Γιάννης Ελαφρός
«Ότι έχουμε είμαστε εμείς»
Όταν αναπτύσσεται η πολιτική πρόταση της αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής Αριστεράς συχνά υπάρχει ο αντίλογος πως «όλα αυτά δεν είναι ρεαλιστικά», πως «είναι ευσεβείς πόθοι που δεν έχουν σχέση με την καθημερινή ζωή», ενώ απεναντίας ρεαλιστική είναι η «ενίσχυση πολιτικών λογικών και κομμάτων που αντιπροσωπεύονται στη βουλή», αφού μέσω αυτού του δρόμου μπορεί ο λαός να βελτιώσει τη ζωή του.
Κι όμως, εάν δούμε την «πραγματική ζωή» και την πρόσφατη εμπειρία της τετραετίας που πέρασε με την άθλια διακυβέρνηση της ΝΔ, θα εντοπίσουμε πως όσες κατακτήσεις υπήρχαν, όσες καθυστερήσεις και ρωγμές στην αντιλαϊκή επίθεση σημειώθηκαν, όσα μεγάλα γεγονότα άλλαξαν συσχετισμούς αυτά προκλήθηκαν κι έγιναν στο πεδίο της πάλης του κινήματος, στη δράση έξω από τη βουλή, στους δρόμους του αγώνα. Δεν ήταν οι συσχετισμοί ή οι ομιλίες στη βουλή, ή μερικές τροπολογίες και προτάσεις νόμου που προτάθηκαν από κόμματα της Αριστεράς που έκαναν τη διαφορά, αλλά οι μαζικές και δυναμικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας. Αυτές πέτυχαν νίκες ή λάβωσαν σοβαρά την προσπάθεια της κυβέρνησης και του συστήματος, αφήνοντας ανοικτή τη δυνατότητα να ανατραπούν αντιδραστικές επιλογές στο μέλλον.
Την τετραετία που διανύθηκε, η ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, που διεκδικεί ξανά την ψήφο ως μόνη «ρεαλιστική» επιλογή για «να φύγει ο Μητσοτάκης» (και όχι η δεξιά και συστημική πολιτική), ήταν ασήμαντη και άχρηστη για τον λαό, πολύ μακριά από την κοινωνία και τα αγωνιζόμενα τμήματα, όταν δεν ήταν κι ανοικτά εναντίον τους. Πως τολμούν σήμερα να ζητούν ψήφο;
Η πολιτική και η δράση που έφερε αποτελέσματα υπέρ του λαού και της νεολαίας ήταν αυτή της μαχόμενης κι αντικαπιταλιστικής Αριστεράς μέσα στο κίνημα, με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ να έχει πάντα ενεργό ή και πρωταγωνιστικό ρόλο. Αυτή η Αριστερά πρέπει να ενισχυθεί μπροστά στις μάχες που έρχονται και στους αγώνες και στις εκλογές.
Μια αναδρομή στην τετραετία και στις μάχες της
Τον Ιούλιο του 2019 η κυβέρνηση της ΝΔ με πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη ερχόταν φουριόζα θέλοντας να λεηλατήσει τα εναπομείναντα δικαιώματα εργαζομένων και νεολαίας, να τσακίσει οριστικά το κίνημα και την Αριστερά, πατώντας πάνω στην εμπέδωση της κυρίαρχης πολιτικής και στην απογοήτευση, που έσπειρε ο ΣΥΡΙΖΑ με την αντιλαϊκή και υποταγμένη τετραετία 2015-2019. Μετά από τέσσερα έτη, παρότι η κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε ιδιαίτερα την αντιδραστική αναδιάρθρωση του συστήματος, η εικόνα απέχει πολύ από την επιβολή μιας κινηματικά «καμένης γης». Η αντίσταση, καθυστέρηση, απόκρουση ή και ανατροπή της επίθεσης του συστήματος ήταν αποτέλεσμα του μαχητικού κινήματος, με την πρωτοπόρα συμβολή της ανατρεπτικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Ήταν αποτέλεσμα μιας ανατρεπτικής πολιτικής λογικής και όχι ενός πνεύματος συναίνεσης και διαχείρισης. Γέννημα των δρόμων και όχι των κοινοβουλευτικών εδράνων. Ας δούμε ορισμένα μόνο παραδείγματα.
Μία από τις πιο κρίσιμες μάχες της τετραετίας ήταν αυτή της δημόσιας υγείας, λόγω και της πανδημίας του κορονοϊού από την άνοιξη του 2020. Τον αγώνα για ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, για ουσιαστικά μέτρα προστασίας από την πανδημία, ενάντια στην επίθεση κυβέρνησης-κεφαλαίου για να ακυρώσουν εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα τον έδωσε το μαχόμενο κίνημα των υγειονομικών καταρχάς, με πρωτοπόρα συμβολή των γιατρών της αριστερής αντισυστημικής πτέρυγας και αγωνιστών/στριών της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Σε μια περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και άλλες δυνάμεις και τάσεις της Αριστεράς και του αντιεξουσιαστικού χώρου στριμώχνονταν στη συναίνεση με τη γραμμή Μαξίμου-Τσιόδρα (ο Α. Τσίπρας ακόμα και τον Νοέμβριο του 2020 πρότεινε υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής!), ήταν οι μαχόμενοι υγειονομικοί και οι δυνάμεις της Αριστεράς που βγήκαν στο υπουργείο Υγείας και στις πύλες των νοσοκομείων κι αργότερα μαζικά στους δρόμους για να διεκδικήσουν ανατροπή της εγκληματικής κυβερνητικής πολιτικής. Έτσι έσπασαν και οι ολοκληρωτικού τύπου απαγορεύσεις συναθροίσεων και συγκεντρώσεων, που επέβαλλε η κυβέρνηση της ΝΔ, με πρόσχημα τον κορονοϊό και στις οποίες συναίνεσαν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Η μαζική ταξική Εργατική Πρωτομαγιά του 2020 από τα Χαυτεία ήταν ένα ακόμα βήμα.
Χαραγμένα στη μνήμη θα μείνει το Πολυτεχνείο του 2020, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρήκε ευκαιρία να υλοποιήσει τις πιο μύχιες επιθυμίες των αστικών κυβερνήσεων και των ΗΠΑ, απαγορεύοντας τις εκδηλώσεις και την πορεία στην αμερικανική πρεσβεία. Το πρωτοφανές τρομοκρατικό σχέδιο της αστυνομίας, στο οποίο πειθάρχησε πλήρως ο ΣΥΡΙΖΑ (έκανε μόνο μια συμβολική εκδήλωση στο πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ) και το ΠΑΣΟΚ, έσπασε από τις διαδηλώσεις που κάλεσε το ΚΚΕ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, άλλες δυνάμεις της μαχόμενης Αριστεράς και της ταξικής-αγωνιστικής πτέρυγας του κινήματος. Η καταστολή ήταν τρομερή, από τα Προπύλαια μέχρι την πλατεία Καραϊσκάκη και τον Σταθμό Λαρίσης, με αποκορύφωμα το όργιο αστυνομικής βίας στα Σεπόλια, με τους ξυλοδαρμούς και τις συλλήψεις μελών της οικογένειας Καττή και άλλων αγωνιστών του ΝΑΡ και της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα. Εκατοντάδες συλλήψεις έγιναν σε όλη την Ελλάδα, ανάλογα ήταν και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν. Ο Ηλίας Σμήλιος, μέλος του ΠΣΟ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κατηγορήθηκε ως «διοργανωτής» παράνομης συγκέντρωσης στη Θεσσαλονίκη και του επιβλήθηκε πρόστιμο 3.000 ευρώ! Στις 26 Νοέμβρη 2020 πραγματοποιήθηκε απεργία και (παράνομη) εργατική συγκέντρωση στην Κοραή, για να φτάσουμε στο αστυνομικό «φεστιβάλ» καταστολής της 6ης Δεκέμβρη 2020, όταν οι σιδερόφρακτες ένστολες συμμορίες είχαν αποκλείσει με κυβερνητική εντολή όλο το κέντρο. Τότε συνελήφθησαν δεκάδες αγωνιστές της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του ΚΚΕ(μ-λ), άλλων οργανώσεων και συλλογικοτήτων (το ΚΚΕ δεν είχε κατέβει). Σε μια εφαρμογή «κινηματικού αντάρτικου» αριστερές αντικαπιταλιστικές κινήσεις και τοπικές συλλογικότητες (με την υποστήριξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) πραγματοποίησαν μη ανακοινωμένες πορείες σε πέντε-έξι γειτονιές της Αθήνας, σπάζοντας την απαγόρευση. Όλες αυτές τις μέρες οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ ζέσταιναν τις βουλευτικές τους έδρες…
Οι μάχες αυτές, μαζί με την διαρκώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια από την αποτυχημένη κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας, συνέβαλαν στο να εκδηλωθεί το μεγάλο λαϊκό και νεολαιίστικο ξέσπασμα μετά τον ξυλοδαρμό ενός νέου στην πλατεία της Νέας Σμύρνης στις 7 Μάρτη 2021, που κατέκλυσε το διαδίκτυο με το «Πονάω». Στις 14-15 Μάρτη σε πάνω από 20 γειτονιές της Αθήνας κι αλλού έγιναν πολύ μεγάλες διαδηλώσεις χιλιάδων ατόμων ενάντια στην αστυνομοκρατία και την κυβερνητική πολιτική. Αυτές οδήγησαν στην απόσυρση των αστυνομικών δυνάμεων από τις πλατείες, όπου επιδίδονταν σε συστηματικό κρατικό μπούλινγκ κατά των νέων, αλλά και σε χαλάρωση των μέτρων αστυνόμευσης.
Ανάλογες σκληρές μάχες δόθηκαν και ενάντια στον υπεραντιδραστικό νόμο κατά των διαδηλώσεων, που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2020 με υπουργό ΠΡΟ.ΠΟ. τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Ο νόμος αυτός επιχειρούσε να βάλει οριστικά «τάξη» στις πορείες, στην ουσία αποτρέποντας τις μαχητικές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις, με σειρά αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων (άδεια, υπεύθυνος, αστική ευθύνη, κατάληψη μίας λωρίδας ή ακόμα και απαγόρευσης πορείας κ.α.) Ο νόμος διαφημίστηκε ως τομή, που θα έβαζε τέλος στο «χάος» της μεταπολίτευσης. Αν και πέρασε από τη βουλή, στην πράξη θρυμματίστηκε από το μαζικό κίνημα και οι περισσότερες διατάξεις του μπήκαν στο ψυγείο, με τις αστυνομικές δυνάμεις να προσπαθούν να επιβάλλουν τον περιορισμό των πορειών σε λωρίδες, συχνά για να κτυπήσουν και να διαλύσουν τις πορείες. Και σε αυτό το πεδίο ήταν η μάχη στον δρόμο και η γραμμή ανυπακοής στον αντιδημοκρατικό νόμο που έδωσε ανάσες ελευθερίας σε λαό και νεολαία και όχι η καθωσπρέπει κοινοβουλευτική αντιπολίτευση…
Στις επιτυχίες του κινήματος ξεχωρίζει αναμφίβολα η «πόρτα» που έριξε στην πανεπιστημιακή αστυνομία, καθώς η κυβέρνηση συγκρότησε (με τα λεφτά των φορολογούμενων) τις ΟΠΠΙ, οι οποίες όμως δεν μπόρεσαν να αναπτυχθούν μέσα στις σχολές λόγω της αποφασιστικής αντίστασης του φοιτητικού κινήματος. Μια μάχη που είχε ξεκινήσει από το 2019, καθώς μία από τις πρώτες νομοθετικές κινήσεις της ΝΔ ήταν αυτή για την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Πρωτοπόρες δυνάμεις του φοιτητικού κινήματος κινητοποιήθηκαν, με πρώτο ορόσημο σε αυτή τη νέα φάση αγώνα το σπάσιμο του λοκ-άουτ στην ΑΣΟΕΕ στις 7 Νοέμβρη 2019 από δεκάδες φοιτητές/τριες, που πλήθυναν στη συνέχεια και βγήκαν με μαζική διαδήλωση, παρά την κυβερνητική αστυνομική επιδίωξη για μαζικές συλλήψεις (πραγματοποιήθηκαν δύο, μελών της νΚΑ). Η πολύ μεγάλη πορεία του Πολυτεχνείου το 2019 ήταν ένα μήνυμα πως η κυβερνητική επιχείρηση-ταφόπλακα στο κίνημα δεν θα περάσει.
«Μόνο ο λαός σώζει τον λαό», από την πανδημία μέχρι τις φωτιές και τις εξώσεις μέχρι τις απεργίες
Την άνοιξη του 2020 κι εν μέσω πανδημίας μέσα από το κίνημα των μαχόμενων υγειονομικών πρωτοακούστηκε το σύνθημα «Μόνο ο λαός σώζει τον λαό» για να αγκαλιαστεί στην πορεία από το ταξικό εργατικό κίνημα και την μαχόμενη Αριστερά. Πόσο αληθινό αναδείχθηκε τα προηγούμενα χρόνια! Από την αντιμετώπιση του covid και την προσπάθεια να σταθεί όρθια η κοινωνία με νοσοκομειακούς γιατρούς και νοσηλευτές στην πρώτη γραμμή, αλλά και την εργατική τάξη στις υπηρεσίες και την παραγωγή, μέχρι τους κατοίκους των χωριών της Εύβοιας που αυτοοργανώθηκαν για να σώσουν τα χωριά τους από την πυρκαγιά που είχε αφήσει το «επιτελικό κράτος» των μεγάλων συμφερόντων να καίει ανεξέλεγκτη. Αλλά και τα σωματεία, τις συνελεύσεις και τις κινήσεις γειτονιών, τους Συντονισμούς συλλογικοτήτων και τις κινήσεις κατά των πλειστηριασμών, που ειδικά τον τελευταίο χρόνο σταματούν εξώσεις, διακόπτουν πλειστηριασμούς, σώζουν σπίτια και ζωές εργαζομένων και φτωχών ανθρώπων. Κι εκεί δεν ήταν οι κοινοβουλευτικές ομάδες που έπαιξαν ρόλο (ίσα-ίσα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βαρύτατες ευθύνες για τους πλειστηριασμούς).
Σοβαρά εμπόδια και αλλεπάλληλες ήττες έχει δεχθεί από το κίνημα της εκπαίδευσης η πολιτική της κυβέρνησης. Μετά από συγκλονιστικές απεργιακές κινητοποιήσεις και επίμονη πάλη με το όπλο της απεργίας-αποχής από την αξιολόγηση ή άλλες αντι-εκπαιδευτικές επιλογές, τα σχέδια Κεραμέως-Μητσοτάκη είτε συναντούν αγωνιστικό τοίχο, είτε έχουν βαλτώσει. Χαρακτηριστικό είναι αυτό που γίνεται αυτή την περίοδο με την προσπάθεια επιβολής της ατομικής αξιολόγησης στους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς (και με την απειλή της μη επικύρωσης του διορισμού), όπου η συντριπτική πλειονότητα έχει αρνηθεί, στηριγμένοι στη συλλογική πάλη των ΕΛΜΕ και ΣΕΠΕ. Κι εδώ ο ρόλος των Παρεμβάσεων και της ανυπότακτης Αριστεράς είναι πρωταγωνιστικός, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφιζε στις διοικήσεις των ομοσπονδιών για τη λήξη των απεργιών. Επίσης, οι εκπαιδευτικοί έριξαν δύο φορές στα σκουπίδια την προσπάθεια της Κεραμέως να επιβάλλει την ηλεκτρονική ψηφοφορία για τα υπηρεσιακά συμβούλια, απέχοντας σε τεράστια ποσοστά, παρότι τη δεύτερη φορά κατέβασαν υποψήφιους η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ!
Και ο αντιδραστικός νόμος Χατζηδάκη συναντά σημαντικά εμπόδια, όσον αφορά τις αντισυνδικαλιστικές του ρυθμίσεις, καθώς η ταξική πτέρυγα και η αντικαπιταλιστική Αριστερά πάει με γραμμή μη εφαρμογής και κατάργησής του. Στη συνέλευση (συνέδριο) της ΑΔΕΔΥ για παράδειγμα δεν συμμετείχαν οι αντιπρόσωποι που είχαν εκλεγεί με ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, θέμα που έθεσαν με ιδιαίτερη επιμονή οι Παρεμβάσεις.
Από τον εντυπωσιακό και νικηφόρο αγώνα των ντελιβεράδων της efood μέχρι τη διαρκή μάχη στην Cosco και την απεργία διαρκείας στην Μαλαματίνα είναι οι εργαζόμενοι που ανοίγουν τους δρόμους για να περάσει το δίκιο τους.
