Η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής με την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή Δέσποινα Κουτσούμπα είναι γνωστή για την πρωτοπόρα συμμετοχή της στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα κι ευρύτερα στις κοινωνικές μάχες. Τονίζει, μιλώντας στο Πριν, πως «αποτελεί στοίχημα να δείξουμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος, ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας με πραγματική αυτοδιεύθυνση, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο».
συνέντευξη στη Ντίνα Χαριτάτου
Ποιες είναι οι πολιτικές αιχµές που θα αναδείξετε στο διάστηµα µέχρι να ανοίξουν οι κάλπες;
– Αναδεικνύουµε το γεγονός ότι περιφέρειες και δήµοι δεν έχουν σχέση µε τον τίτλο «Τοπική αυτοδιοίκηση», ούτε µε τη δηµοκρατία και τη λαϊκή συµµετοχή. Ο Καλλικράτης φρόντισε να ολοκληρώσει τη µετατροπή τους σε τµήµα ενός αυταρχικού µοντέλου διακυβέρνησης και βασικό εργαλείο εφαρµογής των µνηµονιακών πολιτικών και των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Οι περιφέρειες πρωτοστατούν στις ιδιωτικοποιήσεις, στην κατάργηση των εργασιακών δικαιωµάτων, στην εξάπλωση της ελαστικής εργασίας, στη φαστ τρακ εκποίηση του δηµόσιου πλούτου, στην αποδιάρθρωση κοινωνικών δοµών. Πρόκειται για τοπικό κράτος, σε πλήρη εναρµόνιση µε το θεσµικό πλαίσιο και το µοντέλο διακυβέρνησής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποταγµένο στον επιτελικό σχεδιασµό του κεντρικού κράτους και των µηχανισµών επιτροπείας χωρίς κανένα περιθώριο παρέκκλισης.
Αποτελεί στοίχηµα για µας να δείξουµε ότι υπάρχει άλλος δρόµος. Ένα διαφορετικό µοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας µε πραγµατική αυτοδιεύθυνση, µε εργατικό και κοινωνικό έλεγχο των παραγωγικών δραστηριοτήτων και των δηµόσιων λειτουργιών, µε πραγµατικά όργανα πάλης και επιβολής των λαϊκών συµφερόντων. Να αντλήσουµε από την εµπειρία της πολύµορφης αγωνιστικής εµπειρίας των τοπικών σχηµάτων, των λαϊκών συνελεύσεων, των επιτροπών αγώνα, των τοπικών εγχειρηµάτων για τη λαϊκή επιβίωση, διότι ακόµα κι αν αυτές οι προσπάθειες είναι σπερµατικές κι ανολοκλήρωτες για µας είναι εµβρυακές µορφές της πραγµατικής λαϊκής εξουσίας.
Και βέβαια προβάλλουµε την αντίληψη ότι καµιά διαχειριστική λύση δεν είναι εφικτή στο σηµερινό πλαίσιο της επιτροπείας, της επιβολής Μνηµονίων, της εξυπηρέτησης του ληστρικού χρέους, της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης. Με όλα αυτά πρέπει να συγκρουστούµε και όχι να τα «διαχειριστούµε». Αποτελεσµατική πάλη για τα τοπικά ζητήµατα σηµαίνει ρήξη µε τα Μνηµόνια, διαγραφή του χρέους και αποδέσµευση από τη φυλακή της ΕΕ. Η µόνη πολιτική που εγγυάται αναδιανοµή του πλούτου προς όφελος των εργαζοµένων, διεύρυνση των δηµόσιων αγαθών και των κοινωνικών υπηρεσιών.
– Έχετε σηµαντική και πολύχρονη συµµετοχή στο εργατικό κίνηµα. Πώς συνδέεται η µάχη των εκλογών µε την αναγέννηση και ισχυροποίηση των εργατικών αγώνων που αναδεικνύετε στις πολιτικές σας παρεµβάσεις;
– Η πρόταση της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής είναι πρόταση µάχης για την ανατροπή των πολιτικών που καταδικάζουν στη φτώχεια τα εργατικά στρώµατα, που τους στερούν το δικαίωµα στην εργασία, στη στέγη και στην τροφή. Οι µάχες αυτές δεν δίνονται από πολιτικά επιτελεία που συντάσσουν ωραία προγράµµατα, οι µάχες αυτές κερδίζονται στο δρόµο και η ισχυροποίηση των εργατικών αγώνων είναι ο µόνος παράγοντας που µπορεί να εγγυηθεί την επιτυχία τους.
Οι αγώνες για δηµόσια αγαθά, όπως η δωρεάν παιδεία, οι ελεύθεροι δηµόσιοι χώροι, η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, ο πολιτισµός, προϋποθέτουν ενεργά κοινωνικά υποκείµενα που θα παλέψουν λυσσαλέα, από τη θέση που τους αντιστοιχεί, µε όσους επιχειρούν να τα ιδιοποιηθούν. Τα επίδικα του εργατικού κινήµατος σήµερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, συνδέονται άρρηκτα µε τους αγώνες ενάντια στην καπιταλιστική επίθεση, την επέλαση των ιδιωτικών συµφερόντων στον δηµόσιο πλούτο, το γκρέµισµα των κοινωνικών κατακτήσεων.
– Τα επόµενα τέσσερα χρόνια η Περιφέρεια Αττικής θα κληθεί να προχωρήσει τους διαγωνισµούς για τα έργα διαχείρισης των σκουπιδιών – ένα τεράστιο πρόβληµα για την Αττική, στην επίλυση του οποίου εµπλέκονται µεγάλα επιχειρηµατικά συµφέροντα. Ποια στάση θα κρατήσετε;
– Θα είµαστε στο δρόµο! Θα παλέψουµε ενάντια στην εισβολή ιδιωτικών επιχειρηµατικών συµφερόντων στον τοµέα της καθαριότητας και θα συντονίσουµε τη δράση µας µε τα τοπικά κινήµατα (όπως στη Φυλή και την Κερατέα) και τους εργαζόµενους στους ΟΤΑ, που έχουν δώσει πολύχρονους και σκληρούς αγώνες και έχουν επεξεργαστεί τα θέµατα.
Επιµένουµε στην ανάγκη ενός συνολικά διαφορετικού επανασχεδιασµού για τη συλλογή, τη διαχείριση και τη διάθεση – απόθεση των απορριµµάτων, που θέτει στο επίκεντρο τη µείωση των απορριµµάτων, τη διαλογή στην πηγή, την επέκταση και βελτίωση των προγραµµάτων ανακύκλωσης, την κοµποστοποίηση, την επαναχρησιµοποίηση. Κριτήριο είναι η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, κάτω από δηµόσιο έλεγχο.
– Η πρόσφατη συνέλευση της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής είχε και χαρακτήρα αποτίµησης της παρουσίας της την προηγούµενη τετραετία. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της αποτίµησης αυτής;
– Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή είχε παρουσία σε όλους τους αγώνες στην Περιφέρεια Αττικής το προηγούµενο διάστηµα και γόνιµη επαφή και αλληλεπίδραση µε πλήθος τοπικών κινηµάτων, αντικαπιταλιστικών σχηµάτων, θεµατικών κινήσεων σε πολλές περιοχές της περιφέρειας. Η παρουσία µας στο Περιφερειακό Συµβούλιο µε τον Άγγελο Χάγιο επέκτεινε και εµπλούτισε την πληροφόρηση και την κατανόηση όλων των θεµάτων που σχετίζονται µε το τοπικό κράτος και γι’ αυτό αποτελεί παρακαταθήκη για τη συµβολή µας στο κίνηµα και τους µελλοντικούς αγώνες. Εκτιµήσαµε όµως ότι χρειάζεται να ενισχυθεί και να ζωντανέψει το µοντέλο συλλογικής λειτουργίας και σχεδιασµού των παρεµβάσεων και να συστηµατοποιηθεί η επαφή και ο συντονισµός µε τα τοπικά σχήµατα.
– ∆εν έχουµε συνηθίσει σε διαδικασίες οικειοθελούς αποχώρησης επικεφαλής ψηφοδελτίων, ούτε και σε συνελευσιακή ανάδειξη των νέων, ακόµα και στα κόµµατα της Αριστεράς. Τι σηµατοδοτεί όσο αφορά τη λειτουργία της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής η διαδικασία ανάδειξης σας ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου της;
– Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή προσπαθεί να προωθήσει έµπρακτα τις διαδικασίες εναλλαγής στην εκπροσώπηση και τον συλλογικό τρόπο λήψης αποφάσεων. Για µας είναι εχθρικές οι λογικές εξειδικευµένων επιτελείων και µόνιµων επιτελαρχών. Ήταν συγκινητική για µένα η µαζική παρουσία τόσων συντρόφων στη διαδικασία ανάδειξης του επικεφαλής του σχήµατος. Κυρίως όµως ήταν µια δυνατή εκκίνηση για την εκλογική προσπάθεια και µια αµοιβαία δέσµευση συλλογικής στράτευσης και δουλειάς για τη µετεκλογική περίοδο στην πιο µεγάλη περιφέρεια της χώρας.
ΤΟ ΕΣΠΑ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Εγκληματικό που ο ΣΥΡΙΖΑ επενδύει σε τέτοια πολιτική
– Σε μία περιφέρεια με εξαιρετικά περιορισμένο προϋπολογισμό οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις μπορούν να αποτελέσουν απάντηση για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών;
– Οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις προβάλλονται πια ως το μοναδικό «πρόγραμμα σωτηρίας» αφού έχει μηδενιστεί το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων. Για μας το ΕΣΠΑ και το διάδοχο Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) δεν είναι «χρήματα». Είναι ένα ολόκληρο θεσμικό πλαίσιο συμφωνίας με την ΕΕ, είναι στην ουσία η χρηματοδότηση της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης που επιβάλλει η ΕΕ και γι’ αυτό όχι μόνο δεν μπορούν να καλύψουν λαϊκές ανάγκες αλλά είναι εχθρικά για τα εργατικά συμφέροντα. Αυτά τα προγράμματα στοχεύουν στην εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών συμφερόντων, στη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και στην επιβολή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων σε κάθε δραστηριότητα. Δεν υπάρχει κοινωνική πολιτική μέσω των ΕΣΠΑ, και είναι εγκληματικό που οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ επενδύουν σε μια τέτοια λογική. Για παράδειγμα, για την καταπολέμηση της ανεργίας τα ΕΣΠΑ χρηματοδοτούν αναγκαστικά την πεντάμηνη απασχόληση με 450 ευρώ το μήνα μέσω ΜΚΟ ή ΟΑΕΔ. Τι θα κάνει λοιπόν ένας «αριστερός διαχειριστής»; Θα δεχτεί τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, προκειμένου να «απορροφήσει» κονδύλια; Μα αυτό κάνει και ο Σγουρός σήμερα!
– Πολλοί μιλάνε για μια διαφορετική, φιλολαϊκή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Το συσχετίζουν και με μια άλλη πολιτική της ΕΕ. Υπάρχουν τέτοια περιθώρια;
– Όντως πολλοί μιλάνε για καλύτερη αξιοποίηση, ανασχεδιασμό της λογικής των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, πιο ικανή διαχείριση που θα επιτρέψει μεγαλύτερη απορροφητικότητα. Αυτό που παραγνωρίζουν οι παραπάνω απόψεις είναι η οργανική σχέση των ευρωπαϊκών πόρων με τις πολιτικές της ΕΕ, που επιβάλλουν Μνημόνια και λιτότητα. Τα κοινοτικά κονδύλια κατανέμονται σε αποφασισμένους από τα πριν «επιλέξιμους» τομείς και με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Η άμεση διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων συνδυάζεται με την αυστηρή συμμόρφωση με τις διαχειριστικές και ουσιαστικές προδιαγραφές που θέτει η ΕΕ σε όλα τα επίπεδα: από τα είδη των επιλέξιμων δαπανών μέχρι την αποτίμηση της ανταποδοτικότητας και της διαχειριστικής επάρκειας.
Οι κατευθύνσεις χρηματοδότησης του ΣΕΣ είναι συγκεκριμένες και έχουν τεθεί ήδη: όλο το «πακέτο» θα πάει στους ιδιώτες με το τοπικό κράτος στο ρόλο του διαιτητή για τον τρόπο με τον οποίο θα μοιραστούν τα φιλέτα. Στις εργασιακές σχέσεις είναι δεδομένο ότι μιλούν για «μαθητεία», «απασχολήσιμους» και ενοικιαζόμενους εργαζόμενους. Ουσιαστικά θα χαρίσουν κρατικές λειτουργίες σε ιδιώτες επενδυτές με χρήματα που ουσιαστικά προέρχονται από τη δική μας φορολογία! Το ΣΕΣ είναι ιδιαίτερα σκληρό στους όρους του: έχει ήδη θεσμοθετηθεί η δυνατότητα αναστολής των χρηματοδοτήσεων σε περίπτωση παραβίασης των οικονομικών συστάσεων. Δεν μπορεί να παριστάνουμε ότι δεν το ξέρουμε! Όσοι ισχυρίζονται ότι είναι δυνατός ο ανασχεδιασμός και η καλύτερη αξιοποίηση του ΣΕΣ είναι οι ίδιοι που μιλάνε για δυνατότητα καλύτερης διαπραγμάτευσης των όρων του Μνημονίου με τους ευρωπαίους εταίρους. Είναι όσοι διακηρύσσουν ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες είναι «κατώτεροι των περιστάσεων» και γι’ αυτό δεν μπορούν να δώσουν λύση στο ελληνικό πρόβλημα χρέους…
