του Κώστα Μάρκου
Ο Ένγκελς, στο έργο του Ο πόλεμος των χωρικών, όπου ανατέμνει τους πολέμους του 16ου αιώνα που διεξήχθησαν στο όνομα της χριστιανικής Μεταρρύθμισης, μας δίδαξε ότι ο «θρησκευτικός μανδύας» των πολέμων καλύπτει πάντα ταξικά συμφέροντα και αντιθέσεις.
Πριν από λίγες ημέρες το γαλλικό κοινοβούλιο υπερψήφισε σχεδόν ομόφωνα με το ανατριχιαστικό σκορ των 488 υπέρ, ενός κατά και 13 αποχών, την ανάληψη βομβαρδισμών, όχι μόνο κατά συριακού εδάφους, αλλά και κατά εδάφους του Ιράκ που κατέχει το Κράτος του Ισλάμ, καθώς και την αποστολή του αεροπλανοφόρου Σαρλ ντε Γκολ στα ιρακινά ύδατα, κηρύσσοντας έναν ακήρυχτο πόλεμο.
Η αποτρόπαια, εντελώς ερασιτεχνική, όπως αποδείχτηκε, αλλά και εξαιρετικά βολική τρομοκρατική επίθεση κατά του σατιρικού περιοδικού Σαρλί Εμπντό, έδωσε το απαραίτητο αιματηρό πρόσχημα, το έναυσμα για να προωθηθεί ένας τρίτος «αντιτρομοκρατικός» γύρος επιθέσεων του ευρωατλαντικού ιμπεριαλιστικού άξονα κατά των λαών της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας και Κεντρικής Αφρικής, αλλά και κατά των κατώτερων πλην όμως ανερχόμενων ιμπεριαλισμών Κίνας και Ρωσίας, με έπαθλο την πολυεθνική μονοπωλιακή εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου, ουρανίου και φτηνού εργατικού δυναμικού.
Η αστική τάξη της Γαλλίας καμώνεται τον ηγεμόνα της νέας αντιτρομοκρατικής εκστρατείας, αναζητώντας το χαμένο αποικιοκρατικό της γόητρο απέναντι στη Γερμανία που την έχει θέσει υπό εξευτελιστική «ευρωπαϊκή επιτήρηση». Αλλά και απέναντι στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση των οποίων απείχε από την «πορεία αλληλεγγύης» της περασμένης Κυριακής.
Οι ηγέτες της αστικής Γαλλίας κάνουν μεγάλο κόπο να πείσουν τον εαυτό τους και την ανθρωπότητα ότι διαχωρίζουν το «καλό» από το «κακό» Ισλάμ, τους «φιλήσυχους» από τους «τρομοκράτες» ισλαμιστές. Ότι δεν συμφωνούν με τη θεωρία περί Πολέμου των Πολιτισμών του Σ. Χάντιγκτον που έντυσε με θεωρητικό μανδύα τους δυο προηγούμενους γύρους ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων στη Μέση Ανατολή. Ο πολεμικός μανδύας της «κοσμικής» Γαλλίας δεν μπορεί να γράφει πάνω του «χριστιανισμός», όπως αυτός της νεοσυντηρητικής Αμερικής του Μπους. Γράφει «ελευθερία της γνώμης».
Γιατί αυτή η διαφορετική γαλλική ρητορεία; Πέρα από τη γνωστή πολιτιστική ξιπασιά της γαλλικής ελίτ, ο σοσιαλιστής Φ. Ολάντ και η παρέα του είναι αναγκασμένοι να υπολογίσουν, να συμμαχήσουν ή έστω να μη μετατρέψουν σε τζιχαντιστές εναντίον τους τα 4,7 εκατ. μουσουλμάνους που ζουν στη Γαλλία, δηλ. το 7,5% του πληθυσμού, αλλά και για να σύρουν μαζί τους το γαλλικό προλεταριάτο που ετοιμάζονται να το γονατίσουν στην πιο ανελέητη λιτότητα.
Αναγκαία η αντίδραση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στη ρατσιστική ισλαμοφοβία και στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις
Ο πολεμικός μανδύας της «ελευθερίας της γνώμης» που προσπάθησε να προωθήσει η γαλλική αστική τάξη είναι αδύνατον να καλύψει την αντιισλαμική ρατσιστική υστερία της ευρωπαϊκής Δύσης. Οι ιαχές «Αλλάχ ακμπάρ» των δολοφόνων των σκιτσογράφων της Σαρλί Εμπντό, του δράστη της αιματηρής ομηρίας στο εβραϊκό σούπερ μάρκετ, των νεκρών στην προληπτική επιδρομή της βελγικής αστυνομίας, οι επιθέσεις σε τζαμιά και οι αντεπιθέσεις σε εβραϊκές συναγωγές, η αντιμουσουλμανική εκστρατεία της PEGIDA (Eυρωπαίοι Πατριώτες κατά του Εξισλαμισμού της Δύσης!) στη Γερμανία, όλα αυτά μαζί και πολλά ακόμη συμβάλλουν στο περιρρέον κλίμα, σε αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν «esprit», δηλαδή στο «πνεύμα της εποχής». Πρόκειται για ένα αντιισλαμικό, θρησκευτικό πνεύμα.
Το πνεύμα αυτό αποκτά μια δική του, ιδιαίτερη και αυτοτελή δυναμική, η οποία αντεπιδρά στα πολεμικά σχέδια, στην πολιτική διαπάλη και στις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις. Ακόμη χειρότερα, έχει προετοιμαστεί από καιρό, διεισδύει και δηλητηριάζει την καθημερινή ζωή των πολιτών, μετατρέπεται σε «πολιτισμό». Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ίπσος που δημοσίευσε η εφημερίδα Λε Μοντ στις 24 Ιανουαρίου 2013, το 74% των ερωτηθέντων θεωρούσε το Ισλάμ «μη ανεκτικό» και «μη συμβατό» με τις αξίες της γαλλικής κοινωνίας, οι 8 στους 10 εκτιμούσαν ότι το Ισλάμ «προσπαθεί να επιβάλει τον τρόπο λειτουργίας του στους άλλους», ενώ το 44% θεωρούσαν πως κατά πλειοψηφία ή εν μέρει οι μουσουλμάνοι «είναι φανατικοί» λόγω της θρησκείας τους.
Εκατομμύρια άνθρωποι στη Γαλλία και την Ευρώπη, χωρίς εναν καινούργιο επαναστατικό Διαφωτισμό, βυθισμένοι στο σκοταδισμό του μιντιακού Μεσαίωνα, τελούν εν πλήρει συγχύσει, δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τα αίτια και την αλληλουχία των γεγονότων. Δεν είναι τυχαίο, ότι η ζήτηση ηρεμιστικών αυξήθηκε κατά 20% στη Γαλλία, μέσα σε δέκα ημέρες μετά την επίθεση στο Σαρλί Εμπντό.
Η Γαλλία του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, αφού για τους δικούς της λόγους αντιστάθηκε στον πόλεμο του Μπους, είναι έτοιμη να ηγηθεί ενός «θρησκευτικού πολέμου» κατά των αράβων εργατών, κατά των αραβικών λαών και εθνών, που θα τη γυρίσει αιώνες πίσω. Η πρώτη δοκιμή έγινε στη Λιβύη, όταν η γαλλική Αριστερά «κοιμόταν», όπως πικρά σημείωσε ο Τζέιμς Πέτρας.
Στο έργο του Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία, ο Μάρξ, γράφοντας για την αντιδραστικότητα της προσάρτησης της Αλσατίας-Λωρραίνης από την αυτοκρατορική Γαλλία του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, το 1871, εκτιμούσε πως θα την έριχνε στην αγκαλιά της Ρωσίας, και μετά την προσάρτηση αυτή η Γερμανία έπρεπε «να προετοιμαστεί για έναν φυλετικό πόλεμο κατά των ενωμένων σλαβικών και ρωμαϊκών φυλών». Στη θέση της Αλσατίας-Λορραίνης πρέπει να μπει η σημερινή επέμβαση στη Συρία και το Ιράκ, στη θέση τής τότε τσαρικής Ρωσίας οι ΗΠΑ και στη θέση της Γερμανίας του Μπίμαρκ η σημερινή ΕΕ της γερμανικής ηγεμονίας. Και ο προετοιμαζόμενος (ιμπεριαλιστικός) πόλεμος που πραγματοποιήθηκε 70 χρόνια μετά, με την ιδεολογική μορφή του χιτλερικού «φυλετικού πολέμου» κατά των Εβραίων και των Σλάβων, ντύνεται σήμερα τον «θρησκευτικό μανδύα» ενός εβραιοχριστιανικού πολέμου των Ολάντ, Ομπάμα και Νετανιάχου, ίσως και του αυριανού έλληνα πρωθυπουργού (στο όνομα της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ), κατά των «ενωμένων αραβομουσουλμανικών φυλών».
Είναι γνωστή η ρήση του Κλαούζεβιτς ότι «ο πόλεμος είναι συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Ισχύει όμως και το αντίστροφο: η «εσωτερική» πολιτική είναι και συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα. «Είναι όσοι και οι γαλλικές δυνάμεις του εξωτερικού!» ανακοίνωσε περήφανος για την ανάπτυξη 10.000 γάλλων στρατιωτών στο έδαφος της Γαλλίας ο υπουργός Άμυνας Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, έπειτα από τα γεγονότα στο Παρίσι, επιβεβαιώνοντας την παραπάνω εκτίμηση.
Η εσωτερική συνέχιση του νέου, τρίτου γύρου ιμπεριαλιστικών πολέμων στη Μέση Ανατολή, αλλά και στη Βόρεια και Κεντρική Αφρική, δεν είναι παρά ένας καινούργιος γύρος επίθεσης στα δημοκρατικά δικαιώματα και τις συλλογικές εργατικές και λαϊκές ελευθερίες και το αντίστροφο.
Την περασμένη Κυριακή τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν στην «πορεία αλληλεγγύης» των κορυφαίων ηγετών επισκιάζοντας την εξαιρετικής σημασίας έκτακτη συνάντηση 11 ευρωπαίων υπουργών Εσωτερικών, με τη συμμετοχή του αμερικανού υπουργού Δικαιοσύνης αλλά και του έλληνα Κομισάριου Μετανάστευσης Δημ. Αβραμόπουλου. Οι υπουργοί επεξεργάστηκαν μέτρα «εντοπισμού και ελέγχου» των Ευρωπαίων που «διασχίζουν τα εξωτερικά σύνορα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν στο Παρίσι. «Τονίσαμε με σθένος την ανάγκη μιας μεγαλύτερης συνεργασίας με τις εταιρείες παρόχους του διαδικτύου προκειμένου να εγγυηθούμε τον εντοπισμό και την απόσυρση των παράνομων περιεχομένων και κυρίως αυτών που υποκινούν την τρομοκρατία ή προτρέπουν σε πράξεις βίας ή μίσους» σημείωσε ο οικοδεσπότης γάλλος υπουργός Μπερνάρ Καζνέβ. Η γενικότητα των όρων δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου τυχαία.
Η εσωτερική συνέχιση του εξωτερικού πολέμου με άλλα μέσα αποκτά και μια άλλη μορφή: τη μορφή του κοινωνικού πολέμου λιτότητας κατά των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων. Σε ανύποπτο χρόνο ο πρώην τραπεζίτης και ανερχόμενο αστέρι της νέας γαλλικής κυβέρνησης που επέβαλε η Άνγκ. Μέρκελ στον Ολάντ, ο 37χρονος υπουργός Οικονομικών Εμανιουέλ Μακρόν, έκανε μια δήλωση απολύτως ταιριαστή με τις συνθήκες «έκτακτης ανάγκης» που ενεργοποίησε η επίθεση στο Σαρλί Εμπντό: «Λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται η οικονομία μας, δεν έχουμε το δικαίωμα να προσπεράσουμε την ευκαιρία» δήλωσε στα μέσα Δεκεμβρίου, ανακοινώνοντας ένα αποκρουστικό, άκρως νεοφιλελεύθερο «πακέτο μεταρρυθμίσεων», που περιλαμβάνει περικοπή των κοινωνικών δαπανών κατά 21 δισ. ευρώ για το 2015. Το πακέτο αυτό συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση της αριστερής πτέρυγας των σοσιαλιστών. Ακόμη και η πρώην υποψήφια πρόεδρος του κόμματος Μαρτίν Ομπρί δήλωσε τότε ότι θα το καταψηφίσει. Σε λίγες ημέρες έρχεται στη γαλλική βουλή, αλλά η τρομοϋστερία έχει στρέψει αλλού το ενδιαφέρον.
Το ιδεολογικό περιτύλιγμα του «πολέμου των θρησκειών», εκτός από τα επιθετικά γεράκια της Δύσης, βολεύει μια χαρά και τις αραβικές αντιδραστικές πετρομοναρχίες, οι οποίες αφενός χρηματοδοτούν τις εξτρεμιστικές ισλαμικές οργανώσεις των θρησκευτικών δογμάτων τους για τα δικά τους μικροϊμπεριαλιστικά συμφέροντα και, αφετέρου, δεν έχουν πρόβλημα να συμμαχούν με τους εκπροσώπους των εβραιοχριστιανικών δογμάτων και των ιμπεριαλιστών ηγεμόνων, όταν αυτές οι οργανώσεις αυτονομούνται. Είναι γνωστό ότι η Σαουδική Αραβία κατά κύριο λόγο χρηματοδότησε τον σουνιτικό, ισλαμοφασιστικού χαρακτήρα ISIS, για να στραφεί κατά των Σιιτών του Ιράκ (και κατ’ επέκταση, του Ιράν), ενώ αμερικανικές και γαλλικές υπηρεσίες εκπαίδευσαν μαχητές του και τους εξόπλισαν για να ανατρέψουν το καθεστώς Άσαντ.
Από τη σκοπιά των αραβικών λαών αλλά και των εργαζομένων της Δύσης, η αραβική αντίσταση κατά της ιμπεριαλιστικής επέμβασης των Γάλλων και των άλλων δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είναι πόλεμος δίκαιος και αμυντικός. Αλλά στο βαθμό που διεξάγεται στο όνομα του Ισλάμ μετατρέπεται σε έναν επίσης αντιδραστικό θρησκευτικό πόλεμο και «προς τα έξω» και «προς τα μέσα»: Αντιδραστικός πόλεμος προς τους γάλλους και ευρωπαίους ταξικούς «αδελφούς» των αραβικών λαών, όπως του Σαρλί Εμπντό, αλλά και αντιδραστικός εμφύλιος πόλεμος προς τα «αδέλφια» εντός του αραβικού έθνους, όπως στη Συρία. Η αναγκαία αντίδραση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στη ρατσιστική ισλαμοφοβία και στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις δεν έχει κανένα λόγο να ταυτίζεται ή να υποβαθμίζει τις αντιδραστικές, ακροδεξιές και ισλαμοφασιστικές βαρβαρότητες.
Αλλά και από αυτή τη σκοπιά ο επαναστατικός Διαφωτισμός του κομμουνιστικού εργατικού αγώνα για την απελευθέρωση από τον θρησκευτικό σκοταδισμό δεν μπορεί να ταυτίζει τη θρησκευτικότητα, τον «Μωάμεθ» του καταπιεσμένου μουσουλμάνου εργάτη των γαλλικών προαστίων και των αραβικών παραγκουπόλεων με τη θρησκευτικότητα, τον «Θεό» του καταπιεστή και ιμπεριαλιστή, του αστού χριστιανού. Το Σαρλί Εμπντό έπεσε θύμα της μη κατανόησης αυτής της αναγκαίας διάκρισης. Η επαναστατική Αριστερά αποκαλύπτει τον ταξικό χαρακτήρα των σύγχρονων πολέμων, «εσωτερικών» και «εξωτερικών», κατανοώντας και την ίδια στιγμή, ξεσκεπάζοντας τον θρησκευτικό μανδύα τους.