Γιάννης Ελαφρός
Πώς θα είναι «της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία;» Θα υπάρχουν; Πού/πώς θα ξεσπάσουν; Ήταν Νοέμβρης του 1987, στη μεγάλη πανελλαδική φοιτητική διαδήλωση που συγκρούστηκε με τα ΜΑΤ στη Σταδίου, όταν έπεσε για πρώτη φορά το σύνθημα «Εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία». Εκείνα τα χρόνια, οι νέοι/ες της κομμουνιστικής Αριστεράς έλεγαν συχνά πως το επόμενο Πολυτεχνείο θα γίνει στον Βοτανικό, περιοχή όπου υπήρχαν τότε πολλά εργοστάσια. Ήταν μια πρωτόλεια προσπάθεια να προσεγγίσουν τη νέα, πιο εργατική, διάσταση που έβλεπαν για τα Πολυτεχνεία της νέας εποχής.
Πενήντα χρόνια μετά, το Πολυτεχνείο καταφέρνει να μένει «ζωντανό» όχι μόνο γι’ αυτό που ήταν αλλά κυρίως γιατί καταφέρνει σε κάθε εποχή να συνδεθεί και να εκφράσει τις εξεγερτικές τάσεις. Αμφισβητώντας με θρασύτητα τις αστικές προσπάθειες να το μουμιοποιήσουν, βγάζοντας τη γλώσσα και στις κομματικές ή αυτόνομες αφηγήσεις που θέλουν να το φέρουν στα μέτρα τους. Όπως έγραφε στη 18η Μπρυμαίρ ο Μαρξ, σε κρίσιμες στιγμές οι αγωνιζόμενοι «επικαλούνται φοβισμένοι τα πνεύματα του παρελθόντος στην υπηρεσία τους, δανείζονται τα ονόματά τους, τα μαχητικά συνθήματά τους», για να συμπληρώσει αποφασιστικά: «Η κοινωνική επανάσταση αντλεί την ποίησή της από το μέλλον»! Το αφιέρωμα του Πριν εκεί αποσκοπεί: Να βρούμε και να αναδείξουμε το κόκκινο νήμα της εξέγερσης του Νοέμβρη του ’73 και το πώς στην εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, την κατ’ εξοχήν εργατική εποχή, συνδέεται με την αντικαπιταλιστική πάλη κι επανάσταση για την κομμουνιστική απελευθέρωση.
Τα νέα Πολυτεχνεία δεν θα μοιάζουν με εκείνο του 1973. Όχι μόνο στη μορφή, κυρίως στο περιεχόμενο και την κοινωνική σύνθεση. Μια νέα σύνθεση νεανικού εργατικού θα αναδυθεί. Όψεις και πλευρές των σύγχρονων εξεγέρσεων έχουν ήδη εμφανιστεί το ’90-91, αλλά και το ’92 στον Βοτανικό με την ΕΑΣ, το ’97-98,
το 2006-2007, τον Δεκέμβρη του ’08, τη διετία ’10-11, τον Φλεβάρη του 2012. Στην εποχή μας, το ανατρεπτικό αντιιμπεριαλιστικό δημοκρατικό περιεχόμενο του Πολυτεχνείου βαθαίνει, καθώς αναδεικνύεται μια οργανική σύνδεση του κοινωνικού-ταξικού ζητήματος, με πυρήνα την εκμετάλλευση της εργασίας, με τα μεγάλα επίδικα της ελευθερίας και της δυνατότητας ο λαός να αποφασίζει για το μέλλον του — σπάζοντας τα δεσμά της ΕΕ, του ΝΑΤΟ κ.λπ., της βαρβαρότητας των πολέμων και των επικίνδυνων ανταγωνισμών του κεφαλαίου, της πολύπλευρης περιβαλλοντικής κρίσης. Η πάλη κατά του καπιταλισμού και των «νόμων» του πηγάζει από κάθε κοινωνική αναμέτρηση, βρίσκεται στην καρδιά και στην ουσία των σύγχρονων διεκδικήσεων, όπου το κομμουνιστικό πρόγραμμα κατεβαίνει από το ράφι και γίνεται οδηγός των σύγχρονων απελευθερωτικών απαντήσεων. Τα Πολυτεχνεία της νέας εποχής δεν μπορεί παρά να αναμετρηθούν με αυτές τις προκλήσεις, όντας στην ουσία τους αντικαπιταλιστικά.
«Προγραμματίζεται το μέλλον;» θέτει το ερώτημα ο πρωτοπόρος Κώστας
Τζιαντζής. Το αυθόρμητο του Νοέμβρη του 1973 δεν θα υπήρχε, εάν δεν υπήρχε πιο πριν η συνειδητή προπαρασκευή αγωνιστών/στριών, με την ιδιαίτερη συμβολή όσων εντάχθηκαν σε κομμουνιστική οργάνωση και ψηλαφούσαν μια επαναστατική τακτική (Σ. Καυκαλάς, Ά. Χάγιος). Αυτό είναι το ζητούμενο και σήμερα. Δεν περιμένουμε τα «νέα Πολυτεχνεία», αλλά συνειδητά προετοιμάζουμε τα πεδία για να εκραγούν και τους δρόμους για να περάσει το σύγχρονο επαναστατικό υποκείμενο. Το έργο των νέων αγωνιστών σήμερα, ειδικά της σύγχρονης επαναστατικής κομμουνιστικής νεολαίας, είναι πολύ πιο δύσκολο, αλλά μπορεί να πάει πολύ πιο μακριά. Μαζί με όλους εμάς, που όπως μας θύμισε ο Δ. Δεσύλλας, «αγαπήσαμε μια τρικυμία καινούρια»!