ΟΠΕΚΕΠΕ: Κυβερνήσεις και ΕΕ θερμοκήπιο σκανδάλων

Μαρία Δημάκου

Πως τα κυβερνητικά λαμόγια βόσκησαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ και ποιες είναι οι μεγάλες ευθύνες της ΚΑΠ και της ΕΕ

Η έφοδος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) μαζί με την ΕΛΑΣ στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Αθήνα και Κρήτη είναι το θέμα των ημερών. Δικαίωσε δημόσια τους καταγγέλλοντες από το 2020 φανερώνοντας με πάταγο το γεγονός μιας πολυετούς μπίζνας: «ΟΠΕΚΕΠΕ – Απάτη – Βοσκοτόπια». Στα agro-site αλλά και στα πάνελ των ΜΜΕ κυριαρχεί το τρίπτυχο «ΟΠΕΚΕΠΕ – Απάτη -Βοσκοτόπια». Διαβάζουμε και ακούμε για τα πραγματικά γεγονότα. Ταυτόχρονα όμως διαβάζουμε και ακούμε σχόλια που τεχνητά θέλουν να πάνε τη συζήτηση στον «σταθμάρχη» (για άλλη μια φορά). Οι αγρότες συζητούν με δίκαιο θυμό και αγανάκτηση καθώς όλα αυτά συνδυάζονται σχεδόν αυτόματα με τη συνεχόμενη μείωση επιδοτήσεων (ιδιαίτερα με την νέα ΚΑΠ 2023-2027).

Προκαλούνται ερωτήματα: Ποιοι τα φάγαν; Φταίει ο ΟΠΕΚΕΠΕ; Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων; Η κυβέρνηση ή όλοι μαζί; Ακούμε εύκολες δηλώσεις τύπου «ευτυχώς που ήλθε η EPPO», «αυτά μόνο στην Ελλάδα γίνονται», «εάν αυτοί δεν τα τρώγαν δεν θα είχαν μειωθεί οι επιδοτήσεις μας».

Για να αντιληφθούμε την Απάτη θα πρέπει να κατανοήσουμε τις νομικές δυνατότητες που είχαν καταστρωθεί από πριν. Η κομπίνα στηρίχθηκε πριν από όλα στην ΚΑΠ:

Πρώτο, κατά την περίοδο της ΚΑΠ 2014-2020 ο «καθένας» είχε το «νόμιμο» δικαίωμα να κάνει αίτηση μέσω ΟΣΔΕ_ΟΠΕΚΕΠΕ και να γίνει δικαιούχος Βοσκοτοπικών δικαιωμάτων, δηλαδή επιδοτήσεων για 5-7 έτη χωρίς την προϋπόθεση να διαθέτει ζώα, μόνο με ενοικιαστήριο (χειρόγραφο) ή Ε9 με ιδιοκτησία βοσκοτόπου. Ο ίδιος την επόμενη χρονιά μπορούσε: α) να «πουλήσει νόμιμα» αυτά τα δικαιώματα και να ξαναζητήσει νέα δικαιώματα(!) β) να ενοικιάσει σε τρίτο άτομο το βοσκότοπο που δήλωσε πέρσι και να «ζητήσει» από τον ΟΠΕΚΕΠΕ να του διανείμουν νέο βοσκότοπο με την πάγια οδό της «Τεχνικής Λύσης». Εν τέλει «με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια» (Σημ. Η «Τεχνική Λύση» θεσμοθετήθηκε το 2015 με την έγκριση και καθοδήγηση της ΕΕ ως μια μεθοδολογία που υποκαθιστούσε το ελλιπές κτηματολόγιο και την απουσία κυρωμένων δασικών χαρτών, κατανέμοντας βοσκοτόπια εικονικά, χωρίς σύνδεση με την πραγματική γεωγραφία της εκμετάλλευσης δηλαδή με τυχαία «κρατική» δήλωση βοσκοτόπων οπουδήποτε στην Ελλάδα μέσω αλγορίθμου!).

*Εξαιρετικά σημαντικό : η ΚΑΠ 2014-2020 γράφτηκε και υποβλήθηκε προς έγκριση στην ΕΕ από την κυβέρνηση Σαμαρά (συγκυβέρνηση ΝΔ, ΔΗΜΑΡ, ΠΑΣΟΚ) και εφαρμόστηκε τόσο από κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (2015-2019) όσο και από κυβέρνηση ΝΔ από το 2019 έως και το 2022 (πήρε παράταση λόγω πανδημίας).

Δεύτερο, κατά την περίοδο της ΚΑΠ 2023-2027 όσοι δεν πούλησαν τα βοσκοτοπικά τους δικαιώματα μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνουν «νόμιμα» αυτές τις βοσκοτοπικές επιδοτήσεις εφόσον αποδείξουν πλέον, ότι διαθέτουν και ζώα. Και κάπου εδώ παίρνουν προβάδισμα οι ψευδείς δηλώσεις ζωικού κεφαλαίου. Φυσικά η «Τεχνική Λύση» καλά κρατεί έως σήμερα.

*Εξαιρετικά σημαντικό: η ΚΑΠ 2023-2027 γράφτηκε, υποβλήθηκε προς έγκριση στην ΕΕ και εφαρμόζεται από την κυβέρνηση της ΝΔ.

Να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση θεωρούνταν παραδεκτό και νόμιμο η έδρα του καθένα να έχει οποιαδήποτε απόσταση από το Βοσκότοπο πχ ΑΦΜ από Κρήτη με βοσκότοπο στο Βέρμιο ή στη Νάξο, και δεν εννοούμε τον πραγματικά μετακινούμενο κτηνοτρόφο.

Τόσο στην περίπτωση Α) όσο και στην Β) οι παμπολλες καταγγελίες αναδεικνύουν τα εργαλεία-θεμέλια της απάτης αλλά και της απόδειξης της:

• Ψεύτικα ενοικιαστήρια ή τίτλοι ιδιοκτησίας; Ναι! Η EPPO υπογραμμίζει στις 20/5/25 ότι «Μεταξύ του 2019 και του 2022, σημαντικός αριθμός ατόμων έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης βάσει ψευδών δηλώσεων (σχετικά με την ιδιοκτησία ή τη μίσθωση βοσκοτόπων)».
• Υπάρχει εμπλοκή του ΟΠΕΚΕΠΕ; Η EPPO λέει ναι: «Η εν λόγω παράνομη πρακτική μπορεί να έχει οργανωθεί συστηματικά με τη συμμετοχή μελών του Δ.Σ. και υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ».
• Οργανώθηκε σύστημα πληροφόρησης για τα «αδήλωτα», «ξεχασμένα» τεμάχια; Ναι, διότι χωρίς αυτό δεν στήνεται η «δουλειά».
• Υπάρχει εμπλοκή της κυβέρνησης ΝΔ και της «αυλής» της; Ναι! Υπήρξε απροκάλυπτη εμπλοκή πολιτικών κυβερνητικών στελεχών τόσο για να ακυρωθούν έλεγχοι όσο και για να αποδεσμευτούν επιδοτήσεις για τα επίμαχα ΑΦΜ (πλέον τα ακούμε από βίντεο). Στο διαδίκτυο, επιπλέον, πληθαίνουν τα ενδιαφέροντα «πόθεν έσχες» υπουργών και παρατρεχάμενων. Αυτά τα «πόθεν έσχες μιλούν» για ξαφνική(….) ιδιοκτησία βοσκοτόπων πολλών επώνυμων γαλάζιων στελεχών και τη χρήση τους για πολυετείς εισπράξεις βοσκοτοπικών επιδοτήσεων. Οι εισπράξεις ξεκίνησαν κατά τα έτη που αυτά τα στελέχη «ήταν εκτός νυμφώνα» δηλαδή 2016-2019 για να μεγαλουργήσουν έως και σήμερα. Επτά έτη δημιουργούν παχυλούς λογαριασμούς αργομισθίας: α)2016-2022 = 7 έτη β)ενδεικτικό παράδειγμα minimum: 30 ευρώ X 500στρέμματα = 15.000 ευρώ Χ 7έτη = 105.000 ευρώ!
• Η κυβέρνηση ευθύνεται 100% αφού η EPPO ξεκαθαρίζει ότι ερευνάται το χρονικό διάστημα «μεταξύ του 2019 και του 2022» αλλά και επειδή αυτή διόριζε και διορίζει πάντα την διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εποπτεύει δια νόμου τον οργανισμό.

Έτυχε ή πέτυχε αυτή κατάσταση απάτης; Η ιστορία τα λέει όλα:

• Την πόρτα της απάτης την άνοιξε η ίδια η ΕΕ από το 2009. Γιατί: α) επέβαλε την επιδότηση της κτηνοτροφίας με κριτήριο την εκτατική βόσκηση παραγκωνίζοντας το πραγματικό γεγονός της ελληνικής ημι-σταβλισμένης οικογενειακής κτηνοτροφίας. Δηλαδή επιβλήθηκε η επιδότηση με βάση την έκταση βοσκοτόπου και όχι με βάση το ζωικό κεφάλαιο. β) επέβαλλε στην χώρα μας έναν ενιαίο (ευρωπαϊκό), αλλά ακατάλληλο για τα μεσογειακά δεδομένα, ορισμό «βοσκοτόπου». Ήθελε να αποτυπώσουμε «λιβάδια» ενώ στο ελληνικό τοπίο έχουμε θαμνώδεις και ξυλώδεις εκτάσεις. Αυτή η εντολή για ψηφιακή αποτύπωση «τέτοιων = βόρειο – ευρωπαϊκών» βοσκοτόπων προκάλεσε πολυετές πανδαιμόνιο και τελικά οδήγησε στην «Τεχνική Λύση» το 2015.

Η απάτη στήθηκε πάνω στο πλαίσιο που είχε ορίσει η ΚΑΠ

• Δόθηκαν από την ίδια την ΕΕ μέσω ΚΑΠ οι «νόμιμες» δυνατότητες στους επιτήδειους να αξιοποιήσουν ως «αχυράνθρωπους» πολλούς αγρότες για να στήσουν την κομπίνα τους.
• Η ΕΕ ενέκρινε πολύ πρόσφατα (18/12/2024) την «αύξηση» των βοσκοτόπων κατά 1.206.360(!) στρέμματα στη 2η τροποποίηση της Ελληνικής ΚΑΠ. Γεννάει βοσκοτόπια η Ελλάδα; Αυτοί που ελέγχουν για απάτες εγκρίνουν τα εργαλεία της απάτης! Το γεγονός της «γέννησης» νέων 1.206.360(!) στρεμμάτων βοσκοτόπων μαζί με το ότι το γενικό κονδύλι είναι σταθερό προκαλεί μικρότερο πηλίκο διαίρεσης. Άρα αυτή η έγκριση της «γέννας» οδηγεί σε περαιτέρω μείωση στη τιμή της «Βασικής ενίσχυσης» των κτηνοτρόφων.

Οπότε, η κοινή λογική οφείλει να αναδείξει τα πραγματικά ερωτήματα:

1. Είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο; ΟΧΙ! Μόλις στο πρώτο 15μερο του Μαΐου 2025, στο site της EPPO διαβάζουμε κομπίνες ευρωπαϊκών λαμογιών: α) Πορτογαλία 2,9 δισ. (!) απάτη ΦΠΑ. β) Ιταλία (Σαλέρνο) 12,5 εκ ευρώ από μία Ομάδα Παραγωγών. γ) Ρουμανία 1,32 εκ ευρώ (300 ΑΦΜ σε Μελισσοκομία). δ) Δεκαέξι έρευνες στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Πορτογαλία και την Ολλανδία για τελωνειακή απάτη με ηλεκτρικά ποδήλατα από την Κίνα.
2. Τελικά η ΕΕ μέσω της ΚΑΠ βοηθάει στη βιωσιμότητα του Έλληνα αγρότη; ΟΧΙ! Αντίθετα «αλείβοντας» με λίγα πολλούς δίνει τα πολλά στους λίγους συνεχώς. Κρατάει ομήρους τους αγρότες σε αυτές τις λίγες επιδοτήσεις απαγορεύοντας κάθε δημόσια παρέμβαση προστασίας.
3. Η κυβέρνηση θέλει να ρίξει «άπλετο φώς» όπως φωνάζει ο Κ. Τσιάρας υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων (ΥπΑΑΤ); ΟΧΙ! Διότι εάν ήθελε θα ενέκρινε την απόσπαση της Π. Τυχεροπούλου στην EPPO και δεν θα την κρατούσε να «φτύνει χαρτόσημα» στο πρωτόκολλο. Εάν ήθελε, δεν θα άλλαζε τις διοικήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ σαν τα πουκάμισα ειδικά αυτές που διαβίβαζαν υποθέσεις στον εισαγγελέα. Εάν ήθελε, θα είχε ζητήσει την επιστροφή των χρημάτων από τους απατεώνες. Ποιος από αυτούς έχει επιστρέψει χρήματα ως τώρα; Κανείς. Αντίθετα η ΕΕ μας ρίχνει πρόστιμα εκατομμυρίων τα οποία επιβαρύνουν το κρατικό προϋπολογισμό και φορτώνονται στις πλάτες του λαού μέσω της φορολογίας.
4. Οι «παθογένειες ετών» που μας προβάλλουν είναι συγχωροχάρτι του σκανδάλου; ΟΧΙ! Αντίθετα αποδεικνύουν ότι από τα χρόνια των μνημονίων ένα πράγμα σκέφτονταν: τη μάσα! Φανερώνουν ότι οι κυβερνήσεις ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ κλπ έχουν στο DNA τους την συντήρηση των παθογενειών και της αδιαφάνειας.
5. Η κυβέρνηση θέλοντας να κερδίσει χρόνο, εντυπώσεις αλλά και αποφυγή δημόσιου ελέγχου ανακοινώνει πρώτο, ότι «τέρμα η Τεχνική Λύση από το 2025» αλλά το όποιο επόμενο σύστημα θα είναι έτοιμο σε 18 μήνες! Δεύτερο, ότι η πλατφόρμα δηλώσεων ΟΣΔΕ του ΟΠΕΚΕΠΕ θα λειτουργήσει μέσω ΑΑΔΕ (το 2026!). Η κυβέρνηση ανακοινώνει το πέρασμα του συστήματος επιδοτήσεων στην ΑΑΔΕ χωρίς καμία προετοιμασία και χωρίς καμία δέσμευση διαφάνειας και δημοσίου ελέγχου αποσιωπώντας ότι από το 2022 είναι στο gov.gr. Στις 30/05/2025 άνοιξε η πλατφόρμα των δηλώσεων ΟΣΔΕ, στο gov.gr με το βασικό link να δίνεται από το site του opekepe.gr. Δηλαδή όπως πέρυσι. Κάνει λοιπόν «εύκολες» και ηχηρές δηλώσεις για αντιπερισπασμό αλλά και για να κρύψει το φόβο της καθώς η πραγματική δέσμευση για τις πληρωμές των αγροτο-κτηνοτρόφων δεν «της βγαίνει».

Την ώρα που τα λαμόγια αρπάζουν τις επιδοτήσεις, η ενίσχυση στους πραγματικούς παραγωγούς είναι πλήρως ανεπαρκής

Αυτή η υποκρισία στην οποία υποβάλλονται οι αγρότες πρέπει να λάβει τέλος! Το αγροτικό αλλά και το γεωτεχνικό κίνημα οφείλει να ορθώσει ανάστημα και φωνή απέναντι σε κυβέρνηση και ΕΕ ζητώντας:

• Επιστροφή χρημάτων από τους απατεώνες. Άμεσος επαναϋπολογισμός και αναδρομική καταβολή επιδοτήσεων για τα έτη 2019-2022 ειδικά στους κτηνοτρόφους.
• Αναδιάρθρωση των αλγορίθμων της «σύγκλισης» έτσι ώστε να μην αδικούνται οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι κάτοχοι «μικρών δικαιωμάτων». Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει άμεσα και αναδρομικά να εξοφλήσουν όλους τους αγρότες που πληρώθηκαν κάτω των ορίων για τα έτη 2023 και 2024.
• Όλοι οι αγρότες να λάβουν άμεσα και στο ακέραιο οτιδήποτε τους αναλογεί από την ΚΑΠ.
• Η διανομή των επιδοτήσεων να γίνεται από «Δημόσιο ΟΠΕΚΕΠΕ» για να υποχρεώνεται σε διαφάνεια και Δημόσιο Έλεγχο.
• Δημόσια παρέμβαση από τα Αγροτικά και τα Γεωτεχνικά Συνδικαλιστικά όργανα τα οποία είτε θα εκπροσωπούνται στη διοίκηση είτε θα έχουν πρόσβαση στα ετήσια δεδομένα.
• Βασικές δομικές αλλαγές στον ΟΠΕΚΕΠΕ: α) να αποκτήσει αυτόνομο μηχανογραφικό σύστημα για να σταματήσει ο εκβιασμός των παρόχων. β) Άμεσες προσλήψεις επιστημονικού δυναμικού προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις χωρίς υστέρηση.
• Η συγκρότηση της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ να βασίζεται στα σύγχρονα κριτήρια της αξιοκρατίας, της συνάφειας με το αντικείμενο και της αποφυγής πραγματικών ή εικαζόμενων συγκρούσεων συμφερόντων.

Τα άμεσα αυτά αιτήματα επιβίωσης των αγροτοκτηνοτρόφων -μαζί με αυτά των κινητοποιήσεων- πρέπει να συνδεθούν με ένα πρόγραμμα πάλης σε κοινό αγωνιστικό μέτωπο με τους εργαζόμενους και τη νεολαία που θα έχει ως στόχο τη σύγκρουση και έξοδο από την ΕΕ, την εθνικοποίηση-κρατικοποίηση των τραπεζών, τη διαγραφή του χιλιοπληρωμένου χρέους, τη δημιουργία μεγάλων διακλαδικών πρωτοβάθμιων-παραγωγικών συνεταιρισμών και ένα ενιαίο δημόσιο φορέα τροφίμων για να μπορέσουμε να αναπνεύσουμε.