Θρυαλλίδα η συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΣΥΝ στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα
Στις 21 Νοεμβρίου 1989 η φαρσοκωμωδία της «κάθαρσης» και η παράλληλη τραγωδία του ΚΚΕ και της Αριστεράς φτάνουν στο αποκορύφωμά τους. Στις εκλογές της 5ης Νοεµβρίου (4 μήνες μετά τη συγκρότηση της κυβέρνησης Τζαννετάκη στις 2 Ιουλίου από ΝΔ, ΚΚΕ και ΕΑΡ) δεν υπήρξε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, παρότι η ΝΔ έφτασε το 46,2% (148 βουλευτές). Η ηγεσία του ΚΚΕ αποφασίζει ο ενιαίος Συνασπισµός, ο οποίος είχε πέσει από το 13,13% στο 10,96%, να συγκροτήσει οικουμενική κυβέρνηση με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ (παρότι ΝΔ και ΣΥΝ είχαν παραπέμψει τον Α. Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο στις 27 Σεπτεμβρίου)! Στις 21/11 ανακοινώθηκε η συμφωνία, με πρωθυπουργό τον υπέργηρο τραπεζίτη Ξενοφώντα Ζολώτα. Η λογική της συναίνεσης έφτανε πια στο απόγειό της.
Στις 22 Νοεμβρίου παραιτούνται από την Κεντρική Επιτροπή (ΚΕ) του ΚΚΕ οκτώ μέλη της: ο Σήφης Καυκαλάς, ο Χρήστος Καυκιάς, ο Θανάσης Σκαµνάκης, ο Γιώργος Σταµατάκης, ο Κώστας Τζιαντζής, ο ∆ήμος Τσακνιάς, ο ∆ημήτρης Τσουραµάνης και ο Άγγελος Χάγιος. Στις 28 Νοεµβρίου αποχωρεί από το ΚΚΕ και ανεξαρτητοποιείται ο ευρωβουλευτής ∆ηµήτρης ∆εσύλλας, ενώ ήδη είχαν αποχωρήσει ή διαγραφεί από το ΚΚΕ ακόμα επτά μέλη της ΚΕ, πολλά στελέχη και μέλη, καθώς και η πλειοψηφία της ΚΝΕ.
Στην Κοινή Δήλωση των οκτώ μελών της ΚΕ (23/11/1989) σημειώνεται μεταξύ άλλων: «Η τρικομματική συμφωνία για κοινή κυβέρνηση προαναγγέλλει με σαφήνεια μια βαθιά συντηρητική στροφή στην πορεία της χώρας. Η συγκρότηση της λεγόμενης οικουμενικής κυβέρνησης εξυπηρετεί μια κορυφαία στρατηγική επιλογή των εκπροσώπων του μεγάλου κεφαλαίου και του ξένου παράγοντα». Η κοινή δήλωση σημειώνει πως προδιαγράφονται «μέτρα μονόπλευρης λιτότητας για το λαό και παραπέρα αύξηση των μονοπωλιακών υπερκερδών», ενώ «ανοίγει άμεσα ο δρόμος για την ανανέωση του καθεστώτος των αμερικάνικων βάσεων». «Η ηγεσία του ΚΚΕ και του Συνασπισμού έχει τεράστιες ευθύνες γιατί με τη συμφωνία διευκολύνει αποφασιστικά την προώθηση των σχεδίων της άρχουσας τάξης και δημιουργεί τεράστια προβλήματα στο μαζικό λαϊκό κίνημα δρώντας σε τελευταία ανάλυση σε κατεύθυνση διαλυτική. Η πολιτική επιλογή της στήριξης της λεγόμενης οικουμενικής κυβέρνησης αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα παραπέρα ενσωμάτωσης του ΚΚΕ και της Αριστεράς στο “πολιτικό παιχνίδι” της άρχουσας τάξης. Ωστόσο, δεν ήταν ένα αναπάντεχο γεγονός. Ήταν το αποτέλεσμα όλης της πολιτικής και της ιδεολογικής μετατόπισης που προωθεί συστηματικά η ηγεσία του ΚΚΕ τα τελευταία χρόνια κάτω και από την πίεση της άρχουσας τάξης και της ανεπάρκειάς της να αναλύσει τις αλλαγές που γίνονται στον σύγχρονο κόσμο, στην εργατική τάξη, στον καπιταλισμό, της αδυναμίας της να διατυπώσει μια ουσιαστική πρόταση για το σοσιαλισμό».
Τα οκτώ μέλη της ΚΕ καλούν τους κομμουνιστές και τους αριστερούς «να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση του δημοκρατικού διαλόγου και της καθοριστικής συμμετοχής τους στη λήψη των αποφάσεων». «Μόνο έτσι μπορούν να συμβάλουν στην πραγματοποίηση ενός ποιοτικού άλματος στο χαρακτήρα και στη φυσιογνωμία του Κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος μέσα στις συνθήκες της νέας εποχής που ωριμάζει». Και, ξεκαθαρίζοντας πως δεν έχει κανένα νόημα να γίνει το έκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ κατόπιν εορτής, τονίζουν πως «το Συνέδριο όλης της Αριστεράς διεξάγεται ήδη στην πράξη». «Η παραίτησή μας από την ΚΕ του ΚΚΕ έχει το νόημα ότι με τις όποιες μας δυνάμεις και μαζί με τους άλλους συντρόφους μας θα συμβάλλουμε σε αυτό το δρόμο και παράλληλα θα συμβάλλουμε ώστε να αναδειχτεί η γενικότερη αξία της δημοκρατικής στράτευσης και της συλλογικής πάλης» καταλήγουν.
Ολόκληρη η ιστορικής σημασίας δήλωση των οκτώ μελών της ΚΕ του ΚΚΕ και άλλο πλούσιο υλικό για τα 30χρονα από την αριστερή διαφωνία στο ΚΚΕ και την ίδρυση του ΝΑΡ στο www.narnet.gr.