Φοίβος Κακαμανούδης
▸Η χρονιά μπορεί να άλλαξε, όχι όμως η κατεύθυνση του υπουργείου Παιδείας που θέλει να παραδώσει τη δημόσια παιδεία –πλέον με ευθείς κινήσεις– στα χέρια του κεφαλαίου.
Ο πυρήνας του δόγματος ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης παραμένει σταθερός, ενώ εισχωρεί πιο έντονα από ποτέ η λογική των ΣΔΙΤ. Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης… Ωνάσεια σχολεία σε πληττόμενες περιοχές, ιδιωτικές (;) επαγγελματικές ακαδημίες και ιδιωτικά μεταπτυχιακά σε συνεργασία με ξένα πανεπιστήμια. Κάθε φάσμα της άλλοτε δημόσιας παιδείας, μετατρέπεται σε ιδιότυπο «υβρίδιο» που ισορροπεί μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν εκτιμήσεις… Τα επιβεβαίωσε ο ίδιος ο αρμόδιος υπουργός, Κυριάκος Πιερρακάκης, σε πρόσφατες συνεντεύξεις του. Το μεγαλύτερο «λαυράκι» που ανακοίνωσε, αφορά την πρόθεση για ίδρυση Επαγγελματικών Ακαδημιών, μέσω ΣΔΙΤ. Η άνευ όρων παράδοση δομών τεχνικής κατάρτισης στις ανάγκες των επιχειρήσεων, μπορεί να μην συνιστά έκπληξη. Είναι η πρώτη φορά όμως, που γίνεται λόγος για δημιουργία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μέσω ΣΔΙΤ, γεγονός που συνιστά αντιδραστική τομή στην ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης στον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης.
Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός, οι ακαδημίες αυτές θα παρέχουν τεχνική κατάρτιση, πτυχίου επιπέδου 5, σαν αυτό δηλαδή που παρέχουν τα ΙΕΚ. Πρόσχημα για την ίδρυσή τους είναι η «τρύπα» που έχει προκύψει στη τεχνική εκπαίδευση μετά την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ, η οποία ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί βέβαια στο κομμάτι των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων. Την «τρύπα» αυτή, η κυβέρνηση σκέφτεται να την «μπαλώσει» (πάλι) με τη συνδρομή ιδιωτών, δημιουργώντας στην ουσία άτυπα, ιδιωτικά ΙΕΚ, γεγονός που πιθανότατα θα πλήξει ακόμα περαιτέρω τα δημόσια.
Σχέδια Πιερρακάκη για δημιουργία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μέσω ΣΔΙΤ
Όσον αφορά τους κλάδους που μπορεί να φανούν «χρήσιμοι» οι απόφοιτοι των επαγγελματικών ακαδημιών, όλως τυχαίως ο υπουργός έδωσε ως παραδείγματα ορισμένους από τους βασικούς πυλώνες που ο ΣΕΒ έχει ορίσει ως πιο ελπιδοφόρες για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Την αγροβιομηχανία και τη φαρμακοβιομηχανία. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, επεξεργάζονται νέες δομές στην μεταλυκειακή βαθμίδα με προγράμματα-οδηγούς κατάρτισης και διακυβέρνηση για συγκεκριμένες ειδικότητες. Πεδίο δόξης λαμπρό, δηλαδή, για τις επιχειρήσεις που με «ζεστό» δημόσιο χρήμα θα εκπαιδεύσουν τάχα «νέα στελέχη», που όμως θα εντάσσονται σε ένα φθηνό ευέλικτο και μισοκαταρτισμένο εργατικό δυναμικό, το οποίο δεν θα μπορεί να διεκδικήσει κάτι περισσότερο από ελαστική εργασία χαμηλών αποδοχών.
Βασικό ερώτημα που γεννάται, βέβαια, είναι και το «τι θα σημαίνει η παραπάνω κίνηση για την υπόλοιπη εκπαίδευση»; Συνέχεια της υποβάθμισης των δημοσίων ΙΕΚ και των ΕΠΑΛ; Περαιτέρω κατακερματισμός της γνώσης που παρέχεται ανά γνωστικό αντικείμενο; Ευκαιρία για διάφορα προγράμματα πιστοποιήσεων να θησαυρίσουν; Πιο καθαρή εικόνα θα υπάρχει με την επίσημη ανακοίνωση για τις συγκεκριμένες δομές τις επόμενες εβδομάδες, το βέβαιο όμως είναι πως επικυρώνεται με τον πιο εξόφθαλμο τρόπο, η υποταγή των αστικών κυβερνήσεων στα συμφέροντα των επιχειρήσεων με θύμα κάθε τι δημόσιο.
Πρωτοφανές βήμα στον έλεγχο της τεχνικής εκπαίδευσης από τις δυνάμεις της αγοράς
Ακόμα, είναι βέβαιο, όπως ακριβώς έγινε και στα δημόσια ΑΕΙ όταν άνοιξαν τις «πόρτες» τους σε επιχειρηματικά προγράμματα, πως κανένας ιδιώτης δεν πρόκειται να συνεργαστεί με το δημόσιο, εάν δεν εκτιμήσει πως θα λάβει ίδιον όφελος. Ο ίδιος ο υπουργός μάλιστα ανέφερε πως τα προγράμματα σπουδών και η διοίκηση των νέων αυτών εκπαιδευτικών δομών θα καθορίζονται και από την εκάστοτε εταιρεία, η οποία θα είναι συνιδρυτής με το κράτος. Πώς άραγε, θα διασφαλιστεί ότι δεν θα κινούνται οι γνώσεις και δεξιότητες που θα παρέχονται στους σπουδαστές, με γνώμονα τις ανάγκες και τα κενά που θα πρέπει να καλύψει η εταιρεία, διαμορφώνοντας ουσιαστικά το μελλοντικό της εργατικό δυναμικό, πλήρως εξαρτημένο απ’ αυτήν με βάση την εκπαίδευση που θα έχει λάβει;
Το δόγμα της παιδείας – «υβρίδιο» δεν εφαρμόζεται μονάχα στην επαγγελματική εκπαίδευση. Όπως περιχαρής ανακοίνωσε ο υπουργός Παιδείας, 22 σχολεία σε υποβαθμισμένες περιοχές θα μετατραπούν σε «πρότυπα», χάρη σε… «δωρεές» του Ιδρύματος Ωνάση. Ένα μείζον θέμα, δηλαδή, της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, παίρνει χαρακτήρα «διαφήμισης». Το κομβικό ζήτημα, βέβαια, παραμένει… Το κράτος οφείλει να καλύψει τις ανάγκες όλων των μαθητών/τριων της χώρας, όπου κι αν βρίσκονται.
Φυσικά, το «κερασάκι στην τούρτα» δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την πλέον χαρακτηριστική εμμονή της κυβέρνησης στο θέμα της εκπαίδευσης, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Εκεί, σχεδόν έναν χρόνο μετά την ψήφιση του νόμου για τη λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ, ο Κυριάκος Πιερρακάκης συνεχίζει να εξυμνεί στον δημόσιο λόγο τη πρωτοβουλία αυτή η οποία –αν δεν το καταργεί– στρώνει τον δρόμο για τη κατάργηση του άρθρου 16 και την πλήρη απελευθέρωση του ιδιωτικού παράγοντα στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 18-19 Ιανουαρίου