Γεράσιμος Λιβιτσάνος
▸ Ξεκαθαρίζεται ο «μνημονιακός» χαρακτήρας των «ενισχύσεων»
Την ώρα που Μητσοτάκης και Τσίπρας «διασταύρωναν τα ξίφη τους» στη βουλή, χωρίς να έχουν καμία επί της ουσίας διαφωνία στο μοντέλο διαχείρισης της κρίσης και τη στάση της ΕΕ, στις Βρυξέλλες και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συνεχίζονταν με ωμό τρόπο τα παζάρια για το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. — από τα οποία η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι 32 δισ. θα φτάσουν στην Ελλάδα την επόμενη τετραετία. Η επόμενη σύνοδος κορυφής, όμως, που θα γίνει στις 18-19 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα φέρει αποτέλεσμα, ενώ αμφίβολο είναι, το αν θα υπάρξει ουσιαστική εξέλιξη εντός του καλοκαιριού. Πάντως, καθώς το δεύτερο εξάμηνο αναλαμβάνει την κυκλική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η Γερμανία, σε αυτό το διάστημα αναμένεται να κριθούν όλα, με ορόσημο το τέλος του έτους και τη σύνοδο του Δεκεμβρίου. Το σίγουρο είναι πως οι διαφωνίες στους κόλπους της ΕΕ σχετικά με τους όρους παροχής των κονδυλίων, την αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων και άλλα ζητήματα, παραμένουν. Τη λεγόμενη σκληρή στάση κρατούν η Αυστρία, η Σουηδία, η Δανία και η Ολλανδία, ενώ τις θέσεις τους ασπάζονται η Ιρλανδία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία και το Βέλγιο.
Όσον αφορά το τι θα έρθει στην Ελλάδα, είναι σαφές από τα παραπάνω ότι η φύση των κονδυλίων –δάνεια ή επιχορήγηση– δεν έχει ξεκαθαριστεί. Το μόνο βέβαιο είναι πως δεν θα είναι άνευ όρων. Θα συνοδεύονται από σαφέστατες υποχρεώσεις και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μοχλός ανάσχεσης των πολιτικών λιτότητας, ακόμη και αν είχε τέτοιες προθέσεις η κυβέρνηση Μητσοτάκη — που δεν έχει. το είπε, άλλωστε, με εύσχημο αλλά σαφέστατο τρόπο, ένας εκ των τριών πιο στενών συνεργατών του, ο Γιώργος Γεραπετρίτης: «Η ΕΕ έχει δώσει κατευθύνσεις για το πού θα δοθούν τα χρήματα. Δεν είναι για εξυπηρέτηση ταμειακών αναγκών, αλλά θα πρέπει να πιάσουν τόπο». Με απλά λόγια, τα χρήματα δεν μπορούν να καλύψουν ανάγκες του προϋπολογισμού που θα προκύψουν από το βέβαιο επερχόμενο αυξημένο έλλειμμα. Με βάση τα δεδομένα της ύφεσης, που θα κυμανθεί από 7 έως 10%, αυτό θα είναι δεκάδες δισεκατομμύρια, που θα αποπληρωθούν με τους συνήθεις μνημονιακούς τρόπους: φορολογία λαϊκών στρωμάτων και μείωση κρατικών δαπανών. Το ίδιο πνεύμα καταγράφεται και στην έκθεση του ESM, αφού αναφέρεται πως «χρειάζεται να αναληφθούν πολιτικές, οι οποίες θα ενισχύσουν την ανάπτυξη, θα διασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα με μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων».
Αντί για ουσιαστική βοήθεια στους εργαζόμενους, ο Μητσοτάκης εξήγγειλε χθες πιο πολλές… δόσεις για να πληρώσουν τους βαρύτατους φόρους που τους αναλογούν
Όμως και σε απόλυτα ποσά το τοπίο των «32 δισ.» ολοένα και περισσότερο ξεκαθαρίζει. Είναι σαφές ότι 9,4 δισ. αποτελούν δανεισμό, στο 1,8 δισ. θα ανέλθει το κόστος για τις εγγυήσεις προς το ταμείο που θα δημιουργηθεί, ενώ οι αποπληρωμές των δανείων προς την επιτροπή θα φτάσουν τα 9,8 δισ. Στην πράξη, φαίνεται ότι ετησίως η Ελλάδα θα λαμβάνει 3,6 με 4 δισ. ευρώ. Κι αυτό, εφόσον το «πακέτο» των 750 δισ. παραμείνει ως έχει, πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο.
Όσον αφορά τη συζήτηση στη βουλή, μόνο ειρωνικά σχόλια και οργή μπορεί να προκαλέσει. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί επιβεβαίωσαν ότι προτεραιότητά τους αποτελούν οι επιχειρήσεις, ενώ ο πρωθυπουργός επιχείρησε να παρουσιάσει ως τεράστια παροχή την αύξηση των δόσεων για την πληρωμή των βαρύτατων φόρων που αφορούν τον λαό (εισόδημα, ΕΝΦΙΑ κλπ). Τόσο γαλαντόμοι!