Αιμιλία Τσαγκαράτου
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα στο κινητό μας τηλέφωνο να υπάρχει μια μικροσκοπική ποσότητα ενός μετάλλου που ξεκίνησε το ταξίδι του θαμμένο στη γη του ανατολικού τμήματος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, όπου το τελευταίο διάστημα μαίνονται σκληρές συγκρούσεις. Το εν λόγω μέταλλο είναι το ταντάλιο, απαραίτητο για την αποτελεσματική λειτουργία των κινητών και σχεδόν όλων των εξελιγμένων ηλεκτρονικών συσκευών.
Τις τελευταίες εβδομάδες, στη συγκεκριμένη περιοχή μαίνονται σφοδρές μάχες μεταξύ της ένοπλης ομάδας Μ23 και του στρατού της χώρας, αποτελώντας ουσιαστικά συνέχεια των συγκρούσεων που ξεκινούν από τη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994. Οι ένοπλοι της Μ23 («Κίνημα της 23ης Μαρτίου»), η οποία απαρτίζεται από μερικές χιλιάδες άνδρες, κυρίως μέλη της φυλής των Τούτσι, έχουν καταλάβει μια σειρά από πόλεις-κλειδιά της ΛΔ του Κονγκό, όπως την Γκόμα, τη δεύτερη μεγαλύτερη της χώρας, στα τέλη Ιανουαρίου. Η Γκόμα που βρίσκεται στα σύνορα με την Ρουάντα, είναι ζωτικός εμπορικός κόμβος που βρίσκεται πολύ κοντά στις περιοχές όπου γίνονται εξορύξεις μετάλλων και ορυκτών υψηλής ζήτησης. Την προηγούμενη εβδομάδα, επίσης, δυνάμεις της M23 μπήκαν στο Μπουκάβου, την πρωτεύουσα της επαρχίας του Νότιου Κίβου. Πάνω από 3.000 είναι οι νεκροί μέχρι στιγμής, δεκάδες χιλιάδες οι τραυματίες και άλλοι τόσοι οι εκτοπισμένοι, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση.
Ο χαρακτήρας της σημερινής σύγκρουσης έχει εγείρει ανησυχία ότι μπορεί να ξεσπάσει ένας περιφερειακός πόλεμος αντίστοιχος με αυτόν που έπληξε το μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής Αφρικής πριν από 25 χρόνια. Είναι φανερό δε ότι στο επίκεντρο βρίσκεται ο τεράστιος ορυκτός πλούτος της χώρας και ο ανταγωνισμός εγχώριων και ξένων συμφερόντων για τον έλεγχό του. Η ΛΔ του Κονγκό εκτιμάται πως διαθέτει ορυκτό πλούτο αξίας 24 τρισ. δολαρίων: Σημαντικά κοιτάσματα σε πολύτιμα μέταλλα και ορυκτά όπως χρυσό – υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο εξάγονται λαθραία περίπου 1,1 τόνοι – κασίτερο, κολτάνιο, κοβάλτιο και βολφράμιο, υλικά άκρως απαραίτητα στις πολυεθνικές που κατασκευάζουν υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές.
Επίσης, οι επαρχίες Κασάι και Κατάνγκα διαθέτουν το ένα τρίτο των παγκόσμιων κοιτασμάτων διαμαντιών, ενώ στη χώρα υπάρχει το 10% των παγκόσμιων κοιτασμάτων χαλκού. Για την εξόρυξή τους εργάζονται χιλιάδες άτομα σε ανοιχτούς λάκκους ή υπόγεια, σε εξαιρετικά επικίνδυνες και ανθυγιεινές συνθήκες. Ακόμα πιο θλιβερή γίνεται η εικόνα, όταν αναλογιστεί κανείς ότι στην πλειοψηφία των ορυχείων του Κονγκό σκάβουν ακόμα και παιδιά από τα οποία πολλά είναι μόλις 4 και 5 χρόνων.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 22-23 Φεβρουαρίου