Γιάννης Ελαφρός
▸ «Έρχονται μάχες μην δειλιάσεις, γίνε ο δρόμος να περάσεις»
(Οδυσσέας Ιωάννου)
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μάη αποτυπώνει έναν αρνητικό πολιτικό συσχετισμό, τον οποίο το κεφάλαιο θα προσπαθήσει να εμβαθύνει και να αξιοποιήσει, ενώ οι δυνάμεις της εργατικής πολιτικής οφείλουν να αντιπαλέψουν και ανατρέψουν. Η πάλη για την ανατροπή χρειάζεται κατανόηση του τι συμβαίνει, καθώς «μόνο η πραγματικότητα θα μας μάθει πώς την πραγματικότητα να αλλάξουμε» (Μπρεχτ).
Η ανάλυση αυτή όμως δεν μπορεί παρά να γίνει «πολεμώντας και συζητώντας», δίνοντας και τις επόμενες μάχες, καθώς δεν υπάρχει διάλειμμα στην ταξική πάλη. Ορισμένα αφετηριακά σημεία:
Α) Η διαμόρφωση του συσχετισμού δεν έχει ολοκληρωθεί, οι εκλογές της 25ης Ιούνη είναι ο «τελικός». Πολλά θα κριθούν εκεί.
Β) Η συσπείρωση του μπλοκ της δεξιάς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός πως για τέσσερα χρόνια δεν υπήρχε αντιπολίτευση και αμφισβήτηση της κυρίαρχης πολιτικής κεφαλαίου, ΕΕ και ΝΑΤΟ από ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα η ΝΔ να προβάλλει ως ο πιο σταθερός και αξιόπιστος φορέας υλοποίησής της.
Γ) Η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα κυρίως της πλήρους ενσωμάτωσής του στην κυρίαρχη αστική γραμμή, με αποτέλεσμα να είναι «άχρηστος» και για τους «πάνω» (που μια χαρά βολεύονταν με την κυβέρνηση ΝΔ) και για τους «κάτω», που δεν έβλεπαν τίποτα διαφορετικό απ’ αυτόν. Με την πολιτική του συνέβαλε αποφασιστικά στην εκτόξευση της ΝΔ.
Δ) Για την ανησυχητική άνοδο της ακροδεξιάς, ας σκεφτούμε το πόσο αξιοποιούνται και υλοποιούνται ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, η αντιπροσφυγική υστερία, η θρησκοληψία (και τι δεν είδαμε την περίοδο της πανδημίας), με τη συστημική αντιπολίτευση των ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ να προσκυνούν τους φράχτες ή να πριμοδοτούν την «τουρκοφαγία», και το ΚΚΕ ειδικά στα «εθνικά θέματα» να μη συγκρούεται με την κυρίαρχη πολιτική σε όλη τη γραμμή του μετώπου.
Ε) Οι μεγάλοι κοινωνικοί αγώνες δεν έσβησαν, έχουν δημιουργήσει κοινωνικά και πολιτικά αποτελέσματα, αποτυπώθηκαν σε ένα βαθμό και στις κάλπες, με την εκλογική άνοδο που είχε το ΚΚΕ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και οι άλλες δυνάμεις της μαχόμενης Αριστεράς. Ωστόσο, όπως σημειώνει το ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση στο πρώτο μετεκλογικό σχόλιο, «ο μετασχηματισμός τους σε ανατρεπτικό πολιτικό ρεύμα έχει πολιτικές προϋποθέσεις, που δεν διαμορφώνονται με τροποποιητικές διαχειριστικές πολιτικές. Απαιτείται πολιτικοποίηση και ανατρεπτική λογική στην ανάπτυξη των αγώνων και προβολή συνολικής αντικαπιταλιστικής πολιτικής». Αυτά έλειψαν σε ευρεία κλίμακα, υπονομεύτηκαν όχι μόνο από τις αστικές δυνάμεις, αλλά και από αριστερές δυνάμεις που δρουν στο κίνημα, όπως το ΚΚΕ.
Απ’ αυτή τη σκοπιά δεν είναι και πολύ αριστερό να κατηγορούμε τον λαό για το αποτέλεσμα (όπως κάνουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜέΡΑ25). Ο λαός δεν είναι εξάλλου ένας, υπάρχουν τάξεις, στρώματα, τάση υποταγής και τάση χειραφέτησης μέσα στην εργατική τάξη. Πάντα υπήρχαν οι δύο Ελλάδες που πολώνονταν προς τα αριστερά ή τα δεξιά, ακόμα και στην αντίσταση ή στη χούντα. Ο Μπρεχτ μιλούσε ειρωνικά για όσους θέλουν να «αλλάξουν λαό». Εάν θέλουμε να αλλάξουμε τον λαό, πρέπει πρώτα να αλλάξουμε την Αριστερά και το εργατικό-λαϊκό κίνημα.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να μας τρομάξει το 41% του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στις 8 Απρίλη 1990, ο πατέρας του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πήρε 46,9%, με το ΠΑΣΟΚ βαριά πληγωμένο, την Αριστερά στον αστερισμό της συναίνεσης και τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» να καταρρέει πάνω στα κεφάλια μας. Κι όμως η εργατική τάξη, η νεολαία, τα φτωχά λαϊκά στρώματα δεν το έβαλαν κάτω, όπως και οι δυνάμεις του ΝΑΡ και της επαναστατικής Αριστεράς τότε, με αποτέλεσμα να γίνουν συγκλονιστικοί κοινωνικοί αγώνες και η κυβέρνηση Μητσοτάκη να πέσει πριν την ώρα της (τον Οκτώβρη του 1993) και να ηττηθεί πανηγυρικά. Στο καυτό κοινωνικό πεδίο που διαμορφώνεται την επόμενη περίοδο κάθε πρόβλεψη για ανέμελη προώθηση του κυβερνητικού έργου μοιάζει εξαιρετικά επισφαλής.
Πριν τις εκλογές της 21ης Μάη η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έλεγε πως το ερώτημα του κυβερνητικού προγράμματος είναι απαντημένο και το κρίσιμο ζητούμενο για τους εργαζόμενους είναι η διαμόρφωση μιας ανατρεπτικής αντιπολίτευσης για την επόμενη μέρα. Οι εκλογές της Κυριακής ξεκαθάρισαν το ζήτημα της κυβέρνησης, οδηγώντας τα κόμματα της αστικής κυβερνητικής διαχείρισης (με προοδευτικό μανδύα) σε δηλώσεις πως θέλουν να είναι… αντιπολίτευση! Τρικυμία… Ο ΣΥΡΙΖΑ ταλαντεύεται εάν θα ρίξει το σύνθημα της αντιπολίτευσης, γιατί κάποιοι θεωρούν πως του χαλάει το… κυβερνητικό προφίλ. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ αργά για να κάνει αντιπολίτευση σε μια πολιτική εντός του πλαισίου της οποία ήδη κινείται… Το ΠΑΣΟΚ πάει να μιλήσει για «αξιόπιστη» αντιπολίτευση, αλλά έρχονται ο γραμματέας του Α. Σπυρόπουλος και η Μ. Αποστολάκη και λένε πως εάν η ΝΔ δεν είναι αυτοδύναμη… το συζητάμε. Το ΜέΡΑ25 βάζει σαν στόχο να μπει στη βουλή για να ακούγεται η φωνή του (τα περί ρήξης θεωρούνται «καμένα»), ενώ το ΚΚΕ, βγάζοντας ηγεμονισμό απέναντι στις άλλες δυνάμεις του κινήματος και της Αριστεράς, λέει πως είναι η «μόνη αντιπολίτευση».
Ενισχυμένη ΑΝΤΑΡΣΥΑ σημαίνει δύναμη ανυπακοής και σύγκρουσης με κάθε αντιλαϊκή κυβέρνηση
Όταν τίθεται το αίτημα της αντιπολίτευσης, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ «παίζει στο δικό της γήπεδο». Όχι γιατί δεν υπάρχουν και άλλες δυνάμεις αντίστασης και αντιπολίτευσης, αλλά γιατί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ εκφράζει μια λογική ανυπακοής απέναντι σε κάθε κυβέρνηση, δεν «ψαρώνει» από τους συσχετισμούς, αλλά δρα αποφασιστικά για την ανατροπή τους, χωρίς να αποφεύγει τη σύγκρουση με την αστική πολιτική για τον εκτροχιασμό της. Προβάλλει ένα ανατρεπτικό αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης, σύμφωνο με τις ανάγκες και τα δικαιώματα εργαζομένων και νεολαίας, σε ρήξη με τους πυλώνες του συστήματος. Σηκώνει τη σημαία της αντικαπιταλιστικής ανατροπής, της επανάστασης και του σοσιαλισμού-κομμουνισμού στην εποχή μας, πολεμώντας όσα αναγεννούν τον φασισμό και την αντίδραση.
Εκφράζει την ανάγκη για μια άλλη Αριστερά, για μια ευρεία συσπείρωση και ανασυγκρότηση του πλατιού δυναμικού της αντικαπιταλιστικής και ανατρεπτικής Αριστεράς. Το θετικό βήμα ανόδου της 21ης Μάη είναι εφαλτήριο για προώθηση σε καλύτερες θέσεις μάχης.
