Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα για τους πρώτους επτά μήνες θητείας του Χάρη Δούκα στη δημαρχία της Αθήνας, που ακολούθησε την πεπατημένη της διαχείρισης χωρίς να μπορέσει να προσφέρει έστω κάποιες μικρές δόσεις κοινωνικής ανακούφισης σε σχέση με τον προηγούμενο δήμαρχο Κ. Μπακογιάννη.
Ως Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα είχαμε πει προεκλογικά ότι η απάντηση στην κατάσταση που βιώνουν οι κάτοικοι της πόλης και στην όξυνση των προβλημάτων δεν μπορεί να δοθεί από τη συναινετική «αντιπολίτευση» των παρατάξεων του ΠΑΣΟΚ (Αθήνα Είσαι Εσύ, Αθήνα Τώρα) και του ΣΥΡΙΖΑ (Ανοιχτή Πόλη) που κινούνται με βάση μια διαχειριστική, τεχνοκρατική λογική «εφικτών» προτάσεων «μοιράσματος της φτώχειας» και «διαχείρισης» των κοινωνικών αντιδράσεων. Άλλωστε, στήριξαν σχεδόν το σύνολο των βασικών κεντρικών επιλογών της δημοτικής αρχής Μπακογιάννη, όπως ο Μεγάλος Περίπατος, ενώ υπερψήφισαν τις βασικές αποφάσεις της οικονομικής επιτροπής του Δήμου.
Εφτά μήνες θητείας του κ. Δούκα στη δημαρχία της Αθήνας ήταν αρκετοί για να δικαιώσουν αυτή τη θέση, κόντρα στις αυταπάτες όσων θεωρούσαν ότι θα ήταν ορατή μια μικρή αλλαγή (πολύ δε περισσότερο, ανατροπή) ή έστω κάποιες μικρές δόσεις κοινωνικής ανακούφισης σε σχέση με τον απερχόμενο δήμαρχο, Κ. Μπακογιάννη. Κάποιοι μάλιστα θεωρούσαν ότι ο «δήμαρχος της πλειοψηφίας και όχι του 14%» θα άκουγε τη φωνή του ευρύτερου τμήματος των πολιτών που τον στήριξε στο 2ο γύρο.
Ας δούμε συγκεκριμένα:
1) Δημαρχία και προεδρεία όλα σε ένα πακέτο
Η δημοτική αρχή «Αθήνα Τώρα» με τον Χάρη Δούκα, ακολούθησε την πεπατημένη, και μάλιστα πολύ γρήγορα. Χρησιμοποιεί τη δημαρχία ως εφαλτήριο για την αναδιοργάνωση και σταθερότητα του αστικού πολιτικού συστήματος, όπως το έχουν κάνει πολλοί/ες προηγουμένως που από δήμαρχοι, γίνανε υπουργοί και πρωθυπουργοί. Ο Χ. Δούκας έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αμέσως μόλις εξασφάλισε τη δημαρχία στην πρωτεύουσα. Με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνει, όπως κaι οι προκάτοχοί του, ότι τα περί «αυτοτέλειας του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης», «ανεξάρτητου ρόλου της» και «διεκδικήσεων από το κεντρικό κράτος» αποτελούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Αποκαλύπτεται η άρρηκτη διαπλοκή των κεντρικών επιλογών κυβερνήσεων, κράτους, κεφαλαίου, υπερεθνικών οργανισμών (ΕΕ, ΟΟΣΑ κ.λπ.) με εκείνες της τοπικής διοίκησης. Άλλωστε, ο ίδιος ο κ. Δούκας το δηλώνει καθαρά: «Αν εκλεγώ πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, θα παραμείνω και δήμαρχος, όπως είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο, διότι είναι ενδυνάμωση του θεσμού να μπορούμε να παλέψουμε για τις διεκδικήσεις της Αθήνας». Πόσο πιο καθαρά να μιλήσει κάποιος για την «ευρωπαϊκού τύπου» συναίνεση; Κυβέρνηση στον πρώτο δήμο της χώρας, αντιπολίτευση στο κοινοβουλευτικό πλαίσιο. Όλα σε ένα πακέτο, με τον λαό απέναντι και την υποκρισία να περισσεύει. Πόσο πιο καθαρά να δηλώσει ότι δε νοιάζεται για την υλοποίηση των αναγκών των κατοίκων, αλλά για την αναμόρφωση του συστήματος που εκμεταλλεύεται και καταπιέζει εργαζομένους και νεολαία;
2) Προκλητική ενίσχυση του τουριστικού και κατασκευαστικού κεφαλαίου στην Αθήνα, με τη λεηλασία του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος.
Τα έργα του ΜΕΤΡΟ στην πλατεία Εξαρχείων συνεχίζονται και επεκτείνονται, όπως και ο «εξευγενισμός» στον λόφο Φιλοπάππου και τα διάφορα «πάρκα τσέπης». Προσωρινά και κάτω από τις μεγάλες αντιδράσεις των κατοίκων έχουν παγώσει τα έργα «δημιουργικής καταστροφής» και ιδιωτικοποίησης του Λόφου Στρέφη και του πάρκου της Ακαδημίας Πλάτωνα και ο δήμαρχος έχει αναγκαστεί να συμμετάσχει σε μια υποτιθέμενη διαβούλευση και ανταλλαγή προτάσεων για τον τρόπο συναινετικής επανέναρξης των «αναπλάσεων».
Μεγάλη πρόκληση αποτελεί η επιτάχυνση της «Διπλής Ανάπλασης» στον Ελαιώνα και τους Αμπελόκηπους, με την παράδοση στους εφοπλιστές-ιδιοκτήτες και το εμπορικό κεφάλαιο του φιλέτου στον Βοτανικό και τη Λεωφόρο με αντάλλαγμα κάποια ελάχιστη ζώνη πράσινου δημόσιου χώρου, κατά το γνωστό σύστημα «σου παίρνω πέντε για να σου δώσω ένα και να είσαι και ευχαριστημένος». Μάλιστα, σε συνέντευξη του στην Καθημερινή τον Απρίλιο, δεσμεύτηκε για την παράδοση των γηπέδων και του περιβάλλοντος χώρου εντός του 2026, απελευθερώνοντας τα όποια εμπόδια και βγαίνοντας από τα δεξιά στον Μπακογιάννη που καθυστερούσε! Μια περιοχή τσιμεντοποιείται, με απειροελάχιστο πράσινο ως ντεκόρ για τους χώρους αναψυχής, κοινόχρηστοι χώροι εξαφανίζονται, ενώ χτίζονται με δημόσιο χρήμα χιλιάδες κυβικά μπετόν προς ιδιωτική εμπορευματική εκμετάλλευση, σε μια Αθήνα που βρίσκεται στο επίκεντρο της κλιματικής κρίσης. Εν τω μεταξύ, οι επιχειρήσεις real estate δραστηριοποιούνται με μεγάλη ταχύτητα στο σημείο, και έχοντας αγοράσει φτηνά τώρα βλέπουν την περιοχή να αναβαθμίζεται γι’ αυτούς.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι το πιο σοβαρό έργο που έχει ήδη εγκριθεί από την υπάρχουσα δημοτική αρχή αποτελεί η μετατροπή του συγκροτήματος της ΠΥΡΚΑΛ σε «κυβερνητικό πάρκο». Η δημαρχία Δούκα έδωσε συναίνεση και για αυτό, για να «απελευθερωθεί» το κέντρο της πρωτεύουσας από τις δημόσιες υπηρεσίες, για την παραπέρα αναμόρφωσή του και την παράδοση του φτηνά στο τουριστικό κεφάλαιο, αδιαφορώντας πλήρως για τη βίαιη αλλαγή του χαρακτήρα και την καταστροφή της ζωής του κέντρου της πόλης, καθώς και για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού στις τιμές ενοικίων και προϊόντων για τους/ις κατοίκους. Παράλληλα, νέα προβλήματα θα προκύψουν για τους κατοίκους της Αθήνας, του Βύρωνα, της Δάφνης και της Καισαριανής, του Υμηττού και της Ηλιούπολης με την υφαρπαγή ακόμα ενός ζωτικού χώρου πρασίνου και την επερχόμενη κυκλοφοριακή και κτιριακή επιβάρυνση.
Την ίδια στιγμή αυξάνεται χωρίς κανένα όριο η βραχυχρόνια μίσθωση της πόλης -τα προσφερόμενα διαμερίσματα στις σχετικές πλατφόρμες έφτασαν τα 20.000- την οποία λυμαίνονται κατά 70% μεγάλες εταιρείες, αυξάνοντας ανεξέλεγκτα τα ενοίκια και εκτοπίζοντας τους/ις κατοίκους. Και αυτό την ώρα που η δημαρχία Δούκα καλεί εκπροσώπους από τους κλάδους των ξενοδοχείων, των τουριστικών πρακτορείων, των αερομεταφορών και του Αεροδρομίου, για «τη μελέτη της τουριστικής φέρουσας ικανότητας» της πόλης και προχωρά σε προκλητικές παραχωρήσεις στο τουριστικό κεφάλαιο, τους tour operators και τις επιχειρήσεις κρουαζιέρας, με αποκλειστικής χρήσης θέσεων στάθμευσης σε ξενοδοχεία της Αθήνας και στα τουριστικά λεωφορεία.
3) Από τη μια φορομπηξία και από την άλλη πλήρη απαξίωση των κοινωνικών υπηρεσιών
Ο Χ. Δούκας συνεχίζει και κλιμακώνει την οικονομική επίθεση του δήμου στο εισόδημα των εργαζομένων της Αθήνας και των μικροεπαγγελματιών-μικροεμπόρων, με τα υπέρογκα δημοτικά τέλη, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς λιτότητας και τον ασφυκτικό περιορισμό των κοινωνικών δαπανών του δήμου (κάτω από 5% του προϋπολογισμού). Την ίδια στιγμή, διαθέτει εκατομμύρια για την ΠΑΕ ΠΑΟ, την ΕΑΤΑ ΑΕ, την Ανάπλαση ΑΕ και την Τεχνόπολη, ενώ μια χαρά συνεχίζεται το μοίρασμα εργολαβιών και έργων βιτρίνας στους μεγάλους επιχειρηματίες μέσω ΕΣΠΑ, Ταμείου Ανάκαμψης και απευθείας αναθέσεων. Δεν δημιουργεί καμία έκπληξη λοιπόν το ότι το μόνο για το οποίο κατηγορεί τον κ. Μπακογιάννη είναι η «κακοδιαχείριση» και η εύνοια σε λίγες μεγάλες εταιρείες -δηλαδή απλά για το πώς μοιράζεται η πίτα.
4) Όλα στους εργολάβους και στο ιδιωτικό κεφάλαιο
Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και των ΣΔΙΤ στους δημόσιους χώρους, τα τεχνικά έργα, τις κτιριακές υποδομές, τον ηλεκτροφωτισμό, τα δομικά έργα, μέρος των υπηρεσιών καθαριότητας, την ανακύκλωση, την υγεία, την απεξάρτηση κ.ά. συνεχίζεται αμείωτη. Ο ιδιώτης εργολάβος, που αναλαμβάνει τις υπηρεσίες πρασίνου με εργολαβία 30 εκατομμυρίων € για τα επόμενα τρία χρόνια, έρχεται να προστεθεί στις εργολαβίες για τη συντήρηση των σχολικών κτηρίων, την οδοποιία, τη συντήρηση οχημάτων και μηχανημάτων του δήμου, τον στολισμό της πόλης κ.λπ. Οι εργολαβίες δεκάδων εκατομμυρίων για όλες τις εργασίες που αφορούν τον δήμο όχι μόνο δεν σταμάτησαν αλλά αντίθετα αυγατίζουν. Βέβαια ήταν αναμενόμενο, καθότι όλες οι εργολαβίες της δημαρχίας Μπακογιάννη, με χαρακτηριστικότερη την εργολαβία για τον ηλεκτροφωτισμό ύψους 53 εκ. €, είχαν ψηφιστεί και από την παράταξη του ΠΑΣΟΚ. Εν τω μεταξύ, οι υποστελεχωμένες υπηρεσίες, χωρίς μόνιμο προσωπικό, με απαράδεκτες συνθήκες εργασίας, οδηγούν στον μαρασμό τις κοινωνικές δομές. Όμως το χρήμα ρέει ζεστό για τις εταιρείες ανάθεσης των έργων.
5) Καμία μέριμνα για τις γειτονιές της πίσω αυλής
Οι γειτονιές της πίσω αυλής της πόλης εξακολουθούν να βιώνουν την εγκατάλειψη σε κάθε επίπεδο. Από τα προβλήματα καθαριότητας, την πλήρη αποτυχία εφαρμογής προγραμμάτων μείωσης του όγκου απορριμμάτων και ανακύκλωσης, τα διαλυμένα ή ανύπαρκτα πεζοδρόμια και χώρους ελεύθερης και ανεμπόδιστης μετακίνησης, που δημιουργούν ανυπέρβλητες δυσκολίες μετακίνησης στους πιο ευάλωτους κατοίκους (π.χ. ΑΜΕΑ), μέχρι την έλλειψη δημόσιων parking τις συνεχώς αυξανόμενες άδειες για τραπεζοκαθίσματα και την ηχορύπανση. Συγκεκριμένα:
α) Σχολεία και βρεφονηπιακοί σταθμοί, συρρίκνωση κι εγκατάλειψη
Ο κατάλογος των σχολείων που χρειάζονται άμεσα επισκευές, συντηρήσεις, ανεγέρσεις μεγαλώνει συνεχώς, τα 13 νηπιαγωγεία στα κοντέινερ παραμένουν, τα ειδικά σχολεία αντιμετωπίζουν τεράστια θέματα. Η δημαρχία Δούκα απλά δηλώνει συνεχώς κατανόηση, αλλά δεν έχει κάνει ούτε μια ενέργεια πίεσης προς την ΚΤΥΠ και τα υπουργεία ώστε η πρωτεύουσα της χώρας να μπει σε πρόγραμμα ανέγερσης σχολείων. Την ίδια στιγμή οι συντηρήσεις προχωρούν τραγικά αργά, πάντα με τη μέθοδο των κακόφημων εργολαβιών. Κάθε χρόνο που περνά, τα κτήρια γίνονται όλο και πιο επικίνδυνα για τον μαθητικό πληθυσμό, χωρίς κανέναν σοβαρό προγραμματισμό από τη δημαρχία. Παράλληλα οι βρεφονηπιακοί σταθμοί συρρικνώνονται, συνεχώς -στους 64 την ερχόμενη χρονιά- λόγω συγχωνεύσεων, ενώ εκατοντάδες παιδιά δεν μπορούν να βρουν θέση, πάντα κάτω από τον κίνδυνο του μαζικού κλεισίματος -πάνω από 30 κινδυνεύουν- λόγω μη πλήρωσης των απαιτούμενων προδιαγραφών που ορίζει το ΠΔ99/2017.
Την ίδια στιγμή δομές όπως τα δημοτικά ιατρεία αποτελούν είδη υπό εξαφάνιση, ενώ υπηρεσίες για την υποστήριξη των αστέγων περιορίζονται σε τραγικές λογικές αντιμετώπισης όπως το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, το οποίο επίσης σταδιακά εκμηδενίζεται.
Χαρακτηριστική εικόνα αυτής της κατάστασης αποτελεί το Κέντρο Κοινότητας του Δήμου, όπου άνθρωποι με ποικίλες αναπηρίες περιμένουν στην ουρά, απ’ έξω, ακόμα και μέσα στον καύσωνα, για να βρουν ένα ραντεβού, μια ευκαιρία να υποβάλουν αιτήματα. Αιτήματα που εντάσσονται στο πρωτόκολλο των κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου, που υπάρχει σχεδόν αποκλειστικά για να απορρίπτει την πλειονότητα τους.
β) Ο τομέας της καθαριότητας νοσεί σοβαρά
Ακολουθώντας την τακτική Μπακογιάννη, αφού ανέβηκε στα απορριμματοφόρα για να δείξει το ενδιαφέρον του, στη συνέχεια μας ενημέρωσε ότι υπάρχει αδιέξοδο, γιατί οι κάτοικοι και οι τουρίστες είναι πολλά εκατομμύρια και οι εργαζόμενες/οι στην καθαριότητα λίγοι. Πέραν τούτου, όμως, ουδέν. Καμία απολύτως διεκδίκηση προσλήψεων μόνιμου προσωπικού, με αποτέλεσμα η πόλη και οι γειτονιές της να βυθίζονται στα σκουπίδια και οι εργαζόμενοι/ες να βλέπουν την κοπιαστική δουλειά τους να απαξιώνεται.
6) Χωρίς μόνιμο προσωπικό
Όλες οι δημοτικές υπηρεσίες και κυρίως οι κοινωνικές υπηρεσίες υπολειτουργούν από την έλλειψη προσωπικού. Στην πρωτεύουσα της χώρας, οι ανάγκες σε προσωπικό καλύπτονται με 8μηνα/4μηνα, ΙΔΑΧ, μπλοκάκια και συμβάσεις ΕΣΠΑ ανακύκλωσης της ανεργίας. Στον τομέα της καθαριότητας ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 55 έτη, το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων δεν έχει φύλαξη και καθαριότητα, ενώ ο χώρος δεν μπορεί να απαλλαγεί από τους κοριούς, υπάρχει ένας υδραυλικός και ένας ξυλουργός στον δήμο, μηχανικοί και τεχνίτες μειώνονται συνεχώς και όλα παραπέμπονται στις εργολαβίες, στην ελαστική εργασία και τελικά στην ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών.
7) Το δόγμα «Νόμος Τάξη Κέρδη» συνεχίζεται
Την ίδια στιγμή, ο αυταρχισμός περισσεύει: επεμβάσεις ΜΑΤ και ΕΚΑΜ γίνονται σε καταλήψεις εγκαταλειμμένων κτιρίων με την ανοχή ή την ενθάρρυνση του δήμου, για την εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών σχεδίων. Τέτοια ήταν η επίθεση στην κατάληψη των Προσφυγικών, οι συλλήψεις στον λόφο του Στρέφη για να εμποδιστεί εκδήλωση που «δεν είχε άδεια από τον δήμο», το χτύπημα στην κατάληψη του Εξωστρεφή, η εκκένωση της κατάληψης «Ζιζάνια» κ.λπ.. Παράλληλα αναγνωρίζεται επανειλημμένα ότι «επί Μπακογιάννη βελτιώθηκε η κατάσταση με τις πορείες στο κέντρο της Αθήνας» και επαναλαμβάνεται η προτροπή «να γίνονται πορείες αλλά και η πόλη να λειτουργεί», σε πλήρη συμφωνία με τον νόμο για τον περιορισμό των διαδηλώσεων. Ταυτόχρονα έχουμε την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας με την Ελληνική Αστυνομία, την αποδοχή των καμερών παντού, όπως και της έξωσης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων από τον ιστορικό του χώρο, καθώς και την προτεραιότητα στην ενίσχυση της δημοτικής αστυνομίας, ως άλλο ένα σώμα καταστολής, με τη συνεργασία της με την ΕΛ.ΑΣ. Πρόκειται για μια διοικητικά διεφθαρμένη δημοτική αστυνομία που εξελίσσεται σε δύναμη δίωξης μεταναστ(ρι)ών, αστέγων και τοξικοεξαρτημένων, επιβολής συνεχών προστίμων για παρκάρισμα, εξοντωτικών ποινών σε κόμματα για αφισοκόλληση και διακίνηση ιδεών αλλά και μαφιόζικου τύπου εκβιασμών σε μικροεπαγγελματίες.
Ταυτόχρονα η νέα διοίκηση Δούκα, προχώρησε με αποφασιστικότητα στη δημιουργία «Συμβουλίων Παραβατικότητας» του Δήμου, υιοθετώντας την ακροδεξιά ατζέντα και επιδιώκοντας τον κοινωνικό αυτοματισμό των «φιλήσυχων πολιτών» απέναντι στα «θορυβώδη, απείθαρχα και ανατρεπτικά στοιχεία». Πέραν αυτών, πρόσφατα έγινε και το κλείσιμο του κέντρου καταπολέμησης της έμφυλης βίας και των πολλαπλών διακρίσεων.
8) Εφαρμογή και εμπέδωση του θεσμικού κοινωνικού αυταρχισμού
Τέλος, ο νυν δήμαρχος έχει αποδεχτεί όλο το πλαίσιο του θεσμικού κοινωνικού αυταρχισμού, το οποίο δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη συμμετοχή των κατοίκων και την όποια πρακτική δημοκρατίας στη λήψη αποφάσεων (νόμος Βορίδη για όριο εκλογής 3%, πλήρης υποβάθμιση Κοινοτικών Συμβουλίων, Αποκεντρωμένη Διοίκηση κ.λπ.). Αντ’ αυτού προσπαθεί να δείξει τη «δημοκρατικότητα» του με προτάσεις στις μικρότερες παρατάξεις για συμμετοχή σε ανούσια όργανα, που καμιά επίδραση δεν έχουν στη λήψη αποφάσεων, όπως τα συμβούλια παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου.
Απέναντί σε όλα αυτά, η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αθήνα, που συμμετέχει στην Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα, θα συμβάλει ώστε να συνεχιστεί και να κλιμακωθεί ο αγώνας ενάντια στην πολιτική της δημαρχίας Δούκα, και της κυβέρνησης της ΝΔ. Για να ανατρέψουμε όλα όσα μας μαυρίζουν τη ζωή και την πολιτική που βάζει το κέρδος και την ανταγωνιστικότητα πάνω από τις ζωές και τα δικαιώματα μας.
Για να υψωθεί τείχος αντίστασης και ανατροπής απέναντι στις αντιλαϊκές επιλογές προηγούμενων και νυν δημοτικών αρχών και κυβερνήσεων, κεφαλαίου και ΕΕ. Για να μην επιτρέψουμε στη δημαρχία Δούκα να περάσει πάνω από τις ζωές μας εξυπηρετώντας τα σχέδια των στρατηγικών επενδυτών στην πόλη. Για να διεκδικήσουμε μια βιώσιμη πόλη που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των κατοίκων και εργαζομένων της, ενάντια στην καταστροφική επέλαση του τουριστικού και real estate κεφαλαίου. Για να υπερασπιστούμε το δικαίωμα στην κατοικία, τους δημόσιους και ελεύθερους χώρους, το πράσινο, τον πολιτισμό, τα εργατικά και δημοκρατικά δικαιώματα, την κοινωνική και αντιρατσιστική αλληλεγγύη.
