Γεράσιμος Λιβιτσάνος
Οι αυτοτελείς εξελίξεις στα τρία κόμματα μοιάζουν να έχουν μια παράλληλη πορεία που πολλοί θέλουν να συγκλίνει.
Στο τέλος του Ιουνίου, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ θα έχουν δύο (κρίσιμες όπως φαίνεται) συνεδριάσεις των Κεντρικών Επιτροπών τους. Γιατί θα υπάρξει γενικευμένη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος. Όμως αυτό δεν είναι το μόνο –ούτε καν το κύριο– στοιχείο που θέτει σε «παραλληλία» τις εξελίξεις στα δύο κόμματα. Η «μαγική λέξη» είναι ο όρος «Κεντροαριστερά», που αποτελεί το Νο1 θέμα συζήτησης τόσο στην Κουμουνδούρου όσο και στη Χαριλάου Τρικούπη, ενώ εμπλέκει και τη Νέα Αριστερά.
Το 14,7% του ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με την απώλεια 360.000 ψήφων, του 12,8% του ΠΑΣΟΚ και η δεύτερη θέση σε συνδυασμό με την αποτυχία της Νέας Αριστεράς να εκλέξει ευρωβουλευτή έχουν δημιουργήσει… τριγμούς και πανικό.
Οι «βαθιές πολιτικές διαφορές» που επικαλούνταν και τα τρία κόμματα προεκλογικά, μετεκλογικά έχουν χαθεί από το προσκήνιο. Το στελεχιακό δυναμικό και των τριών σχηματισμών, σχεδόν αυτόματα, μπήκε σε λογικές συνάθροισης δυνάμεων και στην αναζήτηση του πώς θα βρεθεί πρόταση εναλλακτικής κυβερνητικής διαχείρισης στη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, που κατέγραψε 28,3%.
Ο πρώτος όρος που «έχει μπει στο τραπέζι» είναι αυτός της «προγραμματικής σύγκλισης». Γεγονός που συνιστά μια –έμμεση αλλά σαφή- παραδοχή της ύπαρξης κοινών πολιτικών θέσεων σε πλειοψηφικό βαθμό. Έστω και αν στο περίφημο αυτό «μέτωπο» που (μηρ)εικάζεται θα εμπλακούν πολιτικές δυνάμεις που προτείνουν φοροαπαλλαγές σε κεφάλαιο και πλούσιους (όπως ο ΣΥΡΙΖΑ) ή τάσσεται υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων (όπως το ΠΑΣΟΚ). ‘Όπως άλλωστε δείχνει το πρόσφατο παράδειγμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής σε αυτές τις συνεργασίες βρίσκεται σε ακόμα πιο δεξιά κατεύθυνση από τις επιμέρους θέσεις των κομμάτων.
Η «αντι-ΝΔ» λογική σε συνδυασμό με τον «κοινό τόπο» της «ευρωπαϊκής πορείας της χώρας» διαφαίνονται ως επαρκείς άξονες στους οποίους θα βασιστούν οι πολιτικές εξελίξεις των επόμενων μηνών.
Αυτά φυσικά δεν αναιρούν την ταυτόχρονη «σφαγή φατριών» που αναμένεται τόσο στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο ΠΑΣΟΚ. Καθότι ο Στέφανος Κασσελάκης όπως και ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν φαίνονται καθόλου διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τις προεδρικές καρέκλες για να αναζητηθούν νέα σχήματα. Ιδίως μάλιστα από τη στιγμή που ο εκλογικός νόμος , ο οποίος δεν δίνει μπόνους εδρών σε συνασπισμούς κομμάτων, επιβάλλλει όχι συμμαχίες αλλά συγχωνεύσεις εφόσον το ζητούμενο είναι η επικράτηση στις επόμενες εκλογές.
Αμφότερες οι ηγεσίες πάντως φαίνεται να δέχονται ισχυρή αμφισβήτηση. Ο Στέφανος Κασσελάκης βλέπει ακόμη και τον σύμμαχό του Νίκο Παππά να μιλά για «διάλογο των χώρων» πλάι στους «τσιπρικούς» της Όλγας Γεροβασίλη και με φόντο την πρόταση του Διονύση Τεμπονέρα για «Μέτωπο Δημοκρατίας». Την ίδια στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας διαφαίνεται ξεκάθαρα πως κινείται πλέον αυτόνομα από τον ΣΥΡΙΖΑ προδιαγράφοντας ευρύτερο ρόλο. Δεν κρύβεται πια ο «ακήρυχτος πόλεμος Τσίπρα και Κασσελάκη που εντάθηκε μετά την επιλογή του πρώτου να προσκαλέσει το σύνολο της Νέας Αριστεράς στη διεθνή διάσκεψη που οργάνωσε στην Αθήνα.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ανταπαντά λέγοντας ότι –τουλάχιστον– αν προκύψουν διαδικασίες ανάδειξης καινούργιων σχηματισμών θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία τους ακόμα και αν βρει τον Τσίπρα απέναντί του ενώ παράλληλα ρίχνει «δίχτυα» και στην κατεύθυνση της Πλεύσης Ελευθερίας, ενός μορφώματος που μοιράζεται με το νέο ΣΥΡΙΖΑ έντονα στοιχεία μεταπολιτικής. Η ίδια η Ζωή Κωνσταντοπούλου αφήνει ένα παράθυρο ανοιχτό σημειώνοντας ότι «παρακολουθεί με ενδιαφέρον την αυτοκάθαρση του ΣΥΡΙΖΑ από τον Στέφανο Κασσελάκη».
Αυτά ενώ η αποδυναμωμένη Νέα Αριστερά είναι ανοιχτή σε συζητήσεις και σενάρια. Διαθέτοντας μια 11μελή κοινοβουλευτική ομάδα που τυχόν «μετακίνησή» της μπορεί να καθορίσει ποιο κόμμα θα είναι αξιωματική αντιπολίτευση στη Βουλή.
Έτσι λοιπόν η περίφημη εκδήλωση που έγινε τον περασμένο Φλεβάρη με την συμμετοχή του Διονύση Τεμπονέρα, του Μανώλη Χριστοδουλάκη και της Έφης Αχτσιόγλου για την «ιχνηλάτηση» της δυνατότητας σύμπραξης των τριών χώρων αποκτά πλέον αξία «προπομπού εξελίξεων». Σε μια διαδικασία που αν ξεκινήσει θα έχει πολλές παραμέτρους και πολλές αντιδράσεις.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (22.6.24)