Δημήτρης Τζιαντζής
Τηλεργασία μέχρι τελικής πτώσεως με ευρωπαϊκή σφραγίδα
«Οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες δουλειά και οχτώ ώρες για ό,τι θέλει ο καθένας», ήταν το ιστορικό σύνθημα του ξεσηκωμού των εργατών στο Σικάγο την 1η Μαΐου 1886. Μετά από 135 χρόνια, στην εποχή της πανδημίας, τα όρια μεταξύ εργασίας, ελεύθερου χρόνου και ιδιωτικής ζωής είναι πιο θολά από ποτέ. Ειδικά με το θεσμό της τηλεργασίας οι εργοδότες μπήκαν μέσα στα σπίτια των εργαζομένων και θέλουν τον έλεγχο των ζωών τους.
Η πολύ σημαντική αυτή υπόθεση αναδεικνύει, εκτός των άλλων, την υποκρισία και τα όρια της λεγόμενης κοινωνικής ευαισθησίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των ευρωπαϊκών θεσμών, αλλά και τη μεγάλη επιρροή που ασκούν τα επιχειρηματικά λόμπι στους ευρωβουλευτές. Το «δικαίωμα στην αποσύνδεση» όπως ψηφίστηκε –και στην πράξη ακυρώθηκε– δεν αποτελεί κάποια ριζοσπαστική πρόταση· ήταν μια πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Λαϊκό Κόμμα. Μαζί με άλλα επικοινωνιακά εντυπωσιακά σχήματα, φιλοδοξούσε να αποτελέσει το τελευταίο φύλο συκής σε ένα σκηνικό ολικής διάλυσης των παραδοσιακών εργασιακών δικαιωμάτων, μια ύστατη προσπάθεια να σωθεί η «χαμένη τιμή της ΕΕ» και να διατηρηθεί σε ένα βαθμό η κοινωνική συνοχή.
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε στη μοίρα τους εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρώπη που έχουν εξαντληθεί λόγω της πίεσης να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι και τα υπερβολικά εκτεταμένα ωράρια. Τώρα είναι η ώρα να σταθούμε στο πλάι τους και να τους δώσουμε αυτό που αξίζουν: το δικαίωμα στην αποσύνδεση. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική και σωματική μας υγεία. Τα δικαιώματα των εργαζομένων θα πρέπει να συμβαδίζουν με τα δεδομένα της ψηφιακής εποχής», δήλωνε ο Μαλτέζος εισηγητής της πρότασης, Άλεξ Άτζιους Σαλίμπα. Λίγες ώρες μετά με δική του εισήγηση αποφασίστηκε να αφήσουν τελικά τους εργαζόμενους στην τύχη τους! Ο ίδιος ο εισηγητής παραδέχτηκε πως η τροπολογία που ακυρώνει στον πυρήνα το νομοθέτημα «ήταν απαραίτητη για να επιτευχθεί συμφωνία και να εξασφαλιστεί η στήριξη της πλειοψηφίας του ΕΛΚ», ενώ μεσολάβησαν και «πιέσεις από ευρωπαϊκά λόμπι εργοδοτών».
Αυτές οι πιέσεις είναι αποτυπωμένες και στο ίδιο το ψήφισμα, το οποίο εκτός των άλλων νομιμοποιεί μια σειρά από νέες οργουελιανές τεχνολογίες για να ελεγχθεί η αποδοτικότητα της εργασίας στο σπίτι. Είναι χαρακτηριστικό ότι δίνει τη δυνατότητα στην εργοδοσία για εξαιρέσεις και παρεκκλίσεις από το καθεστώς αποσύνδεσης και οπωσδήποτε δεν αντιμετωπίζει μια σειρά άλλων βλαβερών επιπτώσεων του καθεστώτος τηλεργασίας. Αυτές οι άθλιες μεθοδεύσεις γίνονται την ώρα που η πανδημία έχει υποχρεώσει εκατομμύρια Ευρωπαίους εργαζομένους σε τηλεργασία, με τα όρια μεταξύ εργασίας και ιδιωτικής ζωής να τείνουν προς την εξαφάνιση. Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι το 2019 μόνο το 5,4% των εργαζομένων δούλευε με τηλεργασία ενώ το ποσοστό μετά το ξέσπασμα της πανδημίας εκτοξεύθηκε στο 40-50%. Την τελική τροπολογία που «παγώνει» το δικαίωμα των εργαζομένων υπερψήφισαν όλοι οι ευρωβουλευτές της ΝΔ, μαζί με την Εύα Καϊλή του ΚΙΝΑΛ.
Χέρι-χέρι με τα εργοδοτικά καρτέλ, ευρωκοινοβούλιο και Κομισιόν εγκαταλείπουν απροστάτευτους τους εργαζόμενους στην εργοδοτική αυθαιρεσία, ειδικά σε μια περίοδο που η Ευρώπη αντιμετωπίζει το τρίτο κύμα της πανδημίας και τις πολλαπλές μεταλλάξεις της.