Στέφανο Μανκούζο, εργαζόμενος σε call center, μέλος σωματείου βάσης (Cobas) Ο αριθμός των θανάτων φαίνεται ότι άρχισε να μειώνεται αλλά οι εικόνες με τα φέρετρα στα στρατιωτικά φορτηγά στο Μπέργκαμο και οι ιστορίες από τον Βορρά εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν. Κυβέρνηση, Confindustria (Βιομήχανοι) και ηγεσίες των επίσημων συνδικάτων είναι συνένοχες στο έγκλημα που συντελείται στην Ιταλία και κυρίως στη Λομβαρδία αλλά η ιστορία δεν είναι προδιαγεγραμμένη.
Συνέντευξη στην Νάντια Παστρωμά, μέλος της «Attack στην ανεργία και την επισφάλεια»
-Με τόσους νεκρούς από τον COVID-19 και τόσα κρούσματα, η Ιταλία φάνηκε ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τον ιό. Πώς εξηγείται, κατά τη γνώμη σου, το γεγονός ότι η επιδημία επεκτάθηκε πολύ περισσότερο στην Ιταλία σε σχέση με άλλες χώρες;
Είμαστε ακόμα στην αρχή. Δεν γνωρίζουμε πόσο και πως θα επηρεάσει άλλες χώρες. Γνωρίζουμε ότι στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες της Δύσης οι αριθμοί συνεχώς αυξάνονται. Οπότε πιστεύω ότι είναι νωρίς ακόμα για συγκρίσεις. Σίγουρα το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν ήταν προετοιμασμένο να διαχειριστεί αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μετά από δεκαετίες περικοπών και επισφαλούς εργασίας, ούτε και τα νοσοκομεία και οι εργαζόμενοι, που σε πολλές περιπτώσεις, έγιναν άθελά τους μέσα διασποράς του ιού. Επιπλέον, η έλλειψη μέσων ατομικής προστασίας και η κακή διαχείριση οδήγησαν στη μόλυνση πολλών γιατρών και εργαζομένων στον τομέα της υγείας, με τον αριθμό των νεκρών να ξεπερνάει τους 120 μέχρι σήμερα. Για να μη μιλήσουμε για τη Λομβαρδία, όπου πολιτικοί και βιομήχανοι έκαναν εκκλήσεις να συνεχίσουν να λειτουργούν οι παραγωγικές και οι εμπορικές δραστηριότητες μέχρι και 48 ώρες πριν από την καταστροφή! Εν ολίγοις, πολλά ήταν αυτά που συνέβαλαν στην πρόκληση της τραγωδίας.
-Ποια είναι αυτές τις μέρες η κατάσταση στην Ιταλία;
Ζούμε υπό μεγάλη ανησυχία και αγωνία. Τελευταία, ο αριθμός των θανάτων φαίνεται ότι άρχισε να μειώνεται, αλλά οι εικόνες των προηγούμενων ημερών με τα φέρετρα στα στρατιωτικά φορτηγά στο Μπέργκαμο και οι ιστορίες από το Βορρά εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν. Προς το παρόν, έχουμε ένα είδος απαγόρευσης κυκλοφορίας. Δεν μπορείς να βγεις έξω, εκτός αν είναι να πας στη δουλειά ή για ψώνια. Οι περισσότερες εταιρείες παραγωγής, εμπορίου και παροχής υπηρεσιών έχουν ανασταλεί. Εδώ στο Νότο, στην Καλαβρία όπου ζω, η κοινωνική αποστασιοποίηση φαίνεται να λειτουργεί, μιας και δεν υπάρχουν μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Έχουμε κρούσματα, νεκρούς και νοσηλευόμενους, αλλά ο αριθμός τους είναι μικρότερος από τον μέσο όρο της χώρας – η λεγόμενη «υποανάπτυξη» μας βοηθάει! Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να υποφέρουν από την απομόνωση και οι αποταμιεύσεις αρχίζουν να τελειώνουν. Οι βιομήχανοι στο Βορρά και κάποιες συστημικές πολιτικές δυνάμεις εκμεταλλεύονται την ευκαιρία και ζητούν την επαναλειτουργία των μη απαραίτητων παραγωγικών δραστηριοτήτων και για «επιστροφή στη κανονικότητα» (αλλά μόνο για να πηγαίνουμε στη δουλειά!). Μάλλον δεν τους φτάνουν οι νεκροί της Λομβαρδίας…
-Είδαμε την ανακοίνωσή σας για το θάνατο ενός 34χρονου εργαζόμενου σε τηλεφωνικό κέντρο από COVID-19 το οποίο συνέχισε να λειτουργεί. Ποια είναι η κατάσταση σε αυτούς τους χώρους;
Είχαμε αρκετούς θανάτους και δεκάδες κρούσματα σε τηλεφωνικά κέντρα σε όλη την Ιταλία. Έχει περάσει πάνω από ένας μήνας από την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και τα περισσότερα έχουν αρχίσει να μπαίνουν σε λειτουργία «έξυπνης εργασίας», από το σπίτι. Δυστυχώς, όμως, η επέκταση της τηλεργασίας δεν είναι τόσο γρήγορη και πολλοί αναγκάζονται να συνεχίζουν να πηγαίνουν στη δουλειά. Ο λόγος είναι ότι η κυβέρνηση συμπεριέλαβε τα τηλεφωνικά κέντρα στις απαραίτητες υπηρεσίες, ανεξάρτητα από το είδος των υπηρεσιών που παρέχουν. Εμείς προσπαθήσαμε από την αρχή να αναστείλουμε τις δραστηριότητές τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα το καταφέραμε, όπως στην Κοσέντζα, που έκλεισαν μετά από σειρά καταγγελιών. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί ελαφρώς και τα κέντρα εξακολουθούν να λειτουργούν με μειωμένο αριθμό εργαζομένων και να σέβονται τα μέτρα προστασίας (αποστάσεις, απολυμάνσεις κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση όμως, πιστεύουμε ότι όλα τα κέντρα θα πρέπει να είναι κλειστά και να λειτουργούν με τηλεργασία. -Στην Ελλάδα υπάρχει έλλειψη προσωπικού στα νοσοκομεία, έλλειψη κλινών ΜΕΘ και μέτρων προστασίας για τους εργαζόμενους. Επίσης, δεν γίνονται αρκετά τεστ ανίχνευσης του ιού ούτε στους εργαζόμενους στα νοσοκομεία ούτε και στο γενικό πληθυσμό.
Στην Ιταλία αντιμετωπίζετε αντίστοιχα φαινόμενα; Τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
Η κατάσταση στην Ιταλία είναι εξίσου κακή. Δε γνωρίζω για το ελληνικό σύστημα υγείας, αλλά φαντάζομαι ότι υπόκειται σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές οι οποίες, όπως και στην Ιταλία, έχουν εξασθενήσει την ικανότητά του να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις, ακόμα και πολύ πιο εύκολες από αυτή της σημερινής πανδημία. Συγκεκριμένα στην Ιταλία όλα τα προηγούμενα χρόνια δεχτήκαμε περικοπές στη δημόσια υγεία και λεηλασία του δημόσιου χρήματος προς όφελος της ιδιωτικής υγείας. Από την πρώτη «έκρηξη» της πανδημίας, αλλά ακόμη και τώρα, δεν υπάρχουν μέσα ατομικής προστασίας σε πολλά νοσ
οκομεία και κέντρα υγείας. Ο λαός έχει αυτο-οργανωθεί και έχει ξεκινήσει παραγωγές μασκών που πλένονται, οι οποίες παρέχονται και στα νοσοκομεία και εδώ στην Κοσέντζα και σε πολλές άλλες πόλεις. Αρχικά, δεν υπήρχαν καθόλου τέτοια μέσα και, φυσικά, υπήρχαν αρκετοί που το εκμεταλλεύτηκαν και κερδοσκόπησαν. Τώρα έχουν ληφθεί μέτρα και έχει βελτιωθεί η κατάσταση, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές ελλείψεις σε κέντρα υγείας και νοσοκομεία.
Πώς έχουν επηρεαστεί οι μισθοί και τα δικαιώματα των εργαζομένων; Υπάρχουν επιδόματα;
Για τις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους, το κράτος έχει διαθέσει ένα ταμείο για την πληρωμή των μισθών, παρόλα αυτά αυτοί έχουν μειωθεί (εμείς κινούμαστε νομικά, για να αποτρέψουμε αυτή τη μείωση). Για όσους συνέχισαν να πηγαίνουν στη δουλειά τους, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα μπόνους 100€ με βάση τις ημέρες παρουσίας τους. Ελεημοσύνη, όπως λένε και οι περισσότεροι εργαζόμενοι. Σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα, όλες οι απολύσεις και οι πειθαρχικές διαδικασίες έχουν ανασταλεί, αλλά δεν έχει προβλεφθεί καμία παράταση για όσες συμβάσεις λήγουν. Είναι πολλά αυτά στα οποία πρέπει να αντισταθούμε, πρέπει να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας!
Στον Βορρά έχετε τα περισσότερα κρούσματα και μέσω αυτού μπήκε σε καραντίνα όλη η χώρα. Ο Νότος, όμως, είναι πιο φτωχός, με περισσότερη ανασφάλιστη εργασία, οπότε και έχει αρχίσει να δημιουργείται πρόβλημα επιβίωσης σε όσους δεν δουλεύουν. Πώς αντιμετωπίζεται αυτό;
Πράγματι, εδώ (στο νότο) υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ανεργίας και μαύρης εργασίας και σε πολλές οικογένειες δεν φτάνουν τα επιδόματα. Πολλοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί τα ρίχνουν στη Μαφία, αλλά αυτό είναι μόνο μια προσπάθεια να κρύψουν τα προβλήματα. Τις προηγούμενες εβδομάδες υπήρξαν – εδώ στο Νότο – αντιδράσεις και αυθόρμητες πρωτοβουλίες κατοίκων για συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης για τους φτωχούς. Λίγο μετά τις αντιδράσεις, η κυβέρνηση ανακοίνωσε κάποια κονδύλια για τους δήμους – περίπου 4 δισ. ευρώ, συν 400 εκατ. σε κουπόνια για αγορές ειδών πρώτης ανάγκης. Αλλά τώρα υπάρχει και ανάγκη να μπλοκάρουμε τα ενοίκια, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος-νερού-αερίου, τις δόσεις των δανείων. Επίσης, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ένα αξιοπρεπές εισόδημα για όλους – νομίζω ότι είναι σημαντικό να αγωνιστούμε γι ’αυτό.
Εμείς προσπαθούμε να βρούμε νέους τρόπους παρέμβασης. Ωθούμε τους εργαζόμενους να καταγγείλουν περιστατικά απολύσεων και εργοδοτικής αυθαιρεσίας σε μία ιντερνετική πλατφόρμα που έχουμε φτιάξει. Εσείς πώς το χειρίζεστε;
Μέχρι στιγμής έχουμε κάνει πολλή δουλειά «στον κλάδο» αν και δεν έχουμε ακόμα μια πλατφόρμα σαν τη δική σας. Έχουμε μια ιστοσελίδα με στοιχεία επικοινωνίας, μέσω του οποίου, ερχόμαστε σε επαφή και είμαστε και ιδιαίτερα ενεργοί στα τοπικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρησιμοποιούμε τα τοπικά μέσα, για να δημοσιοποιήσουμε τα δελτία τύπου που βγάζουμε και επεξεργαζόμαστε ένα site για το σωματείο μας, στο οποίο θέλουμε να έχουμε μια πλατφόρμα καταγγελιών και μια πιο οργανωμένη infoline. Είναι πολύ χρήσιμο, ειδικά τώρα.
Ανταποκρίνεται ο κόσμος;
Πολλοί εργαζόμενοι ή συγγενείς και φίλοι τους επικοινωνούν μαζί μας. Υποστηρίζουν το έργο μας και το αίτημά μας για άμεση αναστολή της λειτουργίας των τηλεφωνικών κέντρων. Όλο αυτό έχει βοηθήσει στο να πολλαπλασιάσουμε τις επαφές μας στις διάφορες εταιρείες, ειδικά τις πρώτες δύο εβδομάδες της επιδημίας, όπου ήμασταν σχεδόν οι μόνοι που λέγαμε ότι πρέπει να κλείσουν τα κέντρα και ότι οι ζωές μας αξίζουν περισσότερο από τα κέρδη.
Ποια είναι η στάση των σωματείων και των υπόλοιπων δυνάμεων μέχρι τώρα;
Τα «επίσημα» σωματεία στην αρχή στρουθοκαμήλιζαν. Ενώ εμείς λέγαμε ότι έπρεπε να κλείσουν τα εργοστάσια και τα τηλεφωνικά κέντρα, εκείνοι περίμεναν οδηγίες από τους ανωτέρους τους, οι οποίοι προφανώς δεν ήταν προετοιμασμένοι για μια τέτοια κατάσταση.
Το ότι κράτησαν ανοιχτά τα εργοστάσια και τα εμπορικά κέντρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταστροφή που έγινε στη Λομβαρδία. Και σε αυτό συνέβαλε και η Confindustria (Γενική Συνομοσπονδία Ιταλών Βιομηχάνων), καθώς εξαιτίας της έμειναν τα πάντα ανοιχτά μέχρι τέλη Φεβρουαρίου, αλλά και τα επίσημα σωματεία, που απείλησαν με απεργία ένα μήνα μετά!
-Τι είναι η COBAS; Τι σχέση έχετε και πώς συντονίζεστε με τα υπόλοιπα σωματεία;
Η Cobas είναι ένα «σωματείο βάσης». Στις διάφορες τοπικές, συνεργάζεται με άλλα σωματεία βάσης και συλλογικότητες, όπως μπορεί να είναι αγωνιστικές κινήσεις και κοινωνικά κέντρα. Οι σχέσεις με τα επίσημα συνδικάτα δεν είναι καλές, αν και σε τοπικό επίπεδο προσπαθούμε να έχουμε μία επικοινωνία με τα μέλη και τους εκπροσώπους τους. Εδώ στην Κοσέντζα έχουμε δημιουργήσει μια συμμαχία με ένα άλλο σωματείο βάσης (USB) και με επιτροπές αλληλέγγυων, κοινωνικά κέντρα υπό κατάληψη, επιτροπές αγώνα, φεμινιστικές ομάδες κλπ. Όλες αυτές οι συλλογικότητες μαζί, συντονίζονται από τη «La Terra di Piero» και από την «Prendocasa Cosenza» και πραγματοποιούν δράσεις υποστήριξης και αλληλεγγύης, διανέμοντας εκατοντάδες ζεστά γεύματα κάθε μέρα και τόνους τροφίμων σε λαϊκές γειτονιές και σε ανθρώπους μόνους ή περιθωριοποιημένους
-Στην Ιταλία, πέραν της καραντίνας και του κόσμου που δουλεύει από το σπίτι, πολλοί εργαζόμενοι συνεχίζουν να πηγαίνουν καθημερινά στη δουλειά τους, μιας και τα περισσότερα εργοστάσια είναι ανοιχτά, ακόμα και αυτά που δεν παράγουν είδη πρώτης ανάγκης. Είδαμε ότι προχωρήσατε σε απεργία στις 25 Μαρτίου για το κλείσιμο των μη απαραίτητων επιχειρήσεων. Ποια ήταν τα αιτήματα της απεργίας;
Το κεντρικό αίτημα της γενικής απεργίας που προκηρύχθηκε από το USB για τις 25 Μαρτίου ήταν να κλείσουν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ όλες οι μη απαραίτητες υπηρεσίες, δεδομένου ότι οι κυβερνητικές διακηρύξεις παρέμειναν διακηρύξεις στα λόγια και, όπως αποδεικνύουν αρκετές δημοσιογραφικές έρευνες, πολλοί ιδιοκτήτες μη απαραίτητων επιχειρήσεων με μία απλή πιστοποίηση – έγγραφο που φτιάχνουν οι ίδιοι – άνοιξαν ξανά, εκθέτοντας και τους εργαζόμενους και τον υπόλοιπο κόσμο σε κίνδυνο.
Το σύστημα εξουσίας έσπευσε να συκοφαντήσει την απεργία της 25ης Μαρτίου και να τη χαρακτηρίσει παράνομη, αλλά η συμμετοχή έφτασε και το 100%.
-Πώς την αντιμετώπισαν οι εργαζόμενοι; Και τι ποσοστά συμμετοχής είχε;
Να αρχίσω, λέγοντας ότι για την απεργία στις 25 Μαρτίου είχαν αρχίσει να μιλάνε και τα επίσημα συνδικάτα. Εργαζόμενοι είχαν αρχίσει να αντιδρούν σε ολόκληρη την Ιταλία. Οπότε ήταν μεγάλη ανακούφιση για εμάς η ανακοίνωση για αναστολή λειτουργίας (των μη απαραίτητων επιχειρήσεων) για δεύτερη φορά. Αλλά μετά από λίγες ώρες, ερχόμενοι σε επικοινωνία με τις διοικήσεις των εταιρειών, καταλάβαμε ότι στην Ιταλία είμαστε σχεδόν όλοι «απαραίτητοι»! Όσον αφορά στη συμμετοχή:
Στα βιομηχανικά κέντρα στον Βορρά, πολλά εργοστάσια σταμάτησαν με 100% συμμετοχή στην απεργία και πολλοί εργάτες που ανήκουν σε επίσημες συνδικαλιστικές οργανώσεις ξεκίνησαν απεργία, εμπλέκοντας σε αυτή και περιφερειακά και τοπικά σωματεία. Δεν μπορώ να δώσω ακριβή ποσοστά, αλλά υπήρξε διάχυτη συμμετοχή και σε περιοχές και σε εταιρείες. Δεν έχουμε εικόνα από όλες τις εταιρείες, αλλά σε κάποιες, που ξέρουμε, η συμμετοχή έφτασε το 80 ή και 90%. Να πούμε ότι, ειδικά στο Νότο, προσπαθήσαμε να περάσουμε το μήνυμα ότι η απεργία είναι ένα σημαντικό εργαλείο και ότι μπορεί να γίνει, κόντρα στις «διαταγές» του πρωθυπουργού, Κόντε. Πρέπει, επίσης, να αναφέρουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων προτίμησε να μην πάει στη δουλειά για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, χρησιμοποιώντας άδειες διακοπών ή ασθενείας – πράγμα που δεν καταδικάζω απόλυτα! Γιατί αν δεν υπήρχε αυτό – που δεν ήταν πολύ πολιτικό, αλλά ήταν πολύ άμεσο – θα μας είχαν στείλει στο σφαγείο, όπως στη Λομβαρδία! Το σημαντικό, ειδικά εδώ στο Νότο, είναι ότι συζητήθηκε η απεργία. Πρέπει να ξαναχτιστεί μία λογική και ένα γόνιμο έδαφος για αγώνες και απεργίες και αυτό δεν μπορεί να γίνει σε μια μέρα, μετά από 40 χρόνια ατομικού δρόμου και συμβιβασμών.
Πώς αντιμετωπίστηκαν οι απεργοί;
Όποιος ήθελε να απεργήσει, δεν είχε προβλήματα, αλλά η USB είχε κυρώσεις από την Επιτροπή Εγγυήσεων (η κυβέρνηση είχε απαγορεύσει επίσημα τις απεργίες).
Ποια ήταν η στάση των συστημικών δυνάμεων στην απεργία;
Η κυβέρνηση και οι συστημικές πολιτικές δυνάμεις ενώθηκαν σε μια μεγάλη και συντονισμένη καταδίκη όλων των μορφών απεργίας και διαμαρτυρίας. Έχουν υπάρξει επίσημες ανακοινώσεις για απαγόρευση απεργίας εδώ και εβδομάδες (οι οποίες όμως δεν έχουν εφαρμοστεί). Οι επικεφαλής των επίσημων συνδικάτων μίλησαν για απεργία κάποια στιγμή, αλλά σταμάτησαν, μετά από τους διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης. Περιττό να πούμε ότι αυτή η στάση είναι η ίδια που οδήγησε τη Λομβαρδία στην καταστροφή.
Έχει περάσει πάνω από μία βδομάδα από την απεργία. Έχει αλλάξει κάτι;
Η κυβέρνηση έχει διαθέσει 400 δισ. στις επιχειρήσεις, για να εξασφαλίσει οικονομική ρευστότητα για τους επιχειρηματίες και να μη χαθούν θέσεις εργασίας. Ωστόσο, εμείς έχουμε να πληρώσουμε ενοίκια, υποθήκες, λογαριασμούς και δεν παίρνουμε καμία άμεση βοήθεια, πέρα από τους (μειωμένους) μισθούς μας…
Θα συνεχίσετε τις κινητοποιήσεις Και αν ναι, πώς;
Νομίζω ότι είναι απαραίτητο να κινητοποιηθούμε ακόμα περισσότερο. Η 25η Απριλίου και η 1η Μαΐου θα μπορούσαν να είναι τα επόμενα βήματα, αλλά αυτά ακόμα συζητιούνται. Σε γενικές γραμμές, πιστεύω ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή αυτής της διαδικασίας κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής αναδιάρθρωσης. Οι συνθήκες (απομόνωση, τηλεργασία, εκτεταμένη φτώχεια, κοινωνικός και αστυνομικός έλεγχος κλπ.) δεν μας κάνουν να ελπίζουμε… Επιπλέον, η κατάσταση είναι πολύ καινούρια και ρευστή από πολλές απόψεις και για όλες τις δυνάμεις. Σε αυτές τις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας μάθαμε, καλώς ή κακώς, πως ό,τι μπορεί να φαινόταν αδύνατο μέχρι χθες, έρχεται σε μια στιγμή και γίνεται πραγματικότητα μπροστά στα μάτια σου! Θα είναι δύσκολο, αλλά η ιστορία δεν είναι προδιαγεγραμμένη!
