ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Το μέλλον που δεν θα έρθει μόνο του

Του Γιώργου Τσαντίκου

Εισαγωγικά

Eπτά χρόνια παρά κάτι μέρες μετά από εκείνη την κυριακάτικη συνάντηση της «Αθηναΐδας», το 2009, η αντικαπιταλιστική αριστερά έχει ένα ακόμα σημαντικό ραντεβού. Η 3η συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ συμβαίνει σε μια πολύ ιδιαίτερη, κρίσιμη και απαιτητική στιγμή της ιστορίας, σε περιστάσεις που η ίδια η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ο κόσμος της οφείλουν να σταθούν στο αντίστοιχο ύψος. Επτά χρόνια μετά πολλά έχουν αλλάξει, με αρκετούς συντρόφους και συντρόφισσες να τραβούν άλλους οργανωτικούς δρόμους. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παραμένει ζωντανή και δραστήρια σε πείσμα φίλων και εχθρών, ενώ μέσα σε μόλις μια επταετία κατάφερε να γίνει σημείο αναφοράς για πολύ κόσμο: στη νεολαία, στον κόσμο της δουλειάς, της αναζήτησης ενός καλύτερου μέλλοντος, αλλά και ως αντίπαλος, στόχος λασπολογίας, αλλά και διώξεων, από την πλευρά της εξουσίας κάθε απόχρωσης.

Στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας θα βρεθούν αντιπρόσωποι από όλη την Ελλάδα για να συζητήσουν και να συναποφασίσουν τον πολιτικό χαρακτήρα, τους στόχους, την τακτική και τη στρατηγική, στην κατάληξη ενός προσυνεδριακού, δημόσιου διαλόγου. Επτά χρόνια πριν, στην «Αθηναΐδα» είχαν βρεθεί αντιπρόσωποι από δεκάδες «αντικαπιταλιστικές συνελεύσεις», σε μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει στην πραγματικότητα τέσσερις μήνες πριν, μέσα στη φλόγα του Δεκέμβρη του ’08, όταν τα ερωτήματα προέβαλλαν επιτακτικά, σκληρά και με απαίτηση για άμεσες απαντήσεις.

Οι απαντήσεις δεν δόθηκαν ολοκληρωμένες και τα ερωτήματα συνεχίζουν να επικρέμονται, ακόμα πιο απαιτητικά πλέον. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ βάδισε αυτά τα επτά χρόνια με όλα τα χαρακτηριστικά του κόσμου που τη συγκροτεί. Άλλοτε με αποφασιστικότητα, άλλοτε διστακτικά, με βήματα μπρος αλλά και πισωπατήματα, με κριτική όλων των ειδών, γόνιμη αλλά και πολύ σπανιότερα, υποβολιμαία. Ένα κανονικό «τέκνο της εποχής της» με λίγα λόγια, είναι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που συναντιέται ξανά αυτό το διήμερο στο Φάληρο, για να προσπαθήσει ξανά να κατακτήσει το μέλλον. Το οποίο μέλλον, ως… γνωστόν «δεν θα ‘ρθει από μονάχο του, έτσι νέτο σκέτο, αν δεν πάρουμε μέτρα κι εμείς».

Η 3η Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Ενδέχεται να μην υπάρχει πιο κατάλληλη και πιο δύ­σκολη συγκυρία από αυτή που ζούμε τώρα, για να συ­ζητήσει την ύπαρξη, το πε­ριεχόμενο και τους στόχους μια δύναμη που θέλει να λέγεται και να είναι αντικα­πιταλιστική, αλλά και να βάζει το ζήτημα της επανάστασης σε μια πιο καθημερινή «κουβέντα», χωρίς να αποστειρώνει ή και να αποθεώνει το σκοπό. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, λίγες μέρες πριν κλείσει και ημερολογι­ακά τα επτά πρώτα χρόνια της ύπαρξής της, κάνει την 3η Συνδιάσκεψη με πολ­λά ερωτήματα ανοιχτά, με ακόμα περισ­σότερες απαιτήσεις και συνθήκες εντε­λώς διαφορετικές από το 2009, με πολ­λές ανακατατάξεις και δύσκολους απο­χωρισμούς, με «κλειστές» και επικίνδυ­νες στροφές της πολιτικής συγκυρίας, οι οποίες δεν την πέταξαν έξω από το δρόμο.

Αντίθετα, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εξακολουθεί να δηλώνει παρούσα στους αγώνες και τις κινητοποιήσεις, με όλες τις πολιτικές-οργανωτικές ελλείψεις και τα προβλήμα­τα που τα μέλη της καλούνται να ξεπερά­σουν, όχι μόνο σε κορυφαίες πολιτικές διεργασίες όπως μια συνδιάσκεψη, αλ­λά στην καθημερινότητα, στους χώρους δουλειάς και παρέμβασης. Είναι παρού­σα, όχι με την έννοια της θρησκευτικής επιμονής, αλλά μαχητικά και ενεργά, σε μια χρονική περίοδο κορυφώσεων της καπιταλιστικής κρίσης, η οποία δίνει δι­απιστευτήρια ότι «ήρθε για να μείνει». Σε αυτή τη φάση, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει καταφέρει κάτι περισσότερο από το να είναι ένα «επαναστατικό σημείο αναφο­ράς» το οποίο στοχοποιούν σταθερά κα­τά καιρούς κυβερνήσεις, βουλευτές, συ­στημικά ΜΜΕ, «υπεργολάβοι» και συ­νεργάτες τους στην ακροδεξιά κ.ο.κ. Έχει γίνει σημείο αναφοράς και απαιτήσεων από ένα σημαντικό κομμάτι του κόσμου της δουλειάς και της νεολαίας, με τρό­πο που συχνά την ξεπερνάει κιόλας. Έχει αντέξει στην πίεση του κυβερνητισμού και της «αριστερής διαχείρισης», έστω και με κόστος, αντιστάθηκε στο ρηχό και συχνά επικίνδυνο πολιτικά, γενικώς αντιμνημο­νιακό λόγο, συνεχίζει να αρθρώνει λόγο αριστερό, αντικαπιταλιστικό, κόντρα στις τελεολογικές αντιλήψεις περί χρεοκοπί­ας των κινημάτων.

Αρκούν αυτά; Φυσικά όχι, καθώς τα προβλήματα είναι αρκετά, από τα οργα­νωτικά ζητήματα που προκύπτουν συχνά, ως αποτέλεσμα έλλειψης του βαθέματος της πολιτικής συζήτησης, μέχρι την απο­γοήτευση από τα περιορισμένα εκλογι­κά αποτελέσματα. Όμως, υπάρχει η κοι­νή, βαθιά πλέον συνείδηση, ότι τα θέμα­τα που ανοίγουν πρέπει να συζητηθούν και οι απαντήσεις που θα επιχειρηθούν, να είναι προωθητικές για το εγχείρημα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Από τα πρώτα κείμενά της, η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ αναζήτησε αυτές τις απαντήσεις. «Η πορεία αυτή δεν θα είναι ευθύγραμμη και ‘’ειρηνική’’, όπου αύριο θα τεθεί το ζήτη­μα της εξουσίας ‘’χωρίς να σπάσει ούτε μια βιτρίνα’’. Θα εξαρτηθεί από τους μα­ζικούς λαϊκούς αγώνες. Θα κριθεί από

την ταξική ανασυγκρότηση του εργατι­κού κινήματος. Απαιτεί τη διαμόρφω­ση, μαζική παρέμβαση και ενδυνάμωση μιας σύγχρονης Αριστεράς, ενωτικής και μαζικής, αντικαπιταλιστικής και επανα­στατικής», λέει μεταξύ άλλων το κείμενο της πολιτικής απόφασης του Μάρτη του 2009, στον απόηχο της εξέγερσης του Δε­κέμβρη και συμπληρώνει: «Πιστεύουμε ότι για να είναι αυτός ο αγώνας αποτελε­σματικός και νικηφόρος πρέπει να εμπνέ­εται από την πεποίθηση στην αναγκαιό­τητα, αλλά και τη δυνατότητα να αμφι­σβητηθούν αλλά και ανατραπούν οι κα­πιταλιστικές σχέσεις εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Αντί για την αυταπάτη ενός ‘’καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο’’ εμείς λέμε ότι δεν υπάρχει άλλη στρατη­γική εναλλακτική λύση στον καπιταλισμό και την κρίση του, εκτός από την κοινω­νική επανάσταση και την εξουσία των ερ­γαζόμενων». Ή ακόμα, στο εργατικό κομ­μάτι: «Να αλλάξουμε τα πράγματα μέσα στο εργατικό κίνημα. Να ανατρέψουμε τη λογική του υποταγμένου συνδικαλισμού που κυριαρχεί σε πολλούς κλάδους, να αγωνιστούμε ενάντια στη συνδικαλιστι­κή γραφειοκρατία, να απευθυνθούμε επί­μονα, συστηματικά και ενωτικά στη βάση των εργαζομένων, για την άνοδο της αυ­τοπεποίθησής τους, ενάντια στη διαίρεση και ηττοπάθεια που καλλιεργούν τόσο οι εκπρόσωποι του υποταγμένου συνδικαλι­σμού όσο και τα κόμματα της ρεφορμιστι­κής αριστεράς. Να οικοδομήσουμε ενω­τικές ταξικές αντικαπιταλιστικές συσπει­ρώσεις σε κατεύθυνση ρήξης και ανατρο­πής με την κυρίαρχη πολιτική».

Και στην κατακλείδα, λίγο πριν το όνομα, αναφέρει την επιδίωξη: «Μια Αριστερά δυνατή και ενωτική, που θα συμβάλλει στην αγωνιστική ενό­τητα όλων των εργαζόμενων και της νε­ολαίας θα οργανώνει την κοινή δράση! Μια Αριστερά πρωτοπόρα σε νικηφό­ρους αγώνες, έτσι ώστε να πληρώσουν την κρίση οι καπιταλιστές και να ανα­τραπούν οι κυβερνήσεις του κεφαλαί­ου και της ΕΕ! Μια Αριστερά της αυ­τοπεποίθησης, που θα διατηρεί την πο­λιτική και οργανωτική της αυτοτέ­λεια και δεν θα δορυφοροποιείται γύ­ρω από το ρεφορμισμό! Μια Αριστε­ρά ανατρεπτική αντικαπιταλιστική, που αγωνίζεται για την επανάσταση, την εξου­σία των εργαζομένων, το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό!».

Στο μεσοδιάστημα, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδωσε πολλές μάχες, δίνοντας το στίγμα της ειδικά αυτά τα πέντε «μνημονιακά» χρόνια, σε κάθε κινητοποίηση, απεργία, παρέμβαση, χωρίς να αποφεύγει πάντα τα πισωγυρίσματα, ακόμα και σε θέμα­τα που είναι ληγμένα, στο πλαίσιό της. Γι αυτό, τώρα η 3η συνδιάσκεψη καλείται να αποτελέσει τομή, τόσο στην ίδια την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όσο και στο κίνημα και την Αριστερά, μέσα στην κρίση που δεν λύ­νεται, ούτε καν βαδίζει προς τη λύση ή τουλάχιστον φαίνεται πλέον καθαρά ότι αυτή η λύση περνάει πάνω από την ισο­πεδωμένη εργατική τάξη και εγκαθιδρύ­εται με όλο και λιγότερη ελευθερία, όλο και λιγότερα δικαιώματα, όλο και περισ­σότερους πολέμους.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι τέκνο της εποχής της, είναι γεννημένη και από την υποχρέ­ωση να υπάρχει μια αριστερά αντικαπιτα­λιστική, που να πείθει για τη χρησιμότητά της. Μπορεί να πετύχει; Καίριο ρόλο θα παίξει η τομή, οργανωτική και πολιτική, που χρειάζεται αυτή τη στιγμή.

Από την Αθηναΐδα μέχρι σήμερα, έχουν αλλάξει πολλά. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι πιο έμπειρη, ο κόσμος της είναι πε­ρισσότερος, η παρουσία της σταθερή και αναγνωρίσιμη, οι απαιτήσεις έχουν μεγα­λώσει και ο χρόνος απόκρισης σε αυτές έχει μικρύνει. Από αυτή την πορεία λεί­πουν σύντροφοι και συντρόφισσες, των οποίων η απουσία και η ανάμνηση προ­σθέτει παραπάνω λόγους για να πετύχει το εγχείρημα. Γιατί μπορεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να μην είναι ακόμα εκείνη η αριστερά της ανατροπής και της ελπίδας, αλλά εδώ και επτά χρόνια κάνει βήματα μεγάλα και μι­κρά προς αυτή την κατεύθυνση και στο κάτω-κάτω, είναι μια αριστερά που κοι­τάει προς την επανάσταση και δεν απερ­γάζεται την τέχνη του εφικτού.

2009-2016: Εφτά χρόνια ΑΝΤΑΡΣΥΑ

 6 Δεκέμβρη 2008: Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος δολοφονείται στα Εξάρ­χεια από τον αστυνομικό Κορκονέα. Ακο­λουθούν μαζικές συγκεντρώσεις και πο­ρείες διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα. Η εξέ­γερση σηματοδοτεί μια καινούργια πολι­τική εποχή στην Ελλάδα, ενώ η καπιταλι­στική κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη.

31 Γενάρη 2009: Πριν κλείσουν δύο μήνες από την εξέγερση του Δεκέμ­βρη, στο Σπόρτινγκ, συγκεντρώνονται χι­λιάδες αγωνιστές και αγωνίστριες από όλη τη χώρα, που φεύγοντας, παίρνουν μαζί τους το «σπόρο» της δημιουργίας μιας με­τωπικής, αντικαπιταλιστικής κίνησης στο χώρο της Αριστεράς.

22 Μάρτη 2009: Στην Αθηναΐδα καταλήγει η διαδικασία αμεσοδημοκρατι­κών συνελεύσεων που έγιναν σε όλη την Ελλάδα, μέσα στους δύο μήνες που μεσο­λάβησαν από το Σπόρτινγκ. Εκεί, το συ­ντονιστικό της πρωτοβουλίας παρουσιάζει το σχέδιο πολιτικής διακήρυξης και πρό­ταση ονόματος του μορφώματος: «Αντικα­πιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την ΑΝΑΤΡΟΠΗ», με υπότιτλο «δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής, επαναστατικής, κομ­μουνιστικής αριστεράς και ριζοσπαστικής οικολογίας». Συμμετέχουν το ΕΚΚΕ, οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί, η ΟΚΔΕ (που αποχώρη­σε τον Μάη του 2009), το ΣΕΚ, η ΑΚΟΣ, η ΑΡΑΝ, η ΑΡΑΣ (αποχώρησαν αμφότερες τον Αύγουστο του 2015), το ΝΑΡ, η νεολαία Κομ­μουνιστική Απελευθέρωση, η ΟΚΔΕ Σπάρτα­κος, ενώ στην πορεία συμμετέχει η Κομμουνι­στική Ανανέωση που αποχωρεί τον Ιούνιο του 2013. Στο μεταξύ στις οργανώσεις του μετώ­που έχει προστεθεί η Αριστερή Συσπείρωση.

Εκλογές 2009: Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παίρνει 0,43% στις ευρωεκλογές και 0,36% στην πρώ­τη της παρουσία στις βουλευτικές εκλογές. Το 2010 αυτοδιοικητικές εκλογές, τα σχήματα που συμμετέχει και στηρίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, εκλέ­γουν επτά συμβούλους στις δεκατρείς Περιφέ­ρειες. Τον Μάη του 2012, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παίρ­νει 1,19% στις βουλευτικές εκλογές. Τον Ιού­νη του ίδιου έτους, παίρνει 0,33%. Στις ευρω­εκλογές του 2014 παίρνει 0,72%, ενώ στις αυ­τοδιοικητικές της ίδιας χρονιάς, έχει αυξήσει τους εκλεγμένους των σχημάτων που στηρί­ζει και συμμετέχει, σε εννιά συνολικά. Τον Γε­νάρη του 2015, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παίρνει 0,64% και τον Σεπτέμβρη 0,85%.

1η Νοέμβρη 2011: Ξεκινάει η 1η συν­διάσκεψη. Στην πολιτική απόφαση, αναφέρε­ται μεταξύ άλλων: «Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει τη δική της πολιτική και στρατηγική πρόταση, όχι για τον εαυτό της, αλλά για το συμφέρον του μαζι­κού κινήματος και της προοπτικής του. Εκτιμά ότι μόνο μια αριστερά πραγματικά αντικαπιτα­λιστική μπορεί σήμερα να αποτελέσει τη ραχο­κοκαλιά του πανεργατικού-παλλαϊκού ξεσηκω­μού, αλλά και να ανοίξει δρόμους για πραγμα­τικές ρήξεις και ανατροπές».

1η Ιούνη 2013: Η 2η συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ καταλήγει στην πολιτική απόφα­ση που αναφέρει: «Συνολικά το μεταβατικό αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ είναι ένα πρόγραμμα πάλης που προ­τείνουμε στο μαζικό εργατικό λαϊκό κίνημα. Έρχεται σε σύγκρουση με την αστική πολιτι­κή ηγεμονία και κυριαρχία και επιδιώκει άμε­σα την υλική αλλαγή του συσχετισμού δύ­ναμης, αποτελώντας οδηγό για τη δράση και την επιβολή κατακτήσεων προς όφελος των εργαζομένων» και συνεχίζει: «είναι ένα πρό­γραμμα «μεταβατικό» προς την επανάσταση, το σοσιαλισμό και τελικά τον κομμουνισμό. Είναι πρόγραμμα συγκέντρωσης δυνάμεων και γεφύρωσης του σήμερα με το αύριο του κινήματος».

Σε όλο αυτό το διάστημα οι αγωνιστές και οι επιτροπές της ΑΝΤΑΡΣΥΑ βρέθηκαν μέ­σα σε όλους τους λαϊκούς αγώνες με πρωτοπόρο ρόλο.