Ματίνα Παπαχριστούδη
Ένα οδοιπορικό στο Βιετνάμ του 2025
Μεγαλώσαμε πολιτικά με τη νίκη του ηρωικού λαού του Βιετνάμ ενάντια στη φρικώδη πολεμική υπερδύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και τις μοναδικές εικόνες ομορφιάς ενός τόπου γνωστού ως «Ινδοκίνα». Με αυτά τα ελάχιστα στη βαλίτσα των προσδοκιών μας και πολλά σχέδια να γνωρίσουμε και να βιώσουμε από κοντά τη σημερινή πραγματικότητα, φθάσαμε στο Χο Τσι Μινχ, την πρώην Σαϊγκόν. Για την είσοδο στη χώρα απαιτείται βίζα – κάτι σχετικά εύκολο καθώς, με την τεράστια αύξηση του τουρισμού, χορηγείται εξ αποστάσεως και ηλεκτρονικά.
Οι πρώτες εικόνες της πόλης σοκάρουν. Ζέστη, αρχές Μαρτίου με 34 βαθμούς Κελσίου, αφόρητη υγρασία και εκκωφαντικός θόρυβος στους δρόμους. Χιλιάδες -κυριολεκτικά- μηχανάκια παντού, που κορνάρουν στα, επίσης πάρα πολλά, αυτοκίνητα. Οι πεζοί γίνονται ορατοί όταν κουνώντας τα χέρια τους περνάνε απέναντι, κανείς δεν σταματάει, απλά φρενάρει για λίγο. Αυτό ήταν το πρώτο που μάθαμε. Εδώ, όπως και στη Χουέ ή το Ανόι, δεν ισχύει κάποιος κώδικας οδικής κυκλοφορίας: αυτοκίνητα, μηχανάκια, ποδήλατα, πεζοί, κυκλοφορούν με τα ίδια δικαιώματα και… όποιος προλάβει.
Δεν υπάρχει, ωστόσο, καλό σύστημα μέσων μαζικής μεταφοράς και η σιδηροδρομική γραμμή δεν είναι ανεπτυγμένη. Το μετρό στη Σαϊγκόν λειτούργησε μόλις πέρυσι, ενώ στο Ανόι οι τρεις γραμμές του δεν φθάνουν στο κέντρο.
Η δεύτερη από τις πρώτες εικόνες είναι ότι όλα τα πεζοδρόμια είναι κατειλημμένα. Όπου δεν χρησιμεύουν ως «πάρκινγκ» για μηχανάκια, στήνονται χαμηλά χρωματιστά πλαστικά καρεκλάκια που λειτουργούν -κυρίως- ως καφενεία-ουζερί του δρόμου. Στο Βιετνάμ, άλλωστε, μοιάζουν να τρώνε διαρκώς, σε υπαίθρια εστιατόρια, μαγαζιά κυριολεκτικά «τρύπες» που βρίσκονται σε κάθε γωνιά των δρόμων. Το φαγητό ψήνεται επί τόπου, ακόμη και σε μηχανάκια που έχουν φου-φου στη σχάρα τους. Πίνουν απίστευτα γευστικούς χυμούς – αλλά δεν έχουν καθόλου γλυκά στο Βιετνάμ. Ζαχαροκάλαμο που στύβεται επιτόπου σε ειδικούς αποχυμωτές, καρύδες, αβοκάντο, παπάγια, πόμελον, καρπούζι. Το βράδυ, τα βρόμικα πιάτα πλένονται στους δρόμους σε σκάφες και τα χαμηλά καρεκλάκια μαζεύονται. Οι Βιετναμέζοι κυριολεκτικά ζουν στους δρόμους, καθώς τα παλιά σπίτια στις πόλεις είναι πολύ μικρά, (έξω από αυτές χτίζονται συνεχώς τεράστιοι ουρανοξύστες) στενά, ανήλια. Είναι όμως χαρούμενοι, γελάνε, φωνάζουν. Είναι ευγενικοί και πρόθυμοι να βοηθήσουν.
Όταν οι ιστορικές σελίδες της αποικιοκρατίας και της αντίστασης γίνονται τουριστική ατραξιόν
Το Βιετνάμ αναπτύχθηκε υπερβολικά τουριστικά μετά το 2005, με κύρια κατεύθυνση του κράτους. Με την προτροπή και στήριξη του ΚΚ να λειτουργήσουν οι πολίτες μικρά ή μεγαλύτερα μαγαζιά και επιχειρήσεις, αλλά και την πρόσκληση προς διεθνείς εταιρίες να επενδύσουν στη χώρα. Με μια ανάπαυλα την περίοδο της Covid-19, που άφησε πίσω της δεκάδες «κουφάρια» από τεράστιους ουρανοξύστες Αμερικανών και δυτικών επενδυτών, στη δημοφιλή ζώνη ακτογραμμής στη θάλασσα της Νότιας Κίνας, από το Νότο έως το Βορρά, τα σημάδια της οικονομικής ανάπτυξης με ιδιωτικά, αμερικάνικα ή κινέζικα κεφάλαια είναι ορατά. Η λειτουργία του χρηματιστηρίου στη Σαϊγκόν, τα μεγαλοπρεπή εμπορικά από γνωστές μάρκες, οι γιγάντιες διαφημίσεις στους δρόμους, η τεράστια «διασκεδασούπολη» στα πρότυπα της Ντίσνεϊλαντ έξω από τη Χόι Αν – 1.580 μέτρα πάνω από την κρεμαστή γέφυρα- σήμα κατατεθέν του Βιετνάμ που την κρατούν γιγάντια χέρια – ακόμη και τα αυτόματα μηχανήματα Coca Cola στα ιστορικά μουσεία του αγώνα, είναι η σφραγίδα αυτής της επιλογής. Έστω και αν σε όλους τους δρόμους και σε όλη τη χώρα η κόκκινη σημαία με το κίτρινο αστέρι είναι κρεμασμένη σε κτίρια, καταστήματα, σπίτια. Σημαίες με το σφυροδρέπανο υπάρχουν δε σε κρατικά κτίρια, οι περισσότερες στο Βορρά και το Ανόι.
Το ταξιδιωτικό οδοιπορικό μας στην κύρια ταξιδιωτική «γραμμή» του Βιετνάμ – Σαϊγκόν, με αεροπλάνο στη Χόι Αν, με ταξί στη Χουέ (πρωτεύουσα της Ινδοκίνας για αρκετά χρόνια), στο Ανόι με αεροπλάνο – μας γέμισε πρωτόγνωρες εικόνες και μοναδικό πλούτο συναισθημάτων.
Σημειώνεται ότι στη χώρα υπάρχουν συνολικά 54 εθνότητες και όλες τους διατηρούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κουλτούρας τους, που αναδεικνύονται σε συλλόγους, φεστιβάλ, εκδρομές, μουσεία και εμπορικά καταστήματα. Κάθε πόλη, επίσης, έχει τα δικά της αξιοθέατα. Στο Χο Τσι Μινχ περιηγηθήκαμε στην πλούσια ιστορία της χώρας. Στο Παλάτι της Ανεξαρτησίας, το Μουσείο Χον Τσι Μινχ, στο Πολεμικό και Ιστορικό Μουσείο, στις σήραγγες Cu Chi, στο Δέλτα του ποταμού Μεκόνγκ, σε οικοτεχνίες μεταξιού, ρυζιού, προϊόντων καρύδας, σε τεράστιες εκτάσεις χωραφιών ρυζιού με τους τάφους των προγόνων να δεσπόζουν, σε θρησκευτικές παγόδες με όλες τις μορφές του Βούδα – χαμογελαστός-χοντρός, αυστηρός, κατσούφης, με δέκα ή εκατό χέρια.
Ειδικά οι σήραγγες Cu Chi, που διαμορφώθηκαν με τρύπες-εισόδους στον σωματότυπο ενός Δυτικού, είναι η απάντηση στο γιατί δεν θα μπορούσαν ποτέ οι Αμερικανοί να κερδίσουν τον πόλεμο στο πεδίο. Μια ολόκληρη χώρα σκάφτηκε υπόγεια, στρατιωτικό υλικό μεταφερόταν με κάθε δυνατό μέσο από τις ζούγκλες, χιλιάδες λαού μετείχαν σε αυτό. Η εφευρετικόητα, ευφυία και αποφασιστικότητα του λαού του Βιετνάμ αποτυπώνεται στα υπόγεια τούνελ, στο σύστημα εξαερισμού, στις οδυνηρές παγίδες, στα πλαστικά σανδάλια που φόραγαν ανάποδα για να τους μπερδέψουν.
Οι πόλεις Χόι Αν και Χουέ, κάπου στο κέντρο του Βιετνάμ και το Χάλονγκ Μπέι στο Βορρά, συγκεντρώνουν τον μαζικότερο τουρισμό. Για τουλάχιστον 15 αιώνες, η χώρα κατακτήθηκε και κυβερνήθηκε από κινέζικες ή ινδικές αυτοκρατορίες. Η περίοδος της γαλλικής αποικιοκρατίας και ο «αμερικάνικος πόλεμος» έχουν αφήσει παντού αποτυπώματα και όλα αυτά αξιοποιούνται τουριστικά. Η Μάι Σον, με τα απομεινάρια αρχαίου πολιτισμού και τον θεό Σίβα να δεσπόζει, η Αυτοκρατορική Πόλη στη Χουέ με τις αμέτρητες δυναστείες Κινέζων αυτοκρατόρων, οι μεγαλοπρεπείς βουδιστικοί ναοί, το Μαυσο(πω)λείο του Χο Τσι Μινχ μαζί με το Μουσείο του, το κοινοβούλιο, οι γαλλικές φυλακές Χόα Λο, ο Ναός της Λογοτεχνίας, το Εθνολογικό και το Ιστορικό Μουσείο στο Ανόι, βρίσκονται σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς.
Ο λαός του Βιετνάμ είναι ξεχωριστός, η χώρα υπέροχη. Και το έτος, 2025.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 3-4 Μαΐου 2025