ΚΕΠΥ για Θεσσαλία: Στους 335 οι νεκροί του «Ντάνιελ»

Θεοπίστη Καπέτα

▸ Μέχρι 20 φορές περισσότεροι θάνατοι από την επίσημη καταγραφή

Σοκαριστικά στοιχεία σχετικά με τη θνησιμότητα στις περιοχές της Μαγνησίας, της Φθιώτιδας, της Καρδίτσας και των Τρικάλων, μετά την κακοκαιρία «Ντάνιελ» που έπληξε το Σεπτέμβριο του 2023 τις περιφέρειες Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, φέρνει στο φως ενάμιση χρόνο μετά η νέα έρευνα του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία (ΚΕΠΥ).

Συγκεκριμένα, από την έρευνα του ΚΕΠΥ με τίτλο «Πλημμύρες και δημόσια υγεία – Οι επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel στην υγεία του πληθυσμού σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα», προκύπτει πως ο επίσημος απολογισμός της κυβέρνησης και των αρμόδιων φορέων για 17 νεκρούς ήταν τραγικά ελλιπής και βιαστικός. Αντιθέτως, μεσοπρόθεσμα, τουλάχιστον 335 θάνατοι συνδέονται με την επέλαση του πλημμυρικού φαινομένου και με τα επακόλουθά του, καθώς οι κάτοικοι των περιοχών αφέθηκαν κυριολεκτικά στη μοίρα τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έρευνα, κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της κακοκαιρίας, η θνησιμότητα παρουσίασε σημαντική αύξηση στις πληγείσες περιοχές και οι πλεονάζοντες θάνατοι (έτσι χαρακτηρίζονται στην έρευνα οι θάνατοι που ξεπερνούν τον αριθμό των αναμενόμενων θανάτων) στους τρεις νομούς ανήλθαν στους 54. Πιο αναλυτικά, στη Μαγνησία καταγράφηκε αύξηση 39% στους θανάτους (15 επιπλέον θάνατοι), ενώ στην Καρδίτσα και τα Τρίκαλα η αύξηση ήταν 40% (21 επιπλέον θάνατοι) και τέλος στη Φθιώτιδα η αύξηση άγγιξε το 57% (18 επιπλέον θάνατοι).

Από τα αποτελέσματα της μελέτης του ΚΕΠΥ προκύπτει πως από τους 335 πλεονάζοντες θανάτους, το 83,88% (δηλαδή 281 από τους 335 πλεονάζοντες θανάτους) επήλθε μετά την πρώτη εβδομάδα της επέλασης της κακοκαιρίας. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών μετά τον «Ντάνιελ», η θνησιμότητα που είχε αυξηθεί ήδη από την πρώτη εβδομάδα παρέμεινε αυξημένη. Έτσι μέσα στους τρεις μήνες καταγράφηκαν στην Μαγνησία 78 επιπλέον θάνατοι, ενώ σε Καρδίτσα και Τρίκαλα καταγράφηκαν 155 επιπλέον θάνατοι. Αντίστοιχα στη Φθιώτιδα καταγράφηκαν και εκεί 102 επιπλέον θάνατοι.

Επιβεβαιώνονται μ’ αυτό τον τρόπο, για ακόμη μια φορά, τα αποτελέσματα πολλών ερευνών, τα οποία υποδηλώνουν ότι πέραν των άμεσων θανάτων και συμφορών από τις πλημμύρες και οι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των πληγέντων είναι επικίνδυνες.

Αναφορικά με αυτές τις επιπτώσεις, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), η Περιφέρεια Θεσσαλίας εμφάνισε ραγδαία αύξηση επικίνδυνων λοιμώξεων που έχουν άμεση σύνδεση με την έκθεση σε μολυσμένα ύδατα και τροφές κατά τη διάρκεια των προσπαθειών αποκατάστασης μετά τις πλημμύρες. Στην έρευνα παρουσιάζονται στοιχεία για τέσσερις λοιμώξεις που παρουσίασαν έξαρση στη Θεσσαλία μετά τον Σεπτέμβριο του 2023 με πρώτη την λεπτοσπείρωση. Μετά τον «Ντάνιελ», καταγράφηκαν στη Θεσσαλία 45 περιστατικά λεπτοσπείρωσης, εκ των οποίων τα δύο μάλιστα ήταν θανατηφόρα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων, και συγκεκριμένα το 85%, οφείλεται σε επαφή με μολυσμένα ύδατα κατά τον καθαρισμό των σπιτιών, ενώ το 15% αφορά εργαζόμενους που αποκαθιστούσαν τις ζημιές προκλήθηκαν.

Αντίστοιχα, μεγάλη έξαρση παρατηρήθηκε στην περιοχή σε δύο ακόμη λοιμώξεις που σχετίζονται άμεσα με την έκθεση σε μολυσμένα τρόφιμα και νερό. Την ίδια περίοδο καταγράφηκαν στη Θεσσαλία 46 περιστατικά σαλμονέλλωσης και 64 περιστατικά νόσησης από καμπυλοβακτηρίδιο.

Με ανησυχητικές διαστάσεις και επιπτώσεις αυξήθηκε και ο αριθμός των νοσούντων από τον Ιό του Δυτικού Νείλου, καθότι εντοπίστηκε στη Θεσσαλία εξαπλάσιος αριθμός σε σχέση με όλη την υπόλοιπη χώρα. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ακόμη πως από τα 61 περιστατικά, στα 46 επηρεάστηκε το κεντρικό νευρικό σύστημα των νοσούντων.

Από τους άμεσους θανάτους μέχρι την προσβολή των ανθρώπων από επικίνδυνες λοιμώξεις, οι επιπτώσεις τέτοιων πλημμυρικών φαινομένων σχετίζονται άμεσα με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των πληγέντων. Τα φτωχότερα στρώματα όχι μόνο αδυνατούν σε μεγάλο βαθμό να μεταγκατασταθούν, αλλά έρχονται αντιμέτωπα και με την ήδη υπάρχουσα μεγάλη ανισότητα στην πρόσβαση στην υγεία, η οποία σε τέτοιες περιπτώσεις αμβλύνεται ακόμη περισσότερο έχοντας σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού. Όπως σημειώνεται και από το ΚΕΠΥ, «τόσο οι πλημμύρες όσο και γενικότερα οι ανθρωπογενείς καταστροφές από καιρικά φαινόμενα λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές των ήδη υπαρχουσών κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων στην υγεία, πλήττοντας δυσανάλογα τις χαμηλές κοινωνικοικονομικές και ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες».

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 22-23 Μαρτίου