Κωστής Ζαχαρόπουλος, Χρίστος Κρανάκης
Μία απεργία σεισμός…
Η κοινωνική έκρηξη των Τεμπών πήρε χαρακτηριστικά κινήματος. Χαρακτηριστικά, μάλιστα, ιστορικού κινήματος που απειλεί όχι μόνο την κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά ευρύτερες πτυχές της καθεστηκυίας τάξης, που είχε επικρατήσει μετά το τέλος των αντιμνημονιακών αγώνων. Η 26η Γενάρη έδωσε φωνή στον πόνο μίας ολόκληρης κοινωνίας για ένα ακόμα κρατικό έγκλημα που στοίχισε ζωές. Η 28η Φεβρουαρίου θα μείνει στην ιστορία, ως κάτι ακόμα μεγαλύτερο. Ως το σημείο εκκίνησης μιας μαζικής κι επιθετικής επανεμφάνισης του λαϊκού παράγοντα στο προσκήνιο, κόντρα σε ένα σύστημα που δολοφονεί και συγκαλύπτει.
Οι απόλυτες ερμηνείες αστικών μέσων και κυβέρνησης, που έσπευσαν να… αναλύσουν τις ιστορικές συγκεντρώσεις κατά το δοκούν, ανατρέπονται γρήγορα. Η ανάλυση περί «σιωπής των αμνών» δεν φαίνεται να αποδίδει. Μία μεγάλη και κρίσιμη μάζα όσων διαδήλωσαν στις ιστορικές συγκεντρώσεις της 28ης Φλεβάρη, δεν διαμαρτύρεται «σιωπηλά». Αντίθετα, θέλησε και ξαναβρέθηκε μαζικά στους δρόμους την Τετάρτη 5 Μαρτίου, όπως και την Παρασκευή, ημέρα που το Πριν ταξίδευε στο τυπογραφείο. Ο «δρόμος» κάτι θέλει να πει… Και το μόνο σίγουρο είναι πως αυτό το κάτι δεν είναι «να ανέβει ψηλά η Ελλάδα», που ξεστόμισε ο Κ. Μητσοτάκης. Για κάθε κοινωνικό στρώμα που μπορεί να σταματήσει να διαδηλώνει εάν υπάρξει ένα σχέδιο εκσυγχρονισμού των κρατικών υπηρεσιών και του πολιτεύματος, υπάρχει ένα αντίστοιχο που απαιτεί αισθητά πιο ριζικές τομές.
Στην Αθήνα ο κόσμος έφτανε μέχρι την Κηφισίας(!), στη Θεσσαλονίκη η μαζικότητα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, ενώ σε επαρχιακές πόλεις κατέφτασε κόσμος από όλο τον τοπικό νομό και -εκτιμάται- ότι σε κάποιες περιπτώσεις το πλήθος των συγκεντρωμένων έφτασε έως και το 20% των κατοίκων!
Σε απεργιακές συγκεντρώσεις που τελικά ξεπέρασαν αισθητά το ένα εκατομμύριο κόσμου, βρέθηκαν μαζί μία μεγάλη βεντάλια αντιλήψεων, συνειδήσεων και εμπειριών. Για μία τόσο μαζική κοινωνική διεργασία, απόλυτα συμπεράσματα δεν εξάγονται εύκολα… Όμως, υπάρχουν κάποια σημεία που ξεχωρίζουν. Σε πρώτη φάση, αυτά πρέπει να μείνουν στην ιστορία.
Ο κοινωνικός κατακλυσμός της 28ης Φλεβάρη!
Τι είδαμε;
Τη μεγαλύτερη απεργία
Η Παρασκευή 28 Φλεβάρη θα μείνει στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες πολιτικές απεργίες της σύγχρονης Ελλάδας. Δεν έχει περάσει καλά-καλά μία εβδομάδα από τότε, κι όμως η λέξη «απεργία» σχεδόν πάντα παραγράφεται από τα δελτία των ειδήσεων. Το γεγονός πως εκατοντάδες μαγαζιά, καταστήματα και επιχειρήσεις έκλεισαν, χρησιμοποιείται ώστε να αλλοιωθεί ο απεργιακός χαρακτήρας της συγκέντρωσης. Όμως, σε μεγάλο βαθμό, ακόμα και η παραπάνω συνθήκη δημιουργήθηκε κάτω από την πίεση χιλιάδων εργαζομένων που γνωστοποίησαν πως θέλουν να απεργήσουν. Κάποιοι εξ’ αυτών, μάλιστα, θέλησαν να δηλώσουν απεργία, ακόμα και όταν η εργοδοσία τους ενημέρωσε πως δεν χρειάζεται, μιας και ο χώρος εργασίας θα κλείσει ή είναι ελεύθεροι να κατέβουν για κάποιες ώρες στη διαδήλωση. Όπως ακριβώς, έγινε και με την αναδίπλωση της ΓΣΕΕ, οι αποφάσεις των επιχειρήσεων για αναστολή της λειτουργίας τους, ήρθε κατόπιν της λαϊκής πίεσης και σε μεγάλο βαθμό πάρθηκαν στα πλαίσια θετικής αυτοπροβολής και «ηθικής υποστήριξης». Μάλιστα, πάμπολλες επιχειρήσεις (ειδικά εστίασης), έκλεισαν για κάποιες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, μόνο και μόνο για να επιχειρήσουν να ξανανοίξουν αργότερα. Φυσικά, δεν έλειψαν και περιπτώσεις ακραίας εργοδοτικής συμπεριφοράς, όπου εργαζόμενοι είτε απειλήθηκαν με απόλυση είτε απολύθηκαν επειδή δήλωσαν απεργία. Περιστατικά σαν αυτά στην εταιρεία «Καλλιμάνης» στην Πάτρα, όπου εργαζόμενη απολύθηκε επειδή ήθελε να απεργήσει και στη συνέχεια συνελήφθησαν δύο μέλη του Ε.Κ. που ενημέρωναν τους εργαζόμενους για την απεργία, οι καταγγελίες που κατέφτασαν από -τουλάχιστον τρεις– εργασιακούς χώρους στη Θεσσαλονίκη και η απόλυση (που αναιρέθηκε μετά από καταγγελία της Ταξικής Ενότητας στο Ε.Κ. Ιωαννίνων) στην εταιρεία «Βιομηχανία Ζωοτροφών Ηπείρου Σίντου ΒΙΟΖΩΗΣ Α.Ε.», δείχνουν πως η 28η δεν ήταν μία μέρα ταξικής συμφιλίωσης. Στον δρόμο βρέθηκαν μαζικά εργαζόμενοι που είτε έκλεινε είτε παρέμενε ανοιχτή η επιχείρησή τους, θα έδιναν τον παρόν!
Την αστυνομία να επιτίθεται
Η αστυνομία λειτούργησε όντως με επαγγελματισμό και μάλιστα στυγνό, τόσο στις 28 Φλεβάρη όσο και στις 5 Μάρτη. Στόχος ήταν να σπάσει τη διαδήλωση στο Σύνταγμα και να τρομοκρατήσει κόσμο που κατέβηκε για πρώτη φορά στο δρόμο. Η υπέρμετρη μαζικότητα και μαχητικότητα των διαδηλωτών δεν της επέτρεψε να επιτύχει καθολικά τον σχεδιασμό της. Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να υποτιμηθεί η συνειδητή επιλογή του κρατικού μηχανισμού να επιτεθεί σκληρά στους διαδηλωτές. Η πρώτη επιχείρηση ολικής εκκένωσης του Συντάγματος, συνοδεύτηκε με επιθέσεις σε μπλοκ, ξυλοδαρμούς στον… σορό, τόνους χημικά και το σχηματισμό αστυνομικών «μπλόκων», ώστε να μην επιστρέψουν στο Σύνταγμα τα οργανωμένα μπλοκ. Ενδεικτικά, η αστυνομία επιχείρησε κατά διαδηλωτών που αντιστάθηκαν στην επίθεση της μέχρι τη Πλατεία Βικτωρίας(!), ενώ ο Αίαντας και αστυνομικές διμοιρίες εμπόδισαν την επιστροφή πολλών μπλοκ -μεταξύ αυτών των πρωτοβάθμιων σωματείων, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλων δυνάμεων της Αριστεράς- από την πλευρά του Συγγρού Φιξ. Εξίσου επιθετική στάση έδειξε και στον κόσμο που μεμονωμένα κατάφερε να επιστρέψει στο Σύνταγμα, καθώς επιχείρησε να τον διώξει τρεις ολόκληρες φορές και εν τέλει συνέλαβε πολλούς από εκείνους/ες που παρέμειναν έως αργά το απόγευμα. Ομοίως προκλητική ήταν η στάση της αστυνομίας και στις 5 Μάρτη, με επιθέσεις, αναίτιες προσαγωγές και χημικά σε νεαρούς διαδηλωτές που παρέμειναν μέχρι αργά το βράδυ έξω από τη Βουλή.
Το κράτος να εκδικείται
Από το πρωτοφανές κρεσέντο καταστολής δεν έλειψε ο μεγάλος αριθμός συλλήψεων. Ήδη από το πρωί, οι «τυπικοί έλεγχοι» της ΕΛΑΣ είχαν οδηγήσει σε αρκετές προσαγωγές με σκοπό να αποθαρρύνουν κόσμο από τη συμμετοχή, ανάμεσα τους και μέλη της οργάνωσης Αναμέτρηση. Ακολούθησαν οι συλλήψεις 25 μελών του Ρουβίκωνα για την ανάρτηση πανό στη Hellenic Train, στους οποίους επεβλήθη «προκαταβολική ποινή» και ζητήθηκε η απόδειξη κατοχής ιδιόκτητης κατοικίας! Η ΕΛΑΣ ανέφερε επίσημα πάνω από 200 προσαγωγές μόνο στην Αθήνα, εκ των οποίων περίπου 100 μετατράπηκαν σε συλλήψεις. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, έγινε κράτηση όλο το τριήμερο με πολλούς να αφήνονται ελεύθεροι την Τρίτη! Σε πολλές περιπτώσεις σχηματίστηκαν κατηγορίες για ιδιαίτερα βαριά αδικήματα. Το γεγονός πως η «Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου» έκανε λόγο για τυφλές προσαγωγές των διαδηλωτών που παρέμειναν στο Σύνταγμα και πως μέχρι και οι Ανακριτές αποφάσισαν να αφήσουν ελεύθερους, χωρίς περιοριστικούς όρους, αρκετούς από όσους προσήχθησαν προληπτικά, αποδεικνύει πως η ΕΛΑΣ είχε εντολή για μαζικές προσαγωγές/συλλήψεις.
Το απεργιακό ποτάμι που ξεχύθηκε σε όλη την Ελλάδα στις 28/2 θα μείνει στην ιστορία ως μια τεράστια συγκλονιστική εισβολή πολύ πάνω από ενός εκατομμυρίου κόσμου στο πολιτικό προσκήνιο. Αυτή η ανεπανάληπτη κινητοποίηση σφραγίζει τις εξελίξεις, περιγελώντας τις «αναλύσεις» αστικών κομμάτων και ΜΜΕ.
Τις δυνατότητες του λαού
Το πείσμα του δίκιου, η αγανάκτηση και η οργή απέναντι στην εγκληματική πολιτική έχουν γεννήσει πολιτικές συνειδήσεις και κοινωνικές πρωτοπορίες οι οποίες αποτυπώθηκαν σε μεγάλο βαθμό σε ένα γενικευμένο αίσθημα αντίστασης κατά την διάρκεια της απεργιακής συγκέντρωσης της προηγούμενης Παρασκευής. Μάλιστα, εμφανίστηκαν εξίσου εμφατικά και στις επόμενες διαδηλώσεις.
Οι εικόνες του κόσμου, που όχι μόνο δεν λύγισε απέναντι στις επιθέσεις της αστυνομίας, αλλά αντίθετα προχώρησε αποφασιστικά προς τα μπροστά, διεκδικώντας και εν τέλει καταλαμβάνοντας χώρο στην πλατεία Συντάγματος, αποτυπώνονται ανεξίτηλα στη συλλογική συνείδηση και μνήμη. Οι εκατοντάδες λαού που κάθισαν (την Παρασκευή και την Τετάρτη) δίπλα στα ονόματα των θυμάτων μπροστά στη βουλή, παρά τα χημικά, στέλνει ένα σαφές μήνυμα σε πάσα κατεύθυνση: Όταν ο λαός θέλει, μπορεί! Οι σχεδιασμοί της αστυνομίας εκτελέστηκαν με σφοδρότητα, αλλά αποδείχτηκαν ανεπαρκείς! Τα βίντεο με νέους να βοηθάνε ηλικιωμένους, πνιγμένους από τα δακρυγόνα, προκειμένου να καταφέρουν να συνεχίσουν να διαδηλώνουν, «αφοπλίζει» κάθε κρατικό στρατό…
Τη νεολαία να πρωταγωνιστεί
Ξεχωριστή αναφορά αξίζει στην παρουσία της νέας γενιάς, τόσο στις 28 Φλεβάρη όσο και στους μετέπειτα κινηματικούς κόμβους. Μία γενιά που συχνά βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, είτε λόγω της αυξημένης χρήσης των Social Media, είτε λόγω των μουσικών ερεθισμάτων της, είτε λόγω της έξαρσης της ανήλικης βίας κλπ, φαίνεται πως τώρα βγάζει τη «γλώσσα» σε όσους/ες την υποτίμησαν. Η ανυποχώρητη στάση νέων παιδιών να παραμείνουν έξω από τη Βουλή, ο τρόπος που αντιστέκονται στα σπρωξίματα και τα δακρυγόνα των ΜΑΤ και η βεβαιότητα που όλοι μας έχουμε, πως θα επιστρέψουν ξανά και ξανά, είναι κάτι που ίσως εκπλήσσει την κοινωνία. Σε αυτά τα παιδιά, η 28η Φλεβάρη και το κίνημα των Τεμπών, δίνει το χώρο να σχηματίσουν νέους κοινωνικούς και πολιτικούς δεσμούς και, κατ’ επέκταση, να αγκαλιάσουν νέες κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές…
Δημήτρης Σταμούλης
Μπαράζ μεγάλων διαδηλώσεων, ο λαός βάζει τη σφραγίδα του
Δεκάδες χιλιάδες συμμετείχαν την Τετάρτη στη συγκέντρωση που διοργάνωσαν εργατικά σωματεία, φοιτητικοί σύλλογοι και συλλογικότητες στην Αθήνα στο Σύνταγμα αλλά και στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, το Ηράκλειο και πολλές άλλες πόλεις σε όλη τη χώρα. Η πλατεία Συντάγματος και οι γύρω δρόμοι κατακλύστηκε από κόσμο ενώ η αποφασιστικότητα και η μαχητικότητα ήταν τέτοια που χιλιάδες διαδηλωτές δεν έφευγαν από τον χώρο παρά το νέο όργιο αστυνομικής βίας και τρομοκρατίας. «Η πραγματική αντιπολίτευση γίνεται στους δρόμους» κι αυτό αποδείχτηκε περίτρανα όταν την ίδια ώρα στη βουλή εξελισσόταν η γνωστή κοινοβουλευτική κοκορομαχία αποδεικνύοντας ότι μόνο ο λαός και η νεολαία στους δρόμους μπορούν να ανατρέψουν την κυβέρνηση των δολοφόνων και την πολιτική τους.
Η ΕΛΑΣ επιχείρησε να διαλύσει κι αυτή τη συγκέντρωση με τα ΜΑΤ να ρίχνουν στον κόσμο μαζικά κρότου-λάμψης και χημικά, να κυνηγούν διαδηλωτές, να προβαίνουν σε δεκάδες βίαιες προσαγωγές και τουλάχιστον 11 συλλήψεις. Ωστόσο, μεγάλο μέρος των συγκεντρωμένων επέλεξε να παραμείνει στον χώρο μπροστά από τη Βουλή φωνάζοντας «δολοφόνοι» και «παραιτηθείτε»!
Στα στιγμιότυπα που ξεχώρισαν ήταν η συγκλονιστική ομιλία από την εξέδρα της Δέσποινας Τοσονίδου, προέδρου του σωματείου εργαζομένων Ασκληπιείου Βούλας, μέλος ΕΓ ΟΕΝΓΕ και ΔΣ ΕΙΝΑΠ εκλεγμένη με το Ενωτικό Κίνημα για την Ανατροπή, που όπως είπε χαρακτηριστικά, το «δεν έχω οξυγόνο» το έλεγαν και οι νεκροί της πανδημίας μιλώντας για χιλιάδες κρατικές δολοφονίες, ενώ μετέφερε το λαϊκό αίτημα να πάει στα τσακίδια τώρα η Hellenic Train, να κρατικοποιηθεί ο σιδηρόδρομος, για δημόσιες και ασφαλείς συγκοινωνίες. Καταλήγοντας βροντοφώναξε κάτω από δυνατά χειροκροτήματα ότι «όχι μόνο θα σας ανατρέψουμε με πολιτικές απεργίες – καταλήψεις – διαδηλώσεις, αλλά θα σας κυνηγήσουμε μέχρι να μην μπορείτε να σταθείτε πουθενά»!
Επόμενοι σταθμοί στο μεγαλειώδες κίνημα είναι την Παρασκευή, το πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο το πρωί και η νέα συγκέντρωση σωματείων το απόγευμα, την ώρα που το Πριν πηγαίνει τυπογραφείο, καθώς και το Σάββατο στη φεμινιστική συγκέντρωση που καλούν συλλογικότητες και εργατικά σωματεία, στις 2 μ.μ. στο άγαλμα Κολοκοτρώνη και στην πορεία προς τη Hellenic Train. Μετά την πορεία, στις 4.30 μ.μ. στο Πάντειο (Αίθουσα 309) θα πραγματοποιηθεί νέα συνέλευση αγώνα για να καθοριστούν τα επόμενα βήματα της πρωτοβουλίας πρωτοβάθμιων σωματείων και συλλογικοτήτων. Όπως δήλωσαν συνδικαλιστές στο Πριν, στόχος στη συνέλευση αγώνα είναι να εκτιμηθεί η κατάσταση, να συζητηθούν τα επόμενα βήματα απεργιακής κλιμάκωσης στο αμέσως επόμενο διάστημα, πέρα από τον επετειακό χαρακτήρα της απεργίας της ΓΣΕΕ στις 9 Απρίλη, αλλά και οργάνωσης σε επίπεδο γειτονιών και χώρων δουλειάς κινηματικών δράσεων. Κρίσιμο ζητούμενο είναι πώς οι κλαδικοί αγώνες όπως π.χ. στην εκπαίδευση ενάντια στις διώξεις και την δυνητική αργία εκπαιδευτικού για συνδικαλιστικούς λόγους ή στην υγεία κόντρα στην ιδιωτικοποίηση, θα συντονιστούν σε ένα ευρύτερο αγωνιστικό σχέδιο.