του Θανάση Σκαμνάκη
Υπάρχει πάντα μια δυσκολία, ή και πολλές να μιλήσεις για την καθημερινότητα χωρίς να πέσεις στην κοινοτοπία ή στο μελόδραμα. Καθότι το καθημερινό δεν συγκροτεί ποίηση, παρά μονάχα όταν έχει περάσει μια εύλογη χρονική περίοδος, οπότε η απόσταση το καθιστά άξιο μνείας, μπορεί και υπέροχο. Πολύ περισσότερο αν έχεις να μιλήσεις για μια εποχή ή έστω μια περίοδο χωρίς εξάρσεις, δεν γεννάει αυτονόητους ηρωισμούς, δεν μελοποιεί τη ρουτίνα της. Και κυρίως, έχει συνηθίσει να κουλουριάζεται στη γωνία και να μηρυκάζει την ήττα της, προσπαθώντας να αντλήσει από αυτή την αρετή της.
Έχουμε όμως ανάγκη να μετατρέψουμε τη ζωή μας σε έμπνευση, να απαγγείλουμε στίχους της καθημερινότητάς μας και κυρίως να αποκτήσουμε ψυχολογία και συμπεριφορά νικητών. Όχι την ανοησία των ηττημένων που δεν έχουν καταλάβει πως έχουν ηττηθεί και παίρνουν γελοίο ύφος νικητή, αλλά εκείνων που έχουν συνείδηση της ήττας και κυρίως συνείδηση των επόμενων μαχών. Και αδιάκοπη επιθυμία και βεβαιότητα, για μια μεγάλη νίκη.
Αυτή την ανάγκη ολόκληρης της κοινωνίας, τουλάχιστον εκείνης που εξακολουθεί να σκέφτεται και να συγκινείται –με όλες τις ποικιλίες στη σκέψη και στη συγκίνηση– εξέφρασε ο Νίκος Ρωμανός με την απεργία πείνας και τη νίκη του.
Δεν μας έδωσε την ευκαιρία να ακονίσουμε τους ευαίσθητους αδένες μας στο ρεύμα των ημερών, ούτε μια ανέξοδη αλληλεγγύη, χρήσιμη πιθανώς αλλά χωρίς προοπτική. Δεν έδωσε την ευκαιρία για μια ανούσια ενότητα των απανταχού ευαισθήτων. Έδωσε τη δυνατότητα να γίνουν σαφείς διαχωρισμοί και να εξαγγελθούν ασαφή μεν, ουσιαστικά δε, αισθήματα ενότητας εκείνων που διαβιούν με μεγάλο πείσμα και επί μακρόν στην ιδεολογία του διαχωρισμού.
Δεν θέλω να υπερβάλλω τις συνέπειες. Ίσως όλα αυτά να μη σημαίνουν τίποτα όταν θα τα ξανακοιτάξεις από το βάθρο της ιστορίας ή απλώς του χρόνου. Αλλά σε αυτό το άμουσο παρόν αποδεικνύεται μια μελωδική συνεννόηση.
Ο ακροδεξιός, και όχι ιδιαίτερης ευφυΐας, πρωθυπουργός, δεν είχε, ως φαίνεται, πρόβλημα να εμβαπτίσει με αίμα τα πολιτικά του σχέδια, μάλλον θεωρούσε πως το αίμα είναι ό,τι χρειαζόταν. Ωστόσο στον τελικό υπολογισμό φάνηκε πως το κόστος θα ήταν μεγαλύτερο από τα κέρδη σε αυτήν την πολιτική του εμπορίου στην οποία ιερουργεί.
Σ’ αυτό τον τελικό υπολογισμό συνέβαλαν αποφασιστικά τα μεγάλα ρεύματα που δημιουργήθηκαν. Ή καλύτερα, που βρήκαν την ευκαιρία να εκδηλωθούν, δίνοντας την ειδοποίηση προς όλους πως πίσω από τα κλειστά παράθυρα υπάρχουν μάτια τα οποία παρακολουθούν με αγωνία κι άνθρωποι έτοιμοι να ξαναβγούν στο δρόμο, παρά την τηλεοπτική απαγόρευση της κυκλοφορίας.
Πρόκειται για την πανηγυρική απόδειξη πως η ποίηση της καθημερινότητάς μας δεν έχει χαθεί. Κι αυτό είναι ήδη μια νίκη.