του Μιχάλη Ψύλου
Η Ιρλανδία πρέπει να τηρήσει τη δέσμευσή της για λήψη νέων μέτρων λιτότητας ύψους 2 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2015, έγραφαν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς στα μέσα της εβδομάδας. Και όμως πριν από λίγους μήνες η ιρλανδική κυβέρνηση -έπειτα από έξι χρόνια σκληρής λιτότητας και περικοπών- υποτίθεται ότι εξήλθε από το καθεστώς των Μνημονίων. Στην Ελλάδα μάλιλουθεί και η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Κομμάτια και θρύψαλα. Η ανεξάρτητη Συμβουλευτική Επιτροπή για τα Δημοσιονομικά της Ιρλανδίας κάλεσε την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Έντα Κένι να συνεχίσει την πολιτική της λιτότητας κι όποιος αντέξει! Η επιτροπή συστάθηκε το 2011 στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της δημοσιονομικής διαχείρισης της Ιρλανδίας στον απόηχο της τραπεζικής κατάρρευσης του 2008-2010. Οι ιρλανδοί «σοφοί» της επιτροπής παραδέχτηκαν ότι με το Μνημόνιο απλώς προστέθηκαν άλλα 64 δισ. ευρώ στο δημόσιο χρέος, που ανήλθε στο 124% του ΑΕΠ. Η επιτροπή εισηγήθηκε φυσικά να διατηρηθεί η πολιτική της λιτότητας, για να μειωθεί το χρέος στο 107% του ΑΕΠ το 2018. Όταν από το 2008 οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων έχουν φτάσει στα 32 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 20% του ΑΕΠ. Όπως λέει ο δρ Μαρκ Μπλάιθ, συγγραφέας του βιβλίου Λιτότητα: Η ιστορία μιας επικίνδυνης ιδέας, το πρόγραμμα λιτότητας που εφαρμόζονται σε ολόκληρη την Ευρώπη «είναι αυτοκαταστροφικό διότι έχει αυξήσει το βάρος του χρέους σε πολλές χώρες». Ο ιρλανδός καθηγητής τονίζει μάλιστα ότι «τα βασικά όργανα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας έχουν παρακαμφθεί εντελώς και οι πολιτικές καθορίζονται από μη εκλεγμένους τεχνοκράτες».
Η πολιτική αυτή προκάλεσε τη σαρωτική ήττα που υπέστησαν στις ευρωεκλογές τα δύο κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού: Το Φίνε Γκάελ του Κένι είδε το ποσοστό του να υποχωρεί κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες και το Εργατικό Κόμμα κατά εννιά! «Με απλά λόγια η κυβέρνηση έχασε τις εκλογές λόγω της λιτότητας» όπως σχολίασε εύστοχα η γαλλική Μοντ. Οι Εργατικοί εξέλεξαν μάλιστα μόλις τρεις ευρωβουλευτές από 12 που διέθεταν, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί ο αρχηγός τους και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Έιμον Γκίλμορ, ο οποίος διετέλεσε αρχηγός του κόμματος 7 χρόνια. Το Εργατικό Κόμμα είδε τη δύναμή του να σαρώνεται στις ευρωεκλογές, από το 13,9% στο 5,3%, ενώ υπέστη ήττα και στις τοπικές εκλογές, όπου το ποσοστό του έπεσε από το 14,2% στο 7,2%. Το ποσοστό του κόμματος στις βουλευτικές εκλογές πριν από τρία χρόνια έφθανε το 19%.
Ο δεξιός πρωθυπουργός Έντα Κένι, που τρέμει μήπως και καταρρεύσει η κυβέρνησή του πολύ πριν από τις εκλογές του 2016, εξήρε βέβαια «το θάρρος του Γκίλμορ» στην επιβολή δύσκολων αποφάσεων.
Το Εργατικό Κόμμα σαρώθηκε λόγω της απόλυτης ευθυγράμμισής του σε εξοντωτικές πολιτικές, όπως η χρέωση για το νερό και η κατάργηση της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για ασθενείς με χρόνια προβλήματα υγείας.
Το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων των Εργατικών μετακόμισε μάλιστα στο Σιν Φέιν, την πολιτική πτέρυγα του IRA, που απέσπασε το 19% των ψήφων στις ευρωεκλογές και σάρωσε στις τοπικές εκλογές. Στο Δουβλίνο μάλιστα το Σιν Φέιν αναδείχτηκε πρώτο κόμμα. «Είναι μια βαθιά αλλαγή στο πολιτικό τοπίο» δήλωσε ο ηγέτης του Σιν Φέιν Τζέρι Άνταμς, προσθέτοντας ότι το κόμμα του σημείωσε την καλύτερη επίδοσή του εδώ κι έναν αιώνα.