Χάρης Λαμπρόπουλος
Εργαζόμενοι και νεολαία βρίσκονται αντιμέτωποι με την πολύπλευρη καπιταλιστική κρίση. Παρά το βαρύ πέπλο της υποταγής, ξεπηδούν τάσεις αντίστασης και διεκδίκησης στην εργατική τάξη και ειδικά στη νέα γενιά. Μια σύγχρονη αντικαπιταλιστική Αριστερά είναι πιο αναγκαία από ποτέ, όχι σαν «αριστερό» άκρο της μαύρης κανονικότητας αλλά σαν άρνησή της.
Αντιφάσεις του συστήματος, διττές τάσεις της κοινωνίας
Οι εργαζόμενοι, η νεολαία, τα φτωχά λαϊκά στρώματα βιώνουν μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο. Η πανδημία της Covid-19 έφερε τον καπιταλιστικό κόσμο στη δίνη μιας πολύμορφης και εντελώς πρωτότυπης «δοκιμασίας». Σε αυτήν προστέθηκε και ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος δρομολόγησε πρόσθετες και πολύ σοβαρές διεργασίες σε πολλά επίπεδα. Στον σύγχρονο καπιταλισμό εμφανίζονται συνεχώς πεδία αντιφάσεων, που αποκτούν μόνιμο χαρακτήρα (προσφυγικό, περιβάλλον, ενεργειακό, διεθνοποίηση και εφοδιαστικές αλυσίδες, κόστος χρήματος και χρέος κ.α.) αλλά και πεδία στα οποία ο πόλεμος επιδρά καταλυτικά (διατροφικό, επισιτιστικό, δρόμοι διακίνησης εμπορευμάτων και ενέργειας). Διαμορφώνεται από τη μεριά του συστήματος ένα σπιράλ απαντήσεων με αντιφατικό και αλληλοσυγκρουόμενο χαρακτήρα, που αντί να επιλύουν τα προβλήματα, τα περιπλέκουν, με κοινό παρονομαστή μια δυσοίωνη πραγματικότητα για την εργαζόμενη πλειονότητα.
Το κεφάλαιο και η αστική πολιτική επιχειρούν να απαντήσουν σε αυτήν την κατάσταση με μια φυγή προς τα μπρος. Η πανδημία και ο πόλεμος αξιοποιούνται για να ενταθεί η εκμετάλλευση, να οξυνθούν οι ταξικές ανισότητες και να προωθηθεί η αντίδραση σε όλα τα μέτωπα, να ενισχυθούν οι μηχανισμοί επιτήρησης, πειθαναγκασμού, καταπίεσης και καταστολής. Αυτή η επιλογή επιδρά με διπλό τρόπο στη λαϊκή συνείδηση. Από τη μια, δημιουργεί μια τάση παράλυσης-παραίτησης. Από την άλλη, αποκαλύπτει με απροκάλυπτο τρόπο το πραγματικό πρόσωπο του σύγχρονου καπιταλισμού, ενισχύοντας τις τάσεις αμφισβήτησης του συστήματος, ιδίως στις νεότερες γενιές.
Η σημασία της παρέμβασης της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς
Η εκρηκτική κοινωνική κατάσταση τροφοδοτεί μαζικές κινητοποιήσεις, αρκετές από τις οποίες έχουν διάρκεια, επιμονή, διάθεση για σύγκρουση. Κινητοποιήσεις που ξεσπούν πολλές φορές με φαινομενικά «επιμέρους» αφορμές, όμως η έκταση, το βάθος και η αποφασιστικότητά τους δείχνουν πως συμπυκνώνουν βαθύτερα ζητήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, η παρέμβαση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς αποκτά κρίσιμη σημασία.
Στην Ελλάδα η ολοένα και πιο δύσκολη κοινωνική κατάσταση για τα φτωχά λαϊκά στρώματα τροφοδοτεί μια γενικευμένη δυσαρέσκεια, που ακόμη όμως αδυνατεί να βρει την απαιτούμενη συνολική κινηματική και πολιτική έκφραση. Αξίζει όμως να σημειώσουμε ότι εμφανίζονται πιο έντονα ρωγμές μαζικής –αν και όχι στον ίδιο βαθμό αγωνιστικής– αμφισβήτησης της κυβερνητικής πολιτικής και της κυβέρνησης της ΝΔ και αναπτύσσονται αξιόλογοι, αλλά κατακερματισμένοι, κοινωνικοί και εργατικοί αγώνες. Ενώ, το τελευταίο διάστημα, φαίνεται να κινείται πιο σταθερά ένα σχετικά πιο μαζικό και μαχητικό κομμάτι εργαζομένων και νεολαίας. Σε ευρύτερες πρωτοπορίες σπάει σιγά-σιγά το κλίμα της αδυναμίας, του συσχετισμού, των συνεπειών της καραντίνας κ.λπ.
Αυτή ακριβώς η κατάσταση και ο φόβος για το πώς θα εξελιχθεί, καθώς τα εκρηκτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι θα οξυνθούν, αναγκάζει και την κυβέρνηση να ρίξει στο τραπέζι το θέμα των πρόωρων εκλογών.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύονται ορισμένα ερωτήματα. Ποια πρέπει να είναι η παρέμβαση της αντικαπιταλιστικής κομμουνιστικής αριστεράς; Ποιοι είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις για να αντιπαλέψουμε και να σπάσουμε το κλίμα αμηχανίας και αδράνειας;
Καταρχάς, η αντικαπιταλιστική αριστερά με την παρέμβασή της πρέπει να αναμετρηθεί με το βασικό ερώτημα που απασχολεί την εργαζόμενη πλειοψηφία. Αν και πως μπορεί να πάει η ζωή μας αλλιώς, στο σημερινό πλαίσιο των σύνθετων προβλημάτων και να περιγράψει απαντήσεις λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή και ελληνική εμπειρία και ιδιαίτερα αυτής της περιόδου των αντιμνημονιακών αγώνων, των πολιτικών γραμμών που αναμετρήθηκαν τότε και του τρόπου που απαντήθηκε το ανάλογο ερώτημα. Πρέπει να τεκμηριώσει την ανάγκη για συνολική αλλαγή ώστε να απαντηθεί θετικά για την εργαζόμενη πλειοψηφία το ερώτημα, αλλά και το χαρακτήρα αυτής της αλλαγής, το δρόμο μέσα από τον οποίο μπορεί να υλοποιηθεί. Όπως επίσης και τη σημασία μιας απάντησης με αυτό το χαρακτήρα, ως εκείνη την κατεύθυνση που κάνει πιο αποτελεσματική και την πάλη για τα επιμέρους και άμεσα επείγοντα θέματα.
Δεύτερο, πρέπει να προσδιορίσει τον ρόλο της όχι σαν το αριστερό άκρο της νέας ολοένα και πιο δυστοπικής καπιταλιστικής «κανονικότητας» και εντός των ορίων της, αλλά ως εκείνης της δύναμη που θα εκφράσει την τάση και τη δυνατότητα ανατροπής της.
Αντίπαλο δέος στην αστική πολιτική
Αντικαπιταλιστικό μέτωπο και νικηφόρο κίνημα, όχι διαχείριση και κυβερνητισμός
Με έναν τέτοιο προσανατολισμό η αντικαπιταλιστική Αριστερά μπορεί να επιδράσει στη διάχυτη κοινωνική δυσαρέσκεια, έτσι ώστε να συγκροτηθεί ένα μαζικό πολιτικό κίνημα που θα αγωνιστεί για ζωή, ψωμί, ειρήνη, ελευθερία, για την ανατροπή της κυβέρνησης της ΝΔ και της πολιτικής του κεφαλαίου, για ρήξη και έξοδο από την ΕΕ, ενάντια στη συναίνεση του αστικού πολιτικού συστήματος συνολικά.
Περιγράφουμε ένα δρόμο όχι για τη σωτηρία και τη «βελτίωση» του συστήματος, αλλά ένα δρόμο για να βαθύνει η κρίση του συστήματος, να οδηγήσει σε ρωγμή και ανατροπές της κυρίαρχης πολιτικής, που θα δημιουργεί τους όρους για τις επαναστατικές αλλαγές, για την εργατική εξουσία.
Για να προωθηθούν τα παραπάνω απαιτείται η ικανοποίηση κάποιων κρίσιμων προϋποθέσεων.
Πρώτη προϋπόθεση είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου στόχων πάλης που φέρνει στο προσκήνιο τις λαϊκές ανάγκες και δικαιώματα με βάση τις δυνατότητες που δίνει η εποχή, συγκρούεται με τις αιτίες των προβλημάτων και τους πυλώνες αυτής της πολιτικής και δημιουργεί ρήγματα στη στρατηγική του κεφαλαίου. Γιατί η βελτίωση της ζωής των εργαζόμενων δεν γίνεται αν δεν χτυπηθούν τα κέρδη του κεφαλαίου, η προστασία της ζωής και της ειρήνης στην περιοχή μας μπορεί να υπάρξει χωρίς σύγκρουση με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τον αντιδραστικό αστικό ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό. Γιατί δημόσια αγαθά δεν μπορούν να υπάρξουν μέσα στο πλαίσιο του χρέους, της νέας και της παλιάς επιτροπείας και της ΕΕ, χωρίς χτύπημα της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας.
Δεύτερη προϋπόθεση είναι η αντιπαράθεση με τη λογική του κυβερνητισμού και τις προτάσεις περί αριστερών, προοδευτικών ή άλλων κυβερνήσεων των ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ στο έδαφος του καπιταλισμού.
Τρίτη προϋπόθεση αποτελεί η διαμόρφωση ενός ταξικά ανασυγκροτημένου εργατικού και λαϊκού κινήματος.
Τέταρτη προϋπόθεση είναι η ανασυγκρότηση και η ενίσχυση του αντικαπιταλιστικού μετώπου. Του μετώπου εκείνου που μπορεί να σταθεί στο ύψος των αναγκών της εργατικής λαϊκής δράσης, και να συμβάλει στη δημιουργία ενός ανατρεπτικού ρεύματος αντικαπιταλιστικής κατεύθυνσης και επαναστατικής προοπτικής, που θα συγκροτήσει το «αντίπαλο δέος» στην αστική πολιτική. Διαχωριζόμενο ριζικά από την χρεωκοπημένη λογική των δήθεν πλατιών, διαχειριστικών μετώπων που επανέρχονται, με αφορμή το εκλογικό αποτέλεσμα Μελανσόν στην Γαλλία και ξεχνάνε ότι οι «αντινεοφιλελεύθερες» και «αντιδεξιές» «πλατιές ενότητες» έριξαν νερό στον μύλο της «αριστερής κυβέρνησης» του ΣΥΡΙΖΑ, ότι όποιος τις ακολούθησε έγινε ουρά ρεφορμιστικών και διαχειριστικών πολιτικών, υπονομεύοντας την ανεξαρτησία της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.
Πέμπτη προϋπόθεση είναι η συγκρότηση της στρατηγικής πρωτοπορίας, του προγράμματος και κόμματος κομμουνιστικής απελευθέρωσης, εκείνης δηλαδή της δύναμης που οφείλει να απαντάει με στρατηγικό βάθος στα ολοένα και πιο σύνθετα και συνολικά ερωτήματα της περιόδου.
Σε αυτό το εκρηκτικό κοινωνικά και πολιτικά τοπίο, στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές αποκτά μεγάλη σημασία η εμφάνιση και μαζική καταγραφή μιας πολιτικής αντίληψης σαν αυτή που παρουσιάσθηκε παραπάνω. Αλλά και η εμφάνιση εκείνης της πολιτικής αντίληψης που επέλεξε να βγει μπροστά και να αναμετρηθεί έμπρακτα με τις κομβικές επιλογές της αστικής στρατηγικής των τελευταίων τριών χρόνων.
Από μια τέτοια σκοπιά θα παρέμβει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις εκλογές, απευθύνοντας κάλεσμα σε αγωνιστές και δυνάμεις που συντάσσονται με την ανάγκη ενός αριστερού αντικαπιταλιστικού προγράμματος και με τις οποίες υπάρχει συμφωνία στα βασικά πολιτικά ζητήματα, συναγωνιστικές εμπειρίες και μια κοινή πορεία το προηγούμενο διάστημα για μια προωθητική ενότητα στην βάση αρχών.
Πρώτη προϋπόθεση είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου στόχων πάλης που φέρνει στο προσκήνιο τις λαϊκές ανάγκες και δικαιώματα με βάση τις δυνατότητες που δίνει η εποχή
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παρά τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει έδωσε αποφασιστικά όλες τις μάχες το δύσκολο διάστημα που μας πέρασε, πήρε σωστές θέσεις σε πολύ κρίσιμα και δύσκολα ζητήματα, δεν υποτάχθηκε στην αστική πολιτική. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και οι αγωνιστές της βγήκαν μπροστά στην περίοδο της καραντίνας αντιπαλεύοντας την πολιτική του «μένουμε στο σπίτι» που προσπάθησε να επιβάλλει το αστικό μπλοκ και την ηττοπαθή λογική του «θα λογαριαστούμε μετά», που επέλεξε μεγάλο κομμάτι της εκτός των τειχών αριστεράς και του αναρχικού ρεύματος, χωρίς να υποκύπτει στην τρομοκρατία της κυβέρνησης ή στα ρεύματα του ανορθολογισμού.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν «έμεινε σπίτι»
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τοποθετήθηκε από ταξική διεθνιστική σκοπιά στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία, έχοντας σωστή εκτίμηση για τον χαρακτήρα του, όπως και για τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό. Ήταν παρούσα σε κάθε μικρή και μεγάλη μάχη του εργατικού, λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος, τη μάχη για την φυλάκιση των νεοναζί δολοφόνων της Χρυσής Αυγής, τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος, στους αγώνες ενάντια στις έμφυλες διακρίσεις και σε αυτούς για την προστασία του περιβάλλοντος, στο αντιπολεμικό κίνημα, στην πάλη για δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες και τις διαδηλώσεις ενάντια στην καταστολή, με αφορμή τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης το Μάρτη του 2021.
Αυτό δεν σημαίνει ότι παραγνωρίζουμε τα προβλήματα του μετώπου, ούτε ότι πολλές φορές οι μάχες αυτές δόθηκαν με πολύ υποβαθμισμένη την πολιτική παρουσία του «συνολικού μετώπου». Όμως αυτή πολιτική τοποθέτηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στα κρίσιμα ζητήματα της περιόδου και η πρωτοπόρα στάση των αγωνιστών της, τις δίνουν τη δυνατότητα να επικοινωνεί με τις τάσεις αντικαπιταλιστικής αναζήτησης που αναπτύσσονται σε εργαζόμενους και νεολαία, διαμορφώνουν το έδαφος πάνω στο οποίο σε αλληλεπίδραση με αυτές τις τάσεις, θα προωθηθεί η αναγκαία ανασυγκρότησή της και ταυτόχρονα της δίνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκρότηση του αντικαπιταλιστικού μετώπου της εποχής μας.
