Συνολικά 265 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της απόφασης για μεγαλύτερη αυτονομία στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, ενώ έξω από το κοινοβούλιο ορδές ακροδεξιών διαδήλωναν την έντονη αντίδρασή τους, χαρακτηρίζοντας το νόμο αντι-ουκρανικό και φιλο-Πουτινικό.
της Ειρήνης Κοσμά
Επεισόδια βίας επαναλήφθηκαν στο Κίεβο της Ουκρανίας τις προηγούμενες μέρες, ξυπνώντας μνήμες από την έκρηξη του 2013-2014 που είχε ως κατάληξη την απόσχιση της Κριμαίας. Τα νέα επεισόδια, προκάλεσαν μέλη των γνωστών πια, εθνικιστικών και ακροδεξιών ομάδων. Η δράση των εν λόγω ομάδων έχει πρωταγωνιστήσει, με τραγικές συνέπειες, στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις των τελευταίων ετών. Τελευταία αφορμή στάθηκε η υιοθέτηση από το Κοινοβούλιο σε πρώτη ανάγνωση μεταρρύθμισης, που χορηγεί επιπλέον αυτονομία σε ρωσόφωνες περιοχές. Εκατοντάδες υποστηρικτές του εθνικιστικού κόμματος Svoboda συγκεντρώθηκαν προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τη μεταρρύθμιση, ενώ το ακροδεξιό κίνημα Pravy Sector ανακοίνωσε ότι απέκλεισε την κυκλοφορία μπροστά από τη Βουλή.
Τα επεισόδια είχαν αποτέλεσμα τον θάνατο δύο αστυνομικών, ενώ άλλοι εννέα χρειάστηκε να οδηγηθούν σε σοβαρή κατάσταση στο νοσοκομείο. Από τις αιματηρές συγκρούσεις της Δευτέρας, καταγράφηκαν συνολικά 141 τραυματίες σε διάφορα νοσοκομεία στο Κίεβο. Από αυτούς, οι 131 είναι αστυνομικοί. Κάποιοι νοσηλεύτηκαν σε σοβαρή κατάσταση με τραύματα στην κοιλιά, στους πνεύμονες και στο κεφάλι. Οι ακροδεξιοί εξαπέλυσαν επίθεση με πυρά: «Εκτός του ότι εκτόξευσαν χειροβομβίδες, οι προβοκάτορες χρησιμοποίησαν πυροβόλα όπλα, άνοιξαν πυρ χωρίς να γίνουν αντιληπτοί» κατήγγειλε στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook σύμβουλος του υπουργού Εσωτερικών, ο Αντόν Γκερασένκο.
Οι χειροβομβίδες εκτοξεύτηκαν στο κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια της θυελλώδους συνεδρίασης σχετικά με την αυτονομία των περιοχών που τελούν υπό τον έλεγχο των ανταρτών. Ο Ποροσένκο καταδίκασε τα επεισόδια, τα οποία χαρακτήρισε «αντιουκρανικά» και δεσμεύτηκε για την τιμωρία των ενόχων. Ως προς την ψηφοφορία στη Βουλή, συνολικά 265 βουλευτές, όταν ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός βουλευτών είναι 226, ψήφισαν υπέρ της απόφασης για μεγαλύτερη αυτονομία στις ανατολικές περιοχές. Οι βουλευτές που αντιτίθενται στο σχέδιο νόμου πάντως, το οποίο θεωρούν αντι-ουκρανικό και φιλο-Πουτινικό, απέκλεισαν την πρόσβαση στο κοινοβουλευτικό βήμα φωνάζοντας «Ντροπή!».
Την έγκριση του νομοσχεδίου φέρονται να είχαν απαιτήσει οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας, που είδαν για ακόμα μία φορά έναν στενό συνεργάτη –την ακροδεξιά-, να μεταβάλλεται, όπως αναμενόταν, σε εφιάλτη για τη χώρα. Ενισχυμένοι οι ουκρανοί νεοναζί αυτονομούν τη δράση τους, χρησιμοποιώντας τα δυτικά όπλα. Οι δυνάμεις της ΕΕ διαπιστώνουν με δραματικό τρόπο ότι ακόμα και μία μετριοπαθής μεταρρύθμιση αρκεί για να πυροδοτήσει την μανιασμένη έκρηξη των ακροδεξιών δυνάμεων. Κάθε προσπάθεια να κατευναστεί η ένοπλη σύγκρουση που έχει προκαλέσει πάνω από 6.800 νεκρούς μέσα σε 16 μήνες, γίνεται πλέον σαφές ότι θα περάσει μέσα από τον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο.
Με φόντο τα βίαια επεισόδια, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου από την πλευρά του, ανακοίνωσε ότι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας θα συναντηθούν στα μέσα Σεπτεμβρίου προκειμένου να συζητήσουν τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Την ίδια ώρα, η «Τριμερής Ομάδα Επαφής», στην οποία συμμετέχουν η Ρωσία, η Ουκρανία και οι ηγέτες των ρωσόφωνων κοινοτήτων, άρχιζε συνομιλίες μέσω τηλεδιάσκεψης. Ενώ η εκπρόσωπος του πρώην προέδρου Λεονίντ Κούτσμα και διαπραγματευτή του Κιέβου στις συνομιλίες του Μινσκ δήλωνε ότι και οι δύο πλευρές τηρούν την εκεχειρία στην περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας.
Νωρίτερα, ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε ανακοινώσει ότι τα σχέδια για πλήρη κατάπαυση του πυρός στην Ανατολική Ουκρανία από 1η Σεπτεμβρίου στηρίζουν Γαλλία, Γερμανία και Ρωσία. Η δήλωσε έγινε μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τους ηγέτες των υπολοίπων χωρών. Σε μία κίνηση να στηρίξουν την εύθραυστη εκεχειρία που βρίσκεται σε ισχύ από τον περασμένο Φεβρουάριο, η Ουκρανία και οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές συμφώνησαν επίσης στις 26 Αυγούστου να βάλουν τέλος σε όλες τις συγκρούσεις από τις αρχές Σεπτεμβρίου.
Η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ο Φρανσουά Ολάντ και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν συμφώνησαν επίσης πως θα ήταν χρήσιμη μία Σύνοδος Κορυφής και με τον ουκρανό ομόλογό τους Πέτρο Ποροσένκο, τις επόμενες εβδομάδες. «Στηρίζουν σθεναρά την έκκληση για πλήρη εκεχειρία από 1η Σεπτεμβρίου», ανακοινώθηκε από το γραφείο του γάλλου προέδρου. «Υπογράμμισαν ότι ο σεβασμός της μόνιμης κατάπαυσης του πυρός είναι απαραίτητος, δεδομένης της κατάστασης των πολιτών στην Ανατολική Ουκρανία», αναφέρεται στην ίδια ανακοίνωση.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στις 12 Φεβρουαρίου στο Μινσκ την εφαρμογή εκεχειρίας στην Ανατολική Ουκρανία, παράλληλα με μία πολιτική διαδικασία, στην οποία περιλαμβάνονταν τοπικές εκλογές και θέσπιση ενός ειδικού καθεστώτος αυτοδιαχείρισης για τις αποσχισθείσες περιοχές. Σύμφωνα με το Κίεβο πάντως, σποραδικές συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο δυνάμεις, κατά τις οποίες έχουν χάσει τη ζωή τους στρατιώτες, αλλά και άμαχοι, υπονομεύουν σχεδόν καθημερινά τη συμφωνία ειρήνευσης του Μινσκ.
Την περασμένη εβδομάδα, επτά ουκρανοί στρατιώτες και μία άμαχη σκοτώθηκαν στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας μέσα σε δύο μέρες, ανακοίνωσαν οι ουκρανικές αρχές. Η κυβέρνηση ανέφερε επίσης πως ρωσικά μαχητικά πέταξαν κατά μήκος των συνόρων Ουκρανίας-Ρωσίας. Σε αυτές τις συνθήκες, η πρωτοβουλία του ΟΑΣΕ να διαμεσολαβήσει μεταξύ των δύο πλευρών ώστε να συμφωνηθεί τήρηση της εκεχειρίας από την ερχόμενη εβδομάδα δεν αναμένεται να έχει μεγαλύτερη επιτυχία από παλαιότερες.
Τις προηγούμενες μέρες, στις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας, όπου ο πόλεμος μαίνεται από το 2014, καταγραφόταν αναζωπύρωση της βίας. Εν μέσω ανησυχιών για γενίκευση των επεισοδίων, την Πέμπτη, η Ουκρανία ήλθε σε συμφωνία με τους μεγαλύτερους πιστωτές της για αναδιάρθρωση του χρέους κατά 18 δισ. δολάρια. Παρά τα κονδύλια που προσφέρει για να ελέγχει το Κίεβο, η Δύση δύσκολα θα καταφέρει να ξεπλύνει αμαρτίες του παρελθόντος στην περιοχή, όπου το φάσμα του ρατσισμού και των συγκρούσεων αναβιώνει για ακόμα μία φορά.