Γιάννης Ελαφρός
Μια σταγόνα αρκεί για να ξεχειλίσει το ποτήρι, λέμε. Τι ρόλο θα παίξουν δισεκατομμύρια σταγόνες βροχής και τόνοι λάσπης που έπνιξαν τη Θεσσαλία; Μετά από ένα καταστροφικό καλοκαίρι η κυβέρνηση της ΝΔ δεν απολαμβάνει τη σιγουριά του 41%, αλλά η μάχη για το από δω και πέρα θα είναι σκληρή. Είναι η μαχόμενη και αντικαπιταλιστική Αριστερά που πρέπει να πρωτοστατήσει, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ βρίσκονται σε βαθιά συναίνεση και σε εσωστρέφεια διαρκείας.
Η καταστροφή στη Θεσσαλία είναι τεράστια και οι συνέπειες θα είναι μακροπρόθεσμες, με πολύ μεγάλο κόστος για όλη την κοινωνία. Μιλάμε για πολλές χιλιάδες ζωές που επλήγησαν βαριά και που είναι άμεσο ζήτημα η κατάκτηση μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης. Και μόνο το γεγονός πως δεν έχουν διατεθεί τα ξενοδοχεία της περιοχής για να φιλοξενήσουν τους πληγέντες, μερικούς από τους οποίους πάνε στις δομές των προσφύγων διώχνοντας για αλλού τους άλλους κατατρεγμένους, είναι χαρακτηριστικό της απανθρωπιάς της κυρίαρχης πολιτικής. Η μάχη για την αντιμετώπιση των πιο ζωτικών προβλημάτων των πλημμυροπαθών είναι η πιο άμεση. Κι εδώ οι απαντήσεις έχουν ταξικό πρόσημο. Από τη μια η κυβερνητική διαχείριση του ελάχιστου κρατικού κόστους και της κερδοφόρας εμπλοκής ιδιωτικών εταιρειών. Από την άλλη, η διεκδίκηση της πλήρους ικανοποίησης των αναγκών με επίταξη μέσων από καπιταλιστικές εταιρείες και τον λογαριασμό στο κεφάλαιο και τους πλούσιους.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο να εκδηλώνεται ο καπιταλισμός της καταστροφής, με διαχείριση από απολύτως καταστρεπτικές κυβερνήσεις, όπως η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ο καπιταλισμός της καταστροφής είναι το σύστημα στη φάση της πολύπλευρης κρίσης διαρκείας, που γεννά τραγωδίες από την πανδημία μέχρι τη διάλυση των υποδομών (που οδηγεί στο έγκλημα στα Τέμπη) και από την κλιματική κρίση (που δίνει τεράστιες πυρκαγιές και κύματα κακοκαιρίας) μέχρι την εργασιακή ζούγκλα που επιταχύνει εξουθένωση και εργοδοτικά εγκλήματα εν ώρα εργασίας. Αλλά ο καπιταλισμός της καταστροφής δεν είναι μόνο αυτό. Όπως έχει αναλυθεί από το 2005, που ο τυφώνας Κατρίνα πλημμύρισε τη Νέα Ορλεάνη στις ΗΠΑ, κάθε μεγάλη καταστροφή γίνεται για το κεφάλαιο μια ευκαιρία για να περάσει πάνω στα συντρίμμια και το σοκ του κόσμου τις αντιδραστικές αστικές αναδιαρθρώσεις του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Αυτό βλέπουμε και στην Ελλάδα, όπως με την «ανασυγκρότηση του ΕΣΥ» ή της Εύβοιας. Αυτή η μάχη θα δοθεί και στη Θεσσαλία, μια κατεξοχήν παραγωγική περιοχή. Και μόνο το γεγονός πως Μητσοτάκης και Γεωργιάδης προωθούν κανονικά το αντεργατικό έκτρωμα που καταργεί 8ωρο, 5νθήμερο και απεργιακό δικαίωμα, όταν η κοινωνία έχει τα μάτια στραμμένα στη θεσσαλική τραγωδία, δείχνει τον κυνισμό τους.
Οι μάχες που έχουμε μπροστά μας είναι όχι μόνο κρίσιμες, αλλά και ζωτικές. Για να είναι νικηφόρες, πρέπει να δοθούν με αντικαπιταλιστική λογική, με πολιτικό νεύρο μια ισχυρή αντικαπιταλιστική Αριστερά.
Πρώτο ερώτημα, ποιος θα πληρώσει για την «αποκατάσταση»; Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν παρεκκλίνει μοίρα από τη δημοσιονομική πειθαρχία της ΕΕ, δεν βάζει χέρι στα τεράστια κέρδη του κεφαλαίου και ρίχνει ξανά τα βάρη στον λαό, κόβοντας ακόμα και το μικρό market pass, αναβάλλει την ενίσχυση στους χαμηλοσυνταξιούχους, προετοιμάζει το έδαφος για μη επιδότηση στο πετρέλαιο θέρμανσης κλπ. Ενώ η ακρίβεια φουντώνει ακόμα περισσότερο, ειδικά στα είδη διατροφής, δεν λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα, του πλαφόν-ελέγχου στις τιμές – κτύπημα των κερδών, κατάργηση ΦΠΑ στα είδη διατροφής και καθημερινότητας, αύξηση μισθών και συντάξεων. Αυτά πρέπει να διεκδικήσει άμεσα το κίνημα.
Η κυβέρνηση μάλιστα ετοιμάζει νέα φορομπηξία με το λεγόμενο τέλος για την κλιματική αλλαγή και το ταμείο καταστροφών, ενώ την κλιματική αλλαγή προκαλούν κυρίως οι δραστηριότητες των μεγάλων καπιταλιστικών εταιρειών, πρωτίστως των ενεργειακών. Μια καλή αρχή θα ήταν να μπει ένα γερό χαράτσι στα διυλιστήρια και στα άλλα ενεργειακά μονοπώλια, εξάλλου χρωστάνε και από τα… «υπερκέρδη».
Δεύτερο, τι θα γίνει με τις δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες; Όπως φάνηκε με τραγικό τρόπο ξανά στη Θεσσαλία όλα αυτά είναι διαλυμένα και το κεφάλαιο δεν ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την αποκατάσταση και την αναγκαία αναβάθμισή τους στην εποχή της κλιματικής κρίσης και των μεγάλων δυνατοτήτων. Οι όποιες «λύσεις» είναι μπαλώματα, με πολύ δημόσιο χρήμα σε ιδιωτικές εταιρείες. Σε κάθε περίπτωση η απάντηση κυβέρνησης και ΕΕ είναι συμπράξεις με ιδιώτες, που τελικά όλα υποτάσσονται στη λογική του κέρδους, αλλά από υποδομές τίποτα… Δεν είναι «καθυστέρηση» του ελληνικού καπιταλισμού· το πρόβλημα του σαπίσματος των υποδομών είναι έκδηλο από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία μέχρι την ΕΕ. Το εργατικό λαϊκό κίνημα πρέπει να απαιτήσει ένα μεγάλο πρόγραμμα δημόσιων υποδομών, με εργατικό-λαϊκό έλεγχο, με εθνικοποίηση των «εθνικών εργολάβων» και με βαριά φορολογία στο κεφάλαιο. Η συνολική υλοποίησή του απαιτεί την εργατική τάξη στο τιμόνι, απαιτεί εργατική εξουσία-δημοκρατία.
Απαιτείται ένα μεγάλο πρόγραμμα δημόσιων υποδομών, με εργατικό-λαϊκό έλεγχο και εθνικοποίηση των «εθνικών εργολάβων»
Τρίτο, ποια θα είναι η σχέση με τη φύση; Η λογική της αχαλίνωτης καπιταλιστικής ανάπτυξης, που εκφράζεται διαχρονικά και υπηρετείται άμεσα και από την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε πόλεις, παραλίες και βουνά, οδηγεί σε συμφορές. Σήμερα είναι ανάγκη η ανάπτυξη μιας σύγχρονης προγραμματικής αντίληψης, αντικαπιταλιστικής και κομμουνιστικής, που βλέπει τις κοινωνικές ανάγκες με νέο τρόπο, ενταγμένες στο περιβάλλον, με προστασία του κοινού μας σπιτιού, της Γης. Χωρίς υποταγή στην εγκληματική κλιματική πολιτική της ΕΕ για «πράσινη ανάπτυξη» (όπως κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σε μεγάλο βαθμό και το ΜέΡΑ25), ούτε όμως με παγίδευση στον «παραγωγισμό» του «υπαρκτού σοσιαλισμού» (βλέπε ΚΚΕ), που οδηγεί σε αμφισβήτηση της κλιματικής αλλαγής, μίας από τις μεγαλύτερες συμφορές του καπιταλισμού.
Στις νέες συνθήκες η πάλη για την ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής και της κυβέρνησης της ΝΔ που την προωθεί, καθώς και όλου του πολιτικού-κομματικού συστήματος συναίνεσης και αστικής κυριαρχίας γίνεται επιτακτική. Ας γίνουμε οι σταγόνες μιας πολιτικής και ταξικής καταιγίδας που έρχεται.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν στις 16-17/9/2023
