Γιώργος Τσαντίκος
Στην εποχή των αντιδικαιωμάτων, που εύκολα φασίστες χαρακτηρίζουν «φασισμό» ό,τι μπορεί να περιορίσει τη δράση και την εμβέλειά τους, πρέπει να μπει μια συμπαγής και αδιαπέραστη διαχωριστική γραμμή: άλλα τα δικαιώματά μας, άλλο πράγμα η εξουσία.
Εχει δικαίωμα ο σερβιτόρος να πηγαίνει με το κλαμπ σάντουιτς πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, λες και πηγαίνει σε επιχείρηση κομάντο στο Ντιεν Μπιεν Φου;Έχει δικαίωμα η τάδε υπουργός να λέει ότι τα αγέννητα παιδιά κ.λπ. κ.λπ. και να αμφισβητεί το δικαίωμα του ανθρώπου επάνω στο ίδιο του το σώμα; Έχουν δικαίωμα κατασταλτικές αρχές και αρχηγοί κομμάτων να μηνύουν δημοσιογραφικά μέσα για έρευνες που αποκαλύπτουν τη δράση τους, στο όνομα της δυσφήμισης;
Η κουβέντα πηγαίνει λάθος από τη στιγμή που γίνεται πάνω στην έννοια του «δικαιώματος». Δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα αφέντες και δούλοι, εργάτες και αφεντικά, λαός και εξουσία. Βασική αρχή, φιλοσοφικά διατυπωμένη, πολιτικά απαράβατη, λογικά κατανοητή.
Όχι πάντα, βέβαια, καθότι η εξουσία είναι το τρεντ των καιρών μας και κερδίζει χώρο συνεχώς.
Ο σερβιτόρος που έγινε viral στη Ρόδο, πηγαίνοντας την παραγγελία σε μια εξέδρα μέσα στη θάλασσα, επανέφερε στην πραγματικότητα πολλές περισσότερες συζητήσεις, από το αν οι συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα και ειδικότερα στον τουρισμό είναι καλές (hint: δεν είναι).
Πρώτον, από πότε ξανάγινε μόδα ο ρωμαϊκός τρόπος ζωής; Τι στο καλό έχουν πάθει οι λουόμενοι και θέλουν ταυτόχρονα και θάλασσα, και στέρεο έδαφος και κορεσμένους υδατάνθρακες; Δεν έχουν ακούσει ποτέ για τον κακό συνδυασμό λιπαρών γευμάτων και θαλασσινού μπάνιου; Δεν γνωρίζουν, π.χ., ότι στην καλύτερη, επιτρέπεται ένα μενού οργίων πακέτο, αλλά και πάλι, το κρύο αρκουδολουκάνικο με μέλι μπορεί να σε πειράξει;
Δεύτερον, από πότε είναι αξιοπρεπές να κάνεις τον Μάρτιν Σιν αλλά όχι στο Αποκάλυψη τώρα, για να πάρεις ένα έστω βαρβάτο φιλοδώρημα; Και στο κάτω-κάτω, άμα «συνηθίζεται», γιατί να πας ντυμένος αλλά όχι με το μαγιό σου, να βάλεις και εσύ λίγο ιώδιο απευθείας για τον χειμώνα;
Τρίτον, ποιος –αλήθεια ποιος– ακούει σοβαρά όλους/ες εκείνους/ες που σπεύδουν να νουθετήσουν, λέγοντας ότι «καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή» και «έλα τώρα που δεν ξέρεις τους swimming waiters, πόσο πασέ μπάφλας είσαι». Όχι, δεν τους ξέρω, αλλά ξέρω κάμποσες δουλειές που είναι πραγματική ντροπή, συνήθως ένοπλες. Που πιο εύκολα κάνουν μηνύσεις από ό,τι αναπνέουν και μάλλον δεν αντιλαμβάνονται πού βρίσκονται τα όρια μεταξύ δυσφήμησης, δημόσιου λόγου, ανθρωπιάς και νορμάλ αντιμετώπισης των πραγμάτων.
Δεν είναι «δικαίωμα» γενικά ενός εργαζόμενου να ξεφτιλίζεται, ακόμα και αν παίρνει περιστασιακά ή πιο τακτικά δυο κατοστάρικα πουρμπουάρ
Δεν είναι «δικαίωμα» γενικά ενός εργαζόμενου να ξεφτιλίζεται, ακόμα και αν παίρνει περιστασιακά ή πιο τακτικά δυο κατοστάρικα πουρμπουάρ. Δεν είναι δικαίωμα γιατί στην επόμενη φάση της τουριστικής παράνοιας στην Ελλάδα, θα συμπεριλαμβάνεται στις βασικές υποχρεώσεις του σερβιτόρου να πηγαίνει με ψαρόβαρκα –για γραφικότητα– την παραγγελία σε πλατφόρμα τάνκερ στα ανοιχτά, γιατί θα έρθουν στο μεταξύ τίποτα αντιαναπτυξιακοί και θα πούνε, άκουσον-άκουσον, γιατί στο καλό υπάρχουν σταθερές πλατφόρμες μέσα στη θάλασσα σε δημόσια παραλία.
Δεν είναι δικαίωμα το να υπαγορεύεις σε μια γυναίκα τι θα κάνει με το σώμα της, επειδή το σύστημα (και το «αντισύστημα») βρήκε το αίτιο στο δημογραφικό πρόβλημα και φυσικά, αυτή δεν είναι ότι ο καπιταλισμός έχει ξελιγώσει την ανθρώπινη φύση, ότι στοχοποιείται ο έρωτας και η συντροφικότητα και δεν μπορείς να αγαπάς όποιον/α σου αρέσει, γιατί τότε «δεν μπορείς να κάνεις παιδιά» και κινδυνεύουν τα ήθη, τα έθιμα, ο χριστούλης και τα κλαμπ σάντουιτς για λουόμενους στη Ρόδο. Δεν θα κάνουμε παιδιά για δημογραφικούς λόγους, ας το πάρουν χαμπάρι επιτέλους.
Δεν είναι δικαίωμα να θεωρείται, γενικά και οριζόντια, δυσφήμιση μια αποκάλυψη και να αντιμετωπίζεται όχι πολιτικά αλλά δικολαβικά, με απώτερο σκοπό τον εκφοβισμό και την εξόντωση των δημοσιογράφων.
Δεν μπορεί να ποινικοποιεί την πολιτική εκτίμηση και τον χαρακτηρισμό ένας επικεφαλής κόμματος και να προσφεύγει στον νόμο για να καθορίσει ένα αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα και υποχρέωση, περιορίζοντάς τα.
Στην εποχή των αντιδικαιωμάτων, που εύκολα φασίστες χαρακτηρίζουν «φασισμό» ό,τι μπορεί να περιορίσει τη δράση και την εμβέλειά τους, και θέλουν και νομική κάλυψη γι αυτό, ως στενοί συνεργάτες της εξουσίας που είναι, πρέπει να μπει μια συμπαγής και αδιαπέραστη διαχωριστική γραμμή: άλλα τα δικαιώματά μας, άλλο πράγμα η εξουσία.