Δημήτρης Σταμούλης
Η κυβέρνηση, με τα ακροδεξιά και άλλα δεκανίκια της, πέρασε από τη βουλή τον αντιλαϊκό προϋπολογισμό για το 2025. Για να απαλύνει τη λαϊκή δυσαρέσκεια ανέδειξε τις παρεμβάσεις για τις τράπεζες, που αποδείχθηκαν αναιμικές. Επικεντρώνοντας στο θέμα των προμηθειών, η κυβέρνηση κάλυψε το σκάνδαλο των επιτοκίων και τα τεράστια τραπεζικά κέρδη.
Παραμένει αναβαλλόμενος ο φόρος στις τράπεζες
«Άνθρακες» αποδείχτηκε ο… θησαυρός εξαγγελιών Μητσοτάκη για τα μυθικά κέρδη των τραπεζών, που όλα αυτά τα χρόνια, ανεμπόδιστα από όλες τις κυβερνητικές αποχρώσεις κερδοσκοπούν ασύστολα από απλές τραπεζικές υπηρεσίες που πρακτικά δεν έχουν το παραμικρό κόστος γι’ αυτές. Παρά τη βαρύγδουπη προαναγγελία αυτών των μέτρων από την κυβέρνηση, τελικά οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού κατά τη συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 άφησαν ανέγγιχτο τον πακτωλό κερδών των τραπεζών· όσα μέτρα εξαγγέλθηκαν ήταν κυρίως επικοινωνιακού χαρακτήρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η χασούρα των τραπεζών κυμαίνεται από τα 20 λεπτά που χρέωναν την ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε νησιωτικές ή απομακρυσμένες περιοχές έως το πολύ ένα ευρώ για φόρτιση προπληρωμένων καρτών.
Συνολικά το κόστος των μέτρων για το 2025 είναι 350 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων οι προμήθειες είναι 130 εκατ. ευρώ και όλες οι δράσεις για τα ΑΤΜ κ.α. είναι 20 εκατ. ευρώ. Δηλαδή ένα ελάχιστο ποσοστό από τα κέρδη των τραπεζών και την προκλητική φορο-ασυλία που τους έχει δοθεί από το 2012 με τον περιβόητο αναβαλλόμενο φόρο. Ενδεικτικά το 2023 οι τράπεζες κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους 3,8 δισ. ευρώ, ενώ αύξηση κατέγραψαν και τα καθαρά έσοδα από τόκους (+51,5%), φτάνοντας τα 8,5 δισ. ευρώ, και προμήθειες (+8,3%), ξεπερνώντας τα 1,798 δισ. ευρώ μέσα σε ένα έτος. Αλλά και στο 9μηνο του 2024, τα κέρδη τους έφτασαν τα 3,5 δισ. ευρώ. Τι είναι λοιπόν μερικά εκατομμύρια μπροστά στη διατήρηση του αναβαλλόμενου φόρου και τα υψηλότατα κέρδη τους;
Τα κέρδη τους είναι η φτώχεια μας
Όπως αναμενόταν, η κυβέρνηση απλώς… χάιδεψε τις τράπεζες καθώς τα «10 μέτρα» που αποφάσισε εντάσσονται στο επικοινωνιακό σόου της, ενώ τα τραπεζικά ιδρύματα τρίβουν τα χέρια τους, αφού όσα θα «χάσουν» δεν είναι τίποτα μπροστά σε όσα έχουν κερδίσει όλα αυτά τα χρόνια. Στο σκοτάδι έμεινε και το ύψος των επιτοκίων και ιδίως των περιθωρίων κέρδους (spread) των τραπεζών και των αγοραστών δανείων (servicers), που συνεχίζουν να εφαρμόζουν μεγάλα περιθώρια κέρδους, τα οποία αγγίζουν τα όρια της αισχροκέρδειας. Περιθώρια τα οποία προστίθενται στα ήδη αυξημένα επιτόκια αναφοράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πρακτικής είναι τα περιθώρια κέρδους που εφαρμόζονται σε συμβάσεις ρύθμισης υφιστάμενων οφειλών από στεγαστικά δάνεια, που ανέρχονται από 3% μέχρι και σε 6%, όταν προ ετών τα αντίστοιχα spread ανέρχονταν σε 1-2%. Ειδικά δε, όσον αφορά καταναλωτικά δάνεια και κάρτες, οι τράπεζες αρνούνται πρακτικά να μειώσουν τα επιτόκια όταν το επιτόκιο αναφοράς μειώνεται, ενώ όταν αυξάνονται επιδεικνύουν ταχύτατα αντανακλαστικά!
Οι τράπεζες δεν διστάζουν να χρεώνουν, και μάλιστα με υπερβολικά ποσά, κάθε αίτημα που τους υποβάλλει ο καταναλωτής, ακόμη και όταν πρόκειται για τη χορήγηση ενός αντιγράφου από μία σύμβαση, ή μία απλή βεβαίωση. Ενώ ανέγγιχτα παρέμειναν και τα λεγόμενα έξοδα δανείου ύψους εκατοντάδων ευρώ επιβαρύνοντας χιλιάδες νοικοκυριά που ζητούν τη χορήγηση δανείου.
Εμπαιγμός των χαμηλοσυνταξιούχων
Δύο ακόμα μέτρα ξεχώρισαν στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό δείχνοντας τον ταξικό προσανατολισμό της κυβέρνησης. Από τη μια, η προκλητική κοροϊδία για εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους με την περιβόητη δωρεάν πρόσβαση στα φάρμακά τους, και από την άλλη η χορήγηση επιδόματος επικινδυνότητας σε 150.000 περίπου ένστολους, όταν άλλοι κλάδοι εργαζομένων όπως π.χ. οι νοσοκομειακοί γιατροί, βρίσκονται εκτός της κατηγορίας των ΒΑΕ (βαριά και ανθυγιεινή εργασία) ή χιλιάδες εργαζόμενοι στην υγεία αποκλείονται και άλλοι λαμβάνουν ένα πενιχρό επίδομα.
Το ετήσιο κόστος απαλλαγής των χαμηλοσυνταξιούχων από τη συμμετοχή τους στα φάρμακα (όσοι μετά το 2019, επί ΣΥΡΙΖΑ, έχασαν το ΕΚΑΣ), είναι μόλις 23 εκατ. ευρώ, ενώ αθροιστικά το κονδύλι για παλιούς και νέους χαμηλοσυνταξιούχους είναι 55 εκατ. ευρώ, όταν η κατάργηση του ΕΚΑΣ «έκοψε» ετήσια δαπάνη 800 εκατ. ευρώ για 550.000 συνταξιούχους. Δηλαδή από το 2019, οι κυβερνήσεις έχουν «κλέψει» περίπου 5 δισ. ευρώ από τους συνταξιούχους, χώρια που όλοι τους πληρώνουν 6% των συντάξεών τους για την Υγεία, χωρίς η πλειοψηφία τους να έχει δωρεάν φάρμακα, ενώ πληρώνουν και το χαράτσι της «Εισφοράς Αλληλεγγύης» που υπερβαίνει ετησίως τα 880 εκατ.
Όσον αφορά στο επίδομα επικινδυνότητας στους ένστολους που αυξάνεται κατά 100 ευρώ – όταν οι συντάξεις αυξάνονται από Γενάρη κατά 10-20 ευρώ για όσους λαμβάνουν 700 ευρώ! – , συν τις αυξήσεις στα νυχτερινά τους, αποδεικνύει τον τρόπο που η κυβέρνηση προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει έναν νέο γύρο λαϊκών αγώνων «λαδώνοντας» τους μηχανισμούς καταστολής.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στο φύλλο 21-22 Δεκεμβρίου
