του Παναγιώτη Φραντζή
Η χαρά που κράτησε λίγο
Η νεότητα θριαμβεύει στην παράσταση που σκηνοθέτησε ο Ακύλλας Καραζήσης, σε ένα μετωπικό θέατρο ανάγνωσης της νουβέλας του Χάινριχ Φον Κλάιστ, γραμμένης το 1807, η οποία μιλά για τον έρωτα του Χερόνιμο, ενός δασκάλου, για τη μαθήτριά του, τη Γιοζέφα, που τιμωρήθηκε με θάνατο, στο Σαντιάγο, πρωτεύουσα του βασιλείου της Χιλής, στο μεγάλο σεισμό του 1647.
Οκτώ νέοι ηθοποιοί, απόφοιτοι του Εθνικού Θεάτρου και του Ωδείου Αθηνών, αφηγούνται την ιστορία από στόμα σε στόμα, κρατώντας την αναπνοή τους μέχρι σκασμού, όπως επιτάσσει ο μακροπερίοδος λόγος του έργου, κοιτώντας επίμονα τους θεατές, χορεύοντας και τραγουδώντας, δημιουργώντας με μια κιμωλία στα χέρια τους, και πατώντας με τα πόδια τους, μέχρι να το σβήσουν, το δάπεδο του «φοβερού ναού», τόπου του μαρτυρίου των ηρώων.
Η καταστροφή απελευθερώνει προς στιγμήν, ο άνθρωπος βγαίνει από την κανονικότητα, επιστρέφει στη φύση, αφήνει πίσω του τα συντρίμμια του πολιτισμού, ανοίγει την ψυχή του στον άνθρωπο, τα τείχη της οικογένειας πέφτουν, οι μανάδες γίνονται μανάδες όλων των παιδιών, οι άντρες υπερασπίζονται ο ένας τον άλλο, και ο έρωτας ελεύθερος. Γίνονται αυτά. Όχι στην «Οκτάνα» του Ανδρέα Εμπειρίκου, στον αποκαλυπτικό «Σεισμό στη Χιλή» του Κλάιστ.
Ο έρωτας και το μαρτύριο είναι οι δύο πόλοι της παράστασης, στην οποία δεσπόζει όπως πρέπει το εξαιρετικό κείμενο του Κλάιστ, που χρησιμοποιεί το συμβάν, το σεισμό που σώζει τη ζωή των δύο, με τρόπο θαυματουργικό, ενώ αφαιρεί τη ζωή χιλιάδων, για να μιλήσει για την ελευθερία και τη χαρά που μπορεί να απολαύσει ο άνθρωπος έξω από την εξουσία των θεσμών, γιατί η εκκλησία είναι ένας τρομερός θεσμός ελέγχου και καταπίεσης του ανθρώπου, όπως και η οικογένεια που αυτή ευλογεί. Το κείμενο φτάνει στην κορύφωσή του περιγράφοντας την ανασυγκρότηση των θεσμών και την ικανότητά τους να εξακολουθούν να κατευθύνουν τις μάζες στη φρίκη.
Η έκφραση, η μουσική, ο χορός, η κίνηση, και τα πρόσωπα των ηθοποιών, από την πρώτη επαφή με τους θεατές, δημιουργούν την ατμόσφαιρα της χαράς που κρατάει λίγο – μιλάμε και για την παράσταση η οποία θα άξιζε να επαναληφθεί.
Μετάφραση: Θοδωρής Δασκαρόλης
Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης
Παίζουν: Μάνος Βαβαδάκης, Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, Κατερίνα Ζησούδη, Γιώργος Κατσής, Ελένη Μπούκλη, Γιώργος Ονησιφόρου, Κατερίνα Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Πλεμμένος.
Πολυχώρος BIOS. Παραστάσεις έως 24/5. Τετάρτη – Κυριακή 8.30 μ.μ. Εισιτήριο: 10 ευρώ (ενιαίο)