, εκπαιδεύτηκαν από κομματικούς δασκάλους για να προσχωρήσουν στη θαλπωρή της μοναδικής και απλής απάντησης, αλήθειας και λύσης.
Οι ιεροφάντες της μιας αλήθειας δεν έχουν αλλάξει (μερικές φορές παρουσιάζονται και ίδια πρόσωπα). Τότε εξέδιδαν προτάσεις συγκυβερνήσεων και τώρα καταγγελίες κατά παντός και για κάθε περίσταση. Στην πραγματικότητα, την ίδια ευκολία και δύναμη της απλούστευσης διεκδικούν. Αυτό είναι βαριά κληρονομιά που δεν γίνεται εύκολο να αποσείσεις.
Και τώρα, με «την κυβέρνηση της ελπίδας» πάλι ανάμεσα σε παρόμοιες συμπληγάδες αναζητούμε διέξοδο. Βλέπουμε τις πέτρες που πρέπει να υπερβούμε χωρίς να μας λιώσουν αλλά όχι το περιστέρι που μπορεί να περάσει ανάμεσα. Το περιστέρι εξάλλου ήθελε πάντα μια εκπαίδευση ώστε να μπορεί να πετάει ανάμεσα στους βράχους που συγκρούονται και να ανοίγει το δρόμο. Τώρα ακόμα και τα περιστέρια αποφεύγουν να πετάξουν ανάμεσα στους βράχους. Προτιμούν μια πιο ασφαλή διέλευση. Και κυρίως πιο απλή.
Κι είναι σε πολλές παρατάξεις της επαναστατικής επαγγελίας που τα περιστέρια κουρνιάζουν στην ευκολία των λέξεων.