Ερμηνεύτρια, στιχουργός, συγγραφέας
H μοναδική Sadahzinia –κατά κόσμο Γιολάντα Τσιαμπόκαλου– με οχτώ προσωπικά άλμπουμ πέρα από τη διαδρομή της με τους Active Member μας μιλάει λίγο πριν την εμφάνιση της στη σκηνή των Αναιρέσεων την Παρασκευή. Για τις διώξεις και τους περιορισμούς σε ανεξάρτητα εγχειρήματα όπως οι «Αναιρέσεις», λέει ότι «θέλουν να καθόμαστε ήσυχοι στ’ αυγά μας» τονίζοντας ωστόσο ότι «υπάρχουν πάντα τρόποι να βρεθεί πέρασμα. Όπως το νερό που κυλάει»
Συνέντευξη στη Φωτεινή Θανάσουλα
Πες μας δυο τρεις σκέψεις για την 30χρονη πορεία σου στη hip hop σκηνή ως η πρώτη γυναίκα ράπερ στην Ελλάδα.
Η προσωπική μου πορεία στο hip hop ήταν ένα παράξενο ταξίδι αυτογνωσίας που πέρασε μέσα από πολλές ζυμώσεις, πολλή πρακτική δουλειά, πολύ χαμαλίκι, πολλή αγάπη που μοίρασα και εισέπραξα όλα μου τα χρόνια, κάμποση δυσπιστία και πίκρα. Έχω δώσει πολλά και έχω λαχτάρα κι όρεξη να δώσω περισσότερα και προφανώς, επειδή το ταξίδι συνεχίζεται, δεν θέλω ακόμα να κάνω απολογισμό. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη και τώρα πια καλλιτεχνική ασφάλεια. Το 1994 ήταν όλα άγουρα στη φωνή μου, στη γραφή μου, στον τρόπο μου, κι έπρεπε να βρω πατήματα γιατί έτσι γίνεται όταν ξεκινάς. Στην αρχή είναι σαν παιχνίδι, είναι παρέα, είναι τα live, η περιέργεια και σιγά σιγά θες να παρουσιάσεις κάτι πιο ολοκληρωμένο, ένα άλμπουμ, μια ενότητα τραγουδιών. Το 1998 κυκλοφόρησε το Άλλο ένα ψέμα και από τότε συνολικά 8 προσωπικά άλμπουμ, μεγάλη δισκογραφία ως μέλος των Active Member για πάρα πολλά χρόνια και συμμετοχή σε διάφορα άλλα hip hop projects. Πέρασμα και περνάω από όλα τα πόστα. Και κάθε φορά καταθέτω τον εαυτό μου.
Είδαμε ότι γράφεις και παραμύθια. Ποιες είναι οι ιδέες που έγιναν αφορμή;
Οι ιδέες υπάρχουν παντού, όπου υπάρχουν λέξεις, εικόνες, οσμές, ακούσματα, όπου υπάρχουν μνήμες ιπτάμενες, όπου υπάρχουν ντοπιολαλιές όμορφες. Καταγράφονται όλα όσα πέφτουν μέσω των αισθήσεων στην αντίληψή μου, στολίζονται ή απογυμνώνονται και γίνονται ιστορίες.
Ακούγοντας το «Του νεκρού αδερφού (μου)» που αφιέρωσες στους νεκρούς στα Τέμπη αλλά και σε όσους θανάτους συγκαλύπτονται όπως γράφεις, μιλώντας και για τον αδερφό σου, τι νιώθεις με όλα αυτά που ακούμε τελευταία γι’ αυτή την υπόθεση και τον εμπαιγμό σε βάρος των συγγενών των θυμάτων;
Η εξουσία αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για τα εγκλήματα. Δεν θα πάψουμε να τους ξεμπροστιάζουμε, να τους φέρνουμε προ των ευθυνών τους
Η εξουσία μοιάζει να πάσχει από σύνδρομο ναρκισσιστικής διαταραχής και αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για ολοφάνερα εγκλήματα, να ζητήσει συγχώρεση για τα εγκλήματα γιατί αυτό σημαίνει παραδοχή και έτσι αυτά γίνονται και ξαναγίνονται αφήνοντας πίσω τεράστιες ρωγμές σε οικογένειες, και στην κοινωνία όλη. Η υπόθεση της δολοφονίας του αδερφού μου είναι μια υπόθεση αισχρής συγκάλυψης και μια μικρογραφία του τι συνέβη στα Τέμπη, μια επανάληψη κι ένα μοτίβο για το πώς αντιμετωπίζει η εξουσία τους πολίτες και τα παιδιά. Απαξίωση και βεβήλωση της ανθρώπινης ζωής και εμπαιγμός των συγγενών σε κοινή μάλιστα θέα, με κάμερες του δημόσιου χώρου να μαγνητοσκοπούν και αυτόπτες μάρτυρες να «φιμώνονται». Έχουν τόσο μεγάλη σιγουριά ότι θα καλυφθούν οι φταίχτες από την εξουσία. Όμως, εμείς, που μείναμε πίσω κι αγαπάμε με όλη μας την καρδιά τη μνήμη των δικών μας και την περασιά τους από αυτό τον κόσμο, δεν θα πάψουμε να τους ξεμπροστιάζουμε. Και να τους φέρνουμε προ των ευθυνών τους. Και εμείς με την υπόθεση του Αντρέα-Οδυσσέα αλλά και όλες οι οικογένειες που υποφέρουν από τη συγκάλυψη και το χαμό των δικών τους χρειαζόμαστε στήριξη στις δικαστικές μάχες. Έμπρακτα και ουσιαστικά.
Οι Αναιρέσεις φέτος δοκιμάστηκαν αρκετά με την απαγόρευση να δοθούν χώροι για το φεστιβάλ με ξεκάθαρη εντολή «από τα πάνω». Πώς σχολιάζεις όλη αυτή την πίεση και την απαγόρευση τέτοιων ανεξάρτητων εγχειρημάτων και δράσεων;
Φόβος είναι, ξεκάθαρα. Απαγορεύεται να μιλάμε, να είμαστε ανυπάκουοι, να αντιμιλάμε, πρέπει να καθόμαστε ήσυχοι στ’ αυγά μας και να μη βρισκόμαστε, να μην αγαπιόμαστε και να μην ονειρευόμαστε παρέα. Η τέχνη και ο λόγος, οτιδήποτε συγκινεί δηλαδή και χτυπάει απευθείας στο συναίσθημα είναι καθολικά επικίνδυνο. Υπάρχουν όμως πάντα τρόποι να βρεθεί πέρασμα. Όπως το νερό που κυλάει.
Ποιο θα ήταν το μήνυμα που θα έδινες στους αναγνώστες για την επόμενη μέρα;
Είχα κάποτε ένα τραγούδι που έλεγε: «Άνοιξε κι άσε να φέρνει αέρα…».