Μην καυχιέσαι μπροστά στους σκοτωμένους

 Μαριάννα Τζιαντζή

Ένας συμβολικά ταπεινωμένος νεκρός εχθρός μπορεί να αποδειχτεί πολύ πιο επικίνδυνος από έναν ζωντανό

Λίγα δευτερόλεπτα διαρκεί το βίντεο που απεικονίζει τις τελευταίες στιγμές του Γιαχία Σινουάρ, του αρχηγού της Χαμάς. Το Ισραήλ το έδωσε στη δημοσιότητα λαμβάνοντας υπόψη και τη δύναμη της εικόνας να γεννά ισχυρά συναισθήματα. Χαρές και πανηγύρια από τη μια, κατάρες, θρήνος και οργή από την άλλη. Όμως δεν μπορεί κανείς να πανηγυρίζει όταν μια χώρα είναι ερειπωμένη, όταν δεκάδες χιλιάδες παιδιά έχουν σκοτωθεί, όταν τουλάχιστον χίλια έχουν μείνει ανάπηρα, έχουν χάσει μάτια, χέρια, πόδια. Όταν έρχεται χειμώνας, όταν παραμονεύουν οι επιδημίες και η πείνα.

Σωματικά ανήμπορο και γερμένο σε μια σκονισμένη πολυθρόνα βρήκε τον Γιαχία Σινουάρ ο θάνατος. Στο σαλόνι ενός άδειου, μισοερειπωμένου διαμερίσματος στη Ράφα, το οποίο έχει εκκενωθεί από τον Μάιο. Στο βάθος ένα πλατύ παράθυρο, προφανώς με θέα τα ερείπια της πόλης. Εδώ κάποτε ζούσε μια οικογένεια και τα μέλη της έβλεπαν τηλεόραση καθισμένα στις ίδιες πολυθρόνες που είχαν χρώμα πορτοκαλί, όπως λέει ο εκτοπισμένος ιδιοκτήτης του σπιτιού. Στο βάθος μια φιγούρα σωριασμένη και όχι καθισμένη, το δεξί χέρι αχρηστευμένο, παράλυτο, το πρόσωπο και το κεφάλι καλυμμένα από ένα μαντίλι. Περισσότερο μοιάζει με πάνινη κούκλα ή φάντασμα παρά με άνθρωπο. Την τελευταία στιγμή εκείνος υψώνει νευρικά το αριστερό χέρι που κρατά ένα σανίδι, ίσως για να αποκρούσει το ντρόουν. Θα μπορούσε να κρατά ένα ξύλινο σπαθί. Ήταν ο θάνατος ενός κυνηγημένου που δεν είχε οδό διαφυγής. Δεν ήταν μια ηρωική μονομαχία στα μαρμαρένια αλώνια αφού για μια τέτοια αναμέτρηση χρειάζονται δύο, κι εδώ υπήρχε μόνο ένας. Ο αντίπαλος, η πανίσχυρη στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ, ήταν εκτός κάδρου.

Πολλοί εκτιμούν ότι η εξόντωση του Σινουάρ, όπως αποτυπώθηκε στο βίντεο που έκανε τον γύρο του κόσμου, δεν θα φέρει πιο κοντά την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, την απελευθέρωση των ομήρων, την επούλωση των βαθιών πληγών στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, τον Λίβανο. Το πιθανότερο είναι να ρίξει λάδι στη φωτιά του μίσους και του θρησκευτικού φανατισμού, της δίψας για εκδίκηση. Να γεννήσει και άλλες Χεζμπολά ή Χαμάς, και άλλους Σινουάρ και πολλούς νέους πρόθυμους να γίνουν «μάρτυρες».

Ο πόλεμος της ισραηλινής προπαγάνδας συνεχίστηκε με τη ρίψη στη Γάζα προκηρύξεων όπου απεικονίζεται το αιμόφυρτο πτώμα του Σινουάρ με φόντο τα ερείπια του διαμερίσματος στη Ράφα, έτσι ώστε κανείς να μην τον θυμάται όρθιο. Στο κείμενο οι μαχητές της Χαμάς καλούνται να παραδώσουν τα όπλα τους μήπως και επιζήσουν. «Η Χαμάς δεν θα κυβερνά πλέον στη Γάζα», αναγράφεται στο χαρτί. Πράγματι, ακόμα και αν η Χαμάς πάψει να κυβερνά (αν και τώρα μόνο ο θάνατος κυβερνά στη Γάζα), το σίγουρο είναι ότι θα κυβερνούν το μίσος και η απόγνωση. Κι ένας συμβολικά ταπεινωμένος νεκρός εχθρός μπορεί να αποδειχτεί πολύ πιο επικίνδυνος από έναν ζωντανό.

Οι γεμάτες ικανοποίηση δηλώσεις του Νετανιάχου μετά την εξόντωση του Σινουάρ έρχονται σε αντίθεση με ό,τι είπε ο Οδυσσέας μετά την εξόντωση των μνηστήρων στο παλάτι του στην Ιθάκη. Αντιγράφω από τη μετάφραση του Δ.Ν. Μαρωνίτη:

«Μόλις η παραμάνα [η Ευρύκλεια] αντίκρισε νεκρά τα σώματα να κολυμπούν/
στο αίμα, πήγε να βγάλει ολολυγή, βλέποντας το μεγάλο αυτό κατόρθωμα./ Ο Οδυσσέας όμως τη σταμάτησε, της έκοψε τη φόρα πριν ξεσπάσει,/ κι όπως της μίλησε, τα λόγια του πετούσαν σαν πουλιά:/ “Κράτησε τη χαρά σου μέσα σου, φυλάξου κι άσε τις κραυγές·/
δεν είναι κιόλας όσιο, μπροστά σε σκοτωμένους να καυχιέσαι”»

Η σφαγή των μνηστήρων ήταν «θείο θέλημα» εξηγεί στη συνέχεια ο Οδυσσέας. Όμως ποιανού θεού θέλημα είναι η συνεχιζόμενη σφαγή στη Γάζα και στον Λίβανο; Λουσμένος στο αίμα των μνηστήρων ήταν ο Οδυσσέας όταν συγκράτησε την Ευρύκλεια. Λουσμένος στο αίμα είναι και ο Νετανιάχου και ας είναι ατσαλάκωτα τα ρούχα του, όχι όμως στο αίμα των μαχητών της Χαμάς αλλά των αδικοχαμένων. Των παιδιών, των γυναικών, των γερόντων, των γιατρών, των δασκάλων. Μπροστά σε κουφάρια καυχιέται.

Ασφαλείς και καθισμένοι στην πολυθρόνα μας είδαμε στις οθόνες μας αυτόν τον θάνατο στην πολυθρόνα, όπως εδώ και δεκατρείς μήνες βλέπουμε τον μεθοδικό θάνατο ενός λαού, όχι όμως και το θάνατο της παλαιστινιακής αντίστασης. Έστω, προσωρινά ασφαλείς αφού κανείς δεν ξέρει τι ξημερώνει το αύριο στη Μέση Ανατολή και στον τόπο μας. Όμως το αίμα των παιδιών της Γάζας έχει βάψει και της δικής μας κυβέρνησης – και πολλών άλλων κυβερνήσεων – τα χέρια, κι είναι τυφλός όποιος δεν το βλέπει ή δεν θέλει να το δει.