Η Κεντρική Επιτροπή ακύρωσε αποφάσεις που είχαν ψηφιστεί στο συνέδριο του 2013
Σημείο τομής στην πορεία για την εξουσία θα αποδειχθεί η καταψήφιση από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ τροπολογιών που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα και αφορούσαν την δημόσια ιδιοκτησία των τραπεζών, την ανάσχεση των ιδιωτικοποιήσεων και την φορολογική μεταρρύθμιση.
της Ειρήνης Γαϊτάνου
Το περασμένο Σαββατοκύριακο 18-19 Οκτώβρη διεξήχθη η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ. Η συγκεκριμένη συνεδρίαση αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς είναι ενδεικτική τόσο της εσωτερικής λειτουργίας όσο και της πολιτικής κατεύθυνσης που υιοθετεί ο ΣΥΡΙΖΑ δια της ηγεσίας του. Η Κεντρική Επιτροπή με πρωτοφανή τρόπο, στην πραγματικότητα απέρριψε τις αποφάσεις του συνεδρίου του κόμματος που είχε διεξαχθεί τον Ιούλιο του 2013, εγείροντας ερωτηματικά για την πολιτική νομιμοποίηση μιας τέτοιας κίνησης.
Η αφορμή για τη συζήτηση αυτή ήταν μια τροπολογία που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα, την οποία παρουσίασε ως συμπληρωματική στην παρουσία και τις εξαγγελίες του Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ. Έτσι, η Πλατφόρμα κατέθεσε μια σειρά μέτρων που πρότεινε να προστεθούν στο άμεσο κυβερνητικό πρόγραμμα που εξαγγέλθηκε στη ΔΕΘ, συμφωνώντας κατά βάση με αυτό. Αυτή τη φορά όμως η τροπολογία που κατατέθηκε δεν περιλάμβανε τα σημεία εκείνα που αποτελούν γνωστές και διακηρυγμένες θέσεις της Πλατφόρμας και έχουν προκαλέσει επανειλημμένα τις αντιδράσεις και την απόρριψη από την πλευρά της πλειοψηφίας της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ (έξοδος από το ευρώ, διαγραφή του χρέους κλπ). Αντίθετα, περιλάμβανε σημεία που έχουν ήδη υπερψηφιστεί και εγκριθεί από το Συνέδριο του κόμματος, και αποτελούν συνεπώς πολιτικές του θέσεις.
Συγκεκριμένα, τα μέτρα που προτάθηκαν αφορούσαν τρία σημεία: Πρώτον, τη δημόσια ιδιοκτησία και τον κοινωνικό έλεγχο των τραπεζικών ιδρυμάτων. Δεύτερον, την ανάσχεση των ιδιωτικοποιήσεων, την κατάργηση του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και την εθνικοποίηση/κοινωνικοποίηση των στρατηγικών τομέων και επιχειρήσεων της οικονομίας, με προτεραιότητα στους τομείς των δημοσίων αγαθών, των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και των υποδομών. Και τρίτον, τη λήψη άμεσων και ουσιαστικών μέτρων στην κατεύθυνση της ριζικής αλλαγής του φορολογικού συστήματος, συμπεριλαμβάνοντας την κατάργηση της ασυλίας και τη φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου. Σημεία δηλαδή που αποτελούσαν ως τώρα διακηρυγμένες θέσεις του κόμματος. Φυσικά, πάμπολλες φορές ως σήμερα είχε παρατηρηθεί το φαινόμενο να αμφισβητούνται αυτές οι θέσεις από κεντρικά στελέχη της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, με δηλώσεις τους είτε στα ΜΜΕ, είτε σε διάφορες εκδηλώσεις, συνέδρια, φόρουμ και συναντήσεις. Ωστόσο, το γεγονός και μόνο ότι αποτελούσαν ψηφισμένες θέσεις αποτελούσε ένα στοιχείο αναφοράς και διαπάλης πολιτικών γραμμών.
Πλέον όμως η κατάσταση διαφοροποιείται. Η τροπολογία που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα καταψηφίστηκε από την Κεντρική Επιτροπή, με 76 κατά, 61 υπέρ και 1 λευκό. Είχε προηγηθεί η υπερψήφιση της εισήγησης επί της αρχής από τη συντριπτική πλειοψηφία της Κ.Ε. (και την Αριστερή Πλατφόρμα), με μόνο 10 λευκά και 3 κατά. Η καταψήφιση της τροπολογίας έγινε με μικρή πλειοψηφία, κάτι που, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, δεν οφείλεται σε μετακινήσεις στελεχών, αλλά σε εκκωφαντικές απουσίες από την ψηφοφορία. Είναι ενδεικτικό ότι απουσίαζαν 62 μέλη… Υπενθυμίζουμε ότι στην Κ.Ε. έχουν εκλεγεί 135 στελέχη από το Ενιαίο Ψηφοδέλτιο (που εκπροσωπεί την κεντρική ηγετική γραμμή του κόμματος υπό τον Τσίπρα) με ποσοστό 67,61%, 60 στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας με ποσοστό 30,15%, 2 από τους Ανένταχτους εντός ΣΥΡΙΖΑ (1,03%), 2 από την Κομμουνιστική Τάση/Πλατφόρμα (0,74 %), και 1 από την Παρέμβαση των Μελών (0,27%).
Μετά την καταψήφιση της τροπολογίας, η Αριστερή Πλατφόρμα ψήφισε λευκό στην τελική ψηφοφορία για την έγκριση της εισήγησης. Είναι προφανές ότι η επιλογή της Πλατφόρμας να καταθέσει όχι τις διακηρυγμένες θέσεις της, για τις οποίες έχει εκδηλωθεί μεγάλη διαμάχη στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εκείνες του συνεδρίου, αποτελούσε μια αμυντική κίνηση κατεβάσματος των τόνων, καθώς και έναν τακτικό ελιγμό για να ασκήσει πίεση στην διαρκή μετατόπιση της ηγετικής ομάδας προς συντηρητικότερες θέσεις. Είναι λοιπόν πολύ αρνητική εξέλιξη, και ενδεικτική της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ, η καταψήφιση από την ΚΕ. Είναι ωστόσο και πρωτοφανής κίνηση, με σημαντικές συνδηλώσεις στο πεδίο της πολιτικής και δημοκρατικής λειτουργίας. Από πότε η Κεντρική Επιτροπή νομιμοποιείται να αμφισβητήσει και ουσιαστικά να αναιρέσει τις αποφάσεις του συνεδρίου, που αποτελεί το ανώτερο πολιτικό όργανο του κόμματος, από το οποίο έχει φυσικά εκλεγεί;
Την καταψήφιση της τροπολογίας υποδέχτηκαν με διθυράμβους τα ΜΜΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι γνωστό χρηματοοικονομικό portal (http://bankingnews.gr) σε κεντρικό του άρθρο μιλούσε για «ιστορική και ανατρεπτική απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ». Στο άρθρο καθησυχάζονται οι αναγνώστες ότι «με την απόφαση αυτή προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να περάσει ένα μήνυμα ότι δεν θέλει να πάει κόντρα στις αγορές, ούτε να ακολουθήσει διαφορετική πορεία από αυτή που ορίζουν οι αγορές», ενώ διαλαλεί την υιοθέτηση από το κόμμα του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών και τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης στα τραπεζικά ιδρύματα, με παράλληλη διατήρηση του θεσμικού και ουσιαστικού ρόλου των ξένων επενδυτών. Από την άλλη, ήδη από την επόμενη μέρα διάφορα ΜΜΕ συνέχισαν την άσκηση πίεσης στον Τσίπρα και την ηγετική ομάδα να εγγυηθεί ότι διαθέτει τον έλεγχο του κόμματος έναντι της Αριστερής Πλατφόρμας (είναι χαρακτηριστικό άρθρο στο capital.gr όπου διαπιστώνεται κατά τα άλλα με ανακούφιση ότι μετά την καταψήφιση της τροπολογίας «Οι τράπεζες θα μείνουν ιδιωτικές, τα ΑΤΜ ανοιχτά και ενδεχομένως τα ράφια και τα πρατήρια καυσίμων σε πληρότητα»…!)
Επιπλέον, στην ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην Κ.Ε. είναι ενδεικτική η επιμονή στη γραμμή της διαπραγμάτευσης για το χρέος και τη δανειακή σύμβαση, με ξεκάθαρη τοποθέτηση ενάντια σε οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια. Αυτή τη γραμμή πλεύσης ακολούθησαν και άλλα κεντρικά στελέχη, με χαρακτηριστική την τοποθέτηση του Γ. Σταθάκη, ο οποίος μάλιστα εξεγέρθηκε σε συνέντευξη του στο ραδιόφωνο Βήμα FM δηλώνοντας ότι «Το έχουμε πει εκατό φορές αυτό». Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής η τάση ήταν να πέσουν οι τόνοι και να παρουσιαστεί ένα κλίμα ενότητας. Κάτι τέτοιο στην παρούσα συγκυρία, και ενώ καταψηφίζονται ακόμα και βασικές όψεις του προγράμματος του κόμματος, αντικειμενικά λειτουργεί στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης της συντηρητικής μετατόπισης του κόμματος. Είναι ενδεικτικό ότι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης δήλωνε την επόμενη μέρα της συνεδρίασης ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο ενωμένος από ποτέ»…
ΑΝΙΕΡΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ
Στόχος κατά Αλ. Τσίπρα
η «εθνική συνεννόηση»
ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ
Η διάθεση αυτή να πέσουν οι τόνοι εσωκομματικά είναι φανερή και από το πώς κινήθηκε η συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή για τις συνεργασίες του ΣΥΡΙΖΑ με άλλα κόμματα και πρόσωπα. Η Αριστερή Πλατφόρμα κατέθεσε αρχικά και δεύτερη τροπολογία, στην οποία αποκλείονταν οι συμμαχίες του κόμματος με πρόσωπα που έχουν στηρίξει τα μνημόνια ή έχουν αποτελέσει ηγετικό προσωπικό του πολιτικού συστήματος και κυρίως του ΠΑΣΟΚ, ακόμα και αν σήμερα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, εμφανίζονται «κάτω από οποιαδήποτε μεταμφίεση». Προφανώς, η τοποθέτηση αυτή αναφέρεται, εκτός των άλλων, και στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων.
Ο Αλέξης Τσίπρας από την άλλη στην ομιλία του τοποθετήθηκε σε διαφορετικό μήκος κύματος. Αναφέρθηκε στην ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχο την «εθνική συνεννόηση», και τη συγκρότηση «ανοιχτών, πολυσυλλεκτικών ψηφοδελτίων». Ο στόχος που μπήκε συγκεκριμένα, προφανώς σε πλήρη διαφοροποίηση από αυτόν της «αριστερής κυβέρνησης», που έχει εξάλλου αποσυρθεί από καιρό από την ορολογία της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν αυτός της «κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας, του ΣΥΡΙΖΑ και των συμμάχων του». Ο πρόεδρος του κόμματος σημείωσε ότι «είμαστε έτοιμοι να συνομιλήσουμε με άλλες προοδευτικές δυνάμεις και πρόσωπα, χωρίς να ξεπλένουμε κανέναν αλλά κυρίως χωρίς να στρουθοκαμηλίζουμε. Αλλά και χωρίς να εγκλωβιζόμαστε στην παγίδα της υποτιθέμενης ιδεολογικής καθαρότητας».
Και όλα αυτά σε μια περίοδο που φουντώνουν οι επαφές του ΣΥΡΙΖΑ, φανερές και υπόγειες, με σχεδόν όλο το φάσμα των κομμάτων (από το Ποτάμι και τους ΑΝΕΛ, μέχρι τη ΔΗΜΑΡ, μέχρι και το ΠΑΣΟΚ), ενόψει των ενδεχόμενων εκλογών, και ενώ η συζήτηση για μετεκλογικές, ακόμα και προεκλογικές, συνεργασίες είναι σε έξαρση. Παράλληλα ανακοινώνονται ή ετοιμάζονται συνεργασίες με μια σειρά παλιών στελεχών των κομμάτων εξουσίας, και ιδιαίτερα του ΠΑΣΟΚ.
Ωστόσο, η τροπολογία για τις συμμαχίες αποσύρθηκε τελικά από την Πλατφόρμα και δεν κατατέθηκε προς ψηφοφορία. Θεωρητικά η απόφαση επί των συνεργασιών αναβλήθηκε για επόμενη συνεδρίαση. Η επιλογή αυτή γεννά φυσικά πολλά ερωτηματικά, καθώς κατά τα άλλα θεωρητικά ο ΣΥΡΙΖΑ τέθηκε σε εκλογική ετοιμότητα, οι εκλογές είναι σε πρώτο πλάνο και ο πολιτικός χρόνος είναι ιδιαίτερα πυκνός. Έτσι, μάλλον η επιλογή της απόσυρσης της τροπολογίας παραπέμπει στην επιλογή της Πλατφόρμας να δώσει ένα μήνυμα κομματικής ενότητας, αλλά και δημιουργεί αμφιβολίες για τη δημοκρατική λειτουργία και το πεδίο λήψης τέτοιων κρίσιμων αποφάσεων.
Όπως σημειώνει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε ανακοίνωσή της, ο δρόμος που επιλέγει ο ΣΥΡΙΖΑ “ταυτίζεται με την επένδυση στο εκλογικό παιχνίδι και την προσμονή της κυβερνητικής εναλλαγής και μόνο, που βάζει στο περιθώριο το λαϊκό παράγοντα και αναδεικνύει σε καθοριστικούς παίκτες τα μνημονιακά ΜΜΕ και τους μεγαλοδημιογράφους, τους εκλογικούς μηχανισμούς και το χρεοκοπημένο πολιτικό σκηνικό, τις δημοσκοπήσεις αντί της κοινωνικής οργής και του πόθου για του λαού για πραγματικές αλλαγές και ανατροπές. Έτσι ερμηνεύεται και η «αγωνιστική ανακωχή» των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ στο εργατικό και κοινωνικό κίνημα. Είναι φανερό ότι είναι υποκριτικά τα καλέσματα ενότητας προς την ΑΝΤΑΡΣΥΑ την ώρα που λαμβάνονται τέτοιες αποφάσεις. Επιφυλάσσουν στην αντικαπιταλιστική Αριστερά το ρόλο του δωρητή σώματος σε μια πολιτική όχι απλά αντίθετη με τις θέσεις της, αλλά και μακριά από τις αναγκαίες ανατροπές για απελευθέρωση από χρέος, μνημόνια και ευρώ προκειμένου να κατακτήσει ο λαός μια αξιοβίωτη ζωή».
